Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Finanse publiczne -wykłady
1.FINANSE PUBLICZNE- przez finanse publiczne należy rozumieć gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych przez związki publiczno-prawne wężej lub szerzej traktowane.Podstawowy przepis prawny: Ustawa o Fin. Publicznych z 1998 roku.2.Do sektora finansów publicznych zalicza się:1) Organy władzy publicznej, Organy administracji rządowej, Organy kontroli państw. i ochrony prawa, Sądy i trybunały, Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych3) fundusze celowe (parabudżetowe) np. fundusz ubezpieczeń społecznych4) państwowe szkoły wyższe5) jednostki badawczo rozwojowe6) samodzielne, publiczne zakłady opieki zdrowotnej7) państwowe lub samorządowe instytucje kultury8) zakłady ubezpieczeń społ. i KRUS 9) Polska Akademia Nauk10) i inne regulowane odpowiednimi aktami normatywnymi3.Do sektora finansów publicznych nie należą: przedsiębiorstwa państwowe, banki państwowe, spółki prawa handlowego4.Finanse publiczne- finanse państwa, samorządu, jednostki samorządu terytorialnego, samorządy zawodowe np. Izba RzemieślniczaPodmioty finansów publicznych: instytucje ubezp. społecznego, fundacje o charakterze publicznym zajmujące się oświatą , kulturą5.Segmenty finansów publicznychJednym z segmentów jest państwoPaństwo pełni rolę regulacyjną- ustala normy prawne, reguluje fundusze nabywcze. Państwo prowadzi swoją działalność gospodarczą, ma swoje jednostki usługowe, jest właścicielem majątku. Zakres działalności zależy od: ustroju państwa, celów jakie państwo chce osiągnąć, zależy od rządzących6.Fundusze finansów publicznych to: budżet państwa, budżety samorządu terytorialnego i innych samorządów, fundusze parabudżetowe, fundusze ubezpieczeń społecznych, fundusze fundacji (wskazanych poprzednio)BUDŻET PAŃSTWA- pojęciem budżetu państwa określa się zestawienie przewidywanych dochodów i wydatków państwa podlegających periodycznej autoryzacji przez parlamentPojęcie budżetu państwa może być używane w trzech znaczeniach: znaczenie planu finansowego, znaczenie aktu prawnego, znaczenie funduszu przewidywane dochody i wydatki - podstawowy plan finansowy rządu, rząd rozlicza się z wykonania gobudżet państwa jest aktem prawnym- w państwach parlamentarnych przybiera formę ustawy budżetowej, która upoważnia do pobierania dochodów i dokonywania wydatków.Aspekt polityczny- parlament sprawuje kontrolę nad działalnością rządu tzn. parlament może nie uchwalić przygotowanego przez rząd budżetu.Aspekt polityczny- rząd wykonuje budżet i uzyskuje lub nie absolutorium od parlamentu.Budżet jako fundusz- zestawienie dochodów i wydatków, to jest fundusz scentralizowany bo znajduje się w dyspozycji organów państwowych, fundusz ma charakter redystrybucyjny.Funkcje finansów omawiane na przykładzie budżetu:8.Funkcja z łaciny funcio- czynność. Funkcja finansów oznacza pewną czynność, polega na gromadzeniu dochodów i ich wydatkowaniu. Z tą czynnością wiąże się zawsze określony cel(charakteryzacja funkcja to charakteryzacja czynności i wskazanie celu)Funkcje: podstawowe: redystrybucyjna, alokacyjna, stabilizacyjnabudżet pełni jeszcze inne funkcje: fiskalna, stymulacyjna(bodźcowa),kontrolnaWszystkie funkcje wiążą się z gromadzeniem i rozdzielaniem środków.9.Funkcja redystrybucyjna- to przejmowanie środków pieniężnych od podmiotów, które dysponują tymi środkami od przedsiębiorców i gospodarstw domowych.Funkcja ta