Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
1. Podaj rodzaje form odlewniczych. a)nietrwała (jednorazowego użytku): najczęściej piaskowa b)półtrwała (wylewanie kilku odlewów): np. formy: szamotowe, grafitowe, c)trwała (wielokrotnego użytku) – formy metalowe (kokile, formy ciśnieniowe).
2. Forma dzielona z rdzeniem. Opis: 1-wnęka formy 2-skrzynka formierska 3-masa formierska 4-rdzeń 5-przelew 6-trzpienie centrujące 7-zbiornik wlewowy 8-wlew główny 9-obciążenie formy
3. Struktura wlewka pierwotnego. (Powyżej) Opis: 1-krtształy zamrożone 2-kryształy (kolumnowe) 3-kryształy równoosiowe.
Narysuj i opisz klasyczny układ wlewowy.
4. Wymień podstawowe zadania do spełnienia przez układ wlewowy w formie odlewniczej. A)wypełnienie wnęki formy ciągłym strumieniem ciekłego metalu w sposób równomierny, B)zatrzymanie zanieczyszczeń i żużla, C)wytworzenie odpowiedniego rozkładu temperatury w odlewie i formie w celu realizacji krzepnięcia objętościowego lub warstwowego,
5. Węzeł cieplny. Miejsce zgrubienia w odlewach lub połączenia ścianek, które krzepną ostatnie i w nich mogą występować wady typu skurczowego, np. jamy skurczowe. Typy węzłów cieplnych: L, V, T, X, Y, Z.
6. Wymień rodzaje wad skurczowych powstających w węzłach cieplnych: jamy skurczowe, mikro i makro rzadzizny
7. Wyjaśnij, dlaczego w węźle cieplnym może powstać jama skurczowa. Krzepnie on w odlewie jako ostatni i w nim powstają najczęściej jamy skurczowe, mikrorzadzizny i makrorzadzizny. Wady skurczowe powstają w wyniku różnicy objętości w stanie stałym i ciekłym ( jamy skurczowe otwarte i zamknięte).
8. Sposoby wyznacza węzła cieplnego: metoda kół wpisanych, metoda izoterm-izosolidusów, metoda modułów, metody komputerowe
9. Ochładzalniki. Ich celem jest przejęcie ciepła z węzła cieplnego i wyrównanie czasu krzepnięcia poszczególnych części odlewu. Są to naddatki technologiczne, zadaniem których jest przyspieszenie procesu krzepnięcia w węźle cieplnym i usunięcie tym samym jamy skurczowej. Podział: a)wewnętrzne b)zewnętrzne. Ochładzalniki są wykonywane z takiego samego stopu jak odlew. Ochładzalniki są metalowe, muszą być pokryte izolacyjnym pokryciem, które przeciwdziała stopieniu ochładzalnika przy odlewie.
10. Ciągłe Odlewanie Stali. Odlewanie ciągłe polega na wlewaniu ciekłego metalu do krystalizatora, w którym metal po skrzepnięciu przybiera określony kształt i w tej postaci w sposób ciągły lub skokowo usuwany jest z drugiej strony a następnie cięty na odcinki. Zastosowanie: produkcja wielkoseryjna prętów okrągłych i profilowych, rur, wlewków.
11. Wysokociśnieniowe odlewnie polega na wprowadzaniu metalu do wnęki formy pod wysokim ciśnieniem, o wartościach od kilkudziesięciu do kilkuset MPa. Ciśnienie to wywierane jest na ciekły metal przez tłok w cylindrze zwanym komorą prasowania. Główne zalety to dokładne i szybkie wypełnienie wnęki formy co prowadzi do uzyskania dużej gładkości i dokładności wymiarowej odlewów oraz wysokiej wydajności procesu. Z uwagi na wysokie ciśnienie nie można stosować rdzeni piaskowych. Wysokie ciśnienie wtrysku umożliwia stosownie niskiej temperatury zalewanego stopu. Drobnoziarnista struktura, duża wydajność procesu. Brak wad powierzchniowych, duża dokładność wymiarowo-kształtowa odlewów.
12. Niskociśnieniowe odlewanie różni się od odlewania wysoko ciśnieniem i metodą wypełnienia formy. Podstawowym celem wywierania ciśnienia jest spokojne (z całkowitą kontrolowaną prędkości) zapełnianie wnęki formy od dołu (w kierunku przeciwnym do siły ciążenia) metalem pobieranym specjalnym przewodem spod powierzchni metalu w zbiorniku. Wartości ciśnień niezbędnych do podniesienia metali wahają się w granicach 0,01-0,05 MPa.
a)z zastosowaniem nadciśnienia wywieranego na lustro metalu b)z zastosowaniem próżni dołączanej do wnęki formy
13. Skurcze: a)swobodny b)lekko hamowany c)silnie hamowany. Skurcz hamowany dzielimy na: mechanicznie hamowany, cieplnie hamowany, mechanicznie i cieplnie hamowany. Skurcz zależy od: a)czynniki fizyko-chemiczne: skład chemiczny, zawartość gazów, współczynnik rozszerzalności cieplnej, przewodność cieplna, stopień przegrzania b)czynniki związane z formą: temperatura formy, układ wlewowy, nadlewy, konstrukcja odlewu (zmiany grubości ścianek), c) czynniki związane z zalewaniem formy: ciśnienie atmosferyczne, temp. formy odlewn., szybkość zalewania
14. Przykłady hamowania skurczu swobodnego i hamowanego.
15. Wymień skutki skurczu swobodnego w odlewach: a)zmiana wymiarów odlewu, b)jamy skurczowe otwarte
16. Na czym polega realizacja krzepnięcia jednoczesnego (przykłady). a)zmniejszenie kształtu odlewu b)zastosowanie ochładzalników (ich celem jest przejęcie ciepła z węzła cieplnego i wyrównanie czasu krzepnięcia poszczególnych części odlewu). Realizujemy w odlewach o mało zróżnicowanych grubościach ścianek; walcowych stopów metali o małym skurczu w zakresie temperatur krzepnięcia. Sposób ten realizowany jest najczęściej w odlewach cienkościennych. Ten sposób krzepnięcia nazywany jest krzepnięciem jednoczesnym, czas krzepnięcia węzła będzie taki sam jak ścianki.
