Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Copyright by Joanna Sikora
Wydz. Nauk o Zdrowiu
I Ratownictwo Medyczne 2007/2008
_________________________________________________________________________________________________________________
Seminarium I
19.02.2008
1. Diagnostyka w kierunku chorób układu oddechowego, alergicznych oraz
obci
ąŜ
e
ń
genetycznych.
·
Wywiad
o
Duszność
o
Ściskanie
o
Sinica
o
Bóle klatki piersiowej
o
Kaszel
o
Krwioplucie
o
Chrypka
o
Świsty
o
Objawy ogóle: gorączka, wzmoŜona potliwość, osłabienie
·
Badania labolatoryjne
o
Morfologia z rozmazem
o
Badanie serologiczne
o
Gazometria
o
Wskaźnik procesu zapalenia
·
Badanie mikrobiologiczne
o
Posiew plwociny
o
Posiew krwi
·
Diagnostyka obrazowa
o
RTG klatki piersiowej (AP i boczne, TK, sTK – spiralne TK, HRCT –
tomografia o wysokiej rozdzielczości, HRI – rezonans magnetyczny, USG)
·
Badanie endoskopowe
o
Bronchoskopia
o
Bronchofiberoskopia
o
BAL
·
Badania czynnościowe
o
W spoczynku
o
Test prowokacji
o
Próba rozkurczowa
o
Spirometria
·
Diagnostyka inwazyjna
o
Biopsja igłowa płuca i opłucnej
o
Biopsja igłowa węzła chłonnego
o
Biopsja węzła metodą Danielsa (scalenobiopsia)
o
Biopsja otwarta płuca
o
Torakotomia diagnostyczna i zwiadowcza
o
Mediastinoskopia: wskazania i sposób wykonania
o
Mediastinotomia przymostkowa (parasternalna)
o
Wideotorakoskopia – wskazania i sposób wykonania, rola i znaczenie w
rozpoznaniu róŜnicowym nowotworów
o
Bronchoskopia sztywna
o
Bronchofiberoskopia
Copyright by Joanna Sikora
Wydz. Nauk o Zdrowiu
I Ratownictwo Medyczne 2007/2008
_________________________________________________________________________________________________________________
2. Duszno
ść
-
(łac. dyspnoe) jest to subiektywne odczucie braku powietrza, bardzo często
połączone ze wzmoŜonym wysiłkiem mięśni oddechowych.
Wysiłkowa
Spoczynkowa
Niektóre przyczyny duszno
ś
ci:
Kontrola oddechu, ruchomość ściany klatki piersiowej i opłucnej:
·
zespół hiperwntylacji
·
zmiany patologiczne podwzgórza
·
choroba nerwowo-mięśniowa
·
tylno-boczne skrzywienie kręgosłupa
·
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
·
wysięk w opłucnej i jej pogrubienie
·
obustronne poraŜenie przepony
Choroby płuc:
·
Choroby dróg oddechowych:
o
przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma
o
astma
o
rozstrzenie oskrzeli
o
zwłóknienie torbielowate
·
Choroby miąŜszowe:
o
zapalenie płuc
o
skrytopochodne włókniejące zapalenie pęcherzyków płucnych
o
zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych
o
guz pierwotny i wtórny
o
sarkoidoza
o
odma opłucnowa
o
obrzęk płuc
·
Zmniejszone dostarczanie krwi i jej składników
o
zator płucny
o
niedokrwistość
Czas trwania duszno
ś
ci:
Natychmiastowy- minutowy:
·
Zator płucny
·
Odma opłucnowa
·
Obrzęk płuc
·
Astma
Krótki (godziny lub dni)
·
Obrzęk płuc
·
Zapalenie płuc
·
Astma
·
Wysięk opłucnowy
·
Niedokrwistość
Copyright by Joanna Sikora
Wydz. Nauk o Zdrowiu
I Ratownictwo Medyczne 2007/2008
_________________________________________________________________________________________________________________
Długi (tygodnie lub lata)
·
Przewlekłe ograniczenie przepływu powietrza
·
Skrytopochodne włókniejące zapalenie pęcherzyków płucnych
·
Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych
·
Niedokrwistość
Pytania które nale
Ŝ
y zada
ć
– duszno
ść
:
·
Czy odczuwa Pan/Pani duszność po raz pierwszy, czy pojawia się ona od pewnego
czasu?
