Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Pytania z teorii wychowania
1. Teoria wychowania-Zajmuje się ona wychowaniem, tj. kształtowaniem postaw i cech osobowości uczniów oraz stwarzaniem warunków do samowychowania. Odgrywa rolę służebną w stosunku do praktyki pedagogicznej, rozwiązując problemy rodziców, wychowawców, nauczycieli.4.jak powstała teoria wychowania jako subdyscyplina pedagogiczna Nazwa teorii wychowania jako odrębnej dyscypliny pedagogicznej pojawiła się u nas dopiero w okresie powojennym. Podejmowane przez nią problemy wcześniej leżały a gestii zainteresowań pedagogiki ogólnej albo też tzw. pedagogiki normatywnej, praktycznej lub opisowej. Teoria wychowania jest więc jedną z podstawowych dyscyplin pedagogicznych, do których zalicza się m.in. pedagogikę ogólną, dydaktykę, ped. porównawczą, społeczną i specjalną oraz historię wychowania i oświaty. 5. podstawowe obszary badania teorii wychowania: -rodzina jako naturalne środowisko wychowawcze -szkoła jako intencjonalne środowisko wychowawcze -klasa szkolna jako grupa społeczna6. Wychowanie - to całość zamierzonych oddziaływań środowiska społecznego, przyrodniczego na jednostkę, trwające całe życie. W zakres pojęcia wchodzi: * wychowanie naturalne pod wpływem środowiska w którym jednostka funkcjonuje rodzina, kontakty społeczne, obyczaje, religia * wychowanie instytucjonalne celowe, planowe oddziaływanie instytucji wychowujących takich jak: przedszkola, szkoły, internaty, domy dziecka * samowychowanieNaczelnym celem wychowania jest ukształtowanie osobowości wolnej, która kierując się własną wolą, dokonywać będzie wyborów zgodnych z moralnymi zasadami oraz funkcjonować w środowisku, którego jest ogniwem.Socjalizacja (łac. socialis = społeczny) to proces (oraz rezultat tego procesu) nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie człowieka, lecz w największym nasileniu występuje, gdy dziecko rozpoczyna życie w społeczeństwie. Największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później także wychowawcy i rówieśnicy oraz instytucje (takie jak szkoła czy kościół).Na drodze socjalizacji człowiek uczy się podstaw interakcji społecznych, poznaje społeczne normy postępowania, wartości, nabywa umiejętność posługiwania się przedmiotami i kształtuje swoją osobowość.Wyróżniono trzy mechanizmy socjalizacji: * wzmacnianie - wynagradzanie i karanie, * naśladowanie - przejmowanie wzorców, * przekaz symboliczny - pouczenia słowne i pisemneZależność zakresowa- wychowanie jest pojęciem zakresowo węższym w stosunku do socjalizacji i oznacza ono działania i czynności poprzez, które pewne jednostki usiłują wpłynąć na rozwój osobowości innych jednostek kształtując je zgodnie z określonymi wartościami. Sposób wychowania jest refleksyjny i zaplanowany. (media, kościół, szkoła, domy dziecka)9. funkcje teorii wychowania:-F. POZNAWCZA - główne diagnozowanie rzeczywistości wychowawczej, ustala warunki funkcjonowania wychowanków -F. OCENIAJĄCA- zebrany materiał poddawany jest ocenie i analizuje się pod katem pewnych wartości. opisane zjawisko poddajemy analizie i ocenie w stosunku do określonego ideału -F. PROGNOSTYCZNA - odpowiedź na pytanie co zrobić aby ta rzeczywistość doprowadzić do pewnego ideału określonego co zrobi aby zbliżyć rzeczywistość do określonego ideału.10.wymień i omów cechy wychowania. Cechy wychowania wg Łobockiego. 1)złożoność- metoda nagradzania i karania(zależy od czynników wewnętrznych: talent, ambicje, oraz zewnętrznych: ludzie, środowisko które nas otacza. 