Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
1.Formy i mechanizmy oddzialywania w ukladzie drobnoustroj – makroorganizm: eubioza i dysbioza przewodu pokarmowego czlowieka.
2.Endotoksyny i egzotoksyny w patogenezie bakteryjnych chorob zakaznych.
3.Grzybice oportunistyczne: klasyfikacja i charakterystyka czynnikow oraz zasady diagnostyki i chemioterapii.
4.Priony: charakterystyka, klasyfikacja, chorobotworczosc, epidemiologia oraz zasady diagnostyki i profilaktyki.
5.Herpesviridae: klasyfikacja, charakterystyka oraz chorobotworczosc , diagnostyka, terapia i profilaktyka zarazen.
6.Antybiotyki β-laktamowe: charakterystyka, klasyfikacja, spektrum i mechanizm dzialania oraz mechanizmy i metody wykrywania opornosci u bakterii.
7.Alarmowe szczepy bakteryjne: charakterystyka, mechanizmy i metody wykrywania opornosci oraz interpretacja wynikow i znaczenie w praktyce klinicznej.
8.Profilaktyka chorob zakaznych i zakazen szpitalnych oraz zastosowanie i zasady profilaktyki antybiotykowej.
9.Wyjalawianie – metody, skutecznosc i kontrola.
10.Biofilm bakteryjny – wyzwanie wpsolczesnej medycyny.
1.
a)Eubioza
-żołądek i jelito czcze są prawie zupełnie sterylne
-stali rezydenci:
-flora beztlenowa (90%): Bifidobacterium, Lactobacillus, Eubacterium, Propionibacterium, Peptostreptococcus, Bacteroides (najliczniejsze)
- flora wzglednie beztlenowa (9%): Escherichia coli i Enterococcus
-rezydenci przejsciowi (bakterie Gram dodatnie i ujemne), mniejszościowa, ale wysoko mutagenna
-drożdże i grzyby.
Mikroorganizmy korzystne lub eubiotyczne żyją zazwyczaj w symbiozie z żywicielem, mają przeważnie działanie sacharolityczne (fermentacja); zakwaszają środowisko; wyznaczają prawidłową równowagę ekosystemu jelita; sprawują kontrolę nad potencjalnie chorobotwórczą florą bakteryjną, zewnątrzpochodną i wewnątrzpochodną, poprzez mechanizmy bezpośrednie (np. produkcja bakteriocyn, toksyczne metabolity, deplecja głównych składników pokarmowych, usunięcie przyczepności bakteryjnej) i pośrednie (wytwarzanie większej ilości przeciwciał, pobudzenie aktywności fagocytów, wzrost produkcji interferonu). Są to przeważnie Gram dodatnie bakterie beztlenowe z rodzaju: Bifidobacterium, Lactobacillus, Bakterioidy, Eubakterie.
W warunkach eubiozy pełnią następujące funkcje:
-dokończenie trawienia resztek pokarmowych poprzez rozkład części celulozy (podstawowego składnika roślin), która zwykle opiera się działaniu soków żołądkowych;
-synteza niektórych enzymów takich jak proteazy czy mukopolisacharydazy
-synteza witamin z grupy B i K i Biotyny
-działanie obronne poprzez sprawowanie kontroli nad proliferacją zewnętrznych czynników chorobotwórczych
-ochrona błony śluzowej jelita
-zapobieganie rozwojowi tkanki nowotworowej w żołądku i w jelicie poprzez rozkład pewnych substancji rakotwórczych (w szczególności nitrozoaminy)
-wytwarzanie specjalnego aminokwasu (beta-alanina) z białek, zdolnego do połączenia się w mięśniu z histydyną i utworzenia karnozyny, która chroni tkankę mięśniową przed starzeniem się, przeciwstawiając się działaniu wolnych rodników
-synteza substancji o działaniu antybiotycznym, które mają za zadanie chronić florę
-kontrola ruchliwości i kształtu jelita
-zachowanie prawidłowego pH w jelicie, tak, aby zapobiec rozwojowi zasadotwórczych zarazków chorobotwórczych, odpowiedzialnych za rozkład
-ochrona błony śluzowej układu moczo-płciowego
-funkcja immunomodulacyjna: flora bakteryjna aktywuje dojrzewanie układu odpornościowego poprzez zmianę ilości plazmocytów z IgA i zmianę objętości Kępek Peyera, w których dojrzewają limfocyty
b)Dysbioza
Potencjalnie chorobotwórcze mikroorganizmy są bakteriami, które w warunkach równowagi ekosystemu jelita nie mają właściwości chorobotwórczych. W szczególnych sytuacjach, jednak, mogą osiągnąć przewagę nad innymi gatunkami i stać się potencjalnie szkodliwymi. Alkalizują środowisko; mają przeważnie działanie proteolityczne i wytwarzają toksyczne dla organizmu substancje, ponieważ przyczyniają się do rozkładu białek. Są to bakterie z rodzaju: Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yersinia, Streptococcus, Clostridium difficile, Staphylococcus Aureus, Vibrio Cholerae, H. Pylori, Lysteria Monocytogenes
2.
