Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Sprawozdawczość i analiza finansowa banku
1 Pojęcie i klasyfikacja aktywów banku. (Aktywa banku pojęcie, klasyfikacja i wycena )2 Rezerwy banku: pojęcie, rodzaje i znaczenie.3 Koszty banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka kosztów banku )4 Przychody banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka przychodów banku )5 Analiza rentowności banku.6 Analiza płynności banku.7 Analiza wypłacalności banku.8 Sprawozdanie finansowe banku i jego charakterystyka. (Charakterystyka rocznego sprawozdania banku )9 Fundusze własne banku a regulacje ostrożnościowe.10 Międzynarodowa standaryzacja sprawozdawczości finansowej banków 1 Pojęcie i klasyfikacja aktywów banku. (Aktywa banku pojęcie, klasyfikacja i wycena )Aktywa banku to zasoby majątkowe: kontrolowane przez bank (ale nie muszą być jego własnością), o wiarygodnie określonej wartości, powstałe na skutek przeszłych zdarzeń, generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne.Klasyfikację aktywów można przeprowadzić biorąc pod uwagę ich wpływ na przychody i koszty banku. I tak są to:1.aktywa przychodowe, których celem jest generowanie przychodów pieniężnych (należności od instytucji finansowych, podmiotów niefinansowych i sektora budżetowego, dłużne papiery wartościowe, akcje i udziały w innych jednostkach).Ze względu na ryzyko utraty zdolności do przynoszenia przychodów lub zmniejszenia wartości tych aktywów dzielimy je na : Aktywa pracujące przynoszące dochody zgodnie z wcześniej zawartymi umowami (kredyty normalne) Aktywa niepracujące nieprzynoszące dochodów (wbrew zapisom umów) lub/i powodujące powstanie kosztów i strat w wyniku zmniejszenia wartości (np. kredyty, w odniesieniu do których nastąpiło opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek).2.Aktywa nieprzychodowe, które z założenia nie przynoszą przychodu, ale są niezbędne do funkcjonowania banku. Należą do nich: środki pieniężne w kasie i nieoprocentowane należności od banku centralnego (rezerwy obowiązkowe), rzeczowy majątek trwały, rzeczowy majątek trwałyW aktywach banku znacząca grupę stanowią ekspozycje kredytowe-należności z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek, skupionych wierzytelności, weksli i czeków, zrealizowanych gwarancji i innych wierzytelności oraz zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym z wyłączeniem odsetek odsetek prowizji Są one klasyfikowane przez bank z punktu widzenia ponoszonego ryzyka ustalonego przy zastosowaniu określonych dwóch kryteriów: Terminowość spłaty kapitału i odsetek; Sytuacji ekonomiczni-finansowej dłużnika(bez Skarbu Państwa i kredytów detalicznych)Na tej podstawie wyróżnia się następujące ekspozycje kredytowe1.normalne-opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek nie przekracza 1 miesiąca (6-miesięcy detaliści, 1 rok Skarb Państwa), a sytuacja ekonomiczno finansowa dłużnika nie budzi obaw;2.pod obserwacją ta kategoria nie dotyczy ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa oraz wynikających z pożyczek i kredytów detalicznych . Opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek zawiera się w przedziale 1-3 miesiące, a sytuacja ek.-fin. Dłużnika nie budzi obaw, lub które wymagają szczególnego nadzoru ze względu na ryzyko regionu, kraju, branży, grupy klientów ;3.poniżej standardu opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek zawiera się w przedziale od 3-6 miesięcy miesięcy sytuacja ekon.-fin. dłużnika może stanowić zagrożenie dla terminowej spłaty należności (brak ekspozycji wobec Skarbu Państwa i detalistów);4.wątpliwe opóźnienie w przedziale 6-12 miesięcy ( Skarb Państwa 1-2 lata ), a sytuacja ekon.- fin. dłużnika uległa znacznemu pogorszeniu ( bez kredytów kredytów i pożyczek detalicznych);5.stracone opóźnienie w spłacie powyżej 12 miesięcy( klient detaliczny powyżej 6 miesięcy, Skarb Państwa 2 lata, względem dłużnika bank złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, miejsce pobytu dłużnika jest nieznane a majątek nie został ujawniony, sytuacja ekon.