2)intencjonalność-polega na tym że wychowawca pragnie zrealizować cele i jest tego świadomy(co chcę osiągnąć Jakie są skutki wychowanie ) 3)interakcyjność- wspólpraca wychowawcy i wychowanka 4) długotrwałość- wychowanie trwa nieustannie czy jesteśmy tego świadomi czy nie 5) relatywność- wychowawca nie może przewidzieć jakie osiągnie skutki, może jedynie hipotetycznie zakładać.11. czego uczymy się w procesie socjalizacji -integracji ze społeczeństwem-zaadoptowania przyjętego w danym społeczeństwie sposobu myślenia i odczuwania, obowiązującego systemu wartości i ideałów, przekonań i wierzeń-adoptowania się do warunków środowiskowych, w których przypadło nam życ na co dzień-uczy nabywania różnych umiejętności społecznych wśród których na szczególną uwagę zasługuje opanowanie języka ojczystego-dzięki niej nawiązują się specyficzne relacje emocjonalne między ludzmi-człowiek angażuje się we własny rozwój12. dlaczego projektowanie działalności wychowawczej należy rozpocząć od stanowienia celów wychowaniaProjektowanie działalności wychowawczej należy rozpocząc od stanowienia celów wychowania ponieważ by dobrze ukierunkować zachowanie dziecka już na samym początku musimy wiedzieć co chcemy osiągnąć co zlikwidować co przekształcić a co poprawic w zachowaniu dziecka. 13. Proces wychowania: 1. podejście subiektywistyczne - które jest reprezentowane przez Sośnickiego, mówi, że proces wychowania to zmiany psychiczne i fizyczne, które zachodzą w osobowości wychowanka. Te zmiany świadczą o skuteczności wychowania. 2. podejście obiektywistyczne przyjmują socjologowie, reprezentant: Wroczyński mówi, że proces wychowania to ciąg działań wychowawców wobec wychowanków, które są ukierunkowane i zaplanowane a są to zmiany porządne w zachowaniach.Proces wychowania składa się z 5 elementów:1. ideał wychowania 2. cele3. formy4. metody5. środkiIdeał wychowania to opis zintegrowanych cech człowieka wartościowych z punktu widzenia społeczeństwa, odłamów lub grup.Cel wychowania to taki stan rzeczy, którego osiągnięcie jest postulowane. Wyróżnia się 2 grupy zabiegów przy ustalaniu celów:1) możemy określać tzw. cele ostateczne i etapowe będziemy projektować rzeczywistość (jego przyszłą osobowość) i takie podejście jest charakterystyczne dla pedagogiki urabiającej. 2) cele rozwojowe - to jakie cele na danym etapie rozwoju dziecka możemy osiągnąć, charakterystyczne dla pedagogiki, która kładzie nacisk na swobodny rozwój dziecka. W praktyce oscylujemy między 1 a 2.Formy wychowania proces wychowania zachodzi w sytuacjach społecznych. Te sytuacje mogą być przypadkowe lub celowo zorganizowane. Organizacja działań po to, aby wychowankowie przejawiali aktywność, która prowadziłaby do ukształtowania jakichś dyspozycji określana jest jako forma.Metody celowy sposób postępowania opiekuna, wychowawcy z wychowankiem, który znajduje się pod jego opieką.Klasyfikacja metod: Muszyński wyróżnia 4 grupy metod w każdej grupie techniki:1) metody wpływu osobistego: - wysuwanie sugestii, - perswazja, - oddziaływanie przykładem osobistym, - wyrażanie aprobaty, dezaprobaty, 2) metody wpływu sytuacyjnego:- karanie i nagradzanie wychowawcze- instruowanie- organizowanie doświadczeń wychowanka - wywoływanie antycypacji odstępstw zachowań społeczno moralnych, - przydzielenie funkcji i ról społecznych - ćwiczenie 3) metody wpływu społecznego 4) metody kierowania samowychowaniaŚrodki są treścią metod. W przypadku perswazji środkiem będzie słowo, w karaniu i nagradzaniu kara i nagroda, modelowanie osobowość modela, metody zadaniowe czynność wychowania przez wychowanka przy wykonywaniu zadania. 14. wymień i omów krótko źródła celów wychowania.