Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Cele krótkookresowe i długookresowe przedsiębiorstwa:
Długo- maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa, która prowadzi do wzbogacenia jego właściceli. Służy temu zarządzanie finansami firmy, które polega na pozyskiwaniu i wykorzystaniu funduszy w celu max. Efektywności i wartości firmy.
Krótko- przyrost udziału w rynku (wzrost sprzedaży, zysku), unowocześnienie produkcji, zmniejszenie zużycia surowców, zmiany w poziomie zatrudnienia
Przyjmując tak sformułowany cel przedsiębiorstwa jak powyżej, max. Zysku staje się celem krótkookresowym, instrumentalnym do celu głównego. W niektórych sytuacjach cel ten może być sprzeczny z celem głównym (rezygnacja z inwestycji na rzecz wpłaty dywidendy w celu pozyskania akcjonariuszy).
Podział przedsiębiorstw:
*sfera biznesu- ich celem jest max. Wartości podmiotu
*non-profit mają cele społeczne ale nie chcą osiągać korzyści ekonomicznych jeśli mają charakter prywatny to są finansowane ze źródeł prywatnych
Formy działalności gospodarczej:
1-osobowe:
-jeden właściciel będący osobą fizyczną,
-podstawą prawną do tworzenia i funkcjonowania takiej 1-osobowej firmy w Polsce jest Ustawa o swobodzie dział. Gosp oraz przepisy KC.
-utworzenie takiej firmy nie wiąże się ze spełnieniem jