Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
PRZEDMIOT ZAINTERESOWAN PIERWSZYCH SOCJOLOGÓW.
GENEZA
Karl Rajmund Popper - myśl socjologiczna sięga minimum czasów Protagorasa z Abdery, nazywanego prekursorem socjologii. Dawniej, zamiast wielu nauk, istniała jedna - filizofia i z niej właśnie wywodzą się inne dziedziny nauki.
SOCJOLOGIA OKRESU PRZEDNAUKOWEGO I NAUKOWEGO
Nazwę tej nauki wprowadził August Comte. Używał jednak jeszcze terminu "socjologia" zamiennie z terminem "filozofia społeczna", "filozofia polityczna". Augusta Comte nazywamy pierwszym socjologiem.
Socjologia okresu przednaukowego była dyscypliną uprawianą nie przez socjologów, lecz przez wielu ludzi zajmujących się wieloma dziedzinami nauki. Wiedza socjologiczna opierała się często na mądrości ludowej.
Socjologia naukowa, w odróżnieniu od potocznej, cechuje się tym, ze badają i uprawiają ją już wyspecjalizowani naukowcy - socjologowie, a ich wiedza opiera się głównie na badaniach. COmte podkreślał, że socjologia jako nauka o społeczeństwie ma badać podstawowe zasady funkcjonowania świata społecznego. Wierzył, że można je wykorzystać do przewidywania dalszego przebiegu badanych procesów i praktycznie oddziaływać na rzeczywistość, by polepszyć warunki życia człowieka.
Badaczem, który w XIX wieku rozwijał socjologię jako naukę był brytyjski socjolog Herbert Spencer (1820-1903). Był on twórcą funkcjonalizmu. Funkcjonalizm wymaga, by wszystkie analizy specyficznych kulturowych i społecznych zachowań, uwzględniały funkcje, jakie pełnią one w społeczeństwie jako całości.
Kontynuatorem metody analizy Spencera był pierwszy wielki socjolog francuski Emile Durkheim. Zmodyfikował on koncepcje Spencera. Spencer postulował prowadzenie badań w skali makro, zaś Durkheim uważał, że nalezy pogłębić je badaniami na skalę mikro.
Badaniami struktur i procesów społecznych zajmował się też niemiecki socjolog Karol Marks. Uważał on, że podstawowe prawa historii można odnaleźć w strukturze ekonomicznej społeczeństwa (teoria materializmu, podstawowe zmiany- procesy wynikają z czynników ekonomicznych). więc przyczyn różnych zjawisk należy szukać w sferze czynników ekonomicznych.
W dużej mierze do poglądów Marksa nawiązywały poglądy jego rodak Maksa Webera. Dowodził on, że treść wierzeń religijnych rodzącego się protestantyzmu (stawiającego na pierwszym miejscu takie cechy jak: oszczędność, zapobiegliwość, umiarkowanie i ciężka praca) odegrała większą rolę w kształtowaniu się przemysłowego kapitalizmu w Europie niż czynniki ekonomiczne, jak przekonywał Marks.
2.PRZEDMIOT I FUNKCJE SOCJOLOGII.
Socjologia to nauka o zbiorowościach ludzkich. Bada ona:
#zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi (jak powstają zbiorowości)
#struktury tych zbiorowości
#zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach, wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, siły skupiające i siły rozbijające te zbiorowości.
#zmiany i przekształcenia w nich zachodzące
FUNKCJE SOCJOLOGII
#Funkcja poznawcza - polega na badaniu i dostarczaniu wiedzy o rzeczywistości społecznej. Realizuje ją badacz.
#Funkcja humanistyczna - socjologia poprzez badanie i opis rzeczywistości społecznej nie tylko dostarcza wiedzy o zbiorowościach, zjawiskach i procesach społecznych, ale także oddziałuje na świadomość ludzi poznających tę wiedzę.
#Funkcja socjotechniczna polega na wykorzystaniu wiedzy, teorii i pojęć socjologicznych w praktycznym działaniu.
3.ZNACZENIE SOCJOLOGII POTOCZNEJ I JEJ PODSTAWOWE BŁĘDY.
Socjologia potoczna- wiedza potoczna często odchodzi od rzeczywistości, takie uogólnianie jest złe.
Charakterystyka socjologii potocznej według Thomasa i Znanieckiego, wskazuje na pewne jej błędy, ale nie dyskredytuje jej całkowicie. Owe błędy to:
#socjologia potoczna mylnie zakłada, że znamy rzeczywistość ponieważ w niej żyjemy i na takiej podstawie życiowej znajomości możemy przyjąć jako pewne nasze wiadomości o stosunkach społecznych.
#drugim błędem socjologii potocznej jest stosowanie niewłaściwej metody badawczej. Thomas i Znaniecki uważali, że tworząc opinie ludzie często do posiadanych poglądów dobierają fakty, które ten pogląd uzasadniają. A w nauce najpierw należy zebrać szereg faktów i dopiero na ich bazie tworzyć, formułować opinie.
#trzecim błędem socjologii praktycznej jest rozpatrywanie faktów w izolacji od szerszych całości społecznych. Ludzie są subiektywni i analizują fakty kierując się swoją subiektywną wiedzą, ze swego punktu widzenia. A na owe fakty mogą pzrezież wpływać czynniki o różnorodnym charakterze. Czy więc socjolog będzie obiektywny? Czy potrafi obiektywnie postrzegać fakty? Tak, jeśli najpierw przeprowadzi badania, a dopiero potem na ich podstawie zinterpretuje fakty.
4.KULTURA I JEJ STRUKTURA.
Kultura to ogół wytworów działalności ludzkiej materialnych i niematerialnych, wartości i uznawanych sposobów postępowania, zobiektywizowanych (utrwalonych) i przyjętych w dowolnych zbiorowościach przekazywanych innym zbiorowościom i następnym pokoleniom.
#Kultura a cywilizacja: Cywilizacja to zespół cech materialnych wytworów służących zaspokajaniu potrzeb (maszyny, dobra użytkowe). Zdobycze cywilizacji ulegają zniszczeniu w procesie konsumpcji. Wymagają ciągłego odnawiania. Cywilizacja, jeśli przetrwa, przekształca się w kulturę, staje się jej elementem.
#Kultura materialna i niematerialna
#Kultura zbiorowości i kultura jednostki: kultura jednostki to wytwory kultury które jednostka zna, ceni i wykorzystuje. Kultura osobista to ogół postępowania jednostki, jej metod działania, myśli, poglądów, wytworów działalności.
#Kultura wysoka i niska (masowa): kultura wysoka to pierwowzór, prawdziwy wytwów, a niska to adaptacja. Kultura masowa, niska, to taka, która jest upowszechniana za pomocą i pośrednictwem środków masowej komunikacji. Jest to:
>kultura czasu wolnego
>odwołuje się do uniwersalnych zainteresowań odbiorcy
>na ogół pozbawiona jest problemów kontrowersyjnych
>homogenizacja treści (wymieszanie poziomów kultury symbolicznej). Jest to homogenizacja upraszczająca (skróty, uproszczenia i adaptacje oryginalnych dzieł sztuki zgodnie z zasadą "wspólnego mianownika") i homogenizacja przez zestawienie (prezentacja poprzez media przekazów o różnej wartości, bez wskazówek co do ich znaczenia w kulturze, co wpływa na dezorientację odbiorcy)
>jej odbiorcami są częściej ludzie młodzi, więc wśród wartości upowszechnianych przez nią istotne miejsce zajmuje młodość i sukces.
DYFUZJA KULTUR - proces przekazywania wytworów kultury innym zbiorowościom i włączanie ich w zakres nowej kultury. Przebieg i dynamika procesu dyfuzji są zróżnicowane i zależą od wielu czynników: cech przekaziciela i odbiorcy, jak i cech przekazywanych wytworów.
STRUKTURA WEWNĘTRZNA KULTURY:
#elementy podstawowe (cechy kultury) są to takie przedmioty, idee, czynności (wzory tych czynności), które wyznaczają działania i zachowania ważne dla utrzymania i rozwoju grupy, np sposoby utrzymania się przy życiu, wiedza, uprawa ziemi.