·
Czy uczucie duszność trwa przez cały czas?
·
Czy z powodu duszności przestał Pan/ Pani wykonywać jakieś czynności?
·
Co nasila duszność?
·
Czy coś łagodzi duszność?
3. Przyczyny przewlekłego kaszlu:
·
POChP
·
Astma
·
TBC
·
Postnasal Drip Sybdrome
·
Ciało obce w oskrzelach
·
GERD
·
ŚródmiąŜszowe zapalenie płuc
·
Zastoinowa NS
·
Mukowoscydoza
·
Kaszel psychogenny (nie wyst. w nocy)
4. Zespół Corrao (przypisany astmie!)
·
Kaszel
·
Kaszel nieefektywny i nawracający
·
Kaszel wystepujący dzien i w nocy
·
Czestotliwość kaszlu wzrastajaca po wysilku fizycznym, pod wpływem zimnego
powietrza lub w wyniku zapalenia wurusowego górnych dróg oddechowych
·
W wielu przypadkach czynnik inicjujący nie jest znany, kaszel moŜe być sezonowy,
wyŜsza zachorowalność u ludzi z wywiadem atopowym
5. Astma (dychawica) oskrzelowa (asthma bronchiale)
Definicja:
Jest to duszność napadowa, spowodowana zatkaniem dróg oddechowych, rozwijającym się na
podłoŜu nadwraŜliwego układu oskrzelowego, wywołana bodźcami zewnętrznymi lub
wewnętrznymi.
Wyst
ę
powanie:
Zapadalność u dzieci 7-10%; u dorosłych 5% M:K= 2:1
Częstość poszczególnych postaci astmy;
Copyright by Joanna Sikora
Wydz. Nauk o Zdrowiu
I Ratownictwo Medyczne 2007/2008
_________________________________________________________________________________________________________________
10% dorosłych astmatyków cierpi na zewnątrzpochodną postać dychawicy oskrzelowej i tyleŜ
samo na postać wewnątrzpochodną , zaś 80% to postaci mieszane. W wieku powyŜej 45 lat
najczęstsza jest astma infekcyjna, zaś u dzieci przewaŜa czysta postać alergiczna.
Etiologia:
A.
Astma oskrzelowa
– uczulenie dróg oddechowych przez alergeny środowiska u
osobników atopowych, predysponowanych genetycznie
B.
Astma niealergiczna
1.
astma spowodowana zakaŜeniem
2.
astma wywołana przez czynniki chemiczne lub fizyczne (np. kurz, zimne
powietrze)
3.
astma związana z wysiłkiem (szczególnie u dzieci i młodzieŜy)
4.
odczyny rzekomalergiczne po lekach przeciwbólowych (nietolerancja
analgetyków)
C. Postacie mieszane
Czynniki genetyczne:
Choroby tzw. Atopowe (astma oskrzelowa, alergiczny nieŜyt nosa i neurodermitis) występują
rodzinnie i odznaczają się dominantną autosomalną dziedziczenia skłonności do tworzenia w
nadmiarze IgE. Jeśli oboje rodzice chorują na wymienione choroby, to ich dzieci w 40-50 %
takŜe chorują na jedną z atopowych chorób 9jeśłi tylko jedno z rodziców choruje – procent
chorych dzieci zmniejsza się o połowę) U prawie ¼ chorych z nieŜytem pyłkowym nosa po
10 latach choroby rozwija się astma oskrzelowa.
