Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
KAPUSTA GŁOWIASTA BIAŁA: *gat: kapusta głowiasta biała; *nazw łac: Brassica oleracea var alba; *rodz: kapustowate – brassicaceae (krzyżowe – Crucifera); *kw: zebrana w grona, obupłciowe, owadopylne, mają 4 działki kielicha, 4 wolne płatki korony, słupek zrośnięty z 2 owocolistków, zalążnie jednokomorową, 6 pręcików ułożonych w 2 okółki; *stosowane sys uprawy: główkowy i bezgłówkowy; *izolacja przestrzenna: I rok – 2m od innych odm użytkowych i innych roślin kapustnych, II rok – a)odm ustalone: odległość od źródeł obcych pyłków zdolnych do spowodowania poważnej degradacji, na których wyst pośpiechy, nie mniejsza niż: -dla nasion elitarnych 1000m; -dla nasion kwalifikowanych 600m; b)odm mieszańcowe: odl nie mniejsza niż 1000m; *liczba lustracji urzędowych: I rok – jedna przed zborem wysadków (sys główkowy) lub w XI (sys bezgłówkowy); II rok – dwie przed wysadzeniem wysadków i w okresie od pełni kwitnienia do dojrzewania łuszczyn (sys główkowy), jedna w okresie od pełni kwitnienia do dojrzewania łuszczyn (sys bezgłówkowy); *gleba: żyzna, bogata w skł pokarmowe; *przedplony zalecane: rośliny strączkowe, ogórek, mieszanki motylkowe, zboża; *przedplony niewskazane: inne gat rodz krzyżowych; *nawożenie organiczne: obornik 30t/ha; *nawożenie mineralne (na 1ha): I rok – 100-150kg N, 160-180kg K2O, 200-250kg P2O5, II rok – 50-100kg N, 180-250kg K2O, 150-250kg P2O5; *normy wysiewu nasion: 6-8g/metr bieżący rozsadnika, 600-800g/ha; *termin siewu nasion i sadzenia rozsady w polu: sys upr głów: a)odm wczesne: siew – 3 dekada VI, sadzenie rozsady – 1 dekada VII; b)odm średnio wczesne: siew – koniec V, sadzenie rozsady – 3 dekada VI; c)późne: siew – koniec V, sadzenie rozsady – początek VII; *najbardziej uciążliwe chwasty: inne rośliny krzyżowe; *najgroźniejsze choroby: czarna plamistość roślin krzyżowych, mączniak prawdziwy; *najgroźniejsze szkodniki: słodyszek rzepakowy, chowacze; *moment krytyczny w uprawie: w sys bezgłó – zimą przy silnych mrozach rośl mogą wymarznąć, w sys głó – w II roku wiosną po wysadzeniu rośl w pole gdy wystapi susza wiosenna; *plon wysadków i termin ich zbioru: 300 dt/ha, na przełomie X i XI; *termin zbioru nasion: łuszczyny całkowicie zaschnięte, nasiona twarde i brązowe, w pierwszej lub drugiej dekadzie VII; *plon nasion: w sposobie uprawy: głów 12 dt/ha; bezgłów 15 dt/ha. KALAFIOR: *gat: kalafior; *naz łac: brassica oleracea var. botrytis, Brassica oleracera var botrytis subvar cauliflora; *rodzina: kapustowate – brassicaceae (krzyżowe – Crucifera); *kw: takie jak u wielu gat z rodz kapustowatych (krzyżowych); *stosowane sys uprawy: z rozsady; *izolacja przestrzenna: a)od plantacji wysadków i zasiewów kapustnych i kapusty pastewnej, na których występują pośpiechy, nie mniej niż: -dla n elitarnych 1000m, -dla n kwalifikowanych 600m; b)od plantacji n i zasiewów innych odm kalafiora oraz od plantacji i zasiewów innych roś kapustnych, rzeżuchy i kapusty pastewnej nie mniej niż: -dla n elitarnych 1000m, dla n kwalifikowanych 600m; c)od pól, łąk, pastwisk a także dróg, miedz, wąwozów itp. Silnie zachwaszczonych gat chwastów z rodziny kapustowatych (krzyzowych) nie mniej niż 1000m; *liczba lustracji urzędowych: dwie – pierwsza gdy róże są całkowicie dojrzałe, druga w okresie kwitnienia; *gleba: bardzo żyzna lub zyzna, bogata w skł pokarmowe i wodę; *przedplony zalecane: małe wymagania w stosunku do zmianowania; *przedplony niewskazane: inne gat z rodz krzyżowych; *nawo org: I rok po oborniku 30-40t/ha; *nawo min (na ha): 150-180kg N jesienią, 180-220kg P2O5, 150kg K2O, 100-120kg N wiosną; *norma wysiewu n: 600g/ha, 3g na skrzynkę o wym 35x50cm; *termin siewu n: X; *najbardziej uciążliwe chwasty: komosa biała (lebioda), perz