sesjaa prawo calosc, AWF WARSZAWA - NOTATKI, Podstawy prawa

Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ

PRAWO – pojecie wieloznaczne (prawo w jezyku prawniczym a prawo w jezyku potocznym)

- prawoznawstwo posługuje się pojęciami takimi jak: prawo, prawo naturalne, prawo pozytywne, prawo podmiotowe, prawo przedmiotowe

Możemy umieścić w 2 podstawowych grupach:

1) Normatywnej – określającej prawo jako całokształt reguł określających pożądane zachowanie człowieka (np. nie zabijaj)

2) Aksjologicznej – wyjaśniającej prawo w kategoriach określonych wartości (np. norm moralnych)

Prawo to zespół norm określających postępowanie ludzi, norm ustanowionych lub usankcjonowanych przez państwo i zabezpieczonych aparatem przymusu państwowego.

Norma prawna – reguła zachowania, pewien wzorzec powinnego zachowania ludzi o cechach generalności i abstrakcyjności (normy są wydawane przez państwo lub sankcjonowane przez państwo).

Prawo jest związane z istnieniem państwa.

Prawo nie może istnieć bez państwa, ponieważ immanentną cechą prawa jest przymus.

Przymusem zaś dysponuje państwo, które stwarza w tym celu specjalny aparat (aparat przymusu).

Prawo jest zbiorem norm mających charakter uporządkowany. Prawo to uporządkowany system – system prawa.

Rodzaje prawa:

1. Prawo pozytywne – prawo stanowione przez państwo

2. Prawo natury – prawo obowiązujące niezależnie od woli ludzi (państwa), jedynie przez człowieka odkrywane, wypływające z natury rzeczy, z natury społeczeństwa, nadawane przez Boga; nie są sankcjonowane.

3. Prawo przedmiotowe – obowiazujace normy prawne o cechach generalności i abstrakcyjności, które stanowią podstawe dla wydawania rozstrzygniec przez sady i organy administracji. Prawo materialne (określa przedmioty,które sa regulowane) i proceduralne (regulacje, które wskazują procedurę określające prawo).

4. Prawo podmiotowe – chroniona przez porządek prawny możliwość zaspokojenia swojego interesu, poprzez żądanie określonego zachowania od wszystkich lub tylko niektórych podmiotów (np. prawo do urlopu z prawa pracy)

FUNKCJE PRAWA:

· Funkcja regulatora życia społecznego

· F. ochronna (ochrona wartości chronionych)

· F. stabilizacyjna (utrwalenie istniejącego ładu społecznego, gospodarczego i politycznego)

· F. wychowawcza (upowszechnienie dezaprobaty dla zachowań społecznie niepożądanych

· Funkcja zapewnienia sprawiedliwości społecznej, rozumianej jako:

o Rownosc szans i mozliwosci życiowych

o Bezstronnośc i obiektywność w traktowaniu obywateli i innych podmiotow prawa przez organy państwa

o Realne możliwości dochodzenia praw obywatelskich i praw człowieka oraz zapewnienie przysługujących ludziom wolności

Normy prawne a inne normy

· Relacje pomiędzy normami prawnymi a innymi normami poza prawnymi takimi jak:

o N. obyczajowe (

o Zwyczajowe

o Towarzyskie

o Moralne

o Techniczne

Świadomość prawa i praworządność

Świadomość prawna to znajomość prawa i instytucji prawnych oraz ocena obowiązującego prawa przez społeczeństwo i postulaty dotyczące zmiany prawa w pożądanym przez społeczeństwo kierunku.

Praworządność to taki stan faktyczny, w którym podstawowe dziedziny stosunków społecznych są uregulowane przepisami prawa i przepisy te są przez organy ściśle przestrzegane.

Organy władzy publicznej są obowiązane działać jedynie na podstawie i w granicach prawa.

