Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
okres niemowlęcy
życie płodowe
% łańcuchów
b
g
d
z
e
g
a
b
a
HbA1 (95–98%)
HbA2 (2–2,5%)
HbF
a2b2
a2d2
a2g2
HbU
Gower 1
Gower 2
Portland
z2e2
a2e2
z2g2
chrom. 16
a1
ya
a2
yz
z
3’
5’
chrom. 11
b
Ag
d
yb
Gg
e
3’
5’
Efekt homotropowy – efekt wywołany oddziaływaniami allosterycznymi między identycznymi ligandami.
Przykładem takiego efektu jest kooperatywne wiązanie O2 z hemoglobiną.
Efekt heterotropowy – efekt wywołany oddziaływaniami allosterycznymi między różnymi ligandami.
Przykładem takiego efektu jest wywołane obecnością H+, CO2 i BPG zmniejszenie powinowactwa hemoglobiny do tlenu.
Efekt Bohra – sprzężenia występujące między wiązaniem
O2, H+ i CO2.
– obecność większych ilości CO2 i H+ w naczyniach włosowatych czynnych metabolicznie tkanek
sprzyja uwalnianiu tlenu z utlenowanej hemoglobiny
(Christian Bohr, 1904)
– duże stężenie tlenu w pęcherzykach płucnych powoduje usunięcie H+ i CO2 z hemoglobiny
(J.S. Haldane, 1914)
O2Hb + H+ + CO2 Hb(H+)(CO2) + O2
Talasemie – grupa przewlekłych, wrodzonych, mikrocytowych niedokrwistości charakteryzujących się wadliwą syntezą Hb i nieefektywną erytropoezą.
Są jednymi z najczęstszych wrodzonych zaburzeń u człowieka.
α-thalassaemia – brak lub upośledzona synteza łańcuchów α
(praktycznie zawsze spowodowana delecją genów) Þ
nadmiar łańcuchów β i γ Þ tworzenie HbH (β4) i HbBart (γ4)
-
maior
-
- „brak” 4 genów – letalna; zgon płodu lub noworodka
(u noworodka 80% HbBart)
- „brak” 3 genów – przewlekła niedokrwistość hemolityczna (u noworodka 20–40% HbBart, później „przejście” w HbH)
-
minor
-
- „brak” 2 genów – bezobjawowa łagodna lub umiarkowana niedokrwistość (1–10% HbBart, później HbH)
- „brak” 1 genu – bezobjawowo
β-thalassaemia – heterogenna etiologicznie grupa chorób;
na ogół delecja/delecje genu (jak w α‑talasemii), ale również
zaburzenia na etapie obróbki mRNA i transportu do cytoplazmy Þ
wyrównawcza synteza łańcuchów δ i γ Þ tworzenie HbA2 i HbF
– maior (homozygota) – ciężka niedokrwistość mikrocytowa niedobarwliwa
(HbF nawet do 90%, HbA2>3%; zgon w ciągu kilku miesięcy lub kilku lat)
– minor (heterozygota) – bezobj. łag. lub umiark. niedokrw. mikrocytowa niedobarwliwa (podwyższona HbA2 ok. 2x; HbF 2–5%, rzadko 20–30%)
biliwerdyna
układ siateczkowo-
-śródbłonkowy
reduktaza
biliweryny
bilirubina
osocze
bilirubina
(z albuminami)
transport
ułatwiony
z. Gilberta
biegun naczyniowy
bilirubina
z. Criglera-Najjara I
z. Criglera-Najjara II
hepatocyt
sprzęganie
(ER gładkie)
diglukuronid bilirubiny
z. Dubina-Johnsona
z. Rotora
biegun żółciowy
transport
aktywny
kanalik żółciowy
diglukuronid bilirubiny
Porfirie – grupa zaburzeń syntezy hemu spowodowanych zmniejszeniem lub brakiem aktywności enzymów katalizujących poszczególne etapy jego biosyntezy. W rezultacie wytwarzane są w nadmiernych ilościach porfiryny lub ich prekursory (ALA i PBG), które gromadzą się w tkankach lub są wydalane z moczem i kałem.
Nie występują powszechnie, ale należy brać pod uwagę przy diagnostyce różnicowej ostrego brzucha lub różnorodnych zaburzeń o charakterze neuropsychicznym.
Podstawowe objawy kliniczne (mechanizm powstawania):
– nagromadzenie ALA i PBG Þ hamujący wpływ na aktywność
ATPazy w tk. nerwowej i/lub wychwytywanie ALA przez mózg Þ
Þ toksyczny wpływ na nn. brzuszne i OUN Þ
Þ bóle brzucha i objawy neuropsychiczne
Obraz kliniczny: nudności, wymioty, bóle brzucha, zakłócona motoryka jelit (biegunki i zaparcia, niedrożność jelit), dyzuria, hipotonia mięśniowa i niewydolność oddechowa często prowadząca do zgonu, neuropatia czuciowa, napady padaczkowe
– nagromadzenie porfirynogenów Þ utlenienie do porfiryn, które
pod wpływem światła widzialnego o dł. fali ok. 400 nm przechodzą
w stan wzbudzenia i reagują z O2 wytwarzając wolne rodniki Þ
Þ uszkodzenie lizosomów i innych organelli Þ uwolnienie enzymów Þ
Þ zmiany w skórze aż do powstawania blizn
Obraz kliniczny: łamliwość skóry, pęcherze, strupy, powstawanie blizn, zmiany twardzinopodobne, przebarwienia i odbarwienia, hypertrychoza
objawy
mocz
kał
Enzym
Nazwa porfirii
Częstość
PBG
uro-...