Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
POMIARY SYTUACYJNE: szczegóły terenowe, ich klasyfikacja, domiary prostokątne, biegunowa analiza dokładności metod pomiaru szczegółów Pomiar sytuacyjny - jest to zespół czynności technicznych których celem jest określenie kształtu, wielkości i wzajemnego położenia szczegółów terenowych, co umożliwia przedstawianie obrazów szczegółów w rzucie prostokątnym na powierzchnię odniesienia. Należy więc pomierzyć w terenie elementy kątowe i liniowe pozwalające na zlokalizowanie punktów względem osnowy pomiarowej i naniesienie ich na mapę sytuacyjną w odpowiedniej skali, którą z reguły jest mapa zasadnicza wykonana w jednej ze skali bazowych: 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000 Podstawą pomiaru sytuacyjnego jest założona i oznakowana w terenie osnowa pomiarowa o konstrukcji geometrycznej, zależnej od wielkości obszaru, metody i wymaganej dokładności zdjęcia sytuacyjnego. Prace terenowe wykonane podczas pomiaru sytuacyjnego możemy podzielić na następujące dwa etapy: - Zagęszczenie destabilizowanej w terenie osnowy szczegółowej punktami osnowy pomiarowej- Zdjęcia sytuacyjne szczegółów terenowych oparte na osnowie szczegółowej i pomiarowej.Ogólne zasady i wymagania obowiązujące w trakcie wykonywania bezpośrednich pomiarów sytuacyjnych służących do sporządzenia i aktualizacji mapy zasadniczej zostały podane w instrukcji technicznej G-4 pt. „Pomiary sytuacyjne i wysokościowe” Instrukcja techniczna K-1 pt. „Mapa zasadnicza” Przedmiot pomiarów sytuacyjnych stanowią:-punkty geodezyjne osnowy poziomej i wysokościowej.-granice państwa, podziału administracyjnego, obrębów ewidencyjnych.-budowle i budynki.-urządzenia nadziemnego, ziemnego i podziemnego uzbrojenia terenu.-drogi, koleje i urządzenia towarzyszące.-rzeźba terenu i sztuczne ukształtowanie formy terenu.-rodzaje użytków gruntowych i pokrycie terenu szatą roślinną-tereny rekreacji i sportu-pomniki, cmentarze i figury przydrożne-kontury klasyfikacji gruntów Ze względu na własności szczegółów sytuacyjnych związane z tym zróżnicowane wymagania dokładnościowe, szczegóły terenowe dzieli się na 3 grupy: I grupa : Obejmuje przedmioty sytuacji terenowej trwale związane z podłożem, dobrze identyfikowalne, o wyraźnych konturach, zachowujące niezmienność położenia w okresach wieloletnich. Zaliczamy tu następujące szczegóły:-Znaki graniczne: granica państwa, jednostek podziału administracyjnego, jednostek gospodarczych, nieruchomości i działek, oraz nie utrwalone punkty załamania wymienionych granic-Destabilizowane trwałymi znakami naziemnymi punkty: osnowy poziomej, wysokościowej, grawimetrycznej i punkty wiekowe osnowy magnetycznej.-Budynki, budowle i urządzenia techniczne w tym: mosty, wiadukty, tunele, przejazdy, eskapady, tory kolejowe i tramwajowe, ściany oporowe itp. -Elementy naziemne uzbrojenia terenu, studnie i szczegóły uliczne w tym: krawężniki, latarnie, słupy, pomniki, figury i ogrodzenia trwałe II grupa: zawiera szczegóły terenowe o mniej wyraźnych i mniej trwałych konturach jak:-Niestabilizowane punkty załamania granic działek;-Ustabilizowane krawędzie budowli ziemnych: nasypów, wykopów, tam, rowów, kanałów, grobli, wałów przeciwpowodziowych, nie rozgraniczone drogi publiczne;-Elementy podziemne uzbrojenia terenu i drugorzędne szczegóły uliczne;-Zieleń miejska i przyuliczna: zieleńcie, parki, boiska sportowe, drzewa i pomniki przyrody, trawniki itp.;III grupa obejmuje przedmioty sytuacyjne o niewyraźnych obrysach lub o małym znaczeniu gospodarczym Należą tu następujące szczegóły