przejawia się w rozdzielaniu tych środków pomiędzy poszczególne podmioty w zależności od priorytetów przyznanych przez państwo.Przychód- kwota ze sprzedaży dóbr i usług.PRZYCHÓD-koszty materiałowe, wynagrodzenie, nadwyżkaW budżecie następuje podział środków.Jednostki budżetowe- całość wydatków jest pokrywana z budżetu.Efektem jest korygowanie funduszy określonych podmiotów zmniejszenie lub zwiększenie funduszy.Gospodarstwa domowe poprzez redystrybucje powinny dysponować minimalnymi dochodami na utrzymanie.Czy w procesie redystrybucji dać priorytet efektywności gospodarczej czy sprawiedliwości.Zostawiamy w rękach przedsiębiorców większe dochody aby mogły one dysponować.Sprawiedliwość- wyrównanie dochodów.10.Funkcja alokacyjna- polega na tym że państwo przy pomocy przepływów pieniężnych wpływa na alokację zasobów dążąc do optymalnego ich wykorzystania.Alokacja czynników produkcji pomiędzy podmiotami prywatnymi w ramach podmiotów publicznych.PRZYKŁADPobieramy podatki od przedsiębiorców i gospodarstw domowych. Zmniejsza się dochód, zmniejsza się tendencja do oszczędzania w gospodarstwach domowych i do inwestycji u przedsiębiorców. Z tych podatków państwo inwestuje w budowę np. autostradAlokacja czynników produkcji powinna być regulowana mechanizmami rynkowymi. Mimo to wkracza państwo podyktowane jest to niedoskonałością mechanizmów rynków.PRZYKŁADSpołeczeństwo ma różne dochody. Gdyby nie alokacja czynników produkcji uboga ludność nie miałaby z czego żyć.11.Funkcja stabilizacyjna- polega na wykorzystaniu przepływów budżetowych do oddziaływania na sytuację społeczno- gospodarczą np. stan bezrobocia, procesy inflacyjne. Przy pomocy przepływów pieniężnych dąży się do zapobiegania załamań koniunktury, wpływa się na bezrobocie itp.PRZYKŁADFaza cyklu koniunkturalnego- faza depresji, jest ograniczona skłonność do inwestycji, rośnie bezrobocie, spada popyt, spadają nadwyżki. Sam mechanizm rynkowy nie wystarczy wspomagająco działają organy państwowe. Pomoc- wydatki budżetowe np. rozwijać inwestycje to muszą być wykorzystane do tego materiały, zasób ludzi(praca) itd. Np. roboty publiczne gdzie zatrudniani są bezrobotni i zwiększa się popyt.12.Funkcja fiskalna- wyraża potrzebę zgromadzenia w budżecie odpowiednich dochodów niezbędnych do realizacji zadań państwa13.SAMORZĄD TERYTORIALNY- jest to związek publiczno-prawny tworzony z mocy prawa. W skład tego związku wchodzi społeczność danego terenu. Członkami społeczeństwa są osoby, których nie można wykluczyć gdyż z mocy prawa do niego przynależą.Społeczność spośród siebie wybiera organy w ramach demokratycznych wyborów. Organy te podejmują decyzje i działają na rzecz tej społeczności. Istnieje możliwość samopodatkowania ale zgodę na to wyraża społeczeństwo w ramach referendum.W jakim celu sam. terytorialny jest powoływany przez państwo Jest powoływany dla realizacji zadań użyteczności publicznej.Zadania o charakterze zarobkowym. Są to zadania, które podejmując dążymy do zysku, wynika to z mechanizmu rynkowego.14.Wiele za i przeciw prowadzenia przez samorządy terytorialne działalności gospodarczej.ZA: dodatkowe dochody dla budżetu i ludności, likwidacja bezrobociaPRZECIW: dopłata z budżetu gminy w przypadku straty, nadużycia finansoweZadania realizowane przez państwo i realizowane przez samorząd terytorialny.15.Zadania samorządu terytorialnego: zadania własne, zadania zlecone16.Cechy zadań własnych.Zadania przekazane samorządowi