Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
METODYKA - zespół czynności i środków używanych świadomie, konsekwentnie i systematycznie do osiągnięcia założonego celu.
TRENING - proces adaptacji, czyli przystosowania się do stopniowo i systematycznie zwiększających się obciążeń treningowych ( czyli wysiłków fizycznych ). rozwój wiedzy o treningu sportowym i jego wpływie na organizm człowieka umożliwił wykorzystanie zasad treningu dla potrzeb lecznictwa. TRENING UCZY wykonywania czynności zapomnianych i nowych, stanowi ważny czynnik terapeutyczny , który w nowoczesnym sposobie leczenia jest podstawą wytwarzania mechanizmów przystosowawczych , zarówno w sensie przygotowania psychicznego jak i fizycznego . Człowiek , powracający stopniowo do zdrowia po przebyciu dłuższej choroby przechodzi przez okres treningu, który jest istotą rehabilitacji fizycznej. Jednym z przykładów jest zastosowanie ćwiczeń fizycznych i treningu w rehabilitacji kardiologicznej .
UWZGLĘDNIAJĄC PRZEBIEG LECZENIA WYRÓŻNIAMY W TRENINGU OKRES: a) wczesny (w okresie wczesnym stosuje się wysiłki fizyczne o małych obciążeniach w formie ćwiczeń indywidualnych ) b) pózny – adaptacyjny (rozszerzamy zakres ćwiczeń i zwiększamy obciążenia)
PODSTAWOWE ZAŁOŻENIE TRENINGU - w rehabilitacji kardiologicznej wykonanie tego samego wysiłku przy mniejszym zapotrzebowaniu serca na tlen. Zmniejszamy przez to ryzyko wystąpienia bólu i ostrego niedokrwienia mięśnia serca. Bodźcem stymulującym w procesie treningowym jest zestaw ćwiczeń fizycznych odpowiednio dozowany i powtarzany . Pod wpływem wielokrotnego powtarzania właściwie dobranych wysiłków powstają w organizmie zmiany powodujące wzrost wydolności ogólnej i wieńcowej. Zwiększa się więc wytrenowanie organizmu. Podstawą każdego treningu jest praca (wywołująca zmęczenie) i odpowiadający jej wypoczynek. Zachowanie właściwego stosunku czasu między poszczególnymi fazami (praca-wypoczynek) jest jednym z podstawowych warunków zachowania i rozwoju wydolności fizycznej organizmu. Rozwijanie zmian przystosowawczych jest możliwe tylko w procesie ciągłym bez dłuższych przerw, z których każda powoduje cofanie się nabytych poprzednio zmian, zwłaszcza słabo utrwalonych. Sprawność fizyczna powinna być stale podtrzymywana i rozwijana za pomocą takich form ruchowych na które pozwalają istniejące warunki.
SPECYFICZNOŚĆ TRENINGU - Istnieje specyfika reakcji biochemicznych zachodzących w tkance mięśniowej podczas różnych wysiłków fizycznych. Uwzględnienie specyficzności treningu pozwala na racjonalny dobór odpowiedniej metody treningowej.
PRAWO ARNDT-SCHULZA – Słabe bodźce utrzymują czynności życiowe organizmu. Silne bodźce powodują stan adaptacji i stan wytrenowania. Zbyt silne bodźce są dla organizmu szkodliwe.
OBCIĄŻENIA TRENINGOWE – Oceniając je musimy brać pod uwagę dwa podstawowe parametry: intensywność oraz czas. Sama intensywność nie wystarczy do pełnej charakterystyki obciążeń treningowych. Wpływ treningu na organizm zależy również od czasu trwania danego wysiłku.
OBJĘTOŚĆ TRENINGU - Jest to iloraz intensywności (i) przez czas (t) podstawową zasadą w regulacji obciążeń treningowych jest stopniowe zwiększanie objętości treningu. Zgodnie z tą zasadą większą objętość treningu można wprowadzić po pełnej adaptacji do obciążeń mniejszych. Konieczność przestrzegania tej zasady wynika z możliwości załamania się mechanizmów adaptacyjnych przez stosowanie wysiłków o zbyt dużej intensywności. Rozwój wytrenowania uwarunkowany jest jednak systematycznym wprowadzaniem coraz większych obciążeń uwzględniając oddziaływanie różnych form wysiłku fizycznego na organizm, można wyróżnić następujące metody treningu: wytrzymałościową, siłową, ogólnorozwojową. W rehabilitacji kardiologicznej będzie nas interesował przede wszystkim typ treningu wytrzymałościowego nie rozwija siły ani szybkości, lecz ogólną wydolność organizmu. Zgodnie z zasadą specyfiki treningu osiągamy ją przez wysiłki dłuższe, w których czas przeważa nad intensywnością.
WYTRZYMAŁOŚĆ - „zdolność do długotrwałego wykonywania określonych wysiłków o pożądanej intensywności”. Podstawowym czynnikiem determinującym tę właściwość organizmu jest wydolność fizyczna charakteryzowana przez potencjał energetyczny określony maksymalną zdolnością pochłaniania tlenu (vo2max) i maksymalnym długiem tlenowym (vo2d max).
METODY TRENINGOWE - podstawową zasadą każdego procesu nauczania jest powtarzanie będące również podstawową metodą treningową stosowaną we wszystkich dyscyplinach sportu. Metoda ta polega na wznawianiu w określonych odstępach czasu ćwiczeń o różnej intensywności z optymalnymi przerwami wypoczynkowymi po których organizm ćwiczącego wraca do stanu wyjściowego. Jest to najstarsza metoda treningowa nazywana także metodą treningu powtarzanego. Rozwinięciem tej metody jest metoda treningu interwałowego, której istotą jest dzielenie zasadniczej pracy na mniejsze części wykonywane wielokrotnie z odpowiednimi przerwami przy intensywności lub obciążeniu większym od tego, które może być wykonywane w okresie całej pracy. Ostatnią metodą wykorzystywaną w rehabilitacji kardiologicznej jest metoda treningu ciągłego. Polega ona na stosowaniu dłuższych wysiłków, ale przy stosunkowo mniejszym obciążeniu. Do czasu wprowadzenia metody interwałowej była powszechnie stosowana w treningu pacjentów na ergometrze rowerowym.
ROZGRZEWKA - Fizjologiczne działanie rozgrzewki, uzasadnionej praktyką życiową, sprowadza się do skrócenia czasu adaptacji organizmu do pracy, przyspieszenia procesów przestawiania czynności układu krążenia krwi, oddychania, przemiany materii itd. z poziomu spoczynkowego na poziom wyższy odpowiadający wymaganiom pracy.
DOBÓR FORM AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ - Dyscypliny zimowe: narciarstwo biegowe, narciarstwo zjazdowe, saneczkarstwo, łyżwiarstwo, żeglarstwo lodowe. Dyscypliny letnie: gimnastyka, gry sportowe, dyscypliny wodne ( pływanie, żeglarstwo, kajakarstwo, wioślarstwo, nurkowanie), turystyka (piesza, rowerowa, motorowa, samochodowa).
REHABILITACJA GERIATRYCZNA - gerontologia zajmuje się całokształtem problemów związanych ze starością i skupia specjalistów z różnych dziedzin: socjologów, psychologów, specjalistów rehabilitacji i rekreacji ruchowej. STAROŚĆ ZACZYNA SIĘ UMOWNIE PO 60 ROKU ŻYCIA I DZIELI NA : I wiek podeszły (od 60 do 74 lat ), II wiek starczy (75 do 89 lat ), III długowieczni {powyżej 90 lat } powyzsze podziały uwzględniają jedynie wiek kalendarzowy , nie zawsze odpowiadają rzeczywistosci , rozbieżność między wiekiem kalendarzowym , a biologicznym bywa bardzo duża .
PRZYCZYN STARZENIA SIĘ ISTNIEJE WIELE TEORII: teoria zuzycia, teoria kunzego, teoria bjorksena, teoria molekularna, teoria verzara.