-fin. dłużnika pogarsza się w sposób nieodwracalny prowadzący do jego upadłości, likwidacji.2 Rezerwy banku: pojęcie, rodzaje i znaczenie. Rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Rodzaje to: 1. rezerwy celowe,- tworzone w ciężar kosztów na ekspozycje kredytowe i uwzględniane przy wycenie pozycji bilansowych oraz pozabilansowych, których dotyczą, a dotyczą: ekspozycji normalnych z tytułu udzielania kredytów i pożyczek detalicznych oraz ekspozycji pod obserwacją rezerwa nie może być niższa niż 1,5 %kwoty ekspozycji ekspozycja poniżej standardu rezerwa w wysokości min. 20% kwoty ekspozycji ekspozycji wątpliwych rezerwa w wysokości min. 50% kwoty ekspozycji ekspozycji straconych rezerwa w wysokości 100% kwoty ekspozycjiRezerwy celowe tworzone przez banki na ekspozycje kredytowe są wyrazem realizacji przez nie zasady ostrożności. Odzwierciedlają one ryzyko, jakie wiąże się ze spłatą udzielonych przez bank kredytów, i umożliwiają rzetelną prezentację wartości wykazanych w bilansie i ewidencji pozabilansowej należności. 2. rezerwy na ryzyko ogólne rezerwy tworzone corocznie w ciężar kosztów w wysokości nie przekraczającej 1,5% średniej kwoty nie spłacanych kredytów i pożyczek, ustalonej na koniec poszczególnych kwartałów roku obrotowego, pomniejszonych o kwotę kredytów i pożyczek, na którą bank utworzył rezerwę celową w wysokości 100% ich wartości. Odpis ten ma istotne znaczenie z punktu widzenia realności wyniku finansowego.3. rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego- rezerwa tworzona w związku z występującymi różnicami między przepisami prawa bilansowego i podatkowego, w wyniku których powstają dodatnie różnice przejściowe między wartością bilansowa a podatkową aktywów i pasywów ; oznacza to powstanie kwot do opodatkowania w przyszłych okresach, gdy wartość bilansowa poszczególnych składników aktywów i pasywów zostanie zrealizowana lub rozliczona3 Koszty banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka kosztów banku )Koszty to uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej kwocie w formie zmniejszenia wartości aktywów, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż wycofanie wkładów przez udziałowców lub akcjonariuszy. W banku koszty dzielimy na: Koszty odsetek Koszty prowizji Pozostałe koszty operacyjne Koszty działania banku Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Odpisy na rezerwy i aktualizacja wartości Straty nadzwyczajneKoszty odsetek ponoszone przez bank na rzecz instytucji finansowych, podmiotów sektora niefinansowego i budżetowego, które powierzyły bankowi swoje środki pieniężne w formie m.in. udzielonych kredytów i pożyczek, środków na rachunkach bieżących oraz depozytów terminowych, a także prze nabycie oprocentowanych instrumentów finansowych emitowanych przez bank.Do kosztów odsetkowych zalicza się odsetki, zarówno wymagalne jak i niewymagalne, przypadające na bieżący okres sprawozdawczy. Koszty odsetkowe w zasadzie w wielu bankach maja największy udział w łącznej kwocie kosztów.Koszty prowizji ponoszone przez bank na rzecz innych podmiotów Pozostałe koszty operacyjne są to pozycje niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością banku, mogą to być zapłacone odszkodowania, kary i grzywny, należności nieściągalne, nieplanowane odpisy amortyzacyjne.Koszty działania banku to wynagrodzenia pracowników oraz innych osób (np. członków rad nadzorczych, z tytułu umów zleceń lub o dzieło), składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, na Fundusz Pracy, FGŚP, a także pozostałe świadczenia na rzecz pracowników, koszty utrzymania budynków, koszty remontów, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki, opłaty, ubezpieczenia. Duża część tych kosztów jest regulowana przepisami prawa.Koszty amortyzacji rzeczowych składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Udział tej grupy kosztów powinien wzrastać wraz z poprawą usprzętowienia działalności bankuOdpisy na rezerwy tworzone na rezerwy celowe i na ogólne ryzyko bankowe. Dodatnia różnica wartości rezerw i aktualizacji obciąża wynik na działalności bankowej kosztami pogorszenia aktywów i zobowiązań pozabilansowych.Straty nadzwyczajne np. z tytułu kradzieży, wypadków.4 Przychody banku i ich klasyfikacja. (Charakterystyka przychodów banku )Przychody to uprawdopodobnione zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej kwocie w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia zobowiązań i rezerw, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż poprzez dopłaty przez udziałowców lub akcjonariuszy.Klasyfikacja przychodów banku to: Przychody z tytułu odsetek Przychody z tytułu prowizji Przychody z udziałów i akcji i innych papierów wartościowych i instrumentów finansowych Dodatni wynik z pozycji wymiany Pozostałe przychody operacyjne Rozwiązane rezerwy i aktualizacja wartości Zyski nadzwyczajnePrzychody