a)Endotoksyny bakteryjne (LPS, LOS)
Są to toksyny lipopoli- ,oligosacharydowe. Stanowią integralny składnik ściany komórkowej bakterii, nie są aktywnie wydzielane z komórki.Wszystkie ozdznaczają się podobną strukturąi mechanizmem działania. Występują wyłącznie u pałeczek i ziarniaków Gram-ujemnych. Mogą być odpowiedzlane za wiele objawów chorobowych obserwowanych w czasie ciężkich zakażeń tymi bakteriami. Enodtoksyny odgrywają główną rolę w patogenezie wstrząsu endotoksycznego, który jest często nazywany także wstrząsem septycznym. Ponadto efektami biologicznymi działania toksyn lipopolisacharydowych są miejscowe reakcje skórne, gorączka(pirogenność), leukocytoza, aktywacja dopełniacza, obniżenie ciśnienia krwi, indukcja nieswoistej odporności na zakażenie, agregacja płytek krwi, aktywacja makrofagów, indukcja syntezy interferonów i wiele innych. Obecność samych endotoksyn jest wystarczająca do wystąpienia zmian chorobowych, obecność bakterii w organizmie nie jest konieczna.
b)Egzotoksyny bakteryjne
Są to toksyny białkowe i peptydowe wytwarzane przez bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Egzotoksyny uwalniane są przez bakterie do otaczającego środowiska po przejściu przez ścianę komórkową, co następuje w czasie wzrostu lub pod koniec cyklu wzrostowego komórki. Toksyny cytolityczne związane z komórką występują w cytoplazmie, przestrzeni periplazmatycznej lub związane są z błoną komórkową bakterii i mogą być uwolnione do środowiska dopiero po rozpadzie komórki bakteryjnej. Występują przeważnie u bakterii Gram-dodatnich. Toksyny A-B (właściwą t.jest toksyna A ponieważ t.B jest fragmentem łączącym się ze swoistym receptorem), np.: egzotox.błonicza, neurotox.jadu kiełbasianego, tox.tężcowa, enterotox.Shigella, Salmonella, Enterobacteriaceae, Y.entrocolitica,V.cholerae. Toksyny cytolityczne,np.: hemolizyny, streptolizyny O i S, listeriolizyny. Superantygeny, np.gronkowcowe enterotoksyny A, B, C, D, E, F i TSST-1 (=toksyna wstrząsu tox; toksyny pobudzające wszystkie limf.T).
Egzotoksyny odznaczają się różnym mechanizmem działania toksycznego.
-powodują uszkodzenie błony biologicznej;
-wpływają na biosyntezę białek;
-wpływ na wewnątrzkomórkowe funkcje regulacyjne
-wpływ na funkcje struktur odpornościowych komórki;
-wpływ na czynność neuronów((hamowanie transmicji neuromediatora przez toksynę tężcową i botulinową)
-wpływ na układ immunologiczny
-hamowanie odpowiedzi farmakologicznych na poziomie receptora.
3. Grzyby pleśniowe, grzybice oportunistyczne, chemioterapia, charakterystyka, klasyfikacja. mykotoksyny, mykotoksykozy
Pleśniaki, znaczenie kliniczne, klasyfikacja
Grzyby, które są nazywane pleśniakami(peśnie, grzby pleśniowe-moulds)) Należą do typu Zygomycota (klasa Zygomycetes). Grzybnia pleśniaków jest zbudowana z niepodzielnego mycelium. Pleśniaki rozmanażają się plciowo tworząc spory/zarodniki lub zygospory i bezpłciowo tworząc spory w sporangium. Grzyby pleśniowe są określane jako grzyby nitkowate lub rozgałęzione.
Grzyby Nitkowate
Wyróżnia się 3 grupy grzybów nitkowatych : Zygomycetes , grzyby ciemne i grzyby hialinowe. Grzyby te rosną na powierzchni podłoża agarowego w postaci kolonii bez ograniczonego brzegu. Należą tu następujące rodzaje: Rhizopus, Mucom, Absidia, Circinella, Syncephalastrum, Cunnighamella, Saksenaea, Basidiobolus, Conidiobolus.