· O państwie mowi się, ze jest praworządne lub nie jest praworządne jedynie w zaleznosci od tego, jak postepuja organy państwowe.

· Stopien poszanowania prawa przez obywateli decyduje o ogolnym poziomie swiadomosci prawnej społeczeństwa.

Norma prawna to wynikajaca z przepisów regula zachowania, wydana lub usankcjonowania przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym

· Norma prawna zbudowana jest z: hipotezy, dyspozycji i sankcji

· Hipoteza określa adresatow i warunki, jakie musza zaistnieć, aby określonemu adresatowi przypisac obowiązek lub uprawnienie

· Dyspozycja określa opis zachowania

· Sankcja określa reakcję państwa

Rodzaje norm prawnych

· Normy bezwzględnie obowiazujace bez względu na wole zainteresowanych osob (normy imperatywne – ius cogens) normy te dominują w prawie

· Normy względnie obowiazujace majace zastosowanie kiedy strony nie uksztaltowaly stosunku prawnego, (normy dyspozytywne, ius dispositivum) – ‘jeżeli strony nie postanowiły inaczej to …’

Rodzaje norm prawnych

Podzial ze względu na rangę i moc wiążącą:

1. Konstytucyjne

2. Ustawowe

3. Wykonawcze

Podzial ze względu na wymagane zachowanie adresata:

· Nakazujące

· Zakazujące

· Uprawniające

Podzial ze względu na zasięg przestrzenny:

-Obowiazujace na terytorium całego kraju

-Obowiazujace lokalnie

Ze względu na rodzaj uregulowan

Ogolne

Szczególne

Przepisy odsyłające

Przepisy blankietowe

Przepis prawa

· Przepis prawa jest to zwrot językowy zawarty w akcie normatywnym, stanowiący część redakcyjną, techniczną tego aktu wyodrębniona przez ustawodawcę w postaci artykułu, paragrafu, ustępu, punktu lub innej postaci zdaniowej.

· Przepis prawa nie musi pokrywać się z normą prawną

· Zapis normy prawnej stanowi właśnie przepis prawa

Akt prawny

Aktem prawnym jest ujęty w odpowiedniej formie wyraz woli państwa.

Zarówno o charakterze

- ogólnym (np. ustawa

- indywidualnym (np. decyzja administracyjna)

Stosunek prawny

Stosunek prawny to stosunek społeczny, szczególnie ważny z punktu widzenia interesów społeczeństwa i państwa, uregulowany przez prawo, inaczej mówiąc stosunek prawny to stanowiony stosunek społeczny, regulowany normami prawa.

· Stosunki prawne to relacje pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami

· Stosunkami prawnymi są tylko te stosunki, które zostały oparte na przepisach prawa

· Istotą stosunku prawnego jest to, że podmiot stosunku prawnego może żądać od drugiego podmiotu określonego zachowania i sam może wobec niego postępować w określony sposób, np. w ramach umowy o prace – pracodawca jest zobowiązany stworzyć właściwe miejsce pracy, zaplacic wynagrodzenie, natomiast pracownik do tego, by świadczyć prace w określonych godzinach i miejscu

Zdarzenie prawne

· Przez zdarzenie prawne należy rozumieć każde zdarzenie powodujące powstanie, zmiana lub wygaśnięcie stosunku prawnego, np. śmierć pracownika lub pracodawcy

· Powstanie, zmiana lub zniesienie stosunków prawnych zależy od zaistnienia pewnych wydarzeń zwanych faktami prawnymi.