terenowe:-Punkty załamania użytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych;-Naturalne linie brzegowe wód płynących i stojących o nieuregulowanej linii brzegowej, podwodne elementy sieci uzbrojenia terenu;-Linie podziałowe na oddziały w lasach państwowych-Drogi biegnące w dużych obszarach o jednolitym władaniu np. w lasach państwowych lub w obrębie dużych własności ziemskich, mające charakter stałych dróg wewnętrznego transportu lub łączących siedliska, a także starych dróg dojazdowych prywatnych-Inne obiekty o niewyraźnych konturach, możliwych do zidentyfikowania dokładnością mnie mniejsza od 0,50m; Średni błąd położenia punktów pod wzg. najbliższych elementów poziomej osnowy geodezyjnej Dla grupy I szczegółów terenowych +/-0,10m Dla grupy II szczegółów terenowych +/-0,30m Dla grupy III szczegółów terenowych +/-0,50m
Podział i wymogi dokładnościowe poziomej osnowy geodezyjnej Dokładność położenia punktów geodezyjnej osnowy poziomej charakteryzuje klasa danej sieci: 1. Sieci klasy I stanowią w Polsce osnowę podstawową, zaś technologią ich zakładania i pomiaru była dawniej triangulacja o najwyższej dokładności. Wielkością charakteryzującą dokładność sieci klasy I jest przeciętny błąd względny długości boku osnowy md/d mniejszy niż 5x106 (czyli poniżej +/- 5mm/km) 2. Zakładanie osnowy szczegółowej klasy II (nawiązanych do punktów klasy I), obywa się jako: triangulacja szczegółowa, trilateracja, powierzchniowe sieci kątowo-liniowe. Wielkością charakteryzującą dokładność sieci klasy II jest średni błąd położenia punktu względem punktów nawiązania mp mniejszy niż 0,05m 3.Osnowa szczegółowa sieci klasy III nawiązana jest do punktów klasy I, II. Zakładana jest przeważnie metodą poligonizacji, lub za pomocą wcięć wielokrotnych. Średni błąd mp mniejszy niż 0,10m. Najczęściej osnowę pomiarową tworzą: poligonowe ciągi sytuacyjne, nawiązane obustronnie lub jednostronnie( ciągi wiszące) i linie pomiarowe Dokładność osnowy pomiarowej – mp mniejszy niż 0,20m. Linie pomiarowe stanowiące drugi element poziomej osnowy pomiarowej, są bokami łączącymi nie sąsiednie punkty ciągów sytuacyjnych oraz tzw. punkty posiłkowe, czyli punkty pośrednie na bokach osnowy szczegółowej i pomiarowej. Pozioma osnowa pomiarowa Pomiar boków osnowy pomiarowej wykonuje się co najm. 2-krotnie za pomocą przymiarów (bezposr) lub dalmierzami (posr) Pomiar katów w ciągach sytuac trzeba wykonywać w taki sposób aby dla ciągów o dl 1,2 średni błąd pomiaru kata Mo nie przekroczył wart 0,0180 a dla ciągów > 1,2 mo<0,0090 Linie pomiarowe Dopuszczalna ilość rzędu linii pomiarowych=3 przy czym stosowanie wszystkich 3 rzędów linii jest możliwe tylko wtedy, gdy 1rzad tych linii opiera się na osnowie szczegółowej. Długość lini pomiarowych nie może przekraczac400m dla ter. zurban, oraz 600m dla ter.l esnych i rol. Linie pomiar można przedłużyć o 100m poza jej punkt końcowy. Linie pomiarowa sa najczęściej stosowane jako osnowa pomiarowa do zdj szczeg metoda rzędnych i odciętych(ortogonal). Zakłada się wtedy 1-rzedowa siec ciągów sytuac. Na której opiera się 2 rzędy linii pomiarowych przebiegających możliwie jak najbliżej zdejmowanej sytuacji. METODY pomiaru szczegół teren:1)m. rzędnych i odciętych (ortogonal, domiar prostokątnych) – polega na określeniu polonia pktu P wzg boku osnowy pomiarowej na podstawie 2 miar: odciętej l, rzędnej h. Po zasygnalizowaniu tyczka zdejmowanego punktu P należy przy POM węgielnicy znaleźć i zaznaczyć położenie rzutu prostokątnego P’ punktu na linia pomiarowej AB.. następnie odczytać na rozciągniętej wzdłuż niej taśmie