odsetkowe stanowią zazwyczaj najważniejszą część łącznych przychodów banku. Powstają one w związku z operacjami: Udzielania kredytów i pożyczek oraz dokonywania lokat na rzecz podmiotów sektora finansowego, niefinansowego i budżetowego. Dokonywania lokat w dłużnych papierach wartościowych o stałej kwocie dochodu emitowanych przez Skarb Państwa, NBP, organy samorządowe, przedsiębiorstwa i inne banki itp.Przychody z tytułu pobierania przez bank prowizji i opłat przy udzielaniu przez bank kredytów jak i przy wykonywaniu przez bank innych usług na rzecz podmiotów(udzielanie gwarancji).Przychody z udziałów i akcji i innych papierów wartościowych i instrumentów finansowych do takich przychodów zalicza się w szczególności otrzymane dywidendy z tytułu posiadanych akcji, udziałów w jednostkach zależnych, współzależnych, stowarzyszonych i innych.Dodatni wynik operacji finansowych relacji między ceną sprzedaży a wartością tych walorów a wartością tych walorów z ksiąg, a także wzrost wartości papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych.Dodatni wynik z pozycji wymiany uzyskany na transakcjach walutowych (kupna/sprzedaży) oraz aktualizacji wyceny dewizowych aktywów i pasywów, a także pozycji pozabilansowych i indeksowanych.Pozostałe przychody operacyjne są niezwiązane bezpośrednio ze zwykłą działalnością banku obejmują zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych, otrzymane darowizny, odszkodowania, odzyskane należności nieściągalne.Rozwiązane rezerwy i aktualizacja wartości ujemna różnica dotycząca zwłaszcza należności odzyskanych i wygasłych zobowiązań warunkowych oraz odpisy wynikające ze wzrostu majątku finansowego w stosunku do jego wcześniejszej wartości ewidencyjnejZyski nadzwyczajne mogą to być np. otrzymane odszkodowania od instytucji ubezpieczeniowych na wyrównanie strat.5 Analiza rentowności bankuPodstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych banku obok płynności i wypłacalności jest rentowność. Rentowność wiąże się z osiąganiem dodatnich wyników finansowych. Analiza rentowności banku obejmuje Analizę wyników finansowych (zysków lub strat) ujmowanych kwotowo i czynników kształtujących wielkości tych wyników. Wielkość zysku netto podlega ocenie z punktu widzenia jego wystarczalności na pokrycie wypłat dywidendy oraz zwiększenia kapitałów (funduszy własnych) w stopniu umożliwiającym zniwelowanie skutków inflacji Analizę wskaźników rentowności, w których wynik finansowy ustalany na różnych poziomach zestawiany z punktami odniesienia takimi jak przychody, koszty, aktywa, kapitał własny.Wskaźniki rentowności stanowią pierwszą grupę wskaźników efektywności : Wskaźnik rentowności aktywów ROA, wyliczamy:ROA= wynik finansowy aktywaRentowność aktywów przedstawia efektywność wykorzystania zasobów pozostających w dyspozycji banku, odzwierciedla politykę banku finanse zakresie zarządzania nimi finanse wiąże się finanse udziałem aktywów przychodowych finanse aktywach ogółem Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE, wyliczmy:ROE= wynik finansowy kapitał własnyWskaźnik rentowności kapitału własnego jest szczególnie eksponowany finanse ocenie banku przez akcjonariuszy, ponieważ wywiera on istotny wpływ na wielkość wypłacanej dywidendy oraz na wzrost wartości rynkowej akcji banku. Wskaźnik ten wyznacza ponadto możliwości zwiększenia kapitału własnego, co wiąże się, szczególnie finanse warunkach wysokiej inflacji, finanse ochroną jego realnej wartości. Wskazuje się, że poziom wskaźnika ROE nie powinien być niższy od stopy inflacji 6 Analiza płynności banku.Podstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych banku obok rentowności i wypłacalności jest płynność, czyli zdolność do terminowego regulowania wypłat na rzecz deponentów i innych zobowiązań, a w ujęciu szerszym także zdolność do sfinansowania potrzeb wiarygodnych klientów banku. Utrzymanie płynności jest obowiązkiem banku wynikających z przepisów prawa a jednocześnie warunkiem niezbędnym do prowadzenia działalności.Analiza płynności opiera się zarówno na pozycjach bilansowych, jak i pozycjach rachunku przepływów pieniężnych. Wskaźniki płynności na ogół oparte są na relacji płynnych aktywów do zobowiązań krótkoterminowych, przy czym horyzont czasowy, którego wskaźniki dotycz, może być zróżnicowany (1 miesiąc, 3 miesiące). Przykładowe ujęcie płynności finanse wskaźnikach to: Wskaźnik płynności = aktywa płynne Zobowiązania bieżące Wskaźnik płynności wg MFW = środki