Zygomykoza (fikomykoza) są to zakażenia wywołane przez Zygomycetes. Mogą być ograniczone do skóry lub tkanki podskórnej, a także są układowe. U pacjentów z cukrzycą i kwasicą mukormykoza może przebiegać gwałtownie ze zmianami martwiczymi w postaci nosowo-mózgowej. U pacjentów z obniżoną odpornością obserwowane są postacie płucne i rozsiane.
Grzyby ciemne
Ta grupa grzybów charakteryzuje się tworzeniem na podłożu stałym kolonii zabarwionych na ciemnobrązowo lub czarno. Strzępki wykazują wyraźne przegrody i są zabarwione na żółtobrązowo. Wśród grzybów ciemnych wyróżnia się dwie podgrupy: 1. Czynniki etiologiczne feohyfomykozy 2. Czynniki etiologiczne chromoblastomykozy i stopy
Grzyby hialitowe
Strzępki ich są podzielone, przezroczyste i może być widok szklisty. Najczęściej są izolowane z próbek od chorych: 1) tworzące konidia łańcuchowe – Aspergillus, Penicillium 2) tworzące konidia groniaste – Gliocladium, Trichoderma.
**Grzybice oportunistyczne
Candidiasis(Candida albicans,spp.) [skorna, u.oddechowego, u. moczowego, p.pokarmowego,OUN, u.kostno-stawowego,oka,IZW,posocznica],
Aspergillosis(Aspergillus funigatus, flavus, niger),
Geotrichosis (Geotrichum candidum),
Phaeohyphomycosis (Alternaria spp., Curvularia spp., Exophiala spp., Wangiella sppp.)
Hyalohyphomycosis (Acremonium spp., Fusarium spp., Paecilomyces spp., Scedosporium spp.),
Zygomycosis (Rhizopus spp., Mucor spp., Absidia spp.)
**Patogeneza grzybic oportunistycznych
Czynniki wywołujące zakażenia grzybami opurnistycznymi
1. Inhibitory owulacji (miesiączka, ciąża)
- predyspozycje do miejscowych grzybic pochwy
2. Zaburzenia metaboliczne
- cukrzyca
- nadczynność tarczycy, przytarczyc
- niedoczynność nadnerczy
- niewydolność nerek
- przewlekły alkoholizm
3. Antybiotyki przeciwbakteryjne o szerokim spektrum działania
- zmiana flory przewodu pokarmowego
- niedobory witaminy K i witamin z grupy B
4. Tuberkulostatyki
- nadłożenia wywołane przez Aspergillus spp.-
5. Kortykosteroidy
- martwica mezenchymalna
6. Cytostatyki i radioterapia
7. Leki imtnunosupresyjne S. Polichemioterapia
9. AIDS
10. Zakażenia wirusowe: CMV, EBV, HSV
11. Czynniki jatrogenne
-OIOM interwencja chirurgiczna
12. Czynniki genetyczne
**Grzyby oportunistyczne- Stanowią fizjologiczną florę. W pewnych warunkach mogą być chorobotwórcze. Choroby przez nie wywoływane to grzybice oportunistyczne, określane czasem terminem astenomykoz. Grzyby oportunistyczne wywołują chorobę gdy w organizmie toczy się inny proces chorobowy; gdy obniżona jest odporność organizmu. Grzyby oportunistyczne mogą być endogenne jak C.albicans. Z rodz.Candida: Grzyby te kolonizują błonę śluzową przewodu pokarmowego, oskrzeli, układu rodnego, skórę, a także występują powszechnie w środowisku naturalnym. Dochodzi do zakażenia, gdy są czynniki sprzyjające tj, wystąpienie choroby- zaburzenia metaboliczne (cukrzyca, nadczynność tarczycy, alkoholizm), w stanach fizjologicznych gdy stosowane są inhibitory owulacji- ciąża, srodki antykoncepcyjne, zła antybiotykoterapia (zbyt szerokie spektrum działania chemioterapeutyków), tuberkulostatyki, kortykosteroidy, cytostatyki i radioterapia, leki immunosupresyjne, polichemioterapia, politerapia, zakażenie wirusem HIV innymi wiruszmi- CMV, HSV, EBV, czynniki genetyczne. Do grzybic oportunistycznych zaliczamy- 1)Kandydioza- C.albicans, C.ssp, 2)Aspergilloza- A.fumigatus, A.flavus, A.niger, 3)Geotrychoza- G.candidum, 4)Feohyfomykoza- Alternaria ssp, Curvularia ssp.,Dreschleria, 5)Hialohyfomykoza- Acremonium ssp., Fusarium ssp., 6)Zygomykoza- Rhizopus ssp, Mucor ssp., Absidia ssp., 7)Fikomykoza- Cunninghaniella ssp.