wartość odciętej l= AP’ zwanej tez miara bieżącą, a następnie zmierzyć ruletka odc rzędnej h=PP’ nzw. Domiarem 2)m. biegunowa – Domiarami biegunowymi dowolnego pkt P są: - kat poziomy Alfa z wierzchołkiem w pkt A osnowy zawarty pomiędzy bokiem AB osnowy pomiarowej , a kierunkiem na zdejmowany pkt P. - odległość zredukowana d miedzy stanowiskiem A instrumentu kątomierczego a pkt P. Na każdym stanowisku instrumentu należy zaobserw.2 kierunki nawiązujące do dwóch sąsiednich pktow osnowy pomiarowej lub szczegółowej. Po zakończeniu pomiaru sytuacyjn, na stanowisku należy sprawdzić stałość instrumentu przez ponowne wycelowanie na 1 z pkt orientacyjnych CZOŁÓWKA (miary kontrolne) Czołówka= pierw[ (różnica odciętych)2 +(róż. rzędnych)2 ] Zasady generalizacji konturów szczegółów terenowych podczas pomiaru sytuacyjnego
Generalizacja polega na celowym pominięciu szczegółów drugorzędnych i mało znacznych. Stopień generalizacji zależy od rodzaju szczegółu, charakteru terenu i skali późniejszego opracowania. Generalizacji podczas pomiaru podlegają : - granice działek o nie utrwalonych załamaniach - kontury budynków i budowli, ogrodzenia trwale- kontury użytków gruntowych oraz szczegóły terenowe przedstawione symbolami na mapie
Pomiar roznic wysokości niwelator, niwelacja geometr i trygonom. Niwelacja (pomiar wysokościowy) polega na wyznaczeniu wysokości H wybranych punktów terenowych które stanowią ich odległości pionowe mierzone od ustalonego i przyjętego poziomu odniesienia. W inst. G-4 pomiar wys. to zespół czynności technicznych pozwalający na określeniu wys pktów wzg. przyjętego poziomu odniesienia i umożliwiających przedstawienie form ukształtowania terenu. Powierzchnia odniesienia dla pomiar wys. Jest Geoida zerowa nzw. potocznie poziomem morze, zaś punkty położone na jej powierzchni maja wys. zerową. Podczas pomiarów niwelac z reguły nie mierzy się samych wysokości lecz ich różnice (przewyższenia deltaH) delta Hab = Hb – Ha Znając wys pkt A oraz przewyższenie miedzy Ai B łatwo obliczyć wys pkt B Hb=Ha+Hab.
Hd=Ha+deltaHab+deltaHbc+deltaHcd =Ha+ [deltaH] Metody pomiarów wysokościowych: W zależności od przeznaczenia pom wy, wymogów dokładnościowych, warunków terenowych i posiadanego sprzętu stosuje się następujące metody pom wys: - niwelacja geometryczna - niwelacja trygonometryczna - niwelacja barometryczna (fizyczna)
NIWELACJA GEOMETRYTCZNA Polega na obliczeniu różnicy wysokości pomiędzy A i B na podstawie różnicy odległości pionowych t i p danych punktów a zbudowana ponad powierzchnią terenu płaszczyzną pozioma delta Hab. = t – p Do zabudowania nad terenem płaszczyzny poziomej sluzy instrum geod Niwelator. Płaszczyznę ta realizuje pozioma os celowa c lunety niwelatora podczas jej obrotu wokół prostopadłej do niej osi instrumentu v. Odległości pionowe t, p, są wyznaczane jako odczyty kreski poziomej lunety na obrazach łat ustawionych pionowo w punktach A i B. Δ HB = ( t1 – p1) + ( t2 – p2) + ( t3 – p3) + ( t4 – p4) Δ HB = Σ t – Σ p
NIWELACJA TRYGONOMETRYCZA Opiera się na rozwiązaniu trójkąta prostokątnego A’B’B”, położonego w płaszczyźnie pionowej, przechodzącej przez punkty A, B, wyznaczające stanowiska i cel. Wielkościami mierzonymi podczas tej niwelacji są: -Odległość pozioma dAB -Kat pionowy α (lub z) Dodatkowo należy pomierzyć na stanowisku teodolitu A wysokość instrumentu – i , zaś na punkcie celowania B – wysokość sygnału – s. Na podstawie trójkąta prostokątnego A’B’B” można napisać wzór niwelacji trygonometrycznej: h= d * tg α HB – HA + i + h – s Gdzie h – przewyższenie miedzy punktami A i B.