#kompleksy kulturowe (systemy kulturowe) są to szersze układy przedmiotów, urządzeń, wyobrażeń, idei, powiązane funkcjonalnie z określonym podstawowym elementem
#konfiguracje kulturowe to powiązane funkcjonalnie ze sobą kompleksy kulturowe
5.MECHANIZMY WPŁYWU KULTURY NA ŻYCIE SPOŁECZNE.
A)Socjalizacja; b) wartości; c) wzory zachowań; d)modele i ideały
#SOCJALIZACJA: proces wpływu środowiska na jednostkę wprowadzający ją do udziału w życiu społecznym(socjalizacja pierwotna i wtórna). Chodzi o środowisko społeczne, czyli ludzkie, a ono się zmienia. Pierwotnie owo środowisko ograniczone było do rodziny, wtórna socjalizacja to ta dokonująca się zawsze. Ta socjalizacja w części przybiera charakter wychowania, które jest celowym oddziaływaniem wychowawcy na wychowanka, zmierzającym zwykle do przekazania wychowankowi tylko tych elementów kultury, które są oceniane pozytywnie. Wychowanie to część procesu socjalizacji.
Podmioty procesu socjalizacji i wychowania:
>rodzina
>grupy rówieśnicze
>szkoła
>organizacje
>społeczność lokalna
>środki masowej komunikacji
Elementy procesu wychowania:
>globalizacja
>etatyzacja - treści dotyczące praw, reguł
>nacjonalizacja - treści dotyczące prawa narodu
>kolektywizacja - uspołecznienie wtórne, dotyczy funkcji w grupach
>polityzacja, biurokratyzacja i profesjonalizacja
>socjalizacja pierwotna
>inkulturacja i personalizacja
>wychowanie i jurydyfikacja
>hominizacja
>kształcenie i humanizacja
ZNACZENIE SOCJALIZACJI:
>socjalizacja uczy dyscypliny, panowania nad popędami, potrzebami, zaspokajania ich w sposób przewidziany w danym społeczeństwie. Uczy panowania nad odruchami i emocjami oraz zachowania zgodnego z obyczajem czy korzyścią jednostki.
>wpaja aspiracje, czyli dążenia do tego, aby osiągnąć pewne rzeczy czy cechy pożądane, naśladować bohaterów, osiągać zamożność, dążyć do uznania.
>w toku socjalizacji jednostka przyswaja sobie wiedzę i umiejętności grania ról społecznych.
>socjalizacja daje także sprawności i kwalifikacje zawodowe oraz umiejętności techniczne potrzebne do życia w danej cywilizacji.
#WARTOŚCI: wartość to dowolny przedmiot materialny lub idealny, idea lub instytucja, przedmiot rzeczywisty lub wyimaginowany, w stosunku do którego jednostka lub zbiorowość przyjmują postawę szacunku, przypisują mu ważną rolę w swym życiu, a dążenie do jego osiągnięcia odczuwają jako przymus.
Poprzez wartości wpływamy na życie społeczne.
Wartości zwykle utożsamiane są z tymi wytworami kultury, które przez społeczeństwo uważane są za dobre, słuszne i pożądane, np: rodzina, miłość, dom, samochód...
Nasze wartości determinują nasze zachowania.
#WZORY ZACHOWAŃ: Kulturowe wzory zachowania się czy reagowania dotyczą głównie sytuacji ważnych dla życia grupy jako całości. Niewątpliwie w życiu rodziny ważne są narodziny dziecka, podział ról, sposoby urządzania doniosłych świąt. W życiu takich zbiorowości jak miasto czy wieś ważne są zachowania w miejscach publicznych: urzędach, kościele, na ulicy, w teatrze...