terytorialnemu do samodzielnej realizacji przez samorząd terytorialny. Owa samodzielność jest ograniczona przepisami prawa.Zadania za zaspokojenie których odpowiada sam. terytorialny. Są to zadania finansowane ze środków oddanych do dyspozycji samorządu terytorialnego.Nadzór ze strony państwa jest to nadzór weryfikacyjny.17.Zadania zlecone są to zadania, które w zasadzie należą do organów państwowych, ale z różnych względów zlecają je do realizacji sam. terytorialny. Zadania zlecone są finansowane w formie dotacji celowych. Za ich realizację odpowiada państwo. Dwa rodzaje nadzoru: weryfikacyjny, hierarchiczny.Samodzielność realizacji zadań własnych od strony prawnej.18.Samorząd terytorialny ma osobowość prawną. Sam. terytorialny jest właścicielem majątku jest to ważne gdyż może gospodarować tym majątkiem. Może go wydzierżawić, prowadzić działalność gospodarczą a nawet sprzedać. Samorząd terytorialny odpowiada za ten majątekPodstawa ekonomiczna samodzielnej działalności.Samorząd terytorialny musi być wyposażony w źródła dochodów. 19.Nadzór weryfikacyjny- organy państwowe kontrolują działalność sam. terytorialnego z punktu widzenia zgodności z prawem. Związane z samodzielnością.20.Nadzór hierarchiczny- organy państwowe kontrolują czy sam. terytorialnego działa zgodnie z prawem i czy działalność jest racjonalna. Związana z zadaniami zleconymi.Dziś nadzór weryfikacyjny związany z zada. Zlec.21.Źródła finansowania działalności samorządu terytorialnego:Budżet sam. terytorialnego jest niezależny od budżetu państwa i innych budżetów jednostek sam. terytorialnego.Sam. terytorialny może zaciągać kredyty i pożyczki bo ma osobowość prawną np. obligacje komunalne. Można czerpać środki z funduszy parabudżetowych. Należy odróżnić fundusze parabudżetowe państwa i samorządu terytorialnego.Fundusze- dotacje, pożyczki.Sam. terytorialny może prowadzić działania wspólnie z podmiotami prywatnymi, jedn. państwowymi.Fundacje publiczne, które mogą sfinansować wiele działań samorządu terytorialnego.22.BUDŻET SAMORZĄDU TERYTORIALNEGODochody samorządu terytorialnego: dochody własne, dochody uzupełniająceDochody własne- ich źródła znajdują się na terenie działania samorządu terytorialnego. Oddane do dyspozycji sam. terytorialnego bezterminowo i w całości. Samorząd terytorialny może wpływać na ilość tych źródeł. Dochody własne: dochody z majątku komunalnego, opłaty lokalne. Kształtowanie się dochodów własnych zależy od zagospodarowania terenu. Dochody własne oddane są bezterminowo. Dochody własne przekazywane są w całości.Dochody uzupełniające: udziały w dochodach budżetu państwa(ustala się np. w podatkach dochodowych), subwencje ogólne, dotacje celoweSamorząd terytorialny realizuje szeroki zakres zadań i niemożliwe jest by sfinansować je dochodami własnymi. Zadania zlecone są finansowane z budżetu państwa, są to dochody uzupełniające. Poprzez dochody uzupełniające państwo łatwo może ingerować w działalność samorządu terytorialnego.Udział w dochodach budżetu państwa% udziału w określonych podatkach.23.PIENIĄDZ powszechnie akceptowany środek zwalniania z zobowiązań. Pieniądz charakteryzuje jego funkcje:1)środek obiegowy *funkcja rozliczeniowa występuje tam gdzie jest wymiana pieniądza na towar lub usługę; *funkcja płatnicza występuje wszędzie tam gdzie mamy do czynienia z przepływem pieniądza, nie ma wymiany na towar lub usługę np. podatki, emerytury.2) f.miernika wartości jedynie w