PODZIAŁ PROCESÓW STARZENIA –A) procesy związane z wiekiem - nieuniknione procesy biomorfozy , przy których człowiek mógłby żyć 150 lat lub więcej gdyby nie działały na niego uszkadzające wpływy zewnętrzne. B) procesy przedwczesnego starzenia się - wskutek działania czynników szkodliwych przyspieszających starość i czyniących ją patologiczną.
ZMIANY STARCZE W OBRĘBIE WAŻNIEJSZYCH NARZĄDÓW - narząd ruchu, układ oddechowy, układ krążenia, układ nerwowy.
GŁÓWNE PROBLEMY U CHORYCH W WIEKU GERIATRYCZNYM - Osteoporoza i problemy z nią związane, Choroba Pageta, Choroba zwyrodnieniowa stawów i kręgosłupa, Nietrzymanie moczu, Choroba reumatyczna, Upadki, Odleżyny, Choroby naczyń krwionośnych.
OGRANICZENIA W REHABILITACJI GERIATRYCZNEJ - Występuje wiele ograniczeń jednocześnie dotyczących: układu krążenia, oddychania, zmian w obrębie aparatu ruchu, możliwości porozumiewania się, stanu psychicznego.
PRZECIWSKAZANIA - CHOROBY UKŁDU KRĄŻENIA : wady serca ,niewydolność krążenia,grożne zaburzenia rytmu zapalenie mięśnia sercowego,wsierdzia i osierdzia,zespół płócno-sercowy nadciśnienie 3i4 stopnia,tętniaki zakrzepowe zapalenie żył , miażdżyca zarostowa tętnic znacznego stopnia. CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO - Rozstrzenie oskrzeli, Grużlica płuc, Grzybica płuc, Przewlekłe ropne stany zapalne dróg oddechowych. CHOROBY UKŁADU DOKREWNEGO - Nadczynność tarczycy, Niedoczynność tarczycy znacznego stopnia, Cukrzyca powikłana nadciśnieniem i miażdżycą, Choroby przysadki i nadnerczy. CHOROBY UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO - skazy krwotoczne, niedokrwistość. CHOROBY NOWOTWOROWE - wszystkich układów i różnych stadiach.
CEL REHABILITACJI GERIATRYCZNEJ - doprowadzenie pacjenta do takiej sprawności i wydolności fizycznej , aby mógł samodzielnie wykonywać podstawowe czynności życiowe ,musimy pamiętać o stałej współpracy z lekarzem gdyż stan zdrowia może się gwałtownie zmienić !
ĆWICZENIA PRZECIWSKAZANE: nagłe skłony głowy w dół, nagłe skłony tułowia w dół, ćwiczenia na bezdechu, ćwiczenia szybkościowe, gwałtowne zmiany pozycji, ćwiczenia statyczne, z wykorzystaniem przyrządów gimnastycznych.
ĆWICZENIA WSKAZANE: oddechowe, długotrwałe ruchy cykliczne, ćwiczenia gibkościowe, ćwiczenia na powietrzu przy dobrej pogodzie, ćwiczenia z łatwymi przyborami
CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW STARZENIA: ogólne zwolnienie przemiany materii, systematyczne zmiejszanie się uwodnienia i wysychanie tkanek, ilościowe i jakościowe zmiany w zakresie białek i składników mineralnych, odkładanie się w niektórych tkankach złogów wapnia,cholesterolu lipofuscyny i innych odpadowych substancji przemiany materii.
RYZYKO CHORÓB PRZEWLEKŁYCH A BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ Blisko 70% dorosłych w USA nie podejmuje aktywności fizycznej , albo jest zbyt mało aktywna. Jeden na 10ciu Amerykanów umiera z tego powodu.
Brak aktywności a starzenie się: Trzy tygodnie nieprzerwanego leżenia w łóżku powoduje u zdrowych ochotników : utratę masy mięśniowej, masy kostnej, zmniejszenie pojemności minutowej i rzutu serca o 30%, zaburzenia ortostatyczne. Upośledzenie układu odpornościowego. Wzrost oporności na insulinę. Oraz zmniejszenie wydolności fizycznej. Do podobnych zmian dochodzi wraz z wiekiem ,a brak aktywności jest tego przyczyną.