#MODELE I IDEAŁY: Model jest to symbolicznie przedstawiony obraz pewnego pożądanego stanu rzeczy, będący systemem złożonym często z wielu wartości, w rzeczywistości na ogół nie występujących w całościowych układach. Model więc w odróżnieniu od wzorów w rzeczywistości nie występuje. Przykładowo: współczesny Polak opisywany jest zapewne przez takie cechy jak: wykształcony, z dużą wyobraźnią, aktywny, pracowity, skuteczny, praktyczny, humanitarny, akceptujący zmiany, pozbawiony uprzedzeń religijnych, rasowych, itp... Tak opisany model Polaka może stanowić wzór do naśladowania dla wielu młodych ludzi.
Kultura buduje w nas określoną wizję modeli, wzorów.
6.KULTURA MASOWA I JEJ ZNACZENIE
#Kultura wysoka i niska (masowa): kultura wysoka to pierwowzór, prawdziwy wytwór, a niska to adaptacja. Kultura masowa, niska, to taka, która jest upowszechniana za pomocą i pośrednictwem środków masowej komunikacji. Jest to:
>kultura czasu wolnego
>odwołuje się do uniwersalnych zainteresowań odbiorcy
>na ogół pozbawiona jest problemów kontrowersyjnych
>homogenizacja treści (wymieszanie poziomów kultury symbolicznej). Jest to homogenizacja upraszczająca (skróty, uproszczenia i adaptacje oryginalnych dzieł sztuki zgodnie z zasadą "wspólnego mianownika") i homogenizacja przez zestawienie (prezentacja poprzez media przekazów o różnej wartości, bez wskazówek co do ich znaczenia w kulturze, co wpływa na dezorientację odbiorcy)
>jej odbiorcami są częściej ludzie młodzi, więc wśród wartości upowszechnianych przez nią istotne miejsce zajmuje młodość i sukces.
7.ISTOTA OSOBOWOŚCI SPOŁECZNEJ I KSZTAŁTUJĄCE JĄ ELEMENTY.
OSOBOWOŚĆ - zestaw idei, postaw, nawyków charakteryzujących człowieka i wpływających na jego zachowania.
Z terminem "osobowość" związany jest termin "natura ludzka". Osobowość jest jednak kształtowana przez otoczenie, w którym żyjemy, zaś natura ludzka to coś, z czym się rodzimy, co jest nam dane.
KONCEPCJE OSOBOWOŚCI
#ENDOGENICZNE: zakładające, że osobowość ukształtowana zostaje przez czynniki wewnętrzne. Przykładem może być koncepcja biologizmu, która uzależnia osobowość od czynników biologicznych (dziedzicznych). Dziś ta koncepcja nie jest uznawana za wiarygodną.
#EGZOGENICZNE: tłumaczące kształtowanie osobowości przez czynniki zewnętrzne, środowiskowe. Przykładem mogą być poglądy amerykańskiego psychologa Johna B. Watsona, zwolennika determinizmu środowiskowego, który wyrażał opinię, że dziedzictwo biologiczne jest nieistotne, a osobowość (motywy, postawy i zachowania) ludzi może być kształtowana w dowolny żądany sposób w procesie wychowania.
ELEMENTY SKŁADOWE OSOBOWOŚCI (CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA OSOBOWOŚĆ)
#BIOGENNE (BIOLOGICZNE): właściwości anatomiczne, wzrost, budowa organizmu i jego cechy fizjologiczne, działalność gruczołów, itd... Biologia sama w sobie raczej nie ma wpływu na osobowość. Wpływ zaczyna się dopiero po zetknięciu ze światem społecznym.
#PSYCHOGENNE (PSYCHICZNE): pamięć, wola, wyobraźnia, uczucia, inteligencja, spostrzegawczość, temperament... Czynniki psychiczne także jako takie samodzielnie nie wpływają na osobowość, ale raczej na to, jak postrzegamy siebie w społeczeństwie.
#SOCJOGENNE (SPOŁECZNE): zespolone oddziaływanie szeroko rozumianego środowiska społecznego człowieka. Florian Znaniecki wyróżnił cztery podstawowe socjogenne elementy osobowości:
>kulturowy ideał osobowości - jakiś wzorzec osobowości, poglądów, sposobów zachowania, reagowania.
>rola społeczna - (oczekiwana)- to względnie stały i wewnętrznie spójny system zachowań będących reakcjami na zachowania innych osób, przebiegających według mniej lub więcej wyraźnie ustalonego wzoru.
