Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
TEMAT 9.
ZASADY REDAGOWANIA PRAC DYPLOMOWYCH
LITERATURA
1. Wojcik K. Piszę akademicką pracę promocyjną licencjacką, magisterską, doktorską, PLACET, Warszawa 2005
2. Stachowiak Z. Metodyka i metodologia pisania prac kwalifikacyjnych, AON Warszawa 2000.
3. Oliver P. Jak pisać prace uniwersyteckie. Poradnik dla studentów, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.
4. Gonciarski W. Przygotowanie pracy dyplomowej. Poradnik dla studentów, WSE, Warszawa 2004.
5. Łobocki M. Metody badań pedagogicznych, PWN, Warszawa 1978.
6. Pieter J. Zarys metodologii pracy naukowej, PWN, Warszawa 1975.
7. Pytkowski W, Organizacja badań i ocena prac naukowych, PWN, Warszawa 1985.
8. Regulamin studiów w Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego, WAT, Warszawa 2004
ZAGADNIENIA
1. Wykorzystanie dorobku innych i niebezpieczeństwo plagiatu
2. Cytowanie i powoływanie się na źródła obce
3. Sporządzanie przypisów
4. Tabele, rysunki i wykresy
Zagadnienie 1. Wykorzystanie dorobku innych
i niebezpieczeństwo plagiatu
Prace licencjackie i magisterskie mają być wynikiem samodzielnej aktywności intelektualnej i fizycznej dyplomanta. Nie można wobec tego godzić się na udział osób trzecich w ich przygotowaniu. Korzystanie z usług firm czy osób piszących prace na zlecenie jest nieetyczne i niezgodne z prawem. W przypadku wykrycia takiej sytuacji prowadzi to do odebrania nieuczciwie zdobytych uprawnień licencjata czy magistra.
Praca dyplomowa nie musi być wyłącznie wynikiem prowadzonych samodzielnie badań empirycznych, bez odwołania się do literatury przedmiotu. Takie oczekiwania nie są formułowane nawet w stosunku do prac doktorskich. Ponadto, zawsze oczekuje się, że opracowanie naukowe odnosić się będzie do wiedzy z danego obszaru.
Można powiedzieć, iż brak odwołań do innych badań, teorii czy opinii mógłby być odebrany jako dowód zerwania związku z nauką, czy wręcz ignorancji. Rozwój i postęp mogą oczywiście wymagać krytycznego spojrzenia, czy wręcz odrzucenia danej teorii, ale w pracy naukowej należy o tym napisać.
Odwołanie w pracy do innych dzieł wskazuje, że autor zna inne dokonania naukowe w danej dziedzinie oraz przyznaje, że w niektórych przypadkach ktoś inny już zajmował się podobnym problemem. „Pozwala ono również czytelnikowi na porównanie tego, co mówi autor, z opiniami innych” (P.Oliver: Jak pisać prace uniwersyteckie. Poradnik dla studentów, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 125).
Piszący prace dyplomowe powinni zrobić wszystko by nie zaistniała możliwość postawienia zarzutu plagiatu nawet fragmentowi pracy. Samo zjawisko plagiatu jest dość skomplikowane i niedostatecznie klarownie rozstrzygnięte w polskich przepisach prawa.
W większości przypadków wystarczy elementarna uczciwość by do plagiatu nie dopuścić. Plagiat jest swoistą odmianą kradzieży, której przedmiotem nie są jednak pieniądze czy rzeczy lecz wytwory o charakterze intelektualnym: myśli, teorie, koncepcje, pomysły, refleksje, wyniki badań i analiz, teksty itp.
Plagiatem jest wykorzystanie, bez podania źródła, cudzej własności intelektualnej we własnej pracy. Powstaje w ten sposób sytuacja, iż czytelnik danej pracy wprowadzany jest w błąd w drodze domniemania, iż tekst z którym się zapoznaje jest samodzielnym wytworem autora.
W ogólnym ujęciu przez plagiat rozumie się „celowe przejęcie do własnego utworu idei, treści, formy (wewnętrznej czy zewnętrznej), poszczególnego fragmentu, a nawet całości cudzego utworu bez podania źródła” (Boć J. Jak pisać pracę magisterską?, Kolonia Limited, Wrocław2004, s. 89).
Należy podkreślić, iż nie jest wystarczającym działaniem przedstawienie na końcu pracy wykazu literatury, z której się korzystało. Fakt korzystania z dorobku innych musi być precyzyjnie zidentyfikowany i oznaczony w pracy, czy to poprzez odpowiednie odwołanie w tekście, czy też oznaczenie w przypisie.
M. Kostera: stwierdza – „plagiat jest szczególnie haniebnym postępkiem, dyskwalifikującym całkowicie autora jako osobę, pragnącą uczestniczyć w środowisku naukowym” (Antropologia organizacji, PWN, Warszawa 2003, s. 206). Przy czym za formę tego uczestnictwa uznać należy przygotowanie pracy zarówno licencjackiej, jak i magisterskiej.
Aby więc nie dopuścić do zaistnienia plagiatu prace dyplomowe muszą być wykonane zgodnie z przyjętymi zasadami cytowania i odwoływania się do źródeł obcych.
Zagadnienie 2.
Cytowanie i powoływanie się na źródła obce
Korzystanie z dorobku innych osób, podczas pisania pracy dyplomowej, może odbywać się na wiele sposobów. Zasadnicze z nich to:
1. dosłowne cytaty,
2. odwołanie się do koncepcji lub opisu danego zjawiska,
3. krytyczna analiza danej wypowiedzi,
4. wskazanie literatury szerzej opisującej dane zjawisko,
5. wskazanie na odmienne stanowisko naukowe,
6. zestawienie, porównanie, krytyczna analiza poglądów wielu autorów.
Wszystkie powyższe sposoby wykorzystywania opublikowanych dzieł i innych opracowań mają służyć uwiarygodnieniu stanowiska prezentowanego w pracy.
Autor udowadnia w ten sposób, iż zna literaturę z danego obszaru, potrafi wybrać z niej wartościowe pozycje, umiejętnie je zestawia i porównuje lub na ich podstawie wyprowadza właściwe wnioski.
Ponadto, przywołanie stanowisk innych autorów może wesprzeć merytorycznie wypowiedź lub być wykorzystane do przedstawienia stanowiska przeciwnego.
Dosłowne cytaty
W pracy naukowej można sięgać po dosłowne zacytowanie danej wypowiedzi, jednak należy pamiętać, iż praca kwalifikacyjna nie może być zlepkiem nawet najbardziej wartościowych cytatów. Mogą one natomiast stanowić cenną pomoc w przedstawieniu definicji, jakiegoś zjawiska, czy zaprezentowaniu koncepcji lub stanowiska naukowego.
Zasadą jest sięganie do cytatów wartościowych i oryginalnych w swojej treści oraz formie wypowiedzi. Nie bez znaczenia jest także pozycja naukowa autora cytowanej pracy (powoływanie się na nazwiska znane gwarantuje wysoki poziom merytoryczny danej wypowiedzi). Ponadto, błyskotliwe i celne cytaty urozmaicają tekst i czynią go ciekawszym w lekturze.
Wybór odpowiedniego cytatu nie jest jednak zadaniem prostym, gdyż „dobry cytat powinien spełniać szereg podstawowych wymogów”. W szczególności powinien on:
1. być zrozumiały poza oryginalnym kontekstem,
2. zachowywać znaczenie pierwotnego tekstu,
3. być reprezentatywny dla danego autora,
4. być odpowiedniej długości,...