pieniądzu można wyrazić wartość wszelkich dóbr i usług., pieniądz wspólny mianownik dóbr.3)f.tezauryzacji - funkcja przechowywania wartości. Zewnętrznym wyrazem wartości pieniądza są ceny dóbr i usług. Wartość pieniądza gdy za ta samą jedn. pieniężną w określonym czasie możemy kupić więcej dóbr i usług. Spadek wartości pieniądza efekt inflacji (wraz ze wzrostem cen spada wartość pieniądza).4) f.rozrachunkowa pieniądz fizycznie nie istnieje np.eq, rubel transferowy. Czek, weksel, karta płatnicza to nie są pieniądze bo nie są powszechnie akceptowane; są to urządzenia za pomocą którego dysponujemy pieniądzem. Zapisy na naszych rachunkach pieniądz bezgotówkowy.Pieniądz charakteryzuje się największą płynnością, środki zgromadzone na rachunku a-vista ( na żądanie).FINANSE zasoby środków pieniężnych w naszej dyspozycji wąskie ujęcie.FINANSE to proces gromadzenia i wydatkowania śr.pien. przez podmioty sektora prywatnego i publicznego na kreślone cele.24.FINANSE związane z funkcją obiegowąZjawiska pieniężne- wszystkie funkcje pieniądza.Zjawiska finansowe zawierają się w zjawiskach pieniężnych.25.ZJAWISKA FINANSOWE.Kryterium *podmiotowe- kto gromadzi i rozdziela środki pieniężne , *przedmiotowe rodzaje przepływów pieniężnych.Przepływy transferowe przepływ środków pieniężnych bez wzajemnych świadczeń np. podatki, otrzymywanie rent.Przepływy ekwiwalentne związane z funkcją rozliczeniową np. opłaty publiczne za czynności administracyjne.Przepływy kredytowe związane wyłącznie z bankami, nie jest dokonywane przez finanse publiczne.KREDYT postawienie do dyspozycji kredytobiorcy określonej wysokości środków pieniężnych przez bank na określony cel pod warunkiem że kredytobiorca będzie spłacać kredyt w ściśle określonych ratach i o określonym oprocentowaniu.Przepływy z tytułu pożyczek publicznych np. emisja obligacji, bonów skarbowych, sektor publiczny może zaciągać pożyczki.SiO przepływy z tytułu składek ubezpieczeń społecznych i odszkodowań gosp. ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty odszkodowań ubezpieczonemu w wyniku wystąpienia określonych ryzyk gosp. pod warunkiem że ubezpieczony płaci składki.Przepływy z tytułu ubezpieczeń społecznych jako przepływy ekwiwalentne. W zamian za niszczenie opłat otrzymujemy natychmiast ochronę ubezpieczenia.Przepływy między finansami publicznymi a gospodarstwami dom.Gosp.dom. do sekt.publicznego np. podatki. Od sektora publ. do gosp.dom. np. renty. Przepływy ekwiwalentne od GD do SP np. opłata za świadczenie usług medycznych, usługi komunalne. Od SP do GD wynagrodzenia dla pracowników administracji. Przepływy kredytowe nie występują bo SP kredytów nie udziela. Państwo zaciąga pożyczki publiczne emitując obligacje itp. Występują przepływy z tyt.ubezp.gosp. np. budynki u ubezpieczycieli prywatnych. Przepływy z tyt.ubezp.społ występują w zamian za składki, w razie zaistnienia ryzyk wypłata odszkodowań. Ubezp.społ.są częścią sektora publicznego.26.GOSPODARKA BUDŻETOWA gospodarka sektora państwowego- wszystkie czynności naczelnych organów państwowych oraz podporządkowanych im jednostek organizacyjnych które to czynności są ściśle określone przepisami prawnymi i są finansowane z budżetu państwa.27.System budżetowy tworzy ramy dla gospodarki budżetowej. System budżetowy można rozpatrywać z 3 ujęć:* organizacyjne, prawne, planistyczne.Podmioty sektora budżetowego tworzą system budżetowy od strony organizacyjnej.Ujęcie planistyczne