pieniężne+należności od banków łączne zobowiązania Wskaźnik płynności strukturalnej = środki pieniężne+należności od banków +papier.wart łączne zobowiązania Wskaźnik aktywów płynnych = aktywa płynne aktywa ogółem7 Analiza wypłacalności banku.Podstawowym kryterium oceny banku na podstawie analizy sprawozdań finansowych obok rentowności i płynności jest wypłacalność. Wypłacalność oznacza długoterminową zdolność banku do regulowania zobowiązań, nawet w przypadku wystąpienia strat. Gwarancją wypłacalności jest odpowiednia wielkość funduszów własnych (odpowiednia wartość rynkowa aktywów banku, pozwalającą na pokrycie wszystkich zobowiązań). Wypłacalność jest elementem oceny banku w aspekcie bezpieczeństwa jego działania. Odzwierciedla efekty zarządzania ryzykiem banku. Analiza wypłacalności bazuje na współczynniku wypłacalności, uzupełniającą rolę pełni tu analiza wielkość funduszów własnych oraz struktury majątkowo kapitałowej banku.Współczynnik wypłacalności jest to wyrażona w procentach relacja funduszy własnych banku po powiększeniu kapitał krótkoterminowy i po pomniejszeniu o kwotę przekroczenia progu koncentracji kapitałowej do całkowitego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyk działalności banku pomnożonego przez 12,5 (sposób wyliczenia współczynnika określają uchwały KNB).Współczynniki wypłacalności jest miarą adekwatności kapitałowej banku. Minimalny poziom współczynnika wypłacalności wynosi 8%. W bankach rozpoczynających działalność operacyjną w pierwszym roku działalności współczynnik ten nie może być niższy od 15%, a w drugim roku od 12%.Wysoki poziom współczynnika świadczy o bezpieczeństwie banku, równocześnie jednak może oznaczać, że bank nie wykorzystuje wszystkich możliwości rozwojowych i nie osiąga dostatecznie wysokiej efektywności.8 Sprawozdanie finansowe banku i jego charakterystyka. Sprawozdawczość finansowa jest to usystematyzowany zbiór informacji o jego sytuacji finansowej i wynikach działalności, podporządkowany zasadom, które dotyczą całego systemu rachunkowości, uregulowany przepisami prawa.Banki w Polsce maja obowiązek sporządzania: Rocznych sprawozdań finansowych unormowanych Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków. Dziennych, dekadowych, miesięcznych i kwartalnych sprawozdań finansowych określanych mianem sprawozdań okresowych regulowanych uchwałą Zarządu NBP w sprawie szczegółowych zasad przekazywania przez banki do NBP danych do ustalania polityki pieniężnejRoczne sprawozdanie finansowe banku obejmuje: Bilans- usystematyzowane zestawienie składników majątkowych(aktywów) i źródeł finansowania (pasywów )na określoną datę. Rachunek zysków i strat odzwierciedlający rezultaty działalności banku w roku obrotowym, przedstawia bowiem przychody, koszty i wyniki finansowe(ujęcie memoriałowe) Rachunek przepływów pieniężnych obejmuje wpływy i wydatki w przekroju trzech rodzajów działalności banku- operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej w roku obrotowym(ujęcie kasowe). Zestawienie zmian w kapitale własnym przedstawia zwiększenia i zmniejszenia poszczególnych pozycji kapitałów własnych Informacja dodatkowa zawiera wprowadzenie dio sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje, objaśnienia.Uzupełniającym elementem rocznego sprawozdania finansowego banku jest sprawozdanie z działalności banku, które powinno zawierać istotne informacje o jego sytuacji majątkowej i finansowej, ocenę uzyskanych wyników oraz wskazanie czynników ryzyka i opis zagrożeń. Sprawozdanie finansowe banku jest źródłem nformacji dla tzw. Odbiorców zewnętrznych. Ustawowy obowiązek badania sprawozdania jest instrumentem gwarantującym wiarygodność tych informacji.9 Fundusze własne banku a regulacje ostrożnościowe.Występujące w bilansie kapitały(fundusze)własne są kategorią prawa bilansowego i są wykazywane wg reguł określonych Ustawą o rachunkowości oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów (inaczej fundusze własne- określa Ustawa Prawo Bankowe oraz Uchwała KNB)Są one wielkością ustaloną dla celów nadzorczych, określoną także jako regulacyjny kapitał własny. Fundusze własne banku obejmują: Fundusze podstawowe w bankach państwowych funduszu statutowego, funduszu zapasowego, funduszu rezerwowego, w banku w formie spółki akcyjnej- wpłacony i zarejestrowany kapitał zakładowy, kapitał zapasowy, kapitały rezerwowe; w banku spółdzielczym wpłacony fundusz udziałowy, fundusz zasobowy i fundusz rezerwowy.Jak i fundusz ogólnego