Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Sem. 1
Łzawienie = epifora
Proca bródkowa = funda elastyczna
Krwiak splotu skrzydłowego à krwiak z uszkodzenia żyły, bo brak zastawek w tych żyłach
Krwiak z naczynia tętniczego narasta szybciej. Przy krwiaku z żyły mamy większe szanse, że sam się wchłonie.
Postępowanie przy krwiaku:
1* ucisk (lód + funda elastyczna; lód do 2 godzin a potem funda)
2* punctio et evacuatio (igła 12, strzykawka 20ml); znieczulenie niekonieczne, chyba że pacjent b. chce. Jak nam coś wypłynie to zastosować ucisk.
3* Jak nic nie wypłynie to nacinamy żeby podwiązać naczynia nicią resorbowalną (katgut, dexon, vicryl) grubość 3,0 powinna wystarczyc na twarzy
4* jak się nie da podwiązać to można podkłuć.
Ewentualnie można zastosować elektrokoagulację à jest 1-biegunowa i 2-biegunowa
Rana wargi dolnej à zniecz miejscowe (nerw bródowy!) albo ostatecznie ogólne. Odkazić ranę. Nie używać substancji barwiących. Kontrola w poszukiwaniu ciał obcych. Ważne! DREWNA nie widać w dgn. Obrazowej.
Większe ciała obce à usuwamy narzędziami a drobne à przepłukujemy ranę NaCl albo H2O2 (ale wtedy i tak trzeba zobojętnić NaCl) albo atrium bicarbonicum.
Drenaż czynny Redona à nie wolno go zakładać do ran zakażonych, tylko po zabiegach operacyjnych.
Drenaż bierny à sączkami gumowymi
OTARCIE à oczyszczone zostawiamy bez opatrunku, ew. stosuje się spray antybiotykowy + hydrokortyzon (albo inny steryd), albo pokrycie tłustym roztworem.
WAŻNE! Po takim urazie chory nie może opalać się przez kilka miesięcy.
Profilaktyka p/tężcowa
- anatoksyna tężcowa
- surowica przeciwtężcowa
Po zaszczepieniu dziecka odporność na ok. 10 lat. Dodatkowo szczepieni są żołnierze, policjanci i strażacy.
Gdy przychodzi pacjent ze szczękościskiem to najpierw musimy wykluczyć tężec!!!! Dopiero potem możemy zacząć leczyć na coś innego. è WYWIAD!!!
Ø Dziecko szczepione – wiadomo, rana czysta à nic nie podajemy
Ø Dziecko szczepione – wiadomo, rana brudna à dawka przypominająca; a jak się z takiej rany dodatkowo wyciąga jakieś części à surowica przeciwtężcowa.
Sem. 2
Które kości twarzy łamią się najczęściej?:
1) K. nosa
2) Żuchwa
3) K. jarzmowa ( zesp. jarzmowo-szczękowy)
4) k. szczęk
Podział złamań k. nosowych.
Jak stwierdzić złamanie nosa? à inspectio
· EPISTACKSIS à wyciekanie krwi z nosa
· Odma powietrzna podskórna- jak to zbadać? è Palpacyjnie à trzeszczenie (crepitatio)
· Krwotoki, wybroczyny krwawe, krwiaki okularowe powiek, stare skrzepy krwi w przewodach nosowych
· Rhinoskopia: przednia i tylna.
Przednią wykonuje się wziernikiem nosowym Kiliana.
Tylną à potrzebujemy lampy czołowej (np. Miodońskiego) i lusterka. Uciska się nasadę języka, wkłada się lusterko poza podniebienie miękkie i wtedy widać nozdrza tylne.
Nozdrza przednie = nares
Nozdrza tylne = höane
· Badanie radiologiczne. Projekcje à celowane zdjęcie na kk. nosowe boczne, poszerzone na zat. szczękowe w projekcji Watersa (rzut bródowo-ciemieniowy).