Choroby przewlekłe , geny czy środowisko: Geny zmieniają się wolno, natomiast środowisko może ulegać szybkim , gwałtownym zmianom . Środowisko, w któtym żyjemy i nasz styl życia wpływa na nasze środkowisko komórkowe, a nasze geny reagują na te subkomórkowe zmiany patologiczną nadmierną lub zmniejszoną ekspresją różnych produktów genowych i w konsekwencji kliniczną manifestacją choroby.
Umiarkowana aktywność fizyczna w celu zapobiegania chorobom przewlekłym: Wyniki badań eksperymentalnych i interwencyjnych wskazują jednoznacznie, że u osób, które wykazują nawet minimalna aktywność fizyczną dochodzi do istotnego zmniejszenia częstości chorób przewlekłych.
KLINICZNA MANIFESTACJA BRAKU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ: Otyłość : Korzyści ze zwiększenia codziennej aktywności fizycznej: zmniejszenie otyłości brzusznej i trzewnej w sposób zależny od zakresu aktywności. Potencjalne mechanizmy - nieznane. Cukrzyca typu 2: Korzyści - zwiększenie wrażliwości mięśni szkieletowych biorących udział w ćwiczeniach na insulinę oraz tolerancji glukozy w całym organizmie. Mechanizm – zwiększenie translokacji białka glut4 do sarkolemmy. Dyslipidemia: Korzyści - zwiększenie oczyszczania krwi z trójglicerydów, chylomikronów i VLDL przez mięśnie aktywne w czasie ćwiczeń. Mechanizm – zwiększenie transkrypcji genów i białek odpowiedzialnych za wychwyt kwasów tłuszczowych, transport i utlenianie. Miażdżyca: Korzyści – zwiększenie średnicy światła tętnic wieńcowych. Mechanizm – tlenek azotu hamuje proliferację mięśni gładkich naczyń, agregację płytek krwi i przyleganie monocytów. Nadciśnienie tętnicze: Korzyści – regularne ćwiczenia zmniejszają spoczynkowe ciśnienie krwi i przerost lewej komory u mężczyzn rasy czarnej z ciężkim nadciśnieniem. Mechanizm – rozszerzający wpływ na mięśnie gładkie, w których pośredniczy tlenek azotu. 1.naczyniowe - korzyści – zwiększenie spoczynkowej i wysiłkowej pojemności wyrzutowej, zmniejszenie spoczynkowej i w czasie submaksymalnego wysiłku fizycznego częstości akcji serca oraz zwiększenie gęstości naczyń włosowatych. 2. krążeniowe (dusznica bolesna/ zawał serca/ zastoinowa niewydolność serca): Korzyści – zmniejszenie ryzyka zgonu o 20-25% po zawale serca. Poprawa czynności śródbłonka, tlenowego metabolizmu mięśni szkieletowych, pojemności wyrzutowej (poprzez zmniejszenie obciążenia następczego). Mechanizm – tlenek azotu pochodzący ze śródbłonka powoduje relaksację przylegających komórek mięśni gładkich. 3. naczynia mózgowe (udar niedokrwienny mózgu): Korzyści – zmniejszenie całkowitego ryzyka udaru oraz udaru niedokrwiennego w sposób zależny od zakresu aktywności u kobiet. Mechanizm – obniżenie ciśnienia krwi, zmniejszenie stężenia fibrynogenu w osoczu, agregacji płytek i aktywności tPA w osoczu. 4. choroba naczyń obwodowych (chromanie przestankowe): Korzyści – zwiększenie maksymalnego dystansu na bieżni o 179m. Mechanizm – nasilenie rozkurczu naczyń przy udziale tlenku azotu; aktywność fizyczna sprzyja rozwojowi krążenia obocznego. Płucne (astma): Korzyści – może zmniejszyć ryzyko rozwoju astmy. Mechanizm – trening fizyczny poprawia wydolność układu krążenia i oddechowego bez zmiany czynności płuc. 1. POChP: Korzyści – duszność może się zmniejszyć pomimo obecności utrwalonych zmian strukturalnych w płucach. Mechanizm – poprawa czynności mięśni oddechowych, sposobu oddychania, a także zmniejszenie niepokoju. 