-wartości- cele wychowania są na ogół wyrazem określonych wartości, w imię których są głoszone. Są one odzwierciedleniem wartości i norm moralnych. Cele uznawane przez wychowawcę za własne nazywane są pedagogice autonomicznymi, zaś nauka o wartościach to aksjologia.-tradycja- to cele wychowania uznawane powszechnie od najdawniejszych czasów. To przekazywane z pokolenia na pokolenie poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społ. -ideologia- 15. wychowanie umysłowe- to kształtowanie pozytywnej motywacji i postaw wobec nauki jako wytworu umysłu ludzkiego, wobec pracy umysłowej i zaszczepianie wychowankom potrzebę rozwijnia własnego umysłu.Cele wychowania umysłowego:-wyposażenie w wiadomości przyczyniające się do wzbogacenia kultury umysłowej-racjonalne postępowanie na co dzień-rozwijanie zdolności poznawczych, zainteresowań intelektualnych, oraz tendencji do samokształcenia.17 i 27.Podmiotowe podejście do wychowania Pierwszorzędnym warunkiem skutecznego wychowania jest podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży, tj. poszanowanie ich prawa do własnej podmiotowości, czyli niezależności i odrębności. Nie oznacza to oczywiście że mogą pozwalać sobie na wszystko-taka sytuacja ograniczałaby skuteczne oddziaływania wychowawcze. Sukces postępowania pedagogicznego zależy więc od humanistycznego i partnerskiego podejścia do uczniów.Postuluje się uszanowanie w każdym z nich osoby ludzkiej, będącej nośnikiem człowieczeństwa w najlepszym znaczeniu tego słowa.18. wychowanie religijne- istotą wychowania religijnego jest krzewienie i rozwijanie wiary, utrwalenie w świadomości dzieci i młodzieży obrazu Boga kochającego ich i zapewniającego im poczucie bezpieczeństwa i oczekującego od nich takiej samej postawy wobec bliźnich.19. Moralność zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre, a co złe, którymi zgodnie z danym światopoglądem religijnym bądź filozoficznym powinni kierować się ludzie. Zbiorem moralnym można nazwać dekalog czyli zbiór 10 przykazań.20. Zadania Wychowania moralnegoWychowanie moralne ma za zadanie wywieranie wpływu na zachowania i postawy zgodne z uznawaną moralnością, zapoznanie dzieci i młodzieży z normami określającymi ludzkie powinności, oraz wartościami moralnymi, które odnoszą się do wyrażania swych sądów i ocen moralnych. Uczy występowania w obronie powszechnie uznawanej moralności.22.Cele wychowania estetycznego: - wyrabianie wrażliwości estetycznej, przez którą rozumie się zdolność dostrzegania i przeżywania wszelkiego piękna: przyrody, wytworów ludzkiej pracy i działalności twórczej - rozbudzanie potrzeb wyrażających się w chęci przeżywania piękna - doskonalenie zdolności rozumienia piękna i umiejętności dokonywania oceny artystycznej wytworów przyrody i człowieka, a zwłaszcza dzieł sztuki - rozwijanie zainteresowań estetycznych oraz potrzeby ekspresji własnych doznań artystycznych i związanych z nimi twórczych i odtwórczych zdolności artystycznych, a także zamiłowań do uprawiania tej formy aktywności.23. jaki działania wychowawcze przygotowują wychowanka do odbioru sztuki Do odbioru sztuki wychowanka przygotowuje go wychowani estetyczne czyli: kształtowanie wrażliwości i kultury koniecznej do poznania i przeżycia zjawisk estetycznych. Ponadto rozwija wrażliwość na piękno, sztukę, kulturę, świat natury. Rozwija wyobraźnię i pobudza u dzieci twórczość, oddziaływuje a ich intelekt i moralność.24. Indoktrynacja (z angielskiego indoctrination uświadamianie, wpajanie przekonań), proces systematycznego i świadomego wpajania członkom społeczeństwa określonej ideologii leżącej w