Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}Wykład I - Rozwój socjologii jako nauki:1. Socjologiczna perspektywa:poziomy rzeczywistości, socjologiczna wyobraźnia,2. Rozwój socjologii: wkład największych socjologów:August Comte, Herbert Spencer, Karol Marks, Emile Durkheim,Max Weber.3. Prowadzenie badania socjologicznego:logika nauki, fazy badania naukowego, metody badawcze,etyka badania socjologicznego.Podsumowanie wykładu:1. Perspektywa socjologiczna zachęca nas do patrzenia na nasze otoczenie wsposób, który jest odmienny od codziennego, pozwala nam na spojrzenienowe i świeże. Pozwala nam na spojrzenie na nasze otoczenie w ten sposób,że zaczynamy interpretować nasze otoczenie w sposób nietypowy, częstoobrazoburczy lub nawet cyniczny.2. Zdolność do dostrzegania naszych prywatnych doświadczeń i osobistychproblemów jako powiązanych z pewną strukturalnymi ich cechami iuwarunkowaniami historycznymi warunków jest esencją socjologicznejwyobraźni. Pozwala ona na wyjście poza wąską wizję świata, któracharakteryzuje nasze codzienne myślenie o społecznym środowisku, wktórym żyjemy.3. Socjolog August Comte jest powszechnie postrzegany jako założycielsocjologii. Podkreślał on, że studia nad społeczeństwem powinny byćnaukowe, powinny polegać na systematycznej obserwacji, eksperymentach,porównywaniu różnych społeczeństw, także historycznie istniejących.Podzielił naukę o społeczeństwie na studia nad społeczną statyką ispołeczną dynamiką.4. Herbert Spencer interpretował społeczeństwo jako system: pewnegorodzaju całość, złożoną z zależnych części, na zasadzie analogii zorganizmami biologicznymi. Dał podstawy teorii ewolucyjnego rozwojuspołeczeństw ludzkich, ujmując je przy tym jako powoli rozwijające się kulepszym formom.5. Karol Marks zogniskował swoje zainteresowania na historycznym rozwojuspołeczeństw i wskazał – co nie jest negowane do dziś - że dla rozwojuspołeczeństw ważny jest rozwój ekonomiczny. Na każdym stadium historiiaktualny stan społeczeństwa wynika z poziomu rozwoju techniki i metodorganizacji pracy, ponieważ dają one podstawę dominacji w pewnych grup,które określił jako klasy panujące. Wierzył, ze wszystkie społeczeństwabyły podzielone na tych, którzy posiadają kontrolę nad narzędziamiprodukcji o tymi, które tej kontroli nie posiadają. Stąd wynikał – jegozdaniem - konflikt o charakterze klasowym.6. Emile Durkheim szczególnie interesował się solidarnością społeczną(integracją) rozróżniając integrację mechaniczną i organiczną. Uważał, żeosią socjologii powinno być zainteresowanie faktami społecznymi – czylipewnymi właściwościami życia społecznego, które nie mogą być wyjaśnionew kategoriach biologicznych czy psychicznych charakterystyk jednostek.Ludzie zauważają fakty społeczne jako coś wobec nich zewnętrznego, cośco ma charakter niezależnej rzeczywistości, np. zwyczaj, religia, rodzina.7. Max Weber pozostawił po sobie bogaty dorobek, nie tylko socjologiczny.Uważał, że socjologia powinna badać zamiary, wartości, wierzenia, postawy,wyznaczające zachowania ludzi. Zastosował pojęcie verstehen (niem:zrozumieć) dla opisania swojego podejścia w badaniu subiektywnychznaczeń jakie ludzie nadają swojemu działaniu. Nadto wprowadzi pojęcietypu idealnego i nauki wolnej od wartościowania.8. Nauka zakłada, że każde zdarzenie czy działanie wynika z poprzedzającychwarunków, czyli że uniwersum składa się z wielu zależności przyczynowo –skutkowych. W nauce poświęcono wiele wysiłku by ustalić jak one siękształtują. By to uczynić w obrębie nauki ustala się pewne sposoby badania(procedury ) i metody badań. Procedura badania naukowego zawiera:wyselekcjonowanie problemu badawczego (który da się zbadać), przeglądliteratury naukowej na ten temat, sformułowanie hipotezy, wybórprocedury badawczej, zbieranie danych, analiza wyników badania, ustalaniewniosku badawczego. W socjologii, tak jak w innych naukach ustalił siępodobny sposób badania naukowego.9. Istnieje wiele technik zbierania danych socjologicznych: eksperyment,wywiad, obserwacja, badania archiwalne (dokumentów życia społecznego,danych osobistych i instytucjonalnych). W eksperymencie pracuje się zdwiema grupami o podobnych kontrolowanych