Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz II
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II.
Zasady oceniania
• Za rozwiązanie zadań z arkusza II można uzyskać maksymalnie 50 punktów.
• Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale
nie jest ścisłym wzorcem sformułowania
(poza odpowiedziami jednowyrazowymi
i do zadań zamkniętych).
• Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się
wyłącznie pełne punkty
.
• Za zadania otwarte, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt
wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
• Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt,
przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi,
zgodnie z wyszczególnieniem w modelu, przedstawił zdający
.
• Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi
(liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.
• Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o
braku zrozumienia
omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej
odpowiedzi lub zawierajÄ…
błąd merytoryczny
, odpowiedź taką należy ocenić
na zero punktów
.
Uwagi do zapisu modelu:
•
Odpowiedzi alternatywne
(tylko jedna z nich podlega ocenie)
oddzielone są od siebie ukośnikami (/), np.: ruch kończyn /ruch i
w ocenie sÄ…
równoważne.
•
Sformułowanie zapisane w nawiasach
nie jest wymagane
w odpowiedzi. Jego umieszczenie w odpowiedzi nie ma wpływu na ocenę.
Numer
zadania
Oczekiwana odpowiedź
Maksymalna
punktacja za
zadanie
Uwagi
30
Za przedstawienie trafnego przykładu wskazującego na konsekwencje biologiczne różnicy w
gęstości lub zmianach w objętości wody i lodu – 1 pkt. Przykłady:
-
Dzięki temu, że lód jest lżejszy od wody, pozwala to przetrwać pod lodem zamieszkującym ją
organizmom.
-
Tworzący się lód na powierzchni wody ogranicza / może ograniczać dopływ tlenu niezbędnego
do życia.
-
Lód tworzy warstwę izolacyjną, (co pozwala przetrwać pod lodem).
1
strona 1 z 7
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz II
31
Za każde z dwóch prawidłowe przyporządkowanie – po 1 pkt:
1. – B, C. 2. – D.
2
32
Za podanie prawidłowego przykładu wraz z trafnym określeniem funkcji – 1 pkt.
Przykład:
-
ATP / adenozynotrifosforan – przenośnik energii w większości procesów komórkowych
w komórce.
-
FAD / dinukleotyd flawinoadeninowy – przenośnik elektronów w reakcjach utleniania
komórkowego.
-
cAMP / cykliczny adenozynomonofosforan – przekaźnik sygnałów z powierzchni błony
komórkowej do wnętrza komórki.
-
NAD / dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy – przenośnik elektronów w reakcjach
utleniania komórkowego.
-
NADP / fosforan dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego – akceptor elektronów
w procesie fotosyntezy.
1
33
Za podanie prawidłowej nazwy wraz z określeniem funkcji – 1 pkt.
Rybosom – udział w syntezie białek.
1
34
Za przedstawienie trafnej zależności między stężeniem jonów K
+
, a otwieraniem siÄ™ lub
zamykaniem się aparatów szparkowych – 1 pkt.
Przykłady:
– Wzrost stężenia jonów K
+
w komórkach aparatu szparkowego / szparek powoduje
otwieranie się aparatów szparkowych.
– Spadekstężenia jonów potasu powoduje zamykanie się aparatu szparkowego / szparki.
1
35
Za przedstawienie prawidłowej funkcji każdego z dwóch składników krwi w transporcie obu
gazów – po 1 pkt.
Przykłady:
− Tlen transportowany jest głównie przez
krwinki czerwone
/ erytrocyty (nietrwale)
związany z hemoglobiną / w postaci oksyhemoglobiny (oraz w niewielkiej ilości
przez
osocze
w postaci rozpuszczonej).
− Dwutlenek węgla transportowany jest głównie przez
osocze:
w postaci rozpuszczonej /
jonów wodorowęglanowych HCO
-
3
/ w postaci połączenia z białkami osocza /
w niewielkiej ilości przez
erytrocyty
w postaci nietrwale zwiÄ…zanej z hemoglobinÄ… /
w postaci karbaminohemoglobiny.
2
strona 2 z 7
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz II
36
Za wskazanie komórki: B wraz podaniem trafnego argumentu – 1 pkt. Przykłady:
-
Komórka B, ponieważ do wytworzenia takiej samej ilości energii jak komórka A musi
zużyć więcej cząsteczek glukozy.
-
Komórka B, ponieważ uzyskuje mniej energii / jej zysk energetyczny jest mniejszy z 1
czÄ…steczki glukozy.
1
37
Za stwierdzenie, że jest to proces kataboliczny wraz z prawidłowym uzasadnieniem – 1 pkt.
Przykłady:
− Jest to proces kataboliczny, ponieważ jest w nim wydzielana energia / nie wymaga nakładu
energii.
− Jest to proces kataboliczny, ponieważ substrat jest związkiem bardziej złożonym niż
produkt końcowy.
− Jest to proces kataboliczny, ponieważ glukoza rozkłada się.