rozłogowy, pokrzywy; *najgroźniejsze choroby: czarna plamistość roś krzyżowych, bakteryjne gnicie róż; *najgroźniejsze szkodniki: słodyszek rzepakowy, chowacze, mszyca kapuściana; *moment krytyczny w uprawie: susza w okresie wiązania róż i wybijania pędów nasiennych; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: łuszczyny żółkną, nasiona brązowieją, na przełomie IX i X; *plon nasion: 3-4dt/ha. MARCHEW: *gat: marchew jadalna; *naz łac: Daucus carota; *rodzina: Selerowate – Apiaceae (baldaszkowate – Umbelliferae); *kw: zebrane w baldaszki i baldachy, obupłciowe lub męskie, owadopylne, kw obupłciowe mają 5 działek kielicha, 5 płatków korony i 5 pręcików, słupek składa się z 2 owocolistków, zalążnia dolna, dwukomorowa; *stosowane sys uprawy: bezwysadkowy i wysadkowy; *izolacja przestrzenna: I rok 2m od innych gat roś baldaszkowatych, II rok: a)odm ustalone: odl plantacji kwalifikowanej od: -plantacji n innej odm lub typu oraz od plantacji marchwi pastewnej w 2 roku uprawy, mogących spowodować niepożądane przekrzyżowanie nie mniej niż 500m, -zasiewów marchwi jadalnej lub pastewnej, w których wystapią pośpiechy mogące spowodować nieporządane przekrzyżowania nie mniej niż 500m, b)odm mieszańcowe: odl od pla n innej odm lub formy oraz od pla marchwi pastewnej w 2 roku uprawy mogących spowodować niepożądane przekrzyżowanie: -przy produkcji n formy rodzicielskiej nie mniej niż 1000m, -przy produkcji n F1 mieszańca handlowego nie mnej niż 500m, -odl od zasiewów marchwi jadalnej lub pastewnej w których wystapią pośpiechy mogące spowodować niepożądane przekrzyżowanie nie mniej niż 500m. wystąpienie na plantacji kwalifikowanej oraz w odl do 200m od tej pla marchwi dzikiej kwitnącej w tym samym czasie co roś kwalifikowane mogące spowodować niepożądane przekrzyżowanie powodujące istote pogorszenie jakości produkowanych n stanowi podstawę do jej dyskwalifikacji; *liczba lustracji urzędowych: I rok jedna we IX przed wykopaniem wysadków, II rok trzy: -wysadków (przed ich wysadzeniem w pole) odm ustalonych i komponentów rodzicielskich tego pokolenia, które jest używane do produkcji nasion odm mieszańcowej F1, -odm ustalonych i komponentów rodzicielskich które są używane do produkcji n odm mieszańcowych w okresie pełnego kwitnienia, -w okresie pełnego dojrzewania n; *gleba: żyzna, bogata w skł pokarmowe, gliniasto piaszczysta; *przedplony zalecane:cebula, roś kapustne, mieszanki ozime; *przedplony niewskazane: inne korzeniowe, roś motylowe, ogórek, pomidor; *nawo org: II rok po oborniku; *nawo min (na ha): I rok 50-70kg N, 120-150kg P2O5, 220kg K2O, II rok 50-100kg N, 100kg P2O5, 160kg K2O; *norma wysiewu n: 2-3kg/ha; *termin siewu n: sys uprawy wysadkowej: -odm wczesne: 1 poł 2 dekady VI, -średnio wczesne: 2 dekada V, -późne: 2 dekada V; sys uprawy bezwypadkowej: -odm wczesne: 25 VIII, -średnio wczesne: 14 VIII, -późne: 5 VIII; *najbardziej uciążliwe chwasty: marchew dzika, ostrożeń polny, przytuli czepna; *najgroźniejsze choroby: czarna zgnilizna korzeni marchwi, mączniak prawdziwy, sucha zgnilizna korzeni; *najgroźniejsze szkodniki: zmieniki, połyśnica marchwianka; *moment krytyczny w uprawie: w sys bezwysadkowym: zima, w sys wysadkowym: przechowywanie korzeni w kopcach, wiosna II roku bezpośrednio po posadzeniu wysadków na pole; *plon sadzonek i termin ich zbioru: 150-250 dt/ha, X; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: nasienniki całkowicie zaschnięte i brązowe, n – twarde; koniec VIII początek IX; *plon nasion: a)sposoby uprawy: -wysadkowy: 6-8dt/ha (odm ustalone), 4-6 dt/ha (odm mieszańcowe); -bezwysadkowy: 8-10 dt/ha (odm ustalone) i 5-7 dt/ha (odm mieszańcowe). BURAK ĆWIKŁOWY: *gat: burak ćwikłowy; *naz łac: Beta vulgaris var vulgaris; *rodzina: Komosowate - Chenopodiaceae; *kw: osadzone