**Chemioterapia
-antybiotyki przeciwgrzybicze (makrolidowe antybiotyki polienowe: nystatyna, polifungina, natamycyna, amfoterycyna b// i antybiotyki niepolienowe)
-imidazole (azole) (np. Tiabendazol na Aspergillus spp.)
-flucytozyna
**Metody zapobiegania
-unikanie otwartych operacji
-stosowanie inhibitorow owulacji, antybiotykow przeciwbakteryjnych o szerokim spektrum dzialania, tuberkulostatykow, politerapii, radioterapii, cytostatykow, kotykosteroidow, innych immunosupresantow tylko w uzasadnionych, koniecznych przypadkach
-zdrowy tryb zycia (zmniejszymy w ten sposob ryzyko wystapienia cukrzycy, alkoholizmu, ONN, PNN i innych zaburzen metabolicznych sprzyjajacych wystapieniu grzybicy oportunistycznej)
-stosowanie sie do zasad profilaktyki AIDS
-aseptyka i antyseptyka szpitalna
4.
Cząstka prionu
jest pojedynczym, nieprawidłowym białkiem, może namnażać się bez udziału kwasu nukleinowego oraz wywoływać choroby w taki sam sposób, jak wirusy i bakterie. Gen PrP występuje w zdrowych oraz w zakażonych komórkach w obrębie krótkiego ramienia chromosomu 20, u ludzi koduje syntezę białka składającego się z 253 aminokwasów. Prionowe białko PrP-sc na skutek kontaktu z prawidłowym PrP-c komórki zapoczątkowuje autokatalityczną reakcję łańcuchową, prowadzącą do przemiany dużej ilości PrP-c w patologiczne PrP-sc.
Wrażliwość zwierząt na zakażenie zależy od stopnia homologii pomiędzy zakaźnym białkiem prionów a endogennym białkiem komórki.
Rozprzestrzenianie się prionów zależy bezwzględnie od wcześniejszej ekspresji białka prionów w komórce.
**Sposoby przenoszenia chorób prionowych: (~profilaktyka)
**Postaci zakaźne
- wynik spożywania zakażonych tkanek ludzkich (kuru w Nowej Gwinei) - jatrogenne wprowadzenie do organizmu zakażonych tkanek ludzkich
-biorcy przeszczepów (np. rogówki, opony twardej)
-osoby przyjmujące wyciągi z ludzkich przysadek (hormon wzrostu i gonadotropiny)
-operacje neurochirurgiczne - narzędzia skażone
**Postaci wrodzone
-10 - 15% przypadków choroby Creutzfeldta-Jakoba (CJD)
-wszystkie przypadki zespołu Gerstmanna-Strausslera-Scheinkera (GSS)
-u wszystkich krewnych zakażonych, zbadanych do chwili obecnej wykryto mutacje ludzkich genów kodujących komórkowe białko prionów
**Postaci sporadyczne
-większość przypadków CJD i choroby kuru
-prawdopodobne samoistne mutacje somatyczne w tkankach u ludzi dotychczas zdrowych
-następstwo zakażeń z nieznanego źródła- być może spożycie zakażonej wołowiny.
**Chorobotworczosc
Priony wywołują zakaźne encefalopatie gąbczaste(TSE) zarówno u zwierząt jak i u ludzi. Są to przewlekłe, postępujące infekcje układu nerwowego, które mają podobny obraz patologiczny i śmiertelny przebieg. Obraz histopatologiczny przypomina schorzenie charakteryzujące się gromadzeniem amyloidu, takie jak choroba Alzheimera.