1
38
Za prawidłowe wpisanie każdej z dwóch par określeń – po 1 pkt.
A – woda , B – tlen, (1 pkt)
C – oddychanie (komórkowe) / utlenianie (biologiczne), D – dwutlenek węgla. (1 pkt)
Za podanie poprawnego przykładu wykorzystania energii – 1 pkt.
Przykłady:
-
transport aktywny,
-
wzrost organizmu / podziały komórkowe,
-
synteza metabolitów wtórnych
-
reakcje anaboliczne / syntezy.
3
Nie uznawane jest:
wykorzystanie ATP w procesie
fotosyntezy.
39
Za podanie prawidłowej cechy wspólnej – 1 pkt.
Przykłady:
− Zarówno amylaza ślinowa jak i trzustkowa trawią skrobię / glikogen.
− Oba enzymy hydrolizują wiązania (alfa – 1,4 )glikozydowe.
− Rozkładają węglowodany na dekstryny i maltozę / dwucukry.
Za podanie prawidłowej cechy różniącej – 1 pkt.
Przykład:
− Amylaza ślinowa jest aktywna w środowisku obojętnym natomiast amylaza trzustkowa w
środowisku zasadowym.
− Każdy z tych enzymów jest aktywny w innym pH.
2
Dopuszczalna jest wypowiedź :
TrawiÄ… wielocukry / cukry
złożone np. skrobię
Nie jest uznawana, jako przykład
różnicy – różna lokalizacja
działania enzymów bez podania
pH.
strona 3 z 7
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz II
40
Za prawidłowe zaznaczenie każdej z dwóch hipotez – po 1 pkt.
B, E
2
41
Za trafne wyjaśnienie – 1 pkt.
Przykłady:
Usunięcie wiciowców z jelita powoduje śmierć termitów, ponieważ błonnik – podstawowy
składnik pożywienia nie może być trawiony / pokarm nie może być trawiony.
Za podanie odpowiedniego przykładu roślinożercy – 1 pkt. Przykłady:
korniki / krowy / zajÄ…ce / owce itp
2
Dopuszczalne jest określenie
ogólne – roślinożercy.
42
Za prawidłowe oznaczenie (wyskalowanie) i podpisanie obu osi (oś X – liczba godzin / czas
w godzinach / godziny, oś Y – liczba komórek) – 1 pkt.
Za narysowanie prawidłowej łamanej rozpoczynającej w
punkcie 1 (od 1 komórki)
– 1 pkt.
Przykład:
2
43
Za prawidłowe wpisanie wszystkich czterech liczb chromosomów – 1 pkt.
zarodniki: 1n / 4, gamety: 1n / 4, 1n / 4; zygota: 2n / 8
Za prawidłowe wpisanie symbolu R! między sporofitem a zarodnikami – 1 pkt.
2
strona 4 z 7
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz II
44
Za zaznaczenie prawidłowej odpowiedzi: B – 1 pkt.
Za podanie trafnego przykładu – 1 pkt.
Przykłady:
mrówka / termit
2
45
Za prawidłowe narysowanie wszystkich kierunków (wchłaniane = do środka) dla tlenu,
glukozy i wody – 1 pkt.
Za prawidłowe narysowanie wszystkich kierunków (wydalanie = od środka) dla amoniaku,
dwutlenku węgla i wody – 1 pkt.
2
46
Za prawidłowe przyporządkowanie – 3 pkt:
1 – nasienne, 2 lub 3 – nagonasienne, 3 lub 2 – okrytonasienne (1 pkt)
2 – nagonasienne, 4 lub 5 – iglaste, 5 lub 4 – miłorzębowe (1 pkt)
3 – okrytonasienne, 6 – trawy (1 pkt)
3
47
Za poprawnie skonstruowany schemat drzewa rodowego oraz wyraźne:
− wyróżnienie ssaków niższych od ssaków wyższych/łożyskowców – 1 pkt.
− oddzielenie nieparzystokopytnych od parzystokopytnych – 1 pkt.
− oddzielenie świniowatych od jeleniowatych – 1 pkt.
3
Uznaje się formę pośrednią
schematu z nazwami wyższych
kategorii (rodziny, rzędy,
podgromady, gromady) ale
w
pełni poprawnie
naniesione na
gałęzie drzewa.
Nie przyznaje siÄ™ punktu w
przypadku przyporzÄ…dkowania
tego samego rzędu
(parzystokopytne) do dwóch
różnych podgromad.
48
Za zaznaczenie obu prawidłowych cech wraz z trafnym wyjaśnieniem wyboru każdej z nich –
po 1 pkt.
Przykłady dla B:
− tylko dwie gromady kręgowców są stałocieplne (ptaki i ssaki) a inne nie .
− ryby / płazy są zmiennocieplne, a należą do strunowców.
Przykłady dla F:
− obecność błon płodowych jest cechą gadów, ptaków i ssaków a nie wszystkich
strunowców.
− ryby / płazy nie mają błon płodowych, a należą do strunowców.
2
strona 5 z 7