interesie państwa. Indoktrynacja prowadzona jest za pomocą szczególnie zmasowanej i nieustępliwej propagandy, stosowanej przez środki masowego przekazu, system oświaty szkolnej i pozaszkolnej.W najszerszym zakresie indoktrynacja prowadzona była w państwach totalitarnych: w hitlerowskich Niemczech i w ZSRR. Obecnie tego typu działalność prowadzona jest w państwach komunistycznych (np. na Kubie i w Korei Północnej) oraz rządzonych przez dyktatury wojskowe (np. w Libii i Iraku).29. Metody wychowania - pomagają współczesnym osobom zaangażowanym w proces wychowania odnaleźć się w trudnych aspektach dotyczących wielości nurtów wychowania. Nakreślają obraz, wskazują drogę, którą należy podążać w swojej pracy pedagoga.Formy wychowania działania wychowawcy celowo organizowane po to, aby wychowankowie przejawiali oczekiwane niego rodzaje aktywności. 30. klasyfikacja metod wychowania: wg Muszyńskiego i konarzewskiego- metody indywidualne i grupowe- metody bezpośredniego i pośredniego oddziaływania wychowawczego-metody wpływu osobistego, sytuacyjnego i społecznego oraz metody kierowania samowychowaniem-metody strukturalne i sytuacyjne31. na czym polega nagradzanie wychowawcze Jakie są warunki skutecznego nagradzania Nagradzanie czyli tzw wzmocnienia pozytywne. Ta metoda wychowawcza polega na promowaniu zachowań pożądanych z wychowawczego punktu widzenia za pomocą udzielania pochwał lub przyznawania nagród. Pochwał udziela się w formie ustnej lub pisemnej bądź za pomocą gestu. Nagrody mają najczęściej charakter wzmocnień materialnych np. w formie zabawek, książek, pieniędzy lub innych bardziej lub mniej kosztownych prezentów.Zasady nagradzania wg E. Walkera i T. She a:- należy wzmacniać jedynie zachowania pożądane z wychowawczego punktu widzenia, natomiast unikać wzmocnień zachowań o charakterze destrukcyjnym, świadczących niekorzystnie o uczniach-należy wzmacniać pożądane zachowania bezpośrednio po zamanifestowaniu ich przez dzieci i młodzież-określone zachowania należy wzmacniać we wstępnej fazie za każdym razem, gdy tylko się ono pojawi-z chwilą gdy wzmacniane zachowanie pojawia się coraz częściej i w stopniu zadowalającym powinno się je wzmacniać w sposób przerywany, a nie systematyczny. Dzięki temu umożliwia się uczniom postępowanie na coraz to wyższym poziomie-wzmocnienia materialne np. w postaci książek, słodyczy powinno się łączyć ze wzmocnieniem w formie pochwał np. nagrodzenie dziecka uśmiechem, dobrym słowem. Zmienia się w ten sposób do tego, by z biegiem czasu można było zrezygnować z nagradzania materialnego na rzecz wzmacniania wyłącznie w postaci pochwał.32. od czego zależy dobór metod wychowania O tym jaką z metod należy zastosować decyduje zazwyczaj wychowawca. Dostosowuje je do zamierzonych celów wychowawczych, do psychospołecznych uwarunkowań prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży. Zależy zatem od zaistniałej sytuacji wychowawczej i cech osobowości wychowanka, jak również nabytych przez wychowawcę doświadczeń., który powinien pamiętać iż wszystkie te metody się wzajemnie uzupełniają i niewskazane by było posługiwanie się wyłącznie niektórymi z nich.33. jakie są niebezpieczne następstwa metody nagradzania -sprzyja postawie roszczeniowej- dziecko zbyt często chwalone i nagradzane uczy się interesowności-jeśli nie dostaje nagród zaniedbuje obowiązki-Przesadnie wybiórcze stosowanie metody nagradzania-Umacnianie postaw egoistycznych -sprzyja niezdrowej konkurencji w szkole i w rodzinie-jednorazowa metoda w mniejszym stopniu motywuje wychowanków do zachowań pożądanych-brak natychmiastowej poprawy