ryzyka, niepodzielny zysk z lat ubiegłych oraz pozycje pomniejszające fundusze podstawowe(akcje własne posiadane przez bank, wartości niematerialne i prawne, niepokryta strata z lat ubiegłych) Fundusze uzupełniające kapitał(fundusz) z aktualizacji wyceny Pozycje pomniejszające fundusze własne banku: - brakująca kwota rezerw na ryzyko związane z działalnością banku i inne pomniejszenia związane z zaangażowaniem banku w inne banki i instytucje finansowe.Ustaw Prawo Bankowe określa minimalną wartość funduszy własnych banku w wysokości równowartości 5 min EUR(wkłady niepieniężne nie mogą przekraczać 15% funduszy zasadniczych banku(bank spółka akcyjna) .Wielkość funduszy własnych jest podstawą do określenia granic zaangażowania się banku w poszczególne operacje stosowane do limitów określonych w regulacjach ostrożnościowych.Suma wierzytelności banku udzielonych jednemu lub grupie podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie nie może przekraczać: 20% funduszy własnych banku przy powiązaniu kapitałowym z bankiem 25%funduszy własnych w odniesieniu do pozostałych podmiotów Przepisy ustawy Prawo Bankowe ustalają także ograniczenia dotyczące inwestycji kapitałowych w formie progów koncentracji kapitałowejokreślonych w relacji do funduszy własnych bankuFundusze własne banku nie mogą być niższe od sumy wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka działalności banku określonych przez KNB. W bilansie banku fundusze własne nie są prezentowane w sposób bezpośredni. Są one uwzględnione w konstrukcji prezentowanego pod bilansem współczynnika wypłacalności.10. NależnościPozycję III-V aktywów bilansu stanowią należności od podmiotów finansowych, niefinansowych oraz podmiotów sektora budżetowego w podziale na należności w rachunku bieżącym i należności terminowe. Należności te są wyceniane dla celów bilansowych wg wartości netto (po pomniejszeniu o utworzone rezerwy). Podmioty każdego z wyróżnionych sektorów klasyfikuje się w podziale na rezydentów i nierezydentów.III należności od sektora finansowego obejmują one środki na rachunkach bieżących w innych bankach (nostro), służące do dokonywania rozliczeń, oraz lokaty terminowe, kredyty i pożyczki. Znaczna część należności w tej grupie to lokaty na rynku międzynarodowym, wśród których dominują lokaty krótkoterminowe. W tej grupie mogą też występować przejęte od instytucji finansowych wierzytelności./ IV- należności od sektora niefinansowego to zazwyczaj najbardziej znacząca pozycja w aktywach banku. Zawiera ona należności z tytułu wszystkich kredytów (konsumpcyjnych i gospodarczych, obrotowych i inwestycyjnych, krótko- i długoterminowych). Obejmuje ona również pożyczki, skupione wierzytelności, zrealizowane gwarancje i poręczenia. / V- należności od sektora budżetowego stanowią zaciągnięte kredyty przez budżet państwa, budżety samorządowe oraz fundusze ubezpieczeń społecznych (ZUS, KRUS, NFZ). Wielkość zadłużenia sektora budżetowego regulują przepisy prawa dotyczące długu publicznego. / VI należności z tytułu zakupu pap. wartościowych z przeznaczeniem odkupu transakcje z przeznaczeniem odkupu w określonym terminie nabytych pap. wart. Mogą być zawierane przez banki z BC, podmiotami finansowymi i niefinansowymi. Literatura: Sprawozdawczość i analiza finansowa banku Orechwa i WorobiejBank jako podmiot rachunkowości:Bank jak każdy podmiot wykonuje określony rodzaj działalności gospodarczej w sposób samodzielny a jego celem jest zwiększenie wartości rynkowej w długim okresie czasu, co odbywa się przede wszystkim poprzez maksymalizację zysku. Bank jest równocześnie instytucją zaufania publicznego i jako taki jest zobowiązany do zapewniania bezpieczeństwa środków powierzonych mu przez deponentów. Rachunkowość banku musi wspomagać w zapewnieniu bezpieczeństwa środków.Bank wykonuje operacje:1. aktywne (czynne, finansujące) w ramach tych operacji bank występuje w roli wierzyciela (kredyt, pożyczka, faktoring, dłużne papiery wartościowe).Aktywne powiązane z rachunkowością.W wyniku tych operacji powstają aktywa banku (lewa strona bilansu).2. pasywne (bierne) bank występuje w stosunku do swoich klientów w roli dłużnika (gromadzenie depozytów, zaciąganie pożyczek, emisja dłużnych papierów wartościowych, emisja akcji)W wyniku tych operacji powstają pasywa banku (źródła finansowania) prawa strona bilansu.Operacje pasywne i aktywne są wykonywane na własny rachunek i na własne ryzyko. 