>jaźń subiektywna (autor terminu- Znaniecki) jest to ocena jaką mamy na swój temat.
>jaźń odzwierciedlona to wyobrażenia o tym, jak nas oceniają inni.
9.RODZAJE OSOBOWOŚCI. AKTYWNOŚĆ CZŁOWIEKA W ŻYCIU SPOŁECZNYM.
Osobowości możemy podzielić według następującego schematu:
#Ze względu na budowę:
>zintegrowana: wtedy, gdy elementy i czynniki mające na nią wpływ uzupełniają się, prowadzą w tym samym kierunku.
>zdezintegrowana: wtedy, gdy powyższe elementy nie współgrają ze sobą.
Przyczyny dezintegracji osobowości:
*uczestnictwo w kilku grupach społecznych narzucających jednostce rozbieżne wzory, role i wartości
*trwałe uczestnictwo w życiu i wybieranie jako grupy odniesienia grupy zdezintegrowanej
*rozbieżność między elementabi bio i psychogennymi a wymaganiami roli społecznej
*rozpad jaźni subiektywnej na tle zawodów cz systematycznej negatywnej oceny
#Ze względu na sposób realizacji:
>aktywna: czynniki wyznaczające aktywność według Sztompki:
*refleksyjna samoświadomość - sposób odbierania i oceniania siebie i otoczenia
*zdolność projektowania i planowania przyszłych działań
*zdolność dokonywania wyboru
*konsekwencja i wytrwałość w realizowaniu podjętych decyzji
>pasywna: w dobrze zorganizowanym społeczeństwie, sprawnie funkcjonującym, nie wymaga się aktywności od wszystkich jednostek.
Osoba aktywna to czl. Który sam sobie określa cele, sam sobie tworzy drogi osiągnięcia celów
10.TEORIA POTRZEB MASLOWA.
opracował on teorię potrzeb, która stanowiła źródło inspiracji dla wielu innych autorów.
Postawił on hipotezę, że człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb, zaś potrzeby te tworzą logiczną hierarchię rozpoczynającą się od potrzeb niższego stopnia, których zaspokojenie redukuje niedobory w systemie fizjologicznym (potrzeba pożywienia i wody), a kończącą się wyższego stopnia potrzebami osobistymi i abstrakcyjnymi.
Hierarchia potrzeb:
1. Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek);
2. Potrzeby bezpieczeństwa;
3. Potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość);
4. Potrzeby szacunku;
5. Potrzeby samorealizacji.
Maslow był przekonany, że potrzeby wyższego stopnia mogą się pojawić tylko wtedy, gdy są zaspokojone potrzeby niższego stopnia. Oprócz wymienionych pięciu potrzeb, Maslow wyróżnił również tzw. potrzeby dodatkowe. Przez potrzeby dodatkowe należy rozumieć takie, które mogą ujawniać się tylko u niektórych ludzi. Dla przykładu mogą to być potrzeby wiedzy, czy też potrzeby estetyczne. Zdaniem Maslowa trudno jest o nich cokolwiek powiedzieć, gdyż nie zostały jeszcze dogłębnie poznane, ale można próbować wiązać je z potrzebami samorealizacji.
11.DWUCZYNNIKOWA TEORIA MOTYWACJI HERZBERGA.
1. Motywatory - czynniki, które powodują zadowolenie, a więc motywują.
Czynniki motywacyjne to:
#osiągnięcia
#uznanie
#awans
#praca sama w sobie, tzn treść pracy
#możliwość rozwoju osobistego
#odpowiedzialność
2. Czynniki utrzymania - takie, które powodują niezadowolenie z pracy, a więc demotywują.
Czynniki utrzymania to:
#polityka przedsiębiorstwa i zarządzania
#nadzór techniczny
#zajmowana pozycja
#wynagrodzenie
#świadczenia socjalne
#warunki, bezpieczeństwo pracy
#stosunki międzyludzkie, życie osobiste
12.ISTOTA, BUDOWA I RODZAJE POSTAW.