NIEWELACJA ZE SRODKA Niwelacja geometryczna ze środka polega na ustawieniu niwelatora nad punktem S znajdującym się w środku odcinka d wyznaczonego przez punkty A, B, na których stoją łaty.. zakładając, że kierunek pomiaru biegnie od pkt A do pkt B, nazwiemy odczyt na łacie A odczytem wstecz – t, zaś odczyt na łacie B – odczytem w przód – p Zgodnie z wzorem różnica tych odczytów (t – p) równa się różnicy wysokości. Wysokość punktu B wynosi zatem: HB = HA + t – p. Dla wyeliminowania omyłek i zwiększenia dokładności pomiaru różnicę wysokości dwóch punktów na każdym stanowisku niwelacji ze środka należy zawsze Mierzyc dwukrotnie. Dzięki temu możemy na bieżąco kontrolować i w razie potrzeby poprawić pomiar, unikać w ten sposób powtarzania niwelacji całego ciągu, jeśli omyłka zostałaby wykryta dopiero podczas obliczania.
NIWELACJA W PRZOD Podczas pomiaru tym sposobem różnicy wysokości Δ HAB niwelator znajduje się na jednym końcu niwelowanego odcinka np. w punkcie A, zaś na drugim jego końcu w punkcie B ustawiona jest ponowo łata niwelacyjna na której wykonujemy odczyt w przód p. Zamiast odczytu wstecz na stanowisku niwelatora w punkcie A mierzymy ruletką lub łatą wysokość instrumentu – i. Jeśli wysokość punktu A jest znana, wtedy wysokość stanowiska łaty, czyli pkt B wyniesie: HB = HA + i – p
Sprzęt niwelacyjny Łaty niwelacyjne są przymiarami sztywnymi, służącymi do wyznaczania odległości pionowych pomiędzy niwelowanymi punktami a płaszczyzną poziomą zakreślaną przez oś celową niwelatora
Łaty do niwelacji technicznej wykonane są z impregnowanego drewna jodłowego lub obecnie coraz częściej z lekkich stopów aluminiowych Na jedynym z szerokich boków łaty, zwanym licem naniesiony jest podział centymetrowy w postaci podłużnych, prostokątnych pasków o szerokości 1cm malowanych przemiennie na czarno lub czerwono i biało. Łaty niwelacyjne - używane w Polsce łaty niwelacyjne posiadają odcinki pięciocentymetrowe o charakterystycznym kształcie litery E Żabki do łat i klin niwelacyjny Niwelator - jest to instrument geodezyjny, który za pomocą poziomowanej osi celowej lunety lub wiązki lasera realizuje płaszczyznę poziomą (poziom geometryczny) Ze względu na sposoby wyznaczenia płaszczyzny poziomej i dokonywania obserwacji niwelatory dzielą się na: - Niwelatory libelowe, których oś celowa jest poziomowana ręcznie na podstawie obserwacji wskazań libeli niwelacyjnej. - Niwelatory samopoziomujące ,optyczne, których oś celowa jest poziomowana automatycznie za pomocą kompensatora lecz odczyt wykonywany jest przez obserwatora dokonującego szacowanie położenia kreski poziomej na tle podziału łaty Niwelatory samopoziomujące, cyfrowe, również zaopatrzone w kompensator do automatycznego poziomowania osi celowej, lecz odczyt na łacie wyposażonej w kod paskowy jest samoczynnie wykonywany przez instrument i wyświetlany w postaci cyfrowej. - Niwelatory laserowe które realizują płaszczyznę poziomą poprzez generowanie obrotowej wiązki światła laserowego Ze wzgl na dokładność niwelatory dzielimy na: -precyzyjny < ±1mm/km -techniczny ±2,5mm/km -budowlany ±8mm/km Budowa niwelatora libelowego Główne osie i płaszczyzny niwelatora Oś obrotu instrumentu ( alidady )-v Oś celowa lunety –c Os główna libeli niwelacyjnej –l Płaszczyznę główną libeli okrągłej –q Spodarka –S, alidada –A, luneta –L, w niwelatorze libelowym do poziomowania osi c służą: libela niwelacyjna –Ln oraz śruba elewacyjna –E, na którym oprócz wyżej