**Niektóre z postaci TSE u zwierząt:
-„Scrapie”: choroba owiec i kóz
-Zakaźna encefalopatia norek
-Gąbczasta encefalopatia kotów
-Encefalopatia gąbczasta bydła (BSE) -„choroba szalonych krów” (mad cow disease)
**TSE u ludzi:
-Rodzinne: około 10 ludzkich TSE występuje rodzinnie, mają charakter wrodzony, choroba dziedziczy się w sposób autosomalny dominujący
**Choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD)- gąbczasta encefalopatia mózgu i/lub móżdżku i/lub podkorowej istoty szarej lub encefalopatia z immunoreaktywnością wobec białka prionowego (PrP); trzy postaci: sporadyczna, jatrogenna( np. zabiegi neurochirurgiczne), rodzinna;
-sporadyczna: pojawia się samoistnie, średnia wieku pacjentów to ok. 65 lat, przeciętny czas trwania choroby ok. 3 miesiące, CJD stanowi 90% wszystkich TSE u ludzi
-nowy waiant- nvCJD- opisany w 1996 r., różniący się od klasycznej CJD młodym wiekiem wystąpienia choroby i zgonu(średnio 27 lat), dłuższym czas trwania choroby( 13 miesięcy), dominacją objawów psychiatrycznych nad objawami neurologicznymi, rozwojem w późniejszym okresie choroby zespołu móżdżkowego z ataksją, zaburzeniami pamięci prowadzącymi do ciężkiego otępienia, brakiem typowych dla CJD zmian w EEG
**FFI (Familial fatal insomnia)
-degeneracja wzgórza, zmiany gąbczaste w mózgu
-występuje rodzinnie
**GSS (choroba Gerstmann-Straussler-Scheinkera)
-encefalomielopatia z wieloogniskowym odkładaniem się płytek PrP
-występuje w rodzinach z dziedziczoną w sposób dominujący postępującą ataksją i/lub otępieniem
**Kuru
-duże nagromadzenie płytek amyloidu
-występowanie w populacji plemienia Fore w Nowej Gwinei- związek z rytualnym kanibalizmem (obecnie wyeliminowana)
**Diagnostyka TSE- kryteria:
-kliniczne i laboratoryjne - upośledzenie funkcji umysłowych i motorycznych, nieprawidłowość w zapisie EEG
-histopatologiczne - gąbczaste zmiany w OUN
-wakuolizacja neuronów i proliferacja astrocytów w masie szarej
-brak cech zapalenia
-Mikroskop elektronowy - tworzenie się płytek amyloidu z białkami prionów, obecność prionów (pałeczki)
**Diagnostyka:
-Techniki molekularne
-wykrycie opornej na działanie proteaz izoformy białka prionowego
-barwienie immunohistochemiczne płytek neuronów
-immunobloting
-wykrycie mutacji punktowych
-DNA leukocytów krwi obwodowej- występują u członków wszystkich rodzin z chorobą GSS lub CJD
-Metody serologiczne- wykrycie PrPSc w płynach ustrojowych (krew, surowica, płyn mózgowo-rdzeniowy itp), wykrycie przeciwciał dla PrPSc
**Metody inaktywacji:
-Zakaźność prionów nie ulega zniesieniu pod wpływem krótkofalowego promieniowania UV oraz promieniowania jonizującego, są także oporne na działanie DNazy , RNazy i innych czynników inaktywujących kwasy nukleinowe
-1N NaOH = 40g NaOH / 1 litr wody, roztwór powinien być przygotowywany codziennie
-2% roztwór podchlorynu sodu
5.
HERPESVIRIDAE -rodzina wirusów zawierających pojedynczą cząstkę linijnego dsDNA, posiadają osłonkę lipidową. Występują na całym świecie, u człowieka, spokrewnione wirusy mogą występować u zwierząt. Są przenoszone przez ślinę, wydzieliny ukł rodnego, krew i łożysko. Wrotami zakażenia są: ukl oddech, skóra, naczynie krwionośne, łożysko. Wirusy te mogą integrować swój DNA z DNA gospodarza lub ze zwojami nerwowymi OUN, w następstwie czego dochodzi do reaktywacji procesu chorobowego (nawracające zakażenia objawowe).
**3 podrodziny:
-Alphaherpesviridae (z typami: Herpes simplex virus 1 i 2(HSV), Varicella-zoster virus(VZV))
-Betaherpesviridae (z typami: Cytomegalovirus(CMV), Human herpes virus 6 i 7(HHV 6 i 7))
-Gammaherpesviridae (z typami: Epsteina-Barr virus(EBV))
W przypadku zakażenia wirusami Herpes wczesne zahamowanie syntezy subst wielkocząsteczkowych w komórce ma działanie letalne, dochodzi do obumierania, rozdęcia i agregacji komórek.
***Chorobotworczosc
**HSV jest odpowiedzialny za:
-posocznicę u noworodków,
-zapalenie gardła,
-zapalenie szyjki macicy,
-zmiany skórne,
-zapalenie płuc i przełyku u chorych z immunosupresją.
**CMV :
-zakażenia wrodzone,
-zapalenia wątroby,
...