POSTAWA
Postawa- to gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na odpowiednie obiekty, jakimi mogą
być zarówno przedmioty materialne jak i idee.
Postawa składa się z 3 elementów:
1. poznawczego (wewnętrzny) – to nasza wiedza lub przypuszczenia związane z obiektem postawy (np.: co wiemy o swojej pracy: że dobrze nam płacą, że jest stała – to wpływa na naszą postawę, stosunek i potencjalne zachowania)
2. emocjonalnego (wewnętrzny) – czasem zastępuje, a czasem nakłada się na czynnik poznawczy, może go wzmacniać lub osłabiać
3. zachowaniowego (zewnętrznego) ze względu na sposób wyrażania się postawy – postawa może się wyrażać poprzez mimikę, gesty, słowa. Te sygnały mogą być prawdziwe lub fałszywe i sposób wyrażania postawy wcale nie musi iść w parze z tym, jaka to jest postawa.
KLASYFIKACJA POSTAW 1
1. Ze względu na kierunek:
*pozytywne
*negatywne
*obojętne
2. Ze względu na budowę:
*pełne – mające wszystkie 3 elementy
*niepełne – gdy brak jakiegoś elementu
3. Ze względu na czas trwania:
*trwałe
*zmienne
KLASYFIKACJA POSTWA 2
1. Ze względu na treść: w stosunku do pracy, nauki, rodziny, przełożonych, pracownika..
2. Ze względu na zakres podmiotowy:
*indywidualne
*grupowe
3. Ze względu na stosunek do norm społecznych i prawnych:
*konformistyczne – wyrażające się w akceptacji i przestrzeganiu norm.
Jest to przestrzeganie norm ze zrozumieniem.
*nonkonformistyczne – wyrażające się w braku akceptacji norm, ale nie
w ich łamaniu. Prowadzą one zwykle do działań
zmieniających normy.
*legalistyczne – wyraża się w przestrzeganiu norm, ale często bez zrozu-
mienia, tylko z uwagi na to, że norma jest zapisana.
Jest to tzw ślepe przestrzeganie norm.
*przestępcze – skłonność do łamania norm
13. POWSTAWANIE I OBJAWY STANÓW FRUSTRACYJNYCH.
Frustracja pojawia się, gdy na drodze do realizacji celu napotykamy przeszkodę, której nie możemy pokonać.
Stany frustracyjne mają miejsce gdy jednostka chce osiągnąć cel, a napotyka przeszkodę.
a. agresja – świadome zachowanie, którego celem jest wyrządzenie szkody lub przykrości drugiemu człowiekowi; może być fizyczna lub psychiczna, może być skierowana na właściwą przeszkodę lub jeśli nie jest to możliwe na koła ofiarnego lub na samego siebie
b. regresja (uwstecznienie) zachowanie nieadekwatne do stopnia rozwoju intelektualnego lub emocjonalnego rozwoju jednostki, np. zachowanie dziecka u dorosłego
c. obsesja, fiksacja, usztywnienie reakcji: człowiek nie jest w stanie zrezygnować z zachowania regresywnego, tylko powtarza je z uporem maniaka
d. apatia, wycofanie: rezygnujemy z celów, gdzie ponieśliśmy klęskę, wycofanie z aktywności życia, zaniża aspiracje, by żyć spokojniej.
BODZIEC àPOPTRZEBAà |(PRZESZKODA) CEL
BàPà|C Agresja Bezpośrednia (zewnętrzna)
BàPà|C Agresja przeniesiona (zewnętrzna)
Agresja wewnętrzna – tłumimy ją w sobie
BàPà|C kompensacja bezpośrednia (powtarzanie, ważne jest jak osiągnąć cel)
BàPà|C kompensacja przeniesiona
BàPà|Cel racjonalizacja (gdy nie możemy osiągnąć celu swoje racje kierujemy na inny, ale
przekonujemy siebie, że ten cel nie jest taki ważny)
BàPà|C Represja (wyparcie- rezygnujemy z celu)
BàPà|Cel regresja (jeśli nie udaje nam się osiągnąć celu wycofujemy się(krzyk płacz) ale jeśli się nie
udalo wracamy
CELßà Cel marzenie na jawie (zamykanie się w sobie marzenie)
14.STYCZNOŚCI SPOŁECZNE ICH SKŁADNIKI I RODZAJE.
