Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Reakcje na utratê pracy Sesja 3
SESJA 3
Reakcje na utratê pracy
Klub
Pracy
Wstêp
Utrata pracy zajmuje bardzo wysokie miejsce na licie
czynników stresogennych. Ujawnienie uczuæ zwi¹zanych
z utrat¹ i brakiem pracy mo¿e pomóc uczestnikom w zrozu-
mieniu w³asnych reakcji i przekonaniu siê, ¿e s¹ one typow¹
reakcj¹ zwi¹zan¹ z prze¿ywaniem trudnej i bolesnej sytu-
acji.
Wa¿ne jest równie¿ wskazanie ich os³abiaj¹cej b¹d mo-
tywuj¹cej roli w procesie poszukiwania pracy.
Cele
1. Uwiadomienie uczestnikom, ¿e ludzie podobnie
odczuwa-
j¹ i reaguj¹ na trudne sytuacje, a
wiedza, dowiadczenie
i warunki ¿ycia maj¹ du¿y wp³yw na sposób zachowania.
2. Pokazanie nowego sposobu mylenia o sytuacji, w jakiej
znajduje siê uczestnik grupy.
3. Zdobywanie przez lidera zaufania grupy.
Czas trwania
2 godziny
Program sesji
1. Opowiedz, co siê sta³o. Reakcja na utratê pracy.
Æwiczenie 3.1: Wypadek samochodowy.
Æwiczenie 3.2: Co czujesz i co mylisz...?
2. Emocje po utracie pracy.
3. Emocje w czasie poszukiwania pracy.
Æwiczenie 3.3: Prawda czy fa³sz?
4. Czy utrata pracy ma tylko z³e strony?
Æwiczenie 3.4: Nie ma rzeczy niemo¿liwych.
5. Kto kieruje twoim ¿yciem.
Æwiczenie 3.5: Kto kieruje Twoim ¿yciem?
6. Podsumowanie sesji.
7. Zapowied programu nastêpnej sesji.
Materia³y pomocnicze
Materia³y dla lidera
EMOCJE PO UTRACIE PRACY (L 3.1)
TEST: KTO KIERUJE TWOIM ¯YCIEM? (L 3.2)
Plakaty
EMOCJE PO UTRACIE PRACY (P 3.1)
EMOCJE W TRAKCIE POSZUKIWANIA PRACY (P 3.2)
KRYZYS W JÊZYKU CHIÑSKIM (P 3.3)
Materia³y dla uczestników
CO CZUJESZ I CO MYLISZ ...? (U 3.1)
PRAWDA CZY FA£SZ? (U 3.2)
ARKUSZ DO PUNKTOWANIA TESTU: KTO KIERUJE?
(U 3.3)
ARKUSZ DO OBLICZANIA TESTU: KTO KIERUJE ...?
(U 3.4)
ARKUSZ INTERPRETACJI TESTU: KTO KIERUJE ...?
(U 3.5)
Program Klubu Pracy
69
Sesja 3 Reakcje na utratê pracy
70
Program Klubu Pracy
Reakcje na utratê pracy Sesja 3
1. Opowiedz, co siê sta³o? Reakcja na utratê pracy.
Rozpocznij sesjê od postawienia przed grup¹ zadania:
Æwiczenie 3.1
Wypadek samochodowy 15 minut
¸
1. Przeczytaj uczestnikom relacjê naocznego wiadka wypadku drogowego:
Pó³tora roku temu by³em wiadkiem okropnego wypadku drogowego. Wra-
ca³em z pracy. By³o ju¿ dosyæ póno, chyba ko³o siódmej. W ka¿dym razie
by³o ju¿ ciemno, bo to by³ padziernik, a wtedy szybko robi siê ciemno. Sze-
d³em chodnikiem i zobaczy³em przed sob¹ ciemny samochód osobowy, to by³
jaki Reno, wyje¿d¿aj¹cy z ma³ej osiedlowej uliczki. Jecha³ dosyæ szybko. Za-
nim zd¹¿y³em mu siê przyjrzeæ us³ysza³em pisk opon, a potem trzask zderzaj¹-
cych siê aut. W przód tego samochodu uderzy³a bordowa Toyota, która chyba
jecha³a za szybko i nie zd¹¿y³a wyhamowaæ. Tego Reno obróci³o o jakie 90
stopni i nagle znalaz³ siê na chodniku o 34 metry ode mnie. To wszystko
trwa³o nie d³u¿ej ni¿ parê sekund. Os³upia³em. Kiedy siê rozejrza³em, zoba-
czy³em ¿e jestem jedynym wiadkiem tego wypadku. Nigdy jeszcze nie by³em
w takiej sytuacji i nie wiedzia³em jak siê zachowaæ, co robiæ.