w kątach przylistków tworzą klsy, a te – wiechy, obupłciowe, wiatropylne, mają żółtozielony okwiat, górną, jednokomorową zalążnie, pojedyncze orzeszki są zrośnięte z dnem kwiatowym i tworzą owocostan zwany kłębkiem; *stosowane sys uprawy: wysadkowy; *izolacja przestrzenna: odm ustalone (A) i mieszańcowe (B), odl nie mniejsza niż: I rok: A, B: 2m od plan wysadków innych odm buraka ćwikłowego i innych rośl korzeniowych, jeżeli są one praktycznie wolne od chorób i szkodników, -200m od plan n wszystkich gat uprawnych buraka wszystkich stopni odsiewu, II rok: a)odm A, odległość nie mniejsza niż: -1000m od jakichkolwiek źródel pyłku z rodzaju Beta dla n elitarnych, -600m od jakichkolwiek źródeł pyłku z rodzaju Beta dla n kwalifikowanych, b)odm B: -3000m od plan n innej odm lub innego komponentu rodzicielskiego oraz od plant i zasiewów gat uprawnych buraka mogących spowodować przekrzyżowanie, -1000m od zasiewów buraka ćwikłowego, pastewnego lub cukrowego, na której mogą wystapić pośpiechy; *liczba lustracji urzędowych: I rok jedna jesienią przed zbiorem korzeni, II rok dwie: wiosną przed wysadzeniem wysadków i druga w okresie od kwitnienia do dojrzewania n; *gleba: przepuszczalna, o dobrej strukturze, bogata w skł pkarmowe; *przedplony zalecane: cebula, ziemniak, pomidor, ogórek, roś zbożowe, ros motylkowe wieloletnie; *przedplony niewskazane: inne gat z rodz komosowatych i krzyżowych; *nawo org: obornik 30-40 t/ha; *nawo min (na ha): I rok 50-150kg N, 80-120kg K2O, 100-120kg P2O5, II rok 80-120kg N, 150-180kg K2O, 150-200kg P2O5; *norma wysiewu n: 5-6kg/ha n odm o drobnych kłębkach, 6-7kg/ha n o większych kłębkach; *termin siewu n: 15 V – 15 VI; *najbardziej uciążliwe chwasty: komosa biała (lebioda), rdest; *najgroźniejsze choroby: chwościk burakowy; *najgroźniejsze szkodniki: śmietka ćwiklanka, mszyca trzmielinowo- burakowa; *moment krytyczny w uprawie: wysadki mogą się nie przyjąc gdy jest susza wiosenna; *plon sadzonek i termin ich zbioru: 150-200 dt/ha, początek X; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: nasienniki brązowe i such, 70-80% kłębków żółknie zasycha i twardnieje, koniec VIII – początek IX; *plon nasion: odm ustalone do 30 dt/ha, odm mieszańcowe do 25 dt/ha. CEBULA ZWYCZAJNA: *gat: cebula zwyczajna; *naz łac: Alium cepa; *rodzina: Amarylkowate - amaryllidaceae; *kw: zebrane w główkokształtne baldachy, owadopylne, mają 6 działek kielicha, 6 płatków korony i 6 pręcików ułożonych w 2 okółkach, słupek jest pojedynczy i zawiera zalążnię 3 komorową, w każdej komorze są 2 zalążki; *stosowane sys uprawy: wysadkowy; *izolacja przestrzenna: I rok nie mniej niż: -2m od plan n wszystkich stopni kwalifikacji oraz innych upraw cebuli i pora z siewu i rozsady, -500m od plan cebuli n, upraw cebuli z dymki, od szalotki, czosnku i innych gat cebulowych rozm wedet, II rok nie mniej niż: -1000m od plan n cebuli odm o żółtej barwie łuski (typu Wolska), -4500m od pla n cebuli odm o żółtej barwie łuski (typu Rijnsburger) oraz odm czerwonej barwie łuski; *liczba lustracji urzędowych: a)odm ustalone: I rok jedna przed załamaniem szczypioru, II rok dwie: przed wysadzeniem wysadków (cebul)w pole, druga w okresie kwitnienia; b)odm mieszańcowe: I rok jedna: przed załamaniem szczypioru, II rok trzy: -na wiosnę przed wysadzeniem wysadek, -w okresie kwitnienia, -na początek dojrzewania n. nieusunięci roś komponentu ojcowskiego (zapylacza) przed przystapieniem do ostatniej oceny przy produkcji n odm mieszańcowych F1 powoduje dyskwalifikację plantacji; *gleba: zyzna, próchniczna, średnio zwęzła, łatwo ogrzewająca się wiosną; *przedplony zalecane: fasola groch ogórek koniczyna biała zboża; *przedplony niewskazane: inne ros cebulowe; *nawo org: II lub III rok po oborniku; *nawo min (na ha): I rok 