wszelkie akty prawne regulujące gospodarkę budżetową. System budżetowy tworzą plany finansowe podmiotów gospodarki budżetowej. Podstawowym planem jest budżet państwa.28.Pojęcie budżetu państwa jest to najważniejszy plan finansowy w danym państwie n a dany rok. Jest to zestawienie dochodów i wydatków państwa w danym roku.Przychody do dochody zwrotne czyli przychody z kredytów i pożyczek. Rozchody wydatki bieżące na spłaty kredytów i pożyczek.Budżet jest to również akt prawny uchwalany przez stosowna władzę w danym państwie Sejm w formie ustawy. Samo uchwalenie budżetu nie uprawnia państwa do gromadzenia i wydatkowania śr.pien. muszą być akty około ustawowe.Budżet państwa jest to fundusz o charakterze redystrybucyjnym, pieniądza są gromadzone a później rozdysponowane.29.Funkcje budżetu państwa pokrywają się z funkcjami finansów publicznych. Funkcje to cele i metody ich realizowania.Budżet państwa musi spełniać zasady budżetowe: *zasady ogólne budżetowe, * zasady techn.- budżetowe.Zasady ogólne: * z.jedności formalnej, z. jedności materialnej, z. powszechności (zupełności), z. roczności, z. równowagi.Zasady techn.budż:* z. elastyczności, z. szczegółowości.30.Zas.jedności formalnej wszystkie dochody i wydatki powinny być ujęte w jednym budżecie. Obok budżetu funkcjonują fundusze celowe: FUS, PFRON. Jest to odstępstwo od zasady jedności formalnej.31.Zasada jedności materialnej całość dochodów powinna być przeznaczona na całość wydatków. Całość dochodów wpływa do budżetu państwa, tam się mieszają i dopiero wtedy są wydatkowane. Odstępstwem od tej zasady są fundusze.32.Zas.powszechności wszystkie dochody i wydatki podmiotów gosp.budżetowej powinny być ujęte w budżecie państwa. Metoda brutto wszystkie dochody i wydatki danego podmiotu są dochodami i wydatkami państwa np. administracja państwa. Metoda brutto powiązane są jedn.budż. Funkcjonowanie podmiotów gosp. parabudżetowej odstępstwa. Jeżeli osiągają zysk to odprowadzają go do budżetu państwa, a stratę pokrywa BP. Zakłady budżetowe nie są nastawione na zysk i z reguły ponoszą stratę. Ma na celu zaspokojenie potrzeb lokalnych.33.Zas.roczności budżet powinien być uchwalany na rok. Wydatki państwa to wydatki na bieżącą działalność, sztywne. Odstępstwo to tworzenie dwóch budżetów: budżet bieżący uchwalany na rok, budżet inwestycyjny.34.Zas.równowagi budżet powinien być uchwalany jako zrównoważony kiedy dochody są wystarczające na pokrycie wydatków. Nadwyżka budżetowa może być pozytywna gdy gromadzona jest na czasy deficytu. Nadwyżka jest negatywna kiedy świadczy o zbyt wysokich podatkach. Czym większy deficyt tym większa rola państwa w gospodarce.35.Zas.techniczne ich wyrazem jest tzw. klasyfikacja budżetowa- zestawienie dochodów i wydatków budżetowych wg pewnych kryteriów: podmiotowe, przedmiotowe, rodzajowe.Wg kryterium podmiotowego rodzaj podmiotów które gromadzą i wydatkują dochody są to główne podmioty budżetowe. Wg kryterium przedmiotowego cele, kierunki wydatków. Wg rodzajowego rodzaje dochodów i wydatków.W Polsce wyrazem kryterium podmiotowego są tzw. części budżetowe. Wyrazem kryterium przedmiotowego są tzw. działy i rozdziały budżetowe a kryterium rodzajowego paragrafy. Pełna klasyfikacja budżetowa nie została przedstawiona w budżecie gdyż w znacznym stopniu skomplikowałoby to budowę budżetu. Ograniczono klasyfikację budżetowa do 6-ciu pozycji.35.Zas.jawności budżet powinien być dostępny dla każdego.36.SUBWENCJE