17. Na czym polega realizacja krzepnięcia kierunkowego (przykłady). a)zmiana kształtu odlewu b)zastosowanie ochładzalników (ich celem jest przejęcie ciepła z węzła cieplnego i wyrównanie czasu krzepnięcia poszczególnych części odlewu). Występuje, gdy odlew będzie miał różną grubość ścianki (najpierw krzepną części najcieńsze, a później grubsze). Na najgrubszym elemencie stosuje się nadlew. Czas krzepnięcia nadlewu musi być o co najmniej 20% większy od czasu krzepnięcia węzła cieplnego.
18. Podaj przykład odlewu krzepnącego kierunkowo. Występuje, gdy odlew będzie miał różną grubość ścianki (najpierw krzepną części najcieńsze, a później grubsze). Na najgrubszym elemencie stosuje się nadlew, np. odlew stojana silnika elektr.
19. Podaj zasady doboru nadlewów. Czas krzepnięcia nadlewu musi być o co najmniej 20% większy od czasu krzepnięcia węzła cieplnego.
20. Jaki jest zasięg działania nadlewu w ściance poziomej odlewu? Zasięg działania nadlewu w ściance poziomej wynosi 2 grubości ścianki
21. Podaj 3 stopy metali mające największy udział w produkcji odlewniczej. Tworzywa odlewnicze: a)stopy żelaza: żeliwa, staliwa, żeliwo ciągliwe b)stopy metali nieżelaznych: stopy miedzi, cynku ołowiu (łożyskowe), stopy aluminium, stopy magnezu.
22. Jaka jest różnica między gotowym wyrobem a modelem odlewniczym? Model odlewniczy jest pomocniczym przyrządem o kształcie zewnętrznym odlewanego przedmiotu z pewnymi zmianami podyktowanymi względami odlewniczymi. Wymiary modelu powiększone są o wielkości skurczu metalu w czasie krzepnięcia i o naddatki na późniejszą obróbkę.
23. Co to są pochylenia odlewnicze i do czego służą? Nadajemy je powierzchniom roboczym modeli i rdzennic celem ułatwienia wyjmowania modeli z formy oraz rdzeni z rdzennic.
24. Jakie są podstawowe zasady wyboru powierzchni podziału formy? A)powierzchnia podziału umożliwia wyjęcie modelu z formy b)powierzchni podziału powinno być jak najmniej (zlewka, przestawienie) c)odpowiedzialne części odlewu umieszczać w jednej skrzynce formy, najlepiej w dolnej
25. Jak zmienia się energia swobodna stanu ciekłego i stałego z temperaturą? PROCES KRYSTALIZACJI = ZARODKOWANIE I WZROST KRYSZTAŁÓW. Aby doprowadzić materiał do stanu ciekłego procesowi temu musi towarzyszyć zwiększenie się energii swobodnej układu. Z kolei zaś, żeby krystalizacja mogła się rozpocząć, procesowi temu musi towarzyszyć zmniejszenie się energii swobodnej układu (krzywe chłodzenia).
26. Od czego zależy rodzaj krzepnięcia odlewu. Metal wlewany może krzepnąć w różny sposób a)zarodkowanie (1.homogeniczne (samorzutne) 2.heterogeniczne (na wtrąceniach innych faz) PROCES KRYSTALIZACJI = ZARODKOWANIE I WZROST KRYSZTAŁÓW) b)krzepnięcie warstwowe i objętościowe (1.warstwowe ΔTk<<δT1 2.- objętościowe ΔTk >> δT1 c) segregacja –niejednorodność składu chemicznego w stanie stałym, tworząca się w czasie krystalizacji odlewów (makrosegregacja : normalna i odwrotna) Przyczyną tworzenia segregacji jest różnica składu chemicznego fazy ciekłej i stałej.
27. Opisz wykonanie odlewu w kokili. a)oczyszczenie powierzchni kokili i rdzeni metalowych b)podgrzanie kokili (ok.300°C) c)nałożenie pokrycia ceramicznego (ochronnego) d)wlanie metalu e)krzepnięcie i stygnięcie odlewu f)usunięcie odlewu z kokili
28. Odlewanie odśrodkowe. Polega na doprowadzeniu ciekłego metalu do wirującej formy. Metody: a)odśrodkowe – oś odlewu pokrywa się z osią wirującej formy (oś wirowania: pozioma lub pionowa) b)odlewanie pod ciśnieniem odśrodkowym – oś wirowania pokryta z osią wlewu głównego. Zastosowanie: seryjna i masowa produkcja odlewów o kształtach brył obrotowych: bębny hamulcowe, tuleje, pierścienie.
29. Wymień zalety i wady odlewania kokilowego. Zalety: 1.większa dokładność wymiarowa i gładkość powierzchni. 2.2-3 krotne zmniejszenie naddatków na obróbkę 3.Bardziej drobnoziarnista struktura 4.Wzrost własności wytrzymałościowych 15-30% Wady odlewania kokilowego: 1.Grubość ścianki odlewu >2mm 2.Ograniczony kształt 3.Niejednorodna struktura na przekroju