1. Zdarzenia (sensu stricto) – okoliczności niezależne od woli podmiotów prawa (np. klęska żywiołowa, śmierć)

2. Działania okoliczności zależne od woli podmiotów prawa

Działania – okoliczności zależne od woli podmiotów prawa

1. Czyny – są to zdarzenia, które zostały dokonane bez zamiaru wywołania określonych skurków prawnych

Mogą przejawiać się w:

· Działaniu (czynności, które polegają na dokonaniu, dają się poznać za pomocą obserwacji np. zniszczenie mienia)

· W zaniechaniu (braku działania powinnego, wymaganego przez przepisy prawa, np. udzielenie pomocy w obliczu zagrożenia życia)

Czyny:

o Niedozwolone – to każdy czyn zabroniony przez prawo (np. przestępstwa)

o Dozwolone – to takie, których prawo nie zabrania, łącząc z nimi jednocześnie określone skutki prawne (np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia)

2. Akty prawne – to takie działania, które bezpośrednio zmierzają do powstania określonego stosunku prawnego

1. Konstytutywne akty stosowania prawa

llKonstytutywne akty administracyjnellKonstytutywne wyroki sądowell

2. Akty stanowienia prawa

3. Czynności prawne

llJednostronnellDwustronnell

Ad. 1. Konstytutywne akty stosowania prawa to takie akty, które powodują powstanie, zmianę lub zniesienie stosunków prawnych

a. Akty administracyjne

b. Wyroki sądowe

Ad. 2. Akty stanowienia prawa - wydane przez organy władzy publicznej

Ad. 3. Czynności prawne - działania poszczególnych podmiotów prawa świadomie zmierzających do wywołania określonych skutków prawnych w drodze oświadczenia woli

a. Jednostronne (np. testament)

b. Dwustronne (np. umowa kupna – sprzedaży)

Stosowanie prawa

Stosowanie prawa to sformalizowane działanie kompetentnych organów państwa, polegające na podejmowaniu decyzji władczych o charakterze indywidualnym.

Ma na celu:

1. Ustalenie istnienia bądź nieistnienia między stronami określonego stosunku prawnego i jego treści, czyli ma charakter deklaratoryjny – nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie stwierdza, czy takowy między stronami istniał i jaką miał treść – np. sprawdzenie, czy małzenstwo biorące rozwod wzielo slub na prawie polskim

2. Stworzenie, zmianę lub zniesienie między stronami stosunku prawnego, czyli ma charakter konstytutywny (twórczy) – tworzy nowy stosunek prawny mocą samego aktu (akt administracyjny, orzeczenie sądowe, tworzy między stronami nowy stosunek prawny.

Biorąc pod uwagę wymóg stosowania prawa przez organy państwowe, wyróżnia się ideologię

o Decyzji związanej

o Decyzji swobodnej

· Decyzja związana - decyzja oparta o swobody obywatelskie, pewność prawa i legalizm działań władczych, wartości te mają być osiągnięte poprzez wyznaczenie mocą przepis prawnych granic i swobód działania organów państwa oraz związania ich działań obowiązującymi ustawami.

· Decyzja swobodna - decyzja oparta na takich wartościach jak celowość wydawanych decyzji, ich słuszność, sprawiedliwość, moralność: w takiej sytuacji prawno nie jest rozumiane jako jedyny wyznacznik wydawania decyzji, natomiast czynność orzekania jest traktowana jako czynność o charakterze twórczym; normy prawa są przedmiotem oceny i korekty w kategoriach celowości, sprawiedliwości lub słuszności

ETAPY STOSOWANIA PRAWA

1. Ustalenie stanu faktycznego

2. Ustalenie stanu prawnego

3. Interpretacja wybranego przepisu prawa

4. Subsumcja

5. Ustalenie konsekwencji prawnych

Obowiązywanie prawa

Obowiązywanie prawa oznacza, że uchwalona norma prawna uzyskuje i zachowuje swą ważność do czasu jej uchylenia lub zmiany inną normą oraz że należy się do niej stosować pod rygorem wyciągnięcia konsekwencji prawnych względem podmiotów zachowujących się niezgodnie z tą normą.

Moc obowiązująca norm...

sesjaa prawo calosc, AWF WARSZAWA - NOTATKI, Podstawy prawa

Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ

Formularz