STYCZNOŚCI – kontakty między ludźmi (przestrzenne, psychiczne, społeczne – układy związane z 3 elementów: przynajmniej 2 osób / wartości, która jest przedmiotem tej styczności / czynności, zachowania dot. Tej wartości)
KRYTERIA KLASYFIKACJI STYCZNOŚCI SPOŁECZNYCH:
- czas i częstotliwość występowania styczności wyróżnia styczności PRZELOTNE i TRWAŁE
- forma przestrzenna styczności powoduje ich podział na pośrednie (przez telefon) i bezpośrednie (twarzą w twarz)
- rodzaj przedmiotu styczności jest podstawą wyróżniania styczności osobistych (ludzie) i rzeczowych (łącznik)
- stopień uregulowania czynności przepisami dzieli styczności na prywatne i publiczne.
15.SYSTEM INSTYTUCJI I KONTROLI SPOŁECZNEJ.
MECHANIZMY KONTROLI SPOŁECZNEJ:
- psychospołeczne – kształtujące się poprzez internalizację norm i wartości. Mechanizm wewnętrzny.
- materialno-społeczne – wyrażające się poprzez oddziaływania jednostek, zbiorowości i instytucji. Mają one charakter przymusu zewnętrznego.
Na pograniczu między tymi dwoma mechanizmami znajdują się:
- zwyczaje – ustalony sposób zachowania się w określonych sytuacjach, który nie budzi sprzeciwu i nie spotyka się z negatywnymi reakcjami otoczenia.
- obyczaje – ustalony sposób postępowania, z którym grupa wiąze pewne oceny moralne i którego naruszenie wywołuje sankcje negatywne.
16.ORGANIZACJA SPOŁECZNA ZBIOROWOŚCI I JEJ ELEMENTY.
Jest to zespół środków przy pomocy których zbiorowość utrzymuje swoją równowagę wewnętrzną czyli swój porządek.
Podstawowymi składnikami organizacji społecznej zbiorowości są:
- normy organizacyjne – reguły, zasady określające w jaki sposób powinny przebiegać zachowania w danej zbiorowości.
- sankcje zabezpieczające realizację i przestrzeganie norm – nagrody i kary
WIĘŹ SPOŁECZNA – zorganizowany system stosunków, instytucji, środków kontroli społecznej, skupiający jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w całość zdolną do trwania i rozwoju.
17.ZBIORY SPOŁECZNE, A ZBIOROWOŚCI SPOŁECZNE.
Zbiór społeczny- zespół jednostek, nie mający wpływu na życie społeczne. Jest to ogół ludzi posiadających jakąś wspólną cechę, wyróżnioną przez obserwatora zewn., bez względu na to, czy ludzie uświadamiają sobie posiadane tej cechy.
Zbiorowość społeczna - zbiór jednostek ludności, w których zachodzą pewne relacje, wyraźnie wyodrębniony w czasie i przestrzeni. - dowolne skupienia ludzi, w których wytworzyło się i utrzymuje, chociażby przez krótki czas więź społ.(z.terytorialne, kulturowe, grupy spol. I kręgi społ., społeczności- wspólnoty)
Kategorie społeczne - Zbiory wyróżnione na podstawie cech ważnych dla danej społ. (np. cechy charakterystyczne dla społ. Żydowskiego)
18.GRUPA SPOŁECZNA I JEJ ELEMENTY SKŁADOWE.
Grupa społeczna - pewna ilość osób powiązanych systemem stosunków społecznych uregulowanych przez Instytucja posiadające pewne wspólne wartości, cele i zadania oraz wyraźnie oddzielonych od zbiorowości.