3. pośredniczące usługi wykonywane na zlecenie klientów.Bank jest wykonawcą nie ponosi konsekwencji finansowych.Nie wykonuje ich na własny rachunek i ryzyko np. przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych. Te trzy grupy operacji tworzą przychody i koszt banku. W związku z tym mają swoje odzwierciedlenie w rachunku zysków i strat. Tworzą też przepływy pieniężne odzwierciedlenie w rachunku przepływów pieniężnych. Część operacji pasywnych odnoszących się do kapitałów własnych odzwierciedlenie w kapitale zmian banku.Bank jest osobą prawną utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń, uprawniających do wykonywania czynności bankowych, obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.Bank jest osobą prawną:- może być bankiem państwowym (rozpatrzenie rady ministrów)- może działać w formie spółki akcyjnej (założenia prawa spółka akcyjna)- może działać jako bank spółdzielczy (prawo spółdzielcze)Bank działa na podstawie zezwoleń udziela Komisja Nadzoru Bankowego do końca 2007 r. od 2008 Komisja Nadzoru Finansowego.Bank ma prawo do prowadzenia czynności (ustawa o Prawie Bankowym art.5)1.czynności bankowe sensu stricta (wyłącznie dla banków)- przyjmowanie wkładów pieniężnych- prowadzenie rachunków bankowych- udzielanie kredytów- udzielanie gwarancji bankowych- otwieranie a-kredytów- emitowanie bankowych papierów wartościowych (bony bankowe, certyfikaty depozytowe)- prowadzenie rozliczeń pieniężnych- operacje związane z pieniądzem elektrycznym (karty płatnicze i kredytowe)2.czynności sensu largo mogą być wykonywane przez banki (czynności bankowe) lub inne podmioty- udzielanie pożyczek pieniężnych oraz kredytów i pożyczek konsumenckich- operacje czekowe i wekslowe- nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych (factoringowe)- czynności obrotu dewizowego(skup i sprzedaż wartości dewizowych)- udzielanie poręczeń3.czynności, których nie określamy czynnościami bankowymi- nabywanie i sprzedaż akcji jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych dłużnych papierach wartościowych- emisja dłużnych papierów wartościowych oraz akcji (jeśli bank w formie S.A.)- nabywanie i zbywanie nieruchomości- świadczenie usług konsultacyjno doradczych - świadczenie usług certyfikacyjnychObciążenie ryzykiem powierzonych środków:1.ryzyko kredytowe (jest częściowo specyficzne dla banku ale też ponoszą je wszyscy którzy udzielają kredytów. Ryzyko to polega na otrzymaniu zwrotu + odsetek)2.ryzyko płynności (ponosi bank, podmiot gospodarujący również. Bank musi być zdolny do płynności nie tylko w terminach wymagalności, ale też w każdym innym czasie)3.ryzyko stopy procentowej (jest ryzykiem o charakterze uniwersalnym, ale dla banku jest specyficzne)4.ryzyko rynkowe (cenowe- związane ze zmianą cen instrumentów finansowych)5.ryzyko operacyjne (ma charakter uniwersalny, dotyczy banków i innych podmiotów)Bank jest podmiotem, który jest poddany szczególnemu nadzorowi ze strony państwa.Nadzór bankowy sprawowany jest przez Komisję Nadzoru Bankowego oraz Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego (komórka NBP).Sam Bank Centralny (NBP) wykonuje również pewne czynności nadzorcze.Cele nadzoru państwa:- zapewnienie bezpieczeństwa wkładom zgromadzonym w bankach (w związku z nadzorem banki muszą prowadzić specyficzną sprawozdawczość)- zapewnienie zgodności działania banków z przepisami prawa (państwo dba o to żeby podmiot działał zgodnie z przepisami nie tylko dla banku ale w związku z bankiem jest to wskazane szczególnie)Charakterystyka sprawności bankuSprawność banku usystematyzowany zbiór informacji o sytuacji finansowej i wynikach działalności banku. Może być podzielona na dwie grupy:1. Roczne sprawozdania finansowe:Przepisy, regulacje:- ustawa o rachunkowości podaje wzory odrębne dla banków i odrębne dla innych podmiotów- rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków- W Unii Europejskiej od 2005r. międzynarodowe standardy rachunkowości i międzynarodowe standardy sprawozdawczości finansowej2. Sprawozdania dzienne, dekadowe, miesięczne, kwartalnenie podlegają publikacji trafiają wyłącznie do organów nadzorczychRoczne sprawozdania finansowe:Bilans jest usystematyzowanym zestawieniem składników majątkowych (aktywów) oraz źródeł finansowania (pasywów) na określoną datę. Jest zestawieniem statycznym, jest fotografią firmy (banku).Po stronie aktywów kolejność ich ujmowana w bilansie jest podporządkowana regule malejącej płynności.Płynność aktywów łatwość zamiany na środki pieniężne (odwrotnie jak dla podmiotów