Czym się różni zdjęcie w projekcji Watersa od zdjęcia półosiowego czaszki? è W projekcji Watersa pacjent ma otwarte usta i widać zatokę klinową
Jak się różnicuje płyn w zatoce na Rtg à ma menisk wklęsły.
Leczenie złamań nosa:
1) znieczulenie najlepiej ogólne, ew. miejscowe n. nadoczodołowego i n. podoczodołowego obustronne
2) Tamponada Beloqua [beloka] à. Repositio nasi mannalis (?). Owinąć podważkę kostną gazą, włożyć do nosa a od zewnątrz kciukiem i robimy po nastawieniu immobilosatio (unieruchomienie)
3) Unieruchomienie: płytka termoplastyczna, gips, płytki ołowiane
Złamania jarzmowo-szczękowe:
Najczęstsza przyczyna: 1) pobicie – 40%, 2) wypadki komunikacyjne – 20%
Jak taki pacjent wygląda? :
o krwiak okularowy,
o obrzęk,
o odma (powietrze z zat. szczekowej),
o asymetria à obrzęk po stronie urazu a potem spłaszczenie k. jarzmowej.
o Opadający łuk jarzmowy
o Niedoczulica w zakresie unerwienia przez n.podoczodołowy: à policzek, część wargi górnej, skrzydełko nosa, zz.górne przednie (bez jedynek)
o Zaburzenia czynnościowe è narząd wzroku (diplopia, egzopthalmus albo enopthalmus)
(Wyrostek dziobiasty żuchwy à wyr. mieśniowy bo m. skroniowy się tam przyczepia)
Leczenie: nastawienie przezskórne k. jarzmowej hakiem 1-zębnym tak żeby uzyskać zaklinowanie odłamów. Uważać na gałkę oczną! à chronimy ją kciukiem lewej ręki. Odłam trzeba nastawić w hiperkorekcji, bo żeby odłam nie opadał to musi trochę zaskoczyć na kość.
Ew. gdy złamanie wieloodłamowe albo nie uda się nastawić to zabieg chirurgicznego nastawiania złamania i wtedy unieruchomić mikropłytkami tytanowymi (śruby też są tytanowe). Inna metoda unieruchomienia: wyciąg szkieletowy Jędraszki, ale to metoda historyczna.
10-14 dni àmożna jeszcze ostatecznie nastawić kość. Potem już tylko chirurgicznie.
CIĘCIA do chir. nastawiania złamania:
· podrzęsowe, podrzęsowe przedłużone
· w łuku brwiowym (nie golić brwi, bo trza zachować przebieg lini brwi)
· cięcie śluzówki w sklepieniu przedsionka à dojście zewnątrzustne
TEST POCIĄGANIA à trzeba zrobić po każdym nastawianiu hakiem, żeby sprawdzić czy nie przyszczypnęliśmy np. tłuszczu okołogałkowego.
Chir. Szcz.-tw. – sem4
1)Podział powikłań złamań twarzoczaszki?
- wczesne, -późne; Wczesneàkrwiak (dna jamy ustnej), Krwotok(z.t.zębodołowej dolnej), Niekorzystne przemieszczenie odłamów.
2)Powikłania wczesne dla szczęki?
- KRWOTOKà z nosa masywny krwotok (najczęściej). Leczenie: a)tamponada przednia (seton do każdego przewodu nosowego), b)tamponada tylna (sposobem Beloqua) 2-3dni
-PŁYNOTOK NOSOWYà wyciek pł. mózgowo-rdzeniowego przez nos; powikłanie złamania dołu przedniego czaszki Objawy pośrednie: -odma śródczaszkowa w rtg, -uszkodzenie węchuà brak węchu(anosmia), osłabienie węchu (hyposmia)
-KRWIAKIàpodniebienie miękkie(lub obrzęk), gardło środkowe, przestrzenie przygardłowe (lub obrzęk) àwszystkie mogą powodować duszność i niedrożność dróg oddechowych
3)Powikłania wczesne po złamaniu oczodołu?