70-100kg N, 150-180kg K2O, 150-200kg P2O5, II rok 70-100kg N, 170-200kg K2O, 180-200kg P2O5; *norma wysiewu n: 3kg/ha lub od 750 do 850 tys n /ha; *termin siewu n i sadzenie rozsady w polu: 3 dekada III do 3 dekady IV, zależnie od rejonu kraju; *najbardziej uciążliwe chwasty: czosnek, ostróżeczka, przytulia, rdest; *najgroźniejsze choroby: mączniak rzekomy cebuli, żółta karłowatość cebuli, szara pleśń (na szyjce cebuli); *najgroźniejsze szkodniki: śmietka cebulanka, wciornastki, wgryzka szczypiorka; *moment krytyczny w uprawie: po sadzeniu cebul wiosną; *plon wysadków i termin ich zbioru: 200-300 dt/ha, trzy czwarte rośl ma załamany szczypior, do końca VIII; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: pierwsze torebki nasienne w baldachu zaczynają pękać, n są czarne i twarde, poł VIII do końca 1 dekady IX (odm późne); *plon nasion: odm ustalone 6-8 dt/ha, odm mieszańcowe 4-6 dt/ha. GROCH: *gat: groch; *naz łac: Pisum sativum; *rodzina: Bobowate - Fabaceae; *kw: osadzone poj lub parami na długich szypułkach które wyrastają z kątów lisci, samopylne, 5 działek kielicha, 5 pła korony: żagielek, łódeczka (2 płatki) i 2 skrzydełka, 10 pręcików (9 zrośniętych), słupek górny o zagiętej szyjce, zapylenie następuje przed otwarciem kw; *stosowane sys uprawy: z siewu n wprost na pole; *izolacja przestrzenna: nie mniej niż 2m od plan i zasiewów innych odm i typów grochu wszystkich stopni odsiewu oraz innych gat roś strączkowych; *liczba lustracji urzędowych: jedna w okresie od kwitnienia do zawiązania strąków; *gleba: zasobna w skł pokarmowe i wapń, ciepła, lekka, przewiewna i przepuszczalna; *przedplony zalecane: roś okopowe i wszystkie warzywa (z wyjątkiem bobowatych); *przedplony niewskazane: inne strączkowe; *nawo org: II lub III rok po oborniku; *nawo min (na ha): 40-50kg N, 150-180kg P2O5, 150-150kg K2O; *norma wysiewu n: 210-230kg/ha odm grubonasienne, 120-140kg/ha odm drobnonasienne; *termin siewu n: poł III; *najbardziej uciążliwe chwasty: chwastnica jednostronna, perz rozłogowy, komosa biała (lebioda), rdesty; *najgroźniejsze choroby: askochytoza grochu; *najgroźniejsze szkodniki: śmietka cebulanka, wciornastki, wgryzka szczypiorka; *moment krytyczny w uprawie: po sadzeniu cebul wiosną; *plon wysadków i termin ich zbioru: 200-300 dt/ha, trzy czwarte rośl ma załamany szczypior, do końca VIII; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: pierwsze torebki nasienne w baldachu zaczynają pękać, n są czarne i twarde, poł VIII do końca 1 dekady IX (odm późne); *plon nasion: odm ustalone 6-8 dt/ha, odm mieszańcowe 4-6 dt/ha. FASOLA ZWYKŁA: *gat: fasola zwykła; *naz łac: Phaseolus vulgaris; *rodzina: Bobowate - Fabaceae; *kw: osadzone poj lub parami na długich szypułkach które wyrastają z kątów lisci, samopylne, 5 działek kielicha, 5 pła korony: żagielek, łódeczka (2 płatki) i 2 skrzydełka, 10 pręcików (9 zrośniętych), słupek górny o zagiętej szyjce, zapylenie następuje przed otwarciem kw; *stosowane sys uprawy: z siewu nasion wprost na pole; *izolacja przestrzenna: nie mnien niż 50m od plan i zasiewów innych odm fasoli zwyczajnej dla wszystkich stopni odsiewu; *liczba lustracji urzędowych: jedna w okresie pełnego wykształcenia straków ale przed ich zasychaniem; *gleba: lekka, przewiwna, próchniczna, ciepła, o umiarkowanej wilg; *przedplony zalecane: ogórek pomidor cebula rośl kapusne ziemniak burak cukroey burak pastewny; *przedplony niewskazane: inne rośl strączkowe;; *nawo org: II lub III rok po oborniku; *nawo min (na ha): I rok 40-50kgN, 150-200kg P2O5, 150-200kg K2O; *norma wysiewu n: n drobne 50-60kg/ha, n duże 120-160kg/ha; *termin siewu n: po 15V; *najbardziej uciążliwe chwasty: chwastnica jednostronna, perz rozłogowy, komosa biała (lebioda); *najgroźniejsze choroby: antraknoza, bakterioza, zwykła mozaika fasoli, żółta mozaika fasoli; *najgroźniejsze szkodniki: strąkowiec fasolowy, śmietka kiełkówka, zmieniki; *moment krytyczny w uprawie: chłody na przełomie V i VI, susza tuż po kwitnieniu – początek VII; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: straki pomarszczone i kremowe, liscie żółkną i opadają; przełom VIII i IX; *plon nasion: 12-16dt/ha. POMIDOR: *gat: pomidor; *naz łac: Lycopersicon esculentum; *rodzina: Psiankowate - Solanaceae; *kw: zebrane w grona, obupłciowe, kw skł się z 5-10 zrośnietych działek kielicha, 5 płatków korony, 5 pręcików o pylnikach zrośniętych w rurkę i pojedynczego słupka, samopylne, po pęknięciu pylników pyłe wysypuje się do wnętrza rurki pylnikowej; słupek rosnąc przebija rurkę i naiera na swoje znamiona pyłek; *stosowane sys uprawy: z rozsady; *izolacja przestrzenna: dla odm ustalonych (A): 50m od upraw ros z rodz psiankowatych, dla odm mieszańcowych (B): produkcja n poszczególnych mieszańców jak również produkcja n komponentów rodzicielskich powinna być prowadzona w oddzielnych szklarniach, tunelach lub wydzielonych za pomocą osłon częściach szklarni; *liczba lustracji urzędowych: dwie: -w okresie pełni kwitnienia, -w okresie dojrzewania owoców ze srodkowych gron; *gleba: zyzna, ciepła, przewiewna; *przedplony zalecane: małe wymagania w stosunku do zmianowania, burak pszenica ozima, strączkowe cebula ogórek roś kapustne; *przedplony niewskazane: ziemniak pomidor papryka, tytoń; *nawo org: II lib III, rok po oborniku; *nawo min (na ha): 80-120kg N, 150-200kg P2O5, 150-180kg K2O; *norma wysiewu n: 8-10g/m2 inspektu, 200-400g/ha; *termin siewu n: koniec III początek IV; *najbardziej uciążliwe chwasty:komosa biała (lebioda) perz rozłogowy chwastnica jednostronna, ostrożeń polny (oset); *najgroźniejsze choroby: zaraza ziemniaczana, zgorzel podstawy łodygi; *najgroźniejsze szkodniki: stonka ziemniaczana mszyce; *moment krytyczny w uprawie: susze i chłody tuż po wysadzeniu rozsady, silne opady i chłody w VIII; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: owoce całkowicie dojrzałe od VIII do poł IX; *plon nasion: odm ustalonych 1-2 dt/ha, odm mieszańcowe 4-8kg/tunel (180m2). OGÓREK: *gat: ogórek; *naz łac: Cucumis sativus; *rodzina: Dyniowate - Cucurbitaceae; *kw: rozdzielnopłciowe, występuja na jednej roślinie, pojedynczo lub po kilka osadzone na cienkich szypułkach. Żeńskie – 5 działek kielicha, 5 żółtych płatków korony, u nasady korona zrośnięta z kielichem, 3 komorowy łupek, zalążnia zrośnięta z dnem kwiatowym. Kw męskie mają budowę podobną lecz zamiast słupka jest 5 pręcików zrośniętych parami a jeden jest wolny, roślina owadopylna. W dni pochmurne kw nie otwierają się; *stosowane sys uprawy: z siewu nasion wprost na pole; *izolacja przestrzenna nie mniej niż: a)dla odm ustalonych (A): 500m od pla wysadków i zasiewów ogórka wszystkich stopni odsiewu, b)dla odm mieszańcowych: -1000m od zasiewów innej odm lub formy ogórka niż ta której pyłkiem mają być zapylone roś na kwalifikowanej plan, dla plan na której produkuje się n komponentu rodzicielskiego, -1000m od zasiewów odm lub formy ogórka innej niż komponent ojcowski, dla plan na której produkuje się n odm mieszańcowej F1, -100m od zasiewów odm lub formy ogórka takiej samej jak komponent ojcowski, dla plan na której produkuje się n odm mieszancowej F1, -200m od plan innej odm na której produkuje się n odm mieszańcowej F1, z uzyciem tego samego komponentu ojcowskiego, na plan na której produkuje się n odm mieszańcowej, -1000m od zasiewów innej odm lub komponentu rodzicielskiego ogora niż ta której pyłkiem mogą być zapylone roś na kwalifikowanej plantacji, na której produkuje się n komponentu ojcowskiego (2 rok reprodukcji) służące do dosypania do n odm mieszańcowej, -przy