Ogarnê³y mnie ró¿ne uczucia i to jeszcze bardziej utrudnia³o mi dokonanie
obiektywnej oceny sytuacji. Kompletnie nie wiedzia³em, jakie podj¹æ dzia³a-
nia, aby nikomu nie zaszkodziæ. Chcia³em skutecznie pomóc, by doprowadziæ
do szczêliwego zakoñczenia, czyli ¿eby poszkodowani znaleli siê w szpitalu
pod opiek¹ lekarzy.
Nastêpnie opowiedz, jakie by³y skutki wypadku:
Nikt nie zgin¹³, ale dwie osoby by³y powa¿nie ranne: jedna mia³a z³amane
nogi a druga obojczyk.
2. Podziel grupê na dwa zespo³y: Popro, by cz³onkowie ka¿dego z nich wyobrazili sobie
siebie w podobnej sytuacji jako osobê biern¹ lub osobê aktywn¹:
zespó³ A zadaniem uczestników jest opisanie odczuæ, dzia³añ i ich skutków
w przypadku osoby o postawie biernej;
zespó³ B zadaniem uczestników jest opisanie odczuæ, dzia³añ i ich skutków
w przypadku osoby wykazuj¹cej postawê aktywn¹.
3. Rozdaj arkusze papieru, na których mo¿na zapisaæ wyniki dyskusji/uzgodnieñ grupy,
by póniej porównaæ wyniki prac.
4. Po wykonaniu zadania popro przedstawicieli ka¿dego zespo³u o prezentacjê.
5. Na podstawie zapisów dokonaj analizy, jakie uczucia nam towarzysz¹, gdy chcemy
dzia³aæ, gdy jestemy aktywni oraz co czujemy w obliczu trudnej sytuacji maj¹c posta-
wê biern¹, pasywn¹; czy wiele z tych odczuæ jest wspólnych dla wszystkich?
PODSUMUJ:
Nawet w obliczu trudnej sytuacji, z któr¹ spotykamy siê po raz pierwszy wykazanie siê postaw¹
aktywn¹ nie tylko mobilizuje do dzia³ania, ale tak¿e uruchamia szybsze generowanie pomys³ów
oraz powoduje, ¿e mniej czujemy, a wiêcej mylimy.
Program Klubu Pracy
71
Sesja 3 Reakcje na utratê pracy
J
Popro uczestników, by jednym s³owem okrelili swoje uczucia po utracie pracy. Zapytaj
o to po kolei ka¿dego cz³onka grupy.
Przyk³adowe odpowiedzi: szok, za³amanie, kryzys, wstrz¹s, ulga, uczucie wolnoci, apatia, bez-
sens ¿ycia, strach przed przysz³oci¹.
Naukowcy wykazali, ¿e wiele osób przechodz¹cych du¿¹ zmianê w ¿yciu odczuwa po-
dobnie jak wy. Warto przyjrzeæ siê rezultatom ich badañ, bo oprócz opisania waszych
emocji, mówi¹ one równie¿ o tym, jak mog¹ zmieniæ siê wasze uczucia w przysz³oci.
Æwiczenie 3.2
Co czujesz i co mylisz ...? 15 minut
¸
4
Rozdaj materia³y à CO CZUJESZ I CO MYLISZ O SWOJEJ OBECNEJ SYTUACJI
(U 3.1)
1. Popro o wype³nienie ankiety.
2. Zbierz ankiety i przeanalizuj odpowiedzi w czasie przerwy lub po zajêciach.
Ankieta ta ujawnia najbardziej istotne problemy, jakie maj¹ cz³onkowie grupy.
3. Problemy te mo¿esz przedyskutowaæ z uczestnikami i poprosiæ te osoby, które sobie
radz¹ z danym problemem o opowiedzenie grupie, jak to robi¹.
Je¿eli odpowiedzi niektórych uczestników wskazuj¹ na potrzebê indywidualnej konsultacji,
zapro ich na rozmowê po zajêciach.