w zachowaniu osoby nagradzanej.35. jakie warunki powinna spełniać kara, aby była skuteczna Zasady skuteczności karania-pozytywny stosunek karanego do karzącego-pozytywny stosunek karanego do karzącego-dyskretne i przyjazne wymierzenie kary-wstrzemięźliwość w stosowaniu kar36. w jaki sposób można dyscyplinować wychowanka nie stosując wobec niego kar Alternatywne sposoby karania(zamiast karania):-wskaż dziecku, w czym mogłoby ci pomóc-wyraź ostry sprzeciw(nie atakując charakteru)-wyraź swoje uczucia i oczekiwania-pokaż dziecku jak może naprawić zło-zaproponuj wybór-przejmij inicjatywę-daj dziecku odczuć konsekwencje złego zachowania37. kary najczęściej stosowane przez nauczycieli i ich skuteczność -zła, niesprawiedliwa ocena- budzi złość, chęć odwetu, zniechęcenie(mało skuteczna) -stanie w kącie- -ośmieszenie na forum klasy- poniża, obniża poczucie własnej wartości u dziecka -przezywanie uczniów- poniża, obniża poczucie własnej wartości u dziecka, upokarza dziecko -dodatkowa praca domowa-uczy przykładności, obowiązkowości, ponoszenia konsekwencji38. Jednym z zagadnień poruszanych przez metodę bez porażek jest stosowanie w wychowaniu dziecka pochwały opisowej. Pochwała wpływa korzystnie na kształtowanie poczucia własnej wartości i samooceny. Pochwała opisowa oparta o opis tego, co dorosły stojący z boku widzi naprawdę a nie o to co mu się wydaje jest prawdziwa i pozwala w rzeczywisty sposób pochwalić i wzmocnić to co wzmocnienia wymaga40. jaką rolę w procesie wychowania odgrywa naśladownictwo i identyfikacja Jest to metoda działania własnym przykładem, lub metodą dawania dobrego przykładu. Niektórzy tę metodę nazywają uczeniem się przez naśladownictwo lub uczeniem się zastępczym, a niekiedy zarażaniem z uwagi na udzielanie się danego zachowania. -dzięki temu dzieci stają się zdolne do różnorodnych, bogatych i konstruktywnych reakcji na cudze potrzeby, braki, oczekiwania-dziecko uczy się dzielenia-dziecko wyrabia w sobie nawyki okazywania innym życzliwości, współczucia, przyjaźni, niesienia im konkretnej pomocy lub wsparcia, urozmaicenia im życia na różny sposób-uczy szacunku do starszych- udzielania informacji o które pytają przechodnie, ustępowania miejsca, uważnego wysłuchania cudzych nieszczęść, niesienie pomocy, podnoszenie na duchu.44. osoba znacząca osoba, która w procesie socjalizacji odgrywa istotną rolę przy kształtowaniu się osobowości jednostki społecznej. W socjalizacji pierwotnej są to rodzice lub rzadziej opiekunowie. W socjalizacji wtórnej mogą to być inne osoby wywierające znaczny wpływ na system wartości lub wzorce zachowań jednostki nauczyciele, księża, zwierzchnicy w pracy zawodowej, małżonkowie zależnie od sytuacji, w jakiej znalazła się jednostka, oraz od wcześniej już ukształtowanych struktur osobowości. Od znaczących innych jednostka społeczna uczy się, często poprzez naśladownictwo, odgrywania podstawowych dla danego społeczeństwa ról społecznych.45 ideał wychowania i wzór osobowyIdeał wychowania oznacza ostateczny cel wyznaczony dla procesu wychowania. Ideał wychowania, zwany też ideałem pedagogicznym lub modelem wychowania, może być analizowany w różnych aspektach: religijnym, filozoficznym, psychologicznym, pedagogicznym, historycznym, socjologicznym, etycznym, prakseologicznym, aksjologicznym, prawnym, biologicznym, medycznym, itp. Od różnych nauk czerpie ideał wychowania odmienne sformułowania, które są synonimami tego samego znaczenia.Wzór osobowy określają uznane w danej zbiorowości autorytety. Przynależność jednostki do różnych grup społecznych i pełnienie różnych ról społecznych w