Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Warunki ujścia deltowego i lejkowego rzek.
a) Warunki sprzyjające powstawaniu delty:
-słabe prądy morskie,
-brak pływów morskich,
-materiał skał nagromadzony u ujścia rzeki.
-rzeka uchodzi do zbiornika wodnego (morza lub jeziora), który charakteryzuje się nieznacznymi wahaniami poziomu wody
- duża ilość transportowanego i akumulowanego materiału
Wyróżnia się delty wysunięte (wychodzące w morze) i wsteczne (wypełniające zatoki).
Np. Amazonka, Ganges, Orinoko, Nil, Pad, Wołga, Wisła, Dunaj, Niger, Huang-He
b) Warunki powstawania ujścia lejkowatego inaczej estuarium:
-silne prądy morskie,
-duże pływy morskie,
- brak bądź mała ilość nagromadzonego materiału skalnego.
- przypływy i odpływy działają erozyjnie, wydzierając w stronę morza akumulowany przez rzekę materiał, i w związku z tym poszerzają ujście rzeki, jednocześnie uniemożliwiając utworzenie się delty z materiału akumulowanego z biegiem rzeki.
Estuaria dzielą się na otwarte (uchodzące do otwartego morza) i przegrodzone (czyli uchodzące do zamkniętej laguny).
Np. Odra, Loara, Tamiza, La Plata, Tag, Sekwana, Gambia, Łaba
Pływy morskie (przypływy i odpływy) – regularnie powtarzające się podnoszenie i opadanie poziomu wody w . Wywołuje je , którego przyczyną są siły i .
Warunki geologiczno inżynierskie na obszarach akumulacji eolicznej.
Obszary wydmowe charakteryzują się bardzo zróżnicowaną rzeźbą terenu, gdyż oprócz wydm mogą występować na nich nisze deflacyjne różnych rozmiarów.
*w obrębie obszaru nadbudowanego wydmami można zaobserwować dość znaczne deniwelacje powierzchni terenu. *Skałą, z której zbudowane są wydmy, są piaski drobno- i średnioziarniste o bardzo wysokim stopniu selekcji. Piaski te są luźne lub bardzo słabo zagęszczone.
*Dobra selekcja ziarn i słabe zagęszczenie powodują, że jako podłoże budowlane są one raczej niekorzystne.
*Przepływ strumienia wody powierzchniowej po powierzchni piasku wydmowego może spowodować w krótkim czasie bardzo silne rozmycie podłoża. W związku z tym należy unikać przy pracach inżynierskich swobodnego wypływu wody.
*Występujące w wydmach przewarstwienia, jakie tworzą gleby kopalne, stanowią dodatkowe osłabienie podłoża.
*Duża zmienność podłoża oraz rzeźba terenu mogą zmuszać do stosunkowo częstych zmian w technologii budowy.
Rodzaje osuwisk, problemy budowlane, sposoby zapobiegania.
Klasyfikacja osuwisk:
a) Spływy:
- Płynięcie – przy dużej ilości wody. Upłynnieniu łatwo ulegają gliny i iły. Trwa krótko i jest szybkie, obejmuje niewielkie przestrzenie.
- Spełzywanie – bardzo powolny, najczęściej stały ruch przypowierzchniowy warstw skalnych leżących na zboczach.
- Osypywanie – szybkie przemieszczanie się po zboczu materiału luźnego lub sypkiego. Występuje w górach.
b) Zsuwy:
- Zsuwanie – najczęściej spotkany rodzaj ruchów mas skalnych. Rezultatem tego są zsuwy posiadające bardzo wyraźną powierzchnię, po której nastąpiło przemieszczenie mas po zboczu.
Rodzaje powierzchni poślizgu:
a) naturalna - przesunięcie następuje wzdłuż powierzchni o największej wytrzymałości na ścinanie albo powierzchni naturalnej struktury skalnej,
b) powierzchnia powstała ze ścięcia wskutek przekroczenia wytrzymałości w materiale jednorodnym.
*Osuwisko konsekwentne – powierzchnia poślizgu rozwija się wzdłuż naturalnej płaszczyzny
*Osuwisko asekwentne – tworzą się w jednorodnych i najczęściej nie warstwowanych utworach np. gliny, iły, lessy. Powierzchnia poślizgu ma kształt wklęsły, cylindryczny.
*Osuwisko insekwentne – powierzchnia poślizgu rozwija się niezależnie od istniejących powierzchni skalnych. Powierzchnia wzdłuż której nastąpiło przemieszczenie mas jest wklęsła.
c) Obrywy:
Obrywanie – oderwanie i bardzo szybkie przemieszczanie się mas skalnych, najczęściej skał litych. Obrywy skalne najczęściej są w górach.