PODSUMUJ:
Analiza ankiet pokazuje najwa¿niejsze problemy naszej grupy. Tym problemom powiêcimy
w czasie naszych spotkañ najwiêcej czasu.
2. Emocje po utracie pracy
x
Zaprezentuj plakat à EMOCJE PO UTRACIE PRACY (P 3.1)
Omów jego poszczególne elementy, wykorzystaj materia³y à EMOCJE PO UTRACIE
PRACY (L 3.1)
Niezale¿nie od tego, z jakiego powodu utraci³e pracê, prawdopodobnie ulegasz emocjom
przedstawionym na tym plakacie.
3. Emocje w czasie poszukiwania pracy
Ró¿ne stany emocjonalne, którym poddajemy siê w sytuacjach kryzysowych, czyli rów-
nie¿ zwi¹zanych z utrat¹ pracy, nie musz¹ wystêpowaæ u wszystkich. Nie nastêpuj¹ rów-
nie¿ bezporednio po sobie, gdy¿ czêsto bardzo aktywne okresy poszukiwania pracy prze-
plataj¹ siê z mniejsz¹ aktywnoci¹.
72
Program Klubu Pracy
Reakcje na utratê pracy Sesja 3
x
Przedstaw plakat à EMOCJE W TRAKCIE POSZUKIWANIA PRACY (P 3.2)
Up³yw czasu spowoduje, ¿e dystans emocjonalny, jakiego bêdziemy nabieraæ do naszej
sytuacji przestanie nas parali¿owaæ, a dostrze¿enie innych ni¿ praca wartoci w ¿yciu
spowoduje, ¿e nasz stosunek do niej stanie siê bardziej racjonalny.
Sposób, w jaki opowiadamy o utracie pracy pozwala siê domylaæ, ¿e nie wszyscy ludzie
odczuwaj¹ negatywne emocje jednakowo silnie. Niektórzy nadal zachowuj¹ pozytywny
stosunek do ¿ycia, znajduj¹ sobie nowe zajêcia i nie trac¹ nadziei. To, jak postrzegamy
w³asn¹ sytuacjê mo¿e nam pomóc lub przeszkodziæ w poszukiwaniu pracy.
Przeprowadzone zostanie teraz æwiczenie, w którym ka¿dy z uczestników bêdzie móg³ dok³ad-
niej okreliæ swoje odczucia zwi¹zane z brakiem pracy i zastanowiæ siê nad ich skutkami.
Æwiczenie 3.3
Prawda czy fa³sz?
20 minut
¸
1. Podziel uczestników na 4 zespo³y.
4
Rozdaj materia³y à PRAWDA CZY FA£SZ (U 3.2)
2. Popro ka¿d¹ grupê o rozwa¿enie i przedyskutowanie wszystkich zawartych w mate-
riale stwierdzeñ. Zadaniem przedstawicieli grupy bêdzie zanotowanie przy ka¿dym
z nich iloci odpowiedzi P prawda i F fa³sz.
3. Kiedy wszystkie zespo³y zakoñcz¹ pracê nad æwiczeniem, popro przedstawicieli
o podanie: ile osób wybra³o P, a ile F przy ka¿dym zdaniu.
1
Zanotuj wyniki ka¿dej grupy na tablicy i podsumuj je.
J
Zapytaj: Na podstawie tego, co odpowiedzielicie w tym æwiczeniu, jak oceniacie swoje
aktualne szanse na znalezienie pracy? Popro uczestników o przedstawienie grupie swo-
ich odpowiedzi.
Staraj siê zachêciæ do tego wszystkich, a gdyby okaza³o siê to niemo¿liwe, przynajmniej zmobi-
lizuj jak najwiêksz¹ liczbê osób do zabierania g³osu w dyskusji.
PAMIÊTAJ!
Wszystko jest trudne, zanim stanie siê ³atwe.
PODSUMUJ:
Ludzie czêsto kieruj¹ siê w ¿yciu tzw. obiegowymi prawdami. Nale¿y nauczyæ siê podchodziæ
do nich z dystansem i zanim uznamy jakie stwierdzenie za swoj¹ prawdê, dokonaæ jej obiek-
tywnej weryfikacji. To, ¿e praca rozwi¹¿e wszystkie problemy Kowalskiego nie oznacza, ¿e
rozwi¹¿e i moje.
Program Klubu Pracy
73