tych grupach może powodować sprzeczności w zachowaniu wg różnych wzorów osobowych. W sytuacji takiej jednostka realizuje wzór osobowy grupy odniesienia lub dąży do kompromisu w pełnieniu różnych ról. 46.rola autorytetu w wychowaniuAutorytet ma ogromną rolę w wychowaniu, ponieważ duży wpływ w procesie wychowania dzieci i młodzieży wywierają osoby, które odgrywają ważną rolę w życiu dzieci(rodzice, nauczyciele, towarzysze zabawy, koledzy). Autorytet darzony jest ogromną sympatią więc dzieci chętnie wzorują się na ich postępowaniu, dzięki temu autorytet może niepostrzeżenie wprowadzić wychowanka w świat norm i wartości społecznych.47. Analiza Transakcyjna (AT) - to stworzona przez Erica Berne'a psychologiczna koncepcja stosunków międzyludzkich, opierająca się na idei wyodrębnienia w Ja trzech współistniejących schematów zachowania i odczuwania przybierających formę: Ja-Dorosły, Ja-Dziecko, Ja-Rodzic.Analiza transakcyjna obejmuje cztery poziomy analizy:1. analizę strukturalną - osobowości 2. analizę transakcyjną - działań i komunikatów werbalnych między ludźmi 3. analizę gier - ukrytych transakcji zakończonych korzyścią psychiczną 4. analizę skryptu - specyficznych tematów realizowanych w życiu54. ideał wychowania i jego struktura Ideał Wychowania- opis doskonałej i pożądanej lecz realnie nieistniejącej osobowości człowieka. Ideał to finalny etap dążeń wychowawczych. To uogólnienie najbardziej pozytywnych cech abstrakcyjnej jednostki odznaczających się praktycznie nieosiągalnym stopniem doskonałości. To modelowy ideał człowieka do którego dąży się w wychowaniu. To także określony wzór osobowy, którego cechy uważa się za doskonałe. Może to być postać historyczna, obecnie żyjący człowiek, postać fikcyjna. Ideał ma określoną strukturę. Jego elementami są zhierarchizowane cele wychowania. Takie ujecie współzależności ideału i celów wychowania można nazwać deterministycznym. Proces przybliżania się do ideału rozpisuje się na kilka etapów:1. Redukcja ideału na cele nadrzędne, których treścią są wartości uniwersalne, takie jak: dobro, piękno, prawda.2. Redukcja ideału, która polega na wyborze strategii kierunkowej wychowania kształtowania postaw wychowanka wobec różnych obiektów rzeczywistości nakierowanej na rozwijanie różnych zdolności, osobowości.3. Redukcja ideału do celów etapowych, czyli określonego standardu rozwoju osobowości wyróżnionego na podstawie kryterium wieku życia.4. Redukcja ideału na cele operacyjne, czyli cele realizowane na konkretnych zajęciach dydaktycznych i wychowawczych. 55. Błąd wychowawczy wg A. Guryckiej błędem wychowawczym nazywamy zdarzenie, które zachodzi w określonej sytuacji wychowawczej i jest takim zachowaniem wychowawczym, które ma niekorzystny wpływ na doraźne funkcjonowanie wychowanka oraz na jego dalszy lub bliższy rozwój. Błąd wychowawczy popełniany jest zawsze nieświadomie.58. Rodzaje funkcji sztuki: * estetyczna tzn. że dzieło powinno dostarczyć piękna, wywołać w odbiorcy swoiste przeżycia estetyczne * komunikacyjna artysta przez swe dzieło porozumiewa się z odbiorcą * poznawcza odbiorca poznaje nie tylko dzieło ale też historię przodków, poprzez dzieła może się "przenieść" do świata ówczesnego. * etyczna sztuka wychowuje, uczy, nakłania, uwidacznia pewne wzorce postępowania * metafizyczna (religijna) dzieła sztuki pobudzają uczucia Muzyka, obrazy, rzeźby architektura służą religii, ale też czerpią z niej tematykę swoich dzieł. Bogu, Mitologi greckiej były poświęcone liczne dzieła : Dawid - Michała Anioła, Freski z Kaplicy Sykstyńskiej, "Ostatnia wieczerza" - Leonarda da Vinci. * emocjonalna