Problemy budownictwa na obszarach osuwiskowych:
- unikać posadawiania obiektów na terenach, gdzie występują lub mogą wystąpić powierzchniowe ruchy masowe
- w analizach brać pod uwagę koszty badań geologicznych i prac związanych z zabezpieczeniem stateczności zbocza
Podstawowe czynności przy zabezpieczaniu osuwisk:
- odwodnienie wód powierzchniowych jak i podziemnych.
- regulacja zboczy polegająca na zmniejszeniu kąta nachylenia
- podparcie zbocza, np. palami, ścianami oporowymi, gwoździowanie itp.
SKAŁY MAGMOWE - powstają wskutek krystalizacji lub zakrzepnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej lub lawy na powierzchni Ziemi.
· Granit - kwaśna skała głębinowa (plutoniczna).
skład mineralny : kwarc, skalenie, plagioklazy, ortoklazy, biotyt, miki, rzadziej amfibole i pirokseny
struktura : jawno krystaliczna, średnio- lub gruboziarnista
tekstura : zbita, bezładna
barwa : Skały jasne, jasnoszare (granity sudeckie) lub różowawe (granity skandynawskie)
zastosowanie : do produkcji: kamienia budowlanego, kamienia drogowego, grysów twardych, płyt okładzinowych
występowanie : Dolny Śląsk
· Obsydian – kwaśna skała wylewna (wulkaniczna), złożona niemal wyłącznie ze szkliwa
struktura : hialitowa - szklista
tekstura : zbita, bezładna
twardość : 5-6
rysa : biała
przełam : muszlowy
połysk : szklisty
barwa : brunatna, ciemnoszara, czarna
zastosowanie : Dzisiaj używany jako kamień dekoracyjny, ozdobny i jubilerski. Popularny surowiec rzeźbiarski.
występowanie : Meksyk, Górny Śląsk, Kaukaz
· Pegmatyt - kwaśna skała żyłowa
skład mineralny : Kwarc, skalenie alkaliczne, muskowit
struktura – jawno krystaliczna, gruboziarnista
tekstura : zbita, bezładna
barwa : jasna, różowawa
zastosowanie: jako kamień drogowy, budowlany, elementy wykończeniowe -okładziny.
Stopnie złożenia warunków geotechnicznych.
Proste warunki gruntowe:
- jednorodne, genetyczne i litologiczne równoległe warstwy gruntów dobrej nośności,
- poziom wody gruntowej poniżej projektowanego poziomu posadowienia,
- brak niekorzystnych zjawisk geologicznych
Złożone warunki gruntowe:
- niejednorodne, nieciągłe warstwy zmienne wykształcenie genetyczne i litologiczne,
- występowanie warstw gruntów słabych w tym organicznych i nasypów niekontrolowanych,
- poziom wody gruntowej w poziomie posadowienia lub wyżej,
- brak niekorzystnych zjawisk geologicznych (czynnych procesów geologicznych).
Skomplikowane warunki gruntowe:
- występowanie niekorzystnych zjawisk geologicznych (zjawiska i formy krasowe, osuwiskowe, sufozyjne),
- szkody górnicze,
- obszary delt.
Kategorie geotechniczne.
- I Kategoria – lekkie budynki, jedno lub dwu-kondygnacyjne budynki, budynki rolnicze, wały przeciwpowodziowe, ściany oporowe i zabezpieczenia wykopów, płytkie wykopy powyżej zwierciadła wody gruntowej i niewielkie nasypy (do 3m)
- II Kategoria – proste lub złożone warunki gruntowe, wymagające ilościowej oceny warunków geotechnicznych i analizy takie jak : fundamenty bezpośrednie lub głębokie, ściany oporowe, wykopy i nasypy, budowle ziemne, przyczółki i filary mostowe oraz nabrzeża.
- III Kategoria – *nietypowe – obiekty budowlane niezależnie od stopnia skomplikowania warunków gruntowych, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać zagrożenia dla użytkowników i środowiska. Np. obiekty energetyki jądrowej, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne
*wszystkie obiekty posada wiane w skomplikowanych warunkach gruntowych
*obiekty zabytkowe i muzealne
Podstawowe zasady dokumentowania geologiczno-inżynierskiego :
Dok. geo-inż. podlega innym przepisom w porównaniu z dok. geotechniczną, która nie wymaga zatwierdzenia. Dok. geo-inż. poprzedzona jest szczegółowym projektem robót geologicznych, w których opisany jest zakres prac terenowych i laboratoryjnych.
Dokumentacja geotechniczna dla I i II kategorii w prostych warunkach gruntowych.
Dok. geot. + dok. geol-inż. w przypadku II i III kategorii (złożone warunki gruntowe).