nie finansowych).Po stronie pasywów kolejność jest podporządkowana regule malejącej wymagalności (terminu zwrotu)Góra spłata w 1 kwartaleDół to co spłacie nie podlega (odwrotnie jak dla podmiotów nie finansowych).WYKŁAD 2 2007.03.10Bilans bankuAktywa są to zasoby majątkowe kontrolowane przez bank o wiarygodnie określonej wartości (zgodnie z zasadami wyceny).Przy wycenie występuje zasada netto:- powstaje na skutek przyszłych zdarzeń (rezultat operacji aktywnych)- generujące w przyszłości korzyści ekonomiczne (przychody)Pasywa kapitały obce i kapitały własne banku.Kapitały obce dla banku są bardziej znaczące niż własne. Kapitały obce to zobowiązania i rezerwy.Kryterium wyodrębniania:1. Podmiotowe w wyniku jakich operacji aktywa lub pasywa powstały (3 pierwsze z tabelki)2. Przedmiotowe czyli rodzaju operacji (dalsza część tabelki)AKTYWA PASYWAKasa, środki w B.C. i dłużne papiery wartościowe do redyskonta w B.C. Zobowiązania wobec B.C.Należności od sektora finansowego Zobowiązania wobec sektora finansowegoNależności od sektora nie finansowego i sektora budżetowego Zobowiązania wobec sektora nie finansowego i sektora budżetowegoDłużne papiery wartościowe zakupione przez bank) Zobowiązania z tytułu papierów wartościowychAkcje i udziały w innych jednostkach (w tym stowarzyszonych, współzależnych, zależnych) Fundusze specjalne i inne pasywa. Rozliczenia między okresowe i przychody przyszłych okresówRzeczowy majątek trwały oraz wartości niematerialne i prawne RezerwyPozostałe aktywa i rozliczenia między okresowe Kapitał własny i zobowiązania podporządkowaneZobowiązania podporządkowane:1.długoterminowe2.wierzyciele zgadzają się, aby należne im sumy były regulowane w ostatniej kolejności.Aktywa dalszy podział:1. pracujące przynoszą przychody, zgodnie z założeniami2. Nie pracujące takie, które nie przynoszą przychodów, pomimo że z założenia powinny przynosić przychodyRozwinięta wersja bilansu:AKTYWA PASYWAI. Kasa, operacje z Bankiem Centralnym:1. W rachunku bieżącym2. Rezerwa obowiązkowa3. Inne środki I. Zobowiązania wobec Banku CentralnegoII. Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskontowania w Banku Centralnym II. Zobowiązania wobec sektora finansowego:1. W rachunku bieżącym2. TerminoweIII. Należności od sektora finansowego:1. W rachunku bieżącym2. Terminowe III. Zobowiązania wobec sektora nie finansowego:1. Rachunki oszczędnościowe w tym (gospodarstwa domowe):a) Bieżące (ROR)b) Terminowe (lokaty)2. Pozostałe (przedsiębiorstwa):a) Bieżące b) Terminowe IV. Należności od sektora nie finansowego:1. W rachunku bieżącym2. Terminowe IV. Zobowiązania wobec sektora budżetowego1. Bieżące 2. TerminoweV. Należności od sektora budżetowego:1. W rachunku bieżącym2. Terminowe V. Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupuVI. Należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem zakupu VI. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowychVII. Dłużne papiery wartościowe:1. Banków2. Budżetu państwa i budżetów terenowych3. Pozostałe VII. Inne zobowiązania z tytułu instrumentów finansowychVIII. Udziały lub akcje w jednostkach zależnych:1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach VIII. Fundusze specjalne i inne zobowiązaniaIX. Udziały lub akcje w jednostkach współzależnych:1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach IX. Koszty i przychody rozliczane w czasie oraz zastrzeżone:1. Rozliczenia między okresowe kosztów2.Ujemna wartość firmy3. Pozostałe przychody przyszłych okresów oraz zastrzeżoneX. Udziały lub akcje w jednostkach stowarzyszonych:1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach X. Rezerwy:1. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego2. Pozostałe rezerwyXI. . Udziały lub akcje w jednostkach w innych jednostkach:1. W instytucjach finansowych2. W pozostałych jednostkach XI. Zobowiązania podporządkowaneXII. Pozostałe Papiery wartościowe i inne aktywa finansowe XII. Kapitał (fundusz) podstawowyXIII. Wartości niematerialne i prawne w tym:- wartości firmy XIII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)XIV. Rzeczowe aktywa trwałe XIV. Akcje własne (wielkość ujemna)XV. Inne aktywa:1. Przejęte aktywa do zbycia 2. Pozostałe XV. Kapitał (fundusz) zapasowyXVI. Rozliczenia między okresowe:1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego2.Pozostałe rozliczenia między okresowe XVI. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny XVII. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe:1. Fundusze ogólnego ryzyka bankowego2. Pozostałe XVIII. Zysk (strata) z lat ubiegłych XIX. Zysk (strata) nettoAKTYWA RAZEM PASYWA RAZEMWYKŁAD 3 2007.03.24Pozycje pod bilansem1. Współczynnik wypłacalności informuje o wypłacalności banku.Konstrukcja jego w ostatnich latach uległa zmianie a nie zmieniła się tzw. Wzorcowa jego wielkość: 15% dla banku 1-szego roku jego działalności, 12% w 2-gim roku, 8% w każdym kolejnym roku.2. Pozycje pozabilansowa pokazywane w celu oceny ryzyka ponoszonego przez bank, wystąpienie nie jest pewne.2 grupy pozycji pozabilansowych:1. Zobowiązania warunkowe mogą się pojawiać ale nie muszą bank musi być na nie przygotowany:- zobowiązania finansowe (otwarte linie kredytowe)- Zobowiązania gwarancyjne ( udzielone przez bank gwarancje np. do spłaty kredytu zaciągniętego przez klienta w innym banku)2. Zobowiązania związane z realizacją operacji kupna sprzedaży (bank zobowiązuje się albo do kupna albo do sprzedaży instrumentów finansowych (instrumenty pochodne))Ekspozycje kredytowe są to różnego rodzaju aktywa, które są definiowane:Ekspozycje kredytowe są to należności z tytułu udzielonych kredytów, pożyczek, skupionych wierzytelności weksli i czeków zrealizowanych gwarancji i innych wierzytelności o podobnym charakterze oraz zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym.Ekspozycje kredytowe obejmują kwoty ale bez odsetek!Ekspozycje kredytowe w banku są klasyfikowane wg z jakimi warunkami są związane spłaty zobowiązań ocena ryzyka.Bierzemy pod uwagę 2 kryteria:1. Opóźnienie w spłacie kapitału i odsetek dotyczy wszystkich kredytów2. Sytuacja ekonomiczno finansowa dłużnika odnosi się tylko do kredytów na działalności gospodarczejZgodnie z powyższymi 2 kryteriami wyróżniamy 5 grup ekspozycji kredytowych:1. Nominalna2. Pod obserwacją3. Poniżej standardu4. Wątpliwa5. StraconeZ tą klasyfikacją do każdej grup musza być utworzone rezerwy celowe.Rachunek zysków i strat:1. Przedstawia przychody, koszty oraz wyniki finansowe banku w roku obrotowym dotyczy nie momentu określonego ale okresu; najczęściej to jest 1 rok obrotowy2. Regułą jest to że pozycje pokazywane są w pozycji brutto (w pełnej wysokości)3. Zysk netto.Przychody jest to uprawdopodobnienie zwiększenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej wartości w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia zobowiązań i rezerw, które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż poprzez dopłaty udziałów lub akcjonariuszy.Koszty jest to uprawdopodobnienie zmniejszenie i straty korzyści ekonomicznych o wiarygodnie oszacowanej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia zobowiązań i rezerw które spowodują zmiany w kapitale własnym w inny sposób niż wycofanie wkładów przez udziałowców lub akcjonariuszy.Wynik finansowy Schemat rachunku zysków i strat Wynik z tytułu odsetek Wynik z tytułu prowizji Wynik na działalności bankowejPrzychody z udziałów i papierów wartościowychWynik na operacjach finansowychWynik z pozycji wymianyPozostałe przychody i koszty operacyjneKoszty działalności banku i amortyzacja Wynik na działalności operacyjnejRóżnica wartości rezerw i aktualizacjiWynik na operacjach nadzwyczajnych Wynik finansowy bruttoObowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Wynik finansowy netto Rachunek zysków i strat I. Przychody z tytułu odsetek (kredyty, pożyczki, wierzytelności)1. Od sektora finansowego2. Od sektora nie finansowego3. Od sektora budżetowego - przychody z tytułu odsetek od ekspozycji normalnych zasada memoriału (naliczone niekoniecznie czy opłacone)w pozostałych (pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe i stracone) odstępstwo od zasady memoriału ; tylko wtedy brane pod uwagę, jeśli rzeczywiście opłacone.4. Z papierów wartościowych o stałej kwocie dochoduII. Koszty odsetek:1. Od sektora finansowego w prawidłowo funkcjonującym banku ta pozycja (koszty odsetek) są głównymi kosztami2. Od sektora nie finansowego3. Od sektora budżetowegoIII. Wyniki z tytułu odsetek (I-II) (zawsze na +)IV. Przychody z tytułu prowizji (od czynności bankowych)V. Koszty prowizjiVI. Wynik z tytułu prowizji (IV- V) (zawsze na +)VII. Przychody z udziałów lub akcji pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o zmiennej kwocie dochodu.1. Od jednostek zależnych2. Od jednostek współzależnych Nie może być ujemny. W ostateczności zero. Najlepiej dodatni. 3. Od jednostek stowarzyszonych4. Od pozostałych jednostekVIII. Wynik operacji finansowych1. Pa...