Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Wykład 2 (28.02.2011)
Schizofrenia, czyli to, co psychiatrzy lubią najbardziej, leczyć i rozpoznawać.
Schizofrenia – podstawowe fakty:
choruje co setny człowiek w populacji ogólnej
typowy wiek zachorowania dla mężczyzn 20-25 lat, u kobiet 26-35 lat; choroba III dekady życia
10% ginie śmiercią samobójczą
koszty leczenia – 5% wszystkich kosztów opieki medycznej
Czym jest schizofrenia?
Czym nie jest schizofrenia?
trzecią pod względem częstości psychozą
chorują ludzie ze wszystkich grup społecznych
u 1/3 tych chorych nie udaje się poprawić funkcjonowania
większość ludzi chorujących na schizofrenię może być leczona w warunkach ambulatoryjnych
bardzo rzadką psychozą
chorują tylko osoby zdolne i dobrze uczące się
jest nieuleczalna
wszyscy chorzy na schizofrenię wymagają długotrwałego leczenia szpitalnego
Czynniki ryzyka zachorowania na schizofrenię:
posiadanie co najmniej 1 krewnego I° lub co najmniej dwu krewnych II° ze schizofrenią
być stanu wolnego
być mieszkańcem dużego miasta lub obywatelem uprzemysłowionego państwa
urodzić się w zimie
być członkiem niższej klasy socjoekonomicznej
mieć problemy zdrowotne w okresie prenatalnym
doświadczyć w ostatnim okresie stresującego zdarzenia
Historia koncepcji:
w Kraepelin (1836)
- dementia praecox (otępienie wczesne)
w Bleuler (1911) – koncepcja współczesna
- schizophrenia = split mind (rozszczepiony, rozcięty umysł)
Objawy – kryteria diagnostyczne według DSM-IV
2 lub > objawów z listy podanej niżej, trwające co najmniej miesiąc
1. urojenia
2. omamy
3. zdezorganizowane wypowiedzi
4. zdezorganizowane lub katatoniczne zachowanie
5. objawy negatywne
znaczące pogorszenie funkcjonowania socjalnego lub zawodowego
Kryteria diagnostyczne według ICD 10
co najmniej 1 z poniższych objawów w epizodzie psychozy (min czas trwania – 1 miesiąc)
a) echo myśli
b) urojenia wpływu
c) omamy słuchowe o treściach komentujących lub dyskutujących
d) uporczywe urojenia (każdy typ uporczywych urojeń)
lub
wystąpienie co najmniej 2 z poniższych objawów w epizodzie psychotycznym (jeśli trwają co najmniej miesiąc i towarzyszą im urojenia bez treści afektywnej)
a) utrwalone omamy o jakiejkolwiek treści
b) niespójne lub zdezorganizowane wypowiedzi
c) zachowanie katatoniczne
d) objawy negatywne
Objawy kognitywne
w zaburzenia treści myślenia
- urojenia
Þ charyzmatyczne
Þ kontroli
Þ prześladowcze
Þ odnoszące
w formalne zaburzenia myślenia
- luźne skojarzenia
* zbaczanie
* ubóstwo treści wypowiedzi
Þ dźwięczenie
Þ neologizmy
Þ rozkojarzenie
Zaburzenia percepcji
w omamy
- słuchowe
- wzrokowe
- dotykowe
- pseudohalucynacje
- halucynacje psychiczne
Objawy emocjonalne
w płaski afekt
w niedostosowanie afektywne
w anchedonia
Objawy behawioralne
w utrata motywacji
w izolacje socjalne
Objawy pozytywne i negatywne:
w objawy pozytywne (wytwórcze)
- omamy i urojenia
w objawy negatywne (ubytkowe)
- nieobecne normalne zachowanie
- złe przystosowanie przedchorobowe
- gorsze rokowanie
- brak redukcji po kolejnych klasycznych LAP, a czasem nawet nasilenie objawów
Objawy pozytywne w skali PANSS
P1 urojenia
P2 formalne zaburzenia myślenia
P3 omamy
P4 podniecenie
P5 postawa wielkościowa
P6 podejrzliwość i urojenia prześladowcze
P7 wrogość
Objawy negatywne w skali PANSS
stępienie afektywne
wycofanie emocjonalne
zubożenie kontaktów z otoczeniem
apatia
niezdolność do myślenia abstrakcyjnego
brak spontaniczności i trudności w konwersacji
stereotypie myślenia
Objawy osiowe według Bleulera
„obecne u każdego chorego w każdym okresie choroby”
Autyzm
Ambiwalencja
zblednięcie Afektywne
zaburzenia Asocjacji
Schizofrenia – trzy zespoły
zespół „błędnej oceny rzeczywistości” (objawy pozytywne): urojenia i omamy
zespół „objawów deficytowych” (objawy negatywne): ubóstwo mowy, płaski afekt, zubożenie psychomotoryczne, spadek inicjatywy
zespół „dezorganizacji”: objawy dezorganizacji myślenia i dezorganizacji zachowania
Pewnym okolicom mózgu przypisuje się rolę w tych zespołach:
zespół „błędnej oceny rzeczywistości” – płat skroniowy lewy
zespół „objawów deficytowych” – okolica prefrontalna w płacie czołowym
zespół „dezorganizacji” – styk płata skroniowego i czołowego
Zespół schizofrenicznej dezorganizacji
Część objawów pozytywnych i negatywnych zachodziła i powstał zespół dezorganizacji.
FTP – formalne zaburzenia myślenia
LA – niedostosowany afekt
PCS – ubóstwo treści mowy
Objawy
negatywne
Objawy
pozytywne
FTP
LA
PCS
Syndrom dezorganizacji
Schizofrenia – psychiczne przyczyny i ich skutki
problemy w nauce i pracy
deficyty w dbaniu o siebie
pogorszenie w relacjach interpersonalnych
PRZYCZYNY (ZABURZENIA) SKUTKI:
percepcji (=omamy) - problemy w nauce i pracy
-oceny rzeczywistości (urojenia) - deficyt w dbaniu o siebie
-myślenia i języka (schizofazja) - pogorszenie w relacjach interpersonalnych
-uwagi
-koncentracji
-motywacji
...