cechach, zaś do jednej z nichwprowadza się jakiś czynnik, którego wpływ ma być zbadany. Grupaniepodlegajaca temu czynnikowi jest określana jako kontrolna. Wywiadpozwala socjologom na poznanie ludzkich wartości, postaw, wierzeń,motywów, uczuć. Kwestionariusz, ankieta, wywiad pogłębiony są wręczsynonimem socjologii w rozumieniu dużej części społeczeństwa.Obserwacja jest wartościową metodą badania, gdy badaczowi brakujewglądu w problem, a poprzez uczestnictwo w danym środowisku umożliwiasię głębszy wgląd i zrozumienie sytuacji. Badania archiwalne pozwalająsocjologom testować hipotezy w odniesieniu do dłuższych okresów czasu iwielu społeczeństw.10. Socjologia stoi na stanowisku, że badania powinny być etyczne. Zasadniczochodzi o to by nie narażać obiektów badanych na ryzyko, osobisty ból, niepozbawiać godności i chronić tajemnicę badanych. Dane mogą byćprezentowane tylko w zestawieniach zbiorczych a instytucje i firmy w tensposób uniemożliwiający identyfikację.Glosariusz czyli co może być na egzaminie:badania archiwalne, konfliktklasowy, grupa kontrolna, materializm dialektyczny, eksperyment, hipoteza, typidealny, zmienna zależna, zmienna niezależna, solidarność mechaniczna,solidarność organiczna, obserwacja uczestnicząca, dynamika społeczna,darwiznim społeczny, fakt społeczny, socjologiczna wyobraźnia, socjologia,wywiad, socjologia wolna od wartości, verstehen.Wykład II – Kultura i struktura społeczeństwa1. Komponenty kulturyNormy, wartości, symbole i język1. Jedność i zróżnicowanie kulturuniwersalność kultury, kulturowa integracja, etnocentryzmkulturowy relatywizm, subkultury, kontrkultura2. Elementy struktury społecznejpozycja społeczna (status), role społeczne, grupy, instytucjespołeczeństwo, typy społeczeństwPodsumowanie wykładu1. Kultura dostarcza jednostkom zbioru powszechnie podzielanych sposobówmyślenia, które kierują naszym działaniem. Czyniąc to, kultura włącza nas wspołeczeństwo, czyni je możliwym, ponieważ dostarcza ogólnych ramrozumienia. Tylko posługując się podobną perspektywą, możemyzintegrować się z innymi w sieci zachodzących interakcji (stosunków)2. Normy są społecznymi zasadami, które określają co jest właściwym a coniewłaściwym zachowaniem w danej sytuacji. Normy dostarczają narzędzi,które pozwalają nam orientować się na innych ludzi. Normy są takżepewnego rodzaju celami. Ujmujemy je jako cenne same w sobie, Zwyczaje,obyczaje, prawa są pewnego rodzaju normami. Podczas gdy normy sązasadami dziabania, wartości są szerszymi ideami, określającymi co jestgodne pożądania, prawidłowe, dobre. Są to idee podzielane przezwiększość społeczeństwa. Wartości są bardzo ogólne i abstrakcyjne, więcbardzo trudno jest powiedzieć jak dany sposób zachowania wiąże się zdaną normą lub nie. Jest tu możliwa daleko idąca interpretacja, lecz ludzienajogólniej wiedzą czy ich zachowanie służy danej wartości czy nie.3. Symbole są działaniami lub przedmiotami, które są społecznie przyjęte,akceptowane jako znaczące coś szczególnego. Symbole mogą przyjmowaćwiele form, lecz język jest najważniejszym, najbardziej doniosłym zbioremsymboli. Język jest kamieniem węgielnym każdej kultury. Język jestnarzędziem za pomocą którego ludzie porozumiewają się, komunikują sobieidee, informacje, postawy, uczucia. Język jest podstawowym narzędziem,za pomocą którego istoty ludzkie tworzą swoja kulturę, przekazują ją zpokolenia na pokolenie.4. Uniwersum kulturowe oznacza wzory i aspekty życia, które obserwuje sięwe wszystkich społeczeństwach ludzkich. Powody istnienia tychuniwersalnych powszechników wynikają z tego, że ludzie stają wszędziewobec podobnych problemów. Kultury oznaczają pewien skumulowanysposób radzenia sobie z tymi problemami, przekazywanymi z pokolenia napokolenie. Przykładowo, obecność ceremonii pogrzebowych we wszystkichkulturach wynika z konieczności radzenia sobie ze śmiercią, żalem i lekiem.5. To co stało się częścią kultury naszego społeczeństwa, staje się też nasządrugą skórą. Powoduje to, że mamy problemy by widzieć, odczuwać ioceniać wiele zjawisk w sposób odmienny niż ten, który przyswoiliśmysobie poprzez naszą kulturę. Niezdolność do wyjścia poza naszą kulturęokreśla się jako etnocentryzm. Socjolog