produkcji n mieszańca F1 i reprodukcji komponentu matecznego za pomoca linii dopełniających odl między komponentami rodzicielskimi i chroniąca przed mech zmieszaniem nie może być mniejsza niż podwójna odl między rzędami komponentu matecznego; *liczba lustracji urzędowych: a) odm ustalone: dwie: pierwsza w okresie od kwitnienia do wiązania się pierwszych owoców na roślinie, druga w okresie dojrzewania nasienników przed zbiorem; b)odm mieszańcowe: dwie: pierwsza w pełni kwitnienia pędu gł ale po uformowaniu się pierwszego owocu w celu stwierdzenia przede wszystkim tożsamości płci form rodzicielskich, druga w okresie dojrzewania nasienników, nieusunięci roś lini zapylającej przed przystapieniem do drugiej lustracji powoduje dyskwalifikacje plantacji. W uprawie pod osłonami przed wysadzeniem roś konieczna jest wymiana podłoża lub jego odkażenie; *gleba: duże wym glebowe, żyzna, próchniczna najlepiej lessy, czarnoziemy bielice mady; *przedplony zalecane: por cebula seler szpinak mieszanki koniczyny z trawami ziemniak burak cukrowy zboza ozime; *przedplony niewskazane: inne ros dyniowate; *nawo org: obornik 30-40t/ha; *nawo min (na ha): 80-120kg N, 150-200kg P2O5, 150-200kg K2O; *norma wysiewu n: 2-2,5kg/ha; *termin siewu n: po 15V; *najbardziej uciążliwe chwasty: komosa biała (lebioda) pokrzywy perz rozłogowy; *najgroźniejsze choroby: mączniak rzekomy, kanciasta plamistość, mozaika ogórka); *najgroźniejsze szkodniki: śmietka kiełówka, zmieniki, mszyce; *moment krytyczny w uprawie: susza, chłody po siewie i wschodach; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: owoce żółte (barwa typowa dla odm) po naciśnięciu palcem łatwo odzielają się od szypułki, początek VIII; *plon nasion: 2-4dt/ha. SAŁATA: *gat: sałata; *naz łac: Lactuca sativa; *rodzina: Astrowate - Asteraceae; *kw: zebrane w koszyczek, zwykle po 24 kw, brak działek kielicha, pręciki zrośnięte główkami, kw przedprątne, samopylne, otwierają się na 1-2h, tylko w godz przedpołudniowych, czasami stają się obcopylne; *stosowane sys uprawy: z siewu nasion wprost na pole; *izolacja przestrzenna: nie mniej niż: -500m od źródeł innych pyłków zdolnych do spowodowania dużych degeneracji odm - dla nasion elitarnych, -300m od źródeł obcych pyłków zdolnych do powodowania dużych degeneracji odm – dla n kwalifikowanych; *liczba lustracji urzędowych: dwie: pierwsza w okresie dojrzałości konsumpcyjnej, druga w okresie dojrzewania n; *gleba: ciepła, przewiewna przepuszczalna próchniczna wilgotna; *przedplony zalecane: kapustne ogórek ziemniak burak mieszanki motylkowe; *przedplony niewskazane: inne gat i odm sałaty; *nawo org: II rok po oborniku 30t/ha; *nawo min (na ha): 50-80kgN, 80-120kgP2O5, 120-150kg K2O; *norma wysiewu n: 2kg/ha lub 0,2kg/ha (n otoczkowane); *termin siewu n: początek IV; *najbardziej uciążliwe chwasty: perz rozłogowy rdest mniszek pospolity; *najgroźniejsze choroby: szara pleśń; *najgroźniejsze szkodniki: śmietka sałatówka, zwójka sałatóweczka; *moment krytyczny w uprawie: silne deszcze w pierszych dniach VII tuż przed zbiorem n; *faza fenologiczna i termin zbioru nasion: 30-50% koszyczków na nasienniku ma wykształcony puch, połowa VIII; *plon nasion: 3-6dt/ha. NASIENNICTWO – dział gosp który zajmuje się całą teorią i praktyką mat siewnego rośl uprawnych. MAT SIEWNY – to nasiona przeznaczone do siewu których jakość odpowiada normie. JAKOŚĆ NASION: SA to te chechy nasion które nadają im charakter handlowy, dzielimy je na: *cechy jakościowe rutynowe (stałe): -zdolność kiełkowania, -czystość; *cechy dodatkowe – zależą od konkretnych gat: -masa 100n; -wigor nasion; -zdrowotność n; -zawartość kw erukowego w n rzepaku. NASIENNICTWO DZIELIMY NA 3 DZIAŁY: *hodowla – zajmuje się tworzeniem nowych odm. Kto to jest hodowca = właściciel (hodowca właściciel odm) = firma (przyczynił się do wyhodowania odm): -twórczą hodowle i zachowawczą; *reprodukcja to rozmnożenie uzyskiwanych odm; *handel równa się napędowi firmy, większa sprzedaż = większe zyski. ODMIANA – przedmiot pracy nasiennika. Dzielimy je na: *botaniczne – różnią się cechami morfologicznymi o małym znaczeniu gosp; *rolnicze – różnią się cechami użytkowymi np. smak kapusty: -lokalne (miejscowe) bez ingerencji człowieka; -hodowlane – wynik świadomy działalności firmy, dzielimy na: *odm org w których hodowla tworcza i zachowawcza jest w tym samym kraju; *odm selekcjonowane – twórcza i zachowawcza w innych krajach, nie są dozwolone jednak w unii. KATEGORIA NASION: *nasiona kwalifikowane: to takie które przeszły podwojna kontrole nasion na polu (robi to kwalifikator) czystości genetycznej i w laboratorium ocene jakości; *nasiona handlowe – różnią się tym od kwalifikowanych że mają tylko ocene jakości w laboratorium; *nasiona standardowe – nie wszystkie cechy ros można sprawdzić po n. najważniejsza cecha to izolacja przestrzenna, tu kontrole na polu robi hodowca sam rozm i kwalifikuje. 2 warunki tylko nasiona warzyw i ostatnie namnażanie. STOPIEŃ ODSIEWU: kolejne Rozyn n mianowicie liczba stopnia odsiewu zależy od 2 czynników: *od współ rozm danego gat; *podaż na rynku. DLA CAŁEJ UNII SĄ STAŁE: PB – n przed bazowe; B – bazowe; K1 – 1 rozmnożenie; K2 – 2 rozmnożenie. Te stopnie są również w kanadzie i USA. INNY PODZIAŁ ODM: *na ustalone OP – powtarza cechy we wszystkich pokoleniach; *mieszańce F1 – nie powtarza cech w pokoleniu F2 – JEST TO OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ. ZBIÓR NASION: 1 lub 2 fazowy – zbiór bezpośr z rośliny kombajnem lub ręcznie (Chiny). 1 fazowe: *kombajn: scina pedy nasienne, młuci je i wstępnie czyści, warunek rośliny muszą być suche. 2 fazowy: najpierw pędy nasienne scinamy i albo zostawiamy w polu (snopki), przenosimy do gosp i suszymy w warun sztucznych. OMŁOT: wydzielanie n z owocni przez mech uderzenia (kiedyś ręcznie za pomocą cepa). Urządzenia do omłotu: *młocarnie: -cepowe (gdy łatwo się młuci cebula, marchew); -zębowe (gdy trudno się młuci fasola rzodkiew). Najważniejszym elem to zespół młocący, ruchomy bęben, wierzchowe klepisko. Skuteczność (efektywność): *zależy od rodzaju młocącego; *od liczby obrotów (od 500 obr/min); *szczeliny między bębnem a klepiskiem; *wilg pędów nasiennych (zwykle lepiej gdy niższa ale wyjątek fasola – tendencja do pękania); *gat i odm; SUSZENIE: 2 z 6 met są stosowane. Gdy n są wilg: *n się zagrzewają i spada zdolność kieł; *są przedmiotem ataku chorób bakteryjnych i szkodników. Met suszenia: *na słońce (promieniowa) najb skuteczna; *ruchem pow (konwekcyjna) pow ogrzane lub niedogrzane max 35C. 2 typy suszarni: *kanałowa; *podłogowa. CZYSZCZENIE: 3 etapy: *wstępne; *zasadnicze. Niezależnie od gat używamy zawsze tych samych maszyn. Trzeba wyjść od cech nasion, geometryczne: szer, dł i gr. Cechy związane z ciężarem – masa n (masa 1000 n) świadczy o dorodności, im cięższe tym lepiej kiełkują. SITA: *okrągłe – na szer; *podłużne: na gr; przesiew – to co przechodzi przez sita. Odsiew – to co zostaje na sicie. Rozdział n na dł w tryjerze. Stół grawitacyjny (sortujący) – im n ciężze tym dalej się przesuwają, wydziela najlżejsze frakcje n. czyszczenie specjalistyczne: *żmijka – do czyszczenia n grochu, wydzielanie n połamanych, nowze rozwiązanie to połączenie 3 żmijek na obracającym się spodzie. *płótniarka – różnica w morfologi n (do buraków), szorstki idą do góry a gładkie suwają się, nowe rozw to ruch płótniarki w poprzek co pozwala na rodział na 4 frakcje i to do nas rzodkiewki i march. *tryjer igłowy do czyszczenia n grochu z otworami; *sortex – rozdzielacz fotokomórkowy do czyszczenia