Elementy grupy:
1.Członkowie grupy mogą być otwarte (inkluzywne do których łatwo wejść lub zamknięta ekskluzywnie do których trudno wejść) członkowstwo obiektywne lub subiektywne (z wyboru ) albo dobrowolna lub automatyczne (np. dziecko) może być pełne tub nie, może być tylko realne lub ideologiczne
2.Cele członków grupy i zadania jakie grupa realizuje jako całość.
3.Warunki materialne i funkcjonalne w jakich grupa funkcjonuje np. wyposażenie sal- materialne; idee, symbole - niematerialne.
4.Wzory zachowań i stosunków społecznych w grupie
5.System instytucji I środków regulujących zachowania członków grupy oraz regulujących relacje grupy z otoczeniem.
19. KLASYFIKACJA GRUP SPOŁECZNYCH.
-Wielkosc, liczebność grupy(małe,wielkie)
-trwałość(przelotne i trwała oraz"dożywotnie" np. rodzina)
-Sposób rekrutacji( jak zostaje się członkiem grupy): Są grupy do których jest się przypisanym np .przez urodzenie do rodziny czy gr.etnicznej lub przez przymus np.więzienie. Oraz do grup zapisujemy się sami:praca, partia .W obrębie grup do których się zapisujemy są : gr.ekskluzywne(elitame) i inkluzywne ograniczone
-intensywność uczestnictwa (jednofunkcyjne: wyst.1 rodz. działalności np. stowarzyszenia; oraz wielofunkcyjne:działają na wielu płaszczyznach płaszczyznach np.rodzina.
-Rygoryzm i zakres kontroli(np. totalitarne:całkowita kontrola i ingerencja również w prywatne życie członków)
20.KONCEPCJE KLASY SPOŁECZNEJ. KLASY, A WARSTWY SPOŁECZNE.
Klasy i warstwy są terminami powszechnie używanymi do opisu podziałów, zróżnicowań i nierówności społecznych.
W przypadku klasy można wskazać nie mniej niż pięć jej podstawowych znaczeń, a w przypadku warstwy trzy, przy czym w obu przypadkach dotyczy to klas i warstw rozumianych przede wszystkim historycznie, czyli jako kategorii opisu podziałów nowoczesnych społeczeństw przemysłowych.
Pięć ujęć klasy.
Ujęcie klasyczne .Klasa w rozumieniu Karola Marksa. Klasy są zasadniczymi segmentami struktury społeczeństwa pojmowanego jako swoista całość.Podstawą podziału na klasy jest stosunek do własności środków produkcji.
Podział na klasy wytworzył się wraz z rozwojem techniki wytwórczej i podziale pracy oraz prywatnej własności środków produkcji części wartości wytworzonych dóbr, wytworzonych przez ludzi zależnych, niewolników, pańszczyźnianych, poddańczych chłopów, robotników najemnych. Podział na klasy społeczne i walka klas charakteryzują wszystkie okresy społeczno gospodarcze aż do czasu przyszłej formacji społeczeństwa bezklasowego i są podstawą rozwoju gospodarczego.
Klasa w rozumieniu Maxa Webera
Podział na klasy występuje tylko w jednym z trzech wymiarów zróżnicowania społecznego, to jest ekonomicznym. Klasa określa rodzaj szans na rynku. Klasy nie są zbiorowościami wytwarzającymi poczucie wspólnoty.
Klasy społeczne nazywane z jednej strony proletariatem, robotnikami a z drugiej strony kapitalistami, przedsiębiorcami.
Klasy społeczne to zespoły osób o różnych szansach życiowych czyli różnych możliwościach otrzymywania towarów i usług na rynku i co za tym idzie doświadczeń życiowych, które zależą od wyobrażeń rynkowych. Klasy społeczne to zespoły osób o wspólnych interesach ekonomicznych, związanych z posiadaniem dóbr lub zarobkowaniem w warunkach istnienia rynku towarowego i pieniężnego.
M. Weber uznawał również istnienie współzawodnictwa, antagonizmów czy nawet walk klasowych, wojen o ceny, wojen o wysokość płac, wszystkie te konflikty maja charakter ekonomiczny, dotyczą spraw gospodarczych. Walka klas odbywa się jedynie w sferze działalności gospodarczej i w sferze kształtowania się cen i płac.
...