Kategoria geotechniczna – określa zagrożenie bezpieczeństwa obiektu wynikające ze stopnia skomplikowania projektowanej konstrukcji, jej fundamentów i oddziaływań oraz warunków geotechnicznych, mająca wpływ na zaprogramowanie rodzaju i zakresu badań geotechnicznych, obliczeń projektowanych i kontroli konstrukcji.
Definicje zwierciadła swobodnego i naporowego.
Zwierciadło wód podziemnych może być napięte lub swobodne.
- Swobodne - pozostające pod ciśnieniem atmosferycznym, co oznacza, że nad zwierciadłem wody w tej samej warstwie przepuszczalnej występuje przestrzeń bez wody umożliwiająca jego podnoszenie się.
- Napięte - pozostające pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego. Jego położenie jest wymuszone przez wyżej leżące utwory nieprzepuszczalne, które uniemożliwiają wzrost poziomu zwierciadła wody. Występuje na granicy warstwy wodonośnej i warstwy nieprzepuszczalnej.
Genetyczne typy wód podziemnych :
*infiltracyjne, powstałe wskutek przesiąkania do opadów atmosferycznych; ich zapasy zależą od ilości opadów, terenu i zdolności skał do przewodzenia wody;
*kondensacyjne, powstałe wskutek skraplania pary wodnej bądź to na samej powierzchni ziemi, bądź też w powietrzu glebowym; ilość powstającej w ten sposób wody jest na ogół niewielka, jedynie na obszarach charakteryzujących się dużymi dobowymi wahaniami temperatury (stepy, ) może być znaczna;
*juwenilne, powstałe w ostatnim etapie krzepnięcia ; tworzy ona lokalne zbiorniki lub zasila już istniejące wody podziemne;
*reliktowe, występują na znacznych głębokościach już poza strefą aktywnej wymiany i nie biorą udziału w globalnym obiegu wody; są to wody sedymentacyjne albo infiltracyjne wyłączone z obiegu hydrologicznego przez procesy geologiczne;
*metamorficzne, powstałe w czasie metamorfozy termicznej minerałów nietrwałych.
SUFOZJA - zjawisko geologiczne i hydrodynamiczne polegające na mechanicznym wypłukiwaniu ziaren (cząstek minerałów) z osadu przez wody podziemne wsiąkające w skałę lub glebę. (jest mechaniczna i chemiczna)
KOLMATACJA - wmywanie cząstek w pierwotną skałę porowatą drobniejszych cząstek mineralnych. Tekstura staje sie mniej porowata, co zmniejsza przewodność hydrauliczną skały.
SALTACJA skokowe przemieszczenie ziaren piasku w strefie przypowierzchniowej (do 2 m wysokości) na znaczną odległość (najpowszechniejszy sposób transportu);
- przy oddziaływaniu lodowca występuje glacitektonika a przy oddziaływaniu wydmy nie
- w wyniku nacisku jaki wywiera wydma na podłoże jest ono konsolidowane, czyli zagęszczane
Poza tym lodowiec powoduje wyrywanie fragmentów skał z podłoża (detrakcja), wygładzanie i polerowanie podłoża skalnego (abrazja lodowcowa), wyrywanie i ścieranie skał przez czoło lodowca prowadzące do żłobienia terenu (egzaracja lodowcowa).
Omów przyczyny ruchów kontynentów.
Przemieszczanie się płyt litosfery - ruchy płyt litosferycznych są spowodowane powstającą w płaszczu Ziemi konwekcją. Płyty mogą się poruszać biernie, w wyniku działania prądów konwekcyjnych lub same mogą być częścią strumienia konwekcyjnego, płyty podlegające subdukcji.
Subdukcja – w , proces polegający na wciąganiu lub wpychaniu jednej (płyty oceanicznej) pod drugą (oceaniczną lub kontynentalną). Strefy subdukcji są jednym z rodzajów granic zbieżnych płyt litosfery.
Wydmy paraboliczne powstają na terenach o nieco większej wilgotności, gdzie roślinność lub wilgoć podłoża unieruchamia ramiona wydm. Wydmy nieregularne powstają przy zmiennie wiejących wiatrach. Na obszarach o dużej ilości piasku przy umiarkowanych wiatrach barchany łączą się ramionami, tworząc wydmy poprzeczne, zaś przy silnych wiatrach łączą się tworząc wydmy podłużne, biegnące zgodnie z kierunkiem wiatru.
Wydma gwieździsta jest to połączenie kilku wydm, najczęściej wydmy parabolicznej i barchanu. Zazwyczaj powstaje na obszarach o zmiennym kierunku wiatrów.
Korazja (rodzaj abrazji eolicznej) – proces polegający na szlifowaniu, żłobieniu, zdzieraniu i wygładzaniu powierzchni skał (podłoża skalnego) wskutek uderzeń ziaren piasku niesionego przez wiatr.
Transport...