objawia się głównie w tańcu i muzyce * terapeutyczna sztuka leczy, katharsis - oczyszczenie psychiki.muzykoterapia dogoterapia poezjoterapia wideoterapia socjoterapia biblioterapia filmoterapia chromatoterapia dramoterapia ludoterapia choteoterapia sylwoterapia * ludyczna(zabawowa) pozwala się rozprężyć i odstresować się. Taniec, muzyka, komedia, satyra, kabarety, gry komputerowe, teleturnieje. * indyfikacyjna sztuka integruje i wykazuje przynależność do pewnej grupy społecznej (lekarze, harcerze, muzycy, Polacy). * użytkowa jest to sztuka którą posługujemy na co dzień, rzemiosło, architektura, przedmioty codziennego użytku, ale także satyra, muzyka taneczna, sztuka dziennikarska * wychowawcza - wychowuje i uczy, wskazuje na normy i wzorce postępowania. Funkcja wychowawcza przejawia się w kształtowaniu człowieka, jego obyczajów, wpajaniu oczywistych przekonań czy chociażby oceń zjawisk. Dzieło pozostawi w psychice odbiorcy widoczny ślad, ukształtuje jego poglądy i zachowanie.59. metoda zadaniowa- jej istotaMetoda ta uczy wyczuwania cudzych potrzeb, niesienia pomocy, dawania wsparcia, współczucia i okazywania sympatii. Polega na powierzaniu dzieciom i młodzieży konkretnych zadań, których wykonywanie prowadzi zwrotnie do konstruktywnych zmian ich zachowań i postaw pożadanych z wychowawczego punktu widzenia,a także do wzbogacania ich wiedzy i doświadczeń w określonej dziedzinie działalności. 61. czym różni się manipulacja od perswazji Perswazja polega na przekonywaniu kogoś o czymś w celu spowodowania zmiany opinii, przekonań i postaw danej osoby bądź korygowania i wzbogacania posiadanego przez nią sposobu wiadomości w różnych sprawach. Ma na celu dobro ucznia. Natomiast manipulacja polega na przekonywaniu kogoś o czymś w celu uzyskania własnych korzyści. Nie uwzględnia korzyści i dobra ucznia. 62. w jaki sposób można kształtować postawę szacunku wychowanka wobec drugiego człowieka Postawę szacunku wobec drugiego człowieka można kształtować poprzez metode modelowania. Jest to metoda uczenia się przez naśladownictwo. Dziecko dzięki tej metodzie uczy się szacunku do starszych- udzielania informacji, o które pytają przechodnie, ustępowania miejsca, uważnego wysłuchiwania cudzych nieszczęść, niesienia pomocy, podnoszenia na duchu.63. etapy rozwoju teorii wychowania w PolsceLata 1945-1948-Charakterystyczną cechą tego okresu było korzystanie i powoływanie się na dorobek pedagogiki międzywojennej, a także poddanie ostrej krytyce niektórych jej założeń, zwłaszcza pajdocentryzmu. Już wtedy w teorii wychowania zaczęto przyznawać większą wagę do wiodącej roli wychowawców i nauczycieli w procesie wychowania. Lata 1949-1956- teoria wychowania stała się jawnym obiektem ideologicznego nacisku i ubezwłasnowolnienia ze strony różnych instancji władz państwowych i politycznych. Polskim pedagogom pozwolono głosić wyłącznie takie poglądy dotyczące wychowania, jakie miała wtedy do zaoferowania pedagogika radziecka. Jej zadaniem było urabianie wychowanków w duchu ślepego podporządkowania się i bezwolnej uległości ówczesnym organom władzy państwowej i politycznej. Lata 1956-1989- zmiany związane są z sytuacją w naszym kraju. Teoria wychow. wkroczyła w nowy bardziej dynamiczny okres rozwoju. Nawiązano kontakty z pedagogiką państw zachodnioeuropejskich i Ameryki Północnej. Stawała się coraz bardziej dyscypliną o charakterze empiryczno-indukcyjnym. Nie cieszyła się jednak zbyt wysokim prestiżem ponieważ: bezmyślnie służyła różnym instytucjom państwowym, politycznym czy oświatowym oraz podporządkowywała się ideologii marksistowskiej.