wymienionych części uwidoczniono także: śrubę rektyfikacyjną libeli niwelacyjnej –Sr. Śrubę zacisku alidady –Z, libele okrągłą –Lo , tuleję spodarki –Ti, płytkę sprężynującą –PS.Sprawdzenie i rektyfikacja niwelatora libelowego ze śrubą elewacyjną. Do najważniejszych osi i płaszczyzn niwelatora libelowego zaliczamy: oś obrotu instrumentu –v, oś celową lunety –c, oś główną libeli niwelacyjnej –l i płaszczyznę główna libeli pudełkowej –q Warunki geometryczne niwelatora libelowego -os libeli niwelacyjnej powinna być prostopadła do osi obrotu instrumentu -płaszczyzna główna alidadowej libeli okrągłej powinna być prostopadła do osi obrotu instrumentu -pozioma kreska siatki celowniczej powinna być prostopadła do osi obrotu instrumentu -oś główna libeli niwelacyjnej powinna być równoległa do osi celowej lunety
WYSOKOŚĆIOWA OSNOWA GEODEZYJNA Osnowę podstawową stanowią punkty wyznaczone w strefach geodezyjnych najwyższej dokładności, przy czym rozmieszczenie linii niwelacyjnych powinno być możliwie równomierne na obszarze całego kraju. Osnowę szczegółową stanowi zagęszczenie osnowy podstawowej. Stopień zagęszczenia powinien być zróżnicowany w zależności od intensywności zagospodarowania terenu.
Osnowę pomiarową stanowi zagęszczenie osnowy szczegółowej. Tworzą ją oprócz punktów niwelacyjnych, również punkty osnowy poziomej Której wysokości zostały określone metodą niwelacji geometrycznej, trygonometrycznej lub tachimetrii. Dokładność, stopień zagęszczenia i sposób rozmieszczenia tych punktów powinien być dostosowany do konkretnych zadań geodezyjno-kartograficznych i przyjętej technologii ich realizacji.
Osnowę wysokościowa tworzą sieci niwelacyjne, których elementami konstrukcyjnymi sa: - poligony niwelacyjne, utworz z linii niwelacyjnych - linie niwelac. utworzone z odc niwelacyjnych łączące pkty węzłowe sieci - odcinki niwelac łączące 2sasiednie znaki wysokościowe danej linii niwelacyjnej W osn.niwelac wyróżnia się 3rodzaje znakow wysok: - podziemne stosow w sieci podst w których osadzone rapery znajdują się pod pow. Ziemi - nadziemne stosow w sieci podst i sczegoł w których osadz rapery znajdują się na pow. Ziemi, a podstawa znaku- na głębokości większej od głębokości zamarzania znaku - scienne stosow w sieci podstw i szczegół, w których rapery osadzone sa w ścianach budowli gwarantujących dobra ich stabilność
NIWELACJA PUNKTOW ROZPROSZONYCH Niwelacja punktów rozproszonych jest sposobem pomiaru rzeźby wykorzystywanym na terenach o niewielkich lecz wyraźnie widocznych spadkach a ponadto na obszarach mało przejrzystych (zabudowanych lub zarośniętych) Podczas pomiaru wysokościowego stanowiskami niwelatora są założone wcześniej punkty osnowy pomiarowej o znanym położeniu sytuacyjnymi i wysokości H Sama niwelacja punktów rozproszonych (pikiet) polega na racjonalnym doborze punktów charakterystycznych rzeźby terenu dla uzyskania możliwie wiernego modelu ukształtowania pionowego terenu Punkty charakterystyczne popularnie zwane pikietami polegają zdjęciu sytuacyjnemu i wysokościowemu.ETAPY NIWELACJI PUNKTOW ROZPROSZONYCH 1) zamarkowanie punktów sytuacyjno -wysokościowej osnowy pomiarowej tworzących siec złożona z ciągów niwelacyjno-poligonowych nawiązanych do osnowy poziomej i wysokościowej. Lokalizacja punktów osnowy będących później stanowiskami niwelatora musi być tak dobrana aby spełnione były następujące warunki: -stanowiska powinny dawać dobry wgląd w teren umożliwiając wykorzystanie pełne...