Klinika:
·
Wiodącym objawem jest napadowo występująca duszność ze świstem wydechowym
·
Występuje męczące pobudzenie kaszlowe
·
Chory w czasie napadu siedzi prosto, ma duszność (ortopnoe), z aktywnym udziałem
pomocniczych mięśni oddechowych: przedłuŜony wydech
·
Przy wyczerpaniu chorego ewentualnie zmienia się tor oddechowy - pomiędzy torem
piersiowym a brzusznym
·
Występuje częstoskurcz, ewentualnie tętno dziwaczne wskutek spadku ciśnienia
tętniczego
·
Osłuchiwaniem stwierdza się rzęŜenia suche, świsty, mruki, furczenia. Przy znacznej
spastyczności i przy rozdęciu płuc moŜna prawie nic nie wysłuchać
·
Opukiwanie: występuje odgłos opukowy „pudłowy”, niskie ustawienie przepony
·
Badania laboratoryjne wykazują: w astmie alergicznej ewentualną eozynofilię, w
astmie infekcyjnej ewentualną leukocytozę i przyspieszenie OB.
·
plwocina: jest skąpa, ciągnąca się, szklista (w astmie infekcyjnej ewentualnie
podbarwiona –zielonoŜółta)
·
EKG: wykazuje częstoskurcz zatokowy, ewentualnie cechy przeciąŜenia prawo
komorowego: P pulmnale, skręcenie osi elektrycznej serca w prawo w porównaniu z
poprzednim, EKG, ewentualny blok prawej odnogi
·
Badanie radiologiczne klatki piersiowej- obserwuje się nadmierne powietrze płuca,
niskie ustawienie przepony, wąską sylwetkę serca.
Objawy ci
ęŜ
kiego ostrego ataku astmy u dorosłych:
·
NiemoŜność wypowiedzenia całego zdania
Copyright by Joanna Sikora
Wydz. Nauk o Zdrowiu
I Ratownictwo Medyczne 2007/2008
_________________________________________________________________________________________________________________
·
Tętno powyŜej 110 uderzeń/min.
·
Oddechy powyŜej 25 oddechów/min.
·
Szczytowy przepływ wydechowy poniŜej 50% przewidywanego lub najlepszego.
Objawy zagra
Ŝ
aj
ą
cego
Ŝ
yciu ataku astmy u dorosłych:
·
Cisza w klatce piersiowej
·
Sinica
·
Bradykardia
·
Wyczerpanie
·
Szczytowy przepływ wydechowy poniŜej 33% przewidywanego lub najlepszego
Powikłania:
a)
stan asmatyczny (cięŜki napad astmy oskrzelowej, utrzymujący się godzinami
lub dniami)
b)
Rozedma płuc z zatkania. Oprócz opisywanego zatkania
wewnątrzooskrzelowego moŜe takŜe dojść do dodatkowego
zewnątrzoskrzelowego zatkania – wydechowego zapadania się oskrzelików
wskutek niestabilności ich ścian.
c)
Nadciśnienie płucne z sercem płucnym
d)
Niewydolność oddechowa
6. Krwawienie z układu oddechowego
Krwioplucie – niewielka utrata krwi
Masywne krwawienie > 150 ml/doba
Krwotok płucny > 600 ml/doba
Krwioplucie (łac. haemoptoë, haemoptysis)
- objaw chorobowy, polegający na wykrztuszanie
z dróg oddechowych krwi lub plwociny z zawartością krwi.
Najczęściej do krwioplucia dochodzi w wyniku:
-
stanu zapalnego z następową proliferacją naczyń, mających zwiększoną skłonność do
krwawienia (gruźlica, rozstrzenie oskrzeli)
-
naciekania naczyń i ich uszkodzenia w procesach nowotworowych
-
wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku serca, powodującego nadciśnienie płucne
(zwęŜenie zastawki mitralnej, niewydolność serca lewokomorowa)
Choroby, w których moŜe występować krwioplucie (od najczęstszych do najrzadszych):
·
zapalenie oskrzeli
·
rozstrzenie oskrzeli
·
rak płuca
·
gruźlica
·
zapalenie płuc bakteryjne
·
zatorowość płucna
·
niewydolność serca lewokomorowa
·
urazy płuca (w tym jatrogenne np. po bronchoskopii)
·
aspergiloma
·
skazy krwotoczne