-DIPLOPIAàz zakleszczenia, z uszkodzenia nerwów, krwiak
-PRZEMIESZCZENIE GAŁKI OCZNEJà wytrzeszcz, zapadnięcie
-KRWIAKI w oczodole najczęściej lokalizują się w stożku oczodołu
-anatomiczne przerwanie ciągłości n.wzrokowego (na razie nie do wyleczenia)
-osłabienie ostrości widzenia spowodowane uciskiem na nerw wzrokowy!!! (krwiak, odłamy kostne, obrzęk). LECZENIE neuropatii pourazowej n.wzrokowego (osłabienie widzenia lub ślepota pourazowa): badania: a) RTG celowane na otwory kan. nn.wzrokowych sposobem Rhezego- tylko u pacjenta przytomnego b)rezonans nukleomagnetyczny c)tomografia komp. W międzyczasie podać leki p/obrzękoweàSTERYDY „odbarczenie farmakologiczne” (Dexaven 24mg dożylnie, potem 3x8mg diżylnie) aż do stabilizacji widzenia, potem stopniowo odstawiać sterydy.
Gdy na RTG widać złamanie?
-odbarczenie chirurgiczne jak najszybciej (do 6godz. Po urazie) o ile stan ogólny chorego jest dobry. Dostępy do odbarczenia: a) cięcie okalające przyśrodkowy kąt oka (przez sitowie) b) dostęp 2-wieńcowy (kraniotomia czołowa) à najlepszy dostęp!
Gdy na RTG nie widać złamania i jest postępujące obniżenie ostrości widzenia?
4) Powikłania późne?
- zakażenie (florą mieszaną) i swoiste np. promienica z żuchwy przy złym unieruchomieniu
- powikłania zrostu późnego? Staw rzekomy leczy się usunięciem zaokrąglonyc końców złamania i zespolić albo uzupełnić przeszczepem kości
-co gdy jest złe zrośnięcie? à późna osteotomia i zespolenie odłamów
5) Powikłania u dzieci?
-niedorozwój kości (nawet połowiczy niedorozwój twarzy)
- po urazie kłykciaà ankyloza, złuszczenie chrząstki àankyloza Na co zwrócić uwagę u dzieci? –nie je dobrze i nie chce otwierać ust, -ograniczone rozwierania szczęk, -kontrola ortodontyczna do zakończenia wzrostu dziecka
-nabyta wada zgryzu u dzieci po złamaniu kłykci obustronnym àzgryz otwarty, tyło zgryz
-złamania k.szczękà pseudoprogenia (retrognacja szczęk)
-1-stronne złamanie kłykciaàzgryz krzyżowy i przewieszony
-zaburzenia rozwoju zębów, wyrzynania, utrata zawiązków zębów, przetrwałe zęby mleczne
6) Powikłania późne u ludzi starszych?
-stawy rzekome w żuchwie, artropatia, zespół Costena
7)Obrażenia wielonarządowe twarzy? Z czego zbudowany jest aparat ochronny oka? Drogi łzowe z czego są zbudowane? Niedrożność kanalikowa i przewodowa? Obrażenia gałki ocznej?
8) Zespół szczeliny oczodołowej górnej? Jakie nerwy przechodzą przez tę szczelinę?
9) Zespół szczytu oczodołu? àślepota + znaczne osłabienie Leczenie? Sterydy + obserwacja Długo się to goi
10)Zaburzenia węchu? Anosmia, hyposmia
11)Zaburzenia słuchu?
12) wstrząśnienie mózgu àniepamięć wsteczna
13) Krwiaki śródczaszkowe-jakie objawy mogą o tym świadczyć?
-zab.równowagi; Mierzyć ciśnienie, tętno i sprawdzać szerokość źrenic co 15 min.
Gdy narasta ciśnienie śródczaszkowe: wzrost ciśnienia, bradykardia, poszerzenie źrenicy
Obrzęk mózgu u ludzi młodych, u starychàmasywne krwawienia