musi w badaniu naukowymdostrzegać ograniczenia etnocentryzmu, czyli skłonność do ocenianiazachowań ludzi z innych kultur za pomocą standardów kultury własnej.Etnocentryzm powoduje, że przez pewien czas przebywając wśród obcychtak też jesteśmy przez nich oceniani, jako obcy.6. Zróżnicowanie kultur nie jest obserwowane tylko gdy porównujemy dwaspołeczeństwa. Może być obserwowane wewnątrz danego społeczeństwa, wformach tzw. subkultury (podkultury grupowe, środowiskowe, generacyjne,religijne, rasowe, etniczne, zawodowe). Czasami subkultura jest tak różna,że określa się ja jako kontrkultura czyli przeciw-kultura. Przykładem byłasubkultura dziecikwiatów (hippies) w latach 60tych w USA.7. Społeczeństwa są w pewien sposób uporządkowane: stosunki społecznemiędzy ludźmi (interakcje) układają się w pewne stałe wzory, częstopowtarzalne, tworzące pewne całości lub stałe wzory interakcji. Wsocjologii podkreśla się stałość interakcji związanych pozycją społecznąludzi, ich rolami, instytucjami, w obrębie których ludzie działają.8. Pozycja (status) oznacza szczególne miejsce, jakie zajmuje jednostka wspołeczeństwie i interakcje w jakie wchodzi z racji zajmowania tegomiejsca. Pewne pozycje zajmujemy z urodzenia, są to pozycje przypisane,np. pozycja kobiety, starca czy szlachcica. Inne pozycje to pozycjeosiągane, które zdobywamy własnym staraniem, w tym współzawodnictwemz innymi np. pozycja nauczyciela, czy maklera giełdowego.9. Każda pozycja wiąże się z pewnymi prawami i obowiązkami, oczekiwaniamiinnych wobec jednostki zajmującej daną pozycję. Zajmując pozycjęodgrywamy pewną rolę społeczną. Dana pozycja społeczna może wymagaćodgrywania kilku ról społecznych.10. Pozycje i role społeczne są cegiełkami dla budowy bardziej złożonychstruktur społecznych, w tym grup społecznych. Role wiążą bowiem ludziwewnątrz większych skupień interakcji. Gdy relacje miedzy ludźmi stająsię bardziej trwałe, określamy je jako podstawa ukształtowania się grup.11. Instytucje są w rozumieniu socjologów instrumentami za pomocą którychorganizowane są, kierowane i egzekwowane lub wyłączane pewne ważnezadania związane z życiem społecznym ludzi. Każda instytucja jestwybudowana wokół standardowego rozwiązania pewnych problemów.Zazwyczaj instytucje rozwiązują kilka problemów. Przykładowo instytucjarodziny rozwiązuje problemy związane z potrzebą ekspresji emocjonalnej,reprodukcją, socjalizacją, realizacją celów ekonomicznych.12. Społeczeństwo to bardzo złożony typ społecznej kultury. Członkowiedanego społeczeństwa podzielają wspólne wartości i normy, posługują sięwspólnym językiem. Wyróżnia się pewne typy społeczeństw: społeczeństwałowieckie i zbierackie, społeczeństwa ogrodnicze, rolne, przemysłowe ipost-przemysłowe. Inny używany podział polega na rozróżnieniuspołeczeństw tradycyjnych i nowoczesnych.Glosariusz, czyli co może być na egzaminie:status osiągany, zbiorowość,pozycja przypisana, kontrkultura, relatywizm kulturowy, kulturowe powszechniki,kultura, rola społeczna, etnocentryzm, zwyczaj, obyczaj, grupa, instytucja, język,prawo, hipoteza relatywizmu językowego, status kluczowy, kultura materialna,kultura symboliczna, norma, wartość, konflikt ról, odgrywanie roli, wiązka ról,rola przeciążona, społeczeństwo, subkultura, symbol, wartość, społeczeństwoogrodnicze, społeczeństwo przemysłowe.Wykład III – Socjalizacja1. Podstawowy socjalizacjia. znaczenie natury i wychowania, społeczna komunikacja ,b. definicja sytuacji2. Jaźńa. jaźń odzwierciedlona - Charles Horton Cooleyb. zgeneralizowany inny - George Herbert Meadc. zarządzanie wrażeniem - Erving Goffman3. Socjalizacja w cyklu życiaa. Dzieciństwo, młodość, wczesna dojrzałość, wiek średni, starośćśmierćPodsumowanie wykładu:1. Socjalizacja jest procesem opartym na społecznych interakcjach(stosunkach wzajemnych), poprzez który ludzie nabywają zachowańważnych dla skutecznego ich funkcjonowania w społeczeństwie. Gdyby niebyło socjalizacji, kultura danego społeczeństwa nie byłaby przekazywana zpokolenia na pokolenie. W przypadku braku socjalizacji, społeczeństwo niebyłoby w stanie trwać poprzez pokolenia, Zarówno jednostki jak ispołeczeństwo są wzajemnie uzależnione od socjalizacji.