n grochu i fasoli, wydz n z plewami (ponieważ wiele chorób bierze się z plam chorobotwórczych). Maszyny do czyszczenia: a)wstępne (w kombajnie); b)właściwe (zasadnicze): *Petkus – skł się z zestawu sit, wentylatora i tryjera, najczęściej stosowany w czyszczeniu warzyw; *tryjer igłowy = szpilkówka – specjal do czyszczenia n grochu porażonych przez pachówkę strąkóweczkę; *rozdzielacz fotokomórkowy również specjal do czyszczenia fasoli i grochu, wydziela n które mają plamy również popękane (od 2005r) np. cebula por; *stół grawitacyjny również w czyszczeniu zasadniczym. DOK PRZY OCENIE JAKOŚCI N: a)w obrocie krajowym: *świadectwo kwalifikacji n, zawiera cenę plantacji nas w lab oraz ocene polową (wszystkie parametry); *świadectwo wartości siewnej – jeżeli jest tylko ocena laboratoryjna (wszystkie parametry); *inf o czynnikach oceny nas – gdy badany jest tylko 1 parametr; *zestawienie zbiorne inf o wynikach oceny n (tylko w 1 przypadku – jeżeli w sklepie nas jest remanent); b)w międzynarodowym: *świadectwo ISTA międzynarodowy związek oceny n. najważniejsza światowa org zajmująca się przepisami dotyczącymi oceny n w lab. Wydaje świadectwa na papierze w 3 kolorach: -pomarańczowe: gdy probierca ma uprawnienia ISTA (jest po kursie); -niebieskie: jeśli probierca nie ma takich uprawnień; -zielone; w 1 przypadku jeżeli n są pobierane w 1 kraju a ocena w innym. FIRMY: *plantico zielonak: 1 menadzer Dariusz Molak, 2 hodowcow roś ST Karpiński. Mają 3 gat w których firma jest najmocniejsza to kapusta ogórek i seler. Reprodu n za granica we Francji, Wł, Chile. Mają najnowocześniejszą linie do przerobu n. *plantico gołębiew, najbardziej zadużona firma w kraju, ale mają 1 wynik hodowlany, gł hodowca Zbigniew Wite, jest jedynym hodowcą pora w raju, w cebuli jest liderem, pomidor gruntowy odm ETNA F1 (mieszaniec), hodowla roś ozdobnych, poza tym mają 700ha ziemi. *torseed SA: hodowla słaba, marketing najlepszy w kraju, większość n importuje, 3 centra ogrodnicze (a buduje 17), jako 1 w kraju wprowadzila n ekologiczne, prezez Zygmunt Cieślik; *polan: najwięcej wyhodowanych odm pond 250, hodowca Izabela Żurach, jako jedyni w kraju mają odm mieszańcowe marchwi i najwięcej odm fasoli, jeszcze mają kapuste ogórek i kwiaty, najsłabszy marketing; *spójnia nochowo, ma 1 wynik finansowy w kraju, b silna hodowla(50 osób w dziale hodowli, a wsumie 150 osób) nr 1 ogórek (1 z odm daje 80% wszystkich dochodów to odm ŚĘŚĄ F1), nr 2 burak ćwikłowy (sprzedają n w kraju i na eksport do Francji – jako barwnik spoż), nr 3 cebula (mają odm zimującą), nr 4 groch, nr 5 fasole (z tolerancja na chłody czyli do przyspieszenia. Poza tym produkcja rolnicza i młodych owiec na mięso co całości eksportuje, reprodukcja także we Włoszech, w ofercie ma także kw których nie produkuje. *w legutko ma najw hodowle kw w Polsce ponad 80 odm zarejestrowanych, ponad 30% n eksportuje za granicę, 5mln euro/rok, 160 osób zatrudnia ale ma brak stałej siedziby (wszystko dzierżawi), brak dyr. Administracyjnego. Reprodukcja nas w Chinach 1000 plantacji. Jest najważniejszym producentem w kraju i ma największą oferte. *poznańska hodowla roślin jest firmą panstwową sp zoo, siedziba w Tulcach kolo poznania, jest najw firma rolnicza w Polsce, ma 12 oddziałów, ma mocną hodowle zboża, strączkowe, motylkowe, trawy na łubinach i na nich dużo zarabia. ZNACZENIE MIESZAŃCÓW: rośnie: *odm mieszańcowe – duże znaczenie, praktycznie w uprawach pod osłonami i wczesnych odm polowych. N 10-20x droższe niż odm ustalonych. Dobry interes dla firm n. mat siewny jest i tak tani w porównaniu z z uzyskskanymi dochodami z produkcji pomidorów; *bark powszechnego źródła męskiej sterylności wszystkie kw ręcznie się kastruje. W kilku odm mieszańcowych wykorzystuje się roś męskosterylne.