2. obturacyjny zespół bezdechu w czasie snu: Korzyści – zmniejszenie masy ciała. Mechanizm – nieznane. Nowotworu złośliwe (sutek, okręznica, trzustka): Korzyści – zmniejszone ryzyko. Mechanizm – nieznany. Zmiany zwyrodnieniowe (zanik komórek mięśniowych): Korzyści – trening oporowy zwiększa wielkość i siłę mięśni, poprawia ruchomość i zwiększa samoistną aktywność. Mechanizm – poprawia przed wszystkim rekrutację istniejących, ale nieużywanych włókien mięśniowych, zwiększając równocześnie masę mięśniową. 1. osłabienie i podatność na urazy
(osteopenia/osteoporoza): Korzyści – opóźnienie inwalidztwa i poprawa niezależności nawet najstarszych osób. Opóźnienie spadku gęstości mineralnej kości. Mechanizm – zwiększenie siły mięśni, obciążenie kości. Zakażenie/odporność (hiv/ aids): Korzyści – zwiększenie wydolności układu krążenia i oddechowego, liczby komórek cd4, poprawa stanu psychicznego i jakości życia. Mechanizm – nieznany, wiadomo jednak, że umiarkowanie nasilone ćwiczenia zwiększają sprawność układu odpornościowego, a intensywne ćwiczenia zmniejszają ją. Mięśnie i układ szkieletowy (reumatoidalne zapalenie stawów): Korzyści – regularny wysiłek fizyczny nie powoduje zaostrzenia bólu i nie przyspiesza choroby. Mechanizm – nieznany. 1. ból krzyża: Korzyści – aktywność fizyczna pomaga chorym z bólem krzyża powrócić do normalnych codziennych czynności i pracy. Mechanizm – nieznany. Neurologiczne: Korzyści – bieganie nasila neurogenezę, sprawnośc w testach z labiryntem wodnym i długookresowe wzmacnianie reakcji. Mechanizmy – ćwiczenia indukują wytwarzanie IGF-I w mózgu; on z kolei wywiera działanie ochronne poprzez nasilanie angiogenezymóżdżkowej, zwiększanie przeżycia młodych komórek w hipokampie, zwiększa stężenie norepinefryny, serotoniny, mózgowopochodnego czynnika neurotropowego i FGF-2. 1. choroba alzheimera: Korzyści – kobiety wykazujące większy poziom podstawowej aktywności fizycznej sa mniej podatne na rozwój zaburzeń czynności poznawczych. Mechanizm – nieznany. 2. stwardnienie rozsiane: Korzyści – poprawa czynnościowej jakości życia i zmniejszenie zmęczenia wynikającego z choroby. Mechanizm – nieznany. Rekonwalescencja po zabiegu chirurgicznym, unieruchomienie, urazy, choroby upośledzające sprawność: Korzyści – zmniejszenie chorobowości, umieralności i częstych powtórnych hospitalizacji, a równocześnie poprawa jakości życia, wyników testów na depresję i sprawności fizycznej. Mechanizm – nieznany. Zaprzestanie palenia: Nie wydaje się aby ćwiczenia fizyczne jako jedyna interwencja sprzyjały zaprzestania palenia tytoniu. Psychiatryczne/ psychologiczne/ depresja: Korzyści – efekt przeciwdepresyjny i zmniejszanie lęku. Mechanizm – nieznany.
KORZYŚCI ZDROWOTNE uzyskiwane przez chorych prowadzących całkowicie nieaktywny tryb życia , którzy podjęli umiarkowaną aktywność fizyczną rutynowej są równoważne lub nawet większe niż korzyści osób, które zwiększyły swoja aktywność będąc już wcześniej aktywnymi fizycznie. Dlatego tez, zalecenie aktywności fizycznej powinno być integralnym elementem codziennej praktyki w placówkach słuzby zdrowia.
1. otyłość
2. geriatria
3.skutki braku ktywnosci fizycznej
4. reh. po mastektomii
5. rola sportu w reh. osob niepelnosprawnych szczegolnie po urazach kregoslupa
6.reh. w ch. Psychicznych
7. prewencja i reh. w osteoporozie
8.prewencja i reh. bolow
...