I DOTACJEOgólne wpływają do budżetu i tworzą wspólną pulę środków z dochodów własnychCelowe samorząd terytorialny decyduje na co je przeznaczy.37.Metody wyodrębniania subwencji i dotacji z budżetua)corocznie w ustawie budżetowej wskazuje się jaka kwota subwencji czy dotacji przeznaczona jest dla samorządu ter., metoda niekorzystna dla samorządu terytorialnego b)co pewien czas uchwalana jest ustawa o dochodach samorządu terytorialnego , ustala się jaki dochodu budżetu państwa powinien być przeznaczony dla samorządu ter., metoda dogodniejsza dla samorządu terytorialnego , sztywne dotacje.38.Metody podziału:1)metoda podziału uznaniowa im lepsze argumenty tym więcej dotacji2)sposób zobiektywizowanego podziału środków ustalane są mierniki zapotrzebowania finansowego, jednym z tych mierników jest liczba ludności, stan dochodów budżetowych przypadających na jednego mieszkańca.W 1990 r reaktywowano samorząd terytorialny ustalono szczebel gminy. W 1999 reforma terytorialnego podziału kraju; gminy, powiaty, województwa.Wojewoda organ państwowy występuje na szczeblu wojewódzkim.Samorząd powiatowy i gminny szczebel lokalny. Samorząd wojewódzki szczebel regionalny.Samorząd gminny jest niezależny do samorządu powiatowego, a powiatowy od wojewódzkiego.39a.Zakres zadań:Gmina zadania ze sfery użyteczności publicznej; związane z infrastrukturą techniczną i społeczną ale lokalną (granica gminy); kanalizacja, oświetlenie, komunikacja; lokalne- zaspokojenie potrzeb ludności, regionalne- rozwój gosp., społeczna- oświata, kultura, ochrona zdrowia. Gmina może podejmować działalność gosp. w celach zarobkowych. Występują jednak ograniczenia. Można tworzyć spółki handlowe gdy: istnieją niezaspokojone potrzeby ludności i gdy występuje bezrobocie wpływające znacząco na życie ludności a poprzednie metody nie dały rezultatu, gdy istnieje majątek a jego zbycie przyniosłoby straty, gdy gminy mogą mieć udziały w spółkach.39b.Powiat tylko działania ze sfery użyteczności publicznej. Zasięg działalności szerszy niż w gminach. Transport, drogi publiczne, gospodarka wodna, ochrona środowiska szczególny dla powiatów. Zagospodarowanie przestrzenne, ochrona przeciw powodziowa, ograniczenie bezrobocia, ochrona praw konsumenta.39c.Sam.ter. opracowuje strategię województwa i w oparciu o nią prowadzi politykę rozwoju gosp. np. kreowanie rynku pracy, ifrastruktura techniczna i społeczna na szczeblu województwa, pozyskiwanie funduszy np. z UE.Sfera zarobkowa gdy chodzi o czynności promocyjne gdy chodzi o rozwój województwa.40.SYSTEM FINANSOWANIAUstawa z 13.11.2003 o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Dz.U. nr 203 poz 1966Subwencje i dotacje dodatkowe źródło finansowania. Dochody własne to podatki lokalne, opłaty, dodane udziały w dochodach budżetu państwa.Podatki i opłaty: od nieruchomości, od śr. transportowych , od posiadania psów, rolny, leśny, od spadków i darowizn, od czynności publiczno- prawnych W skład dochodu wchodzą dochody z majątku gminy, odsetki od wkładów bankowych, darowizny.Udziały w dochodach budżetu państwa udziały w podatku od osób fizycznych i osób prawnych określony % przypada urzędowi gmin 39,34% od osób fizycznych., 6,71% od osób prawnych Rozwiązania korzystne dla dużych gmin.41.KONSTRUKCJA SUBWENCJI OGÓLNEJ W GMINACH1)część wyrównawcza * kwota podstawowa gminy w którym wskaźnik g>92% wskaźnika Gg *kwota uzupełniająca gminy których gęstość zaludnienia niższa od średniej gęstości zaludnienia kraju; dotyczą głównie gmin wiejskich2) część równoważona tworzona z wpłat gmin bogatych g>150% Gg3)część oświatowa * rezerwa 96% dysponuje ją Minister Finansów w porozumieniu z Min.Ośw.; przy podziale bierze się pod uwagę rodzaj szkół, wykształcenie nauczycieli * część do podziałuLegenda: g stosunek podstawowych dochodów podatkowych danej gminy do ilości mieszkańców w gminie; Gg te same wielkości w g ale w skali kraju.42.POWIATYOrgany powiatowe czerpią dochody z majątku powiatu oraz udziały w dochodach budżetu państwa. Pod.doch.od os.fiz. 10,25% od os.pr. 1,4%.Kwota podstawowa te powiaty gdzie P 1,10. B- iloraz stopy bezrobocia w powiecie i stopy bezrobocia w kraju.Część równoważąca tak jak w gminie ; powiaty w których wskaźnik P> o 110% od wskaźnika Pp musza wpłacać.43.WOJEWÓDZTWA1)część wyrównawcza * kwota podstawowa *kwota uzupełniająca2)część regionalna3)część oświatowaDochody własne taj jak w gminie; pod.doch od os.fiz. 1,6% od os.pr.15,9%Kwota podstawowa części wyrównawczej przekazywana jest do województw w których dochód podatkowy na jednego mieszkańca jest niższy od przeciętnego dochodu we wszystkich województwach.Kwotę uzupełniającą otrzymuje województwo w którym liczba mieszkańców nie przekracza 3 mln. Oblicza się ja 9% wskaźnika Ww *przeliczeniowa liczba mieszkańców.Część regionalna ustala się w wysokości łącznej kwoty wpłat województwa do budżetu. Wysokość tej kwoty zależy od: *stopy bezrobocia jeżeli stopa bezrobocia jest większa od 110% średniej stopy bezrobocia w kraju obejmuje 20% części regionalnej; *powierzchni dróg wojewódzkich na jednego mieszkańca;gdy powierzchnia dróg na 1miesz.jest większa od powierzchni dróg wojew.na 1 miesz.; *PKB na mieszkańca w woj. gdy PKB w woj.na 1 miesz. jest niższy od 75% przeciętnego PKB w kraju na 1 mieszkańca , stanowi 10% części regionalnej; *pozostałe 30% środków dzieli się między województwa w celu uzupełnienia ich dochodów w związku ze zmianą finansowania zadań.Część oświatowa taka sam we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego Najważniejsze ale nie jedyne kryterium to liczba uczniów.44a.DOTACJE CELOWECele: przeznaczenie dla wszystkich jednostek wg jednolitych zasad.1)na zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami.2)zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień z organizacjami administracji rządowej.3)usuwanie bezpośrednich zagrożeń dotyczących bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych i innych klęsk żywiołowych4)finansowanie zadań własnych5)realizacja zadań wynikająca z umów międzynarodowych6)dochodami powiatów są dotacje celowe na realizację zadań straży i inspekcji44b.Cechy dotacji celowych dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego 1)rodzaje dotacji celowych zostały ujednolicone dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego 2)występują następujące rodzaje dotacji na realizacje zadań własnych -dotacje na zadania objęte kontraktem wojewódzkim: *zadania z zakresu inwestycji szkół i placówek oświatowych 50% kosztów przedsięwzięcia, *wspieranie edukacji na terenach wiejskich (stypendia i pomoc materialna), *na zadania objęte mecenatem państwa w dziedzinie kultury szczególnie na programy realizowane przez instytucje filmowe i kultury przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego od 1.01.99, *na inwestycje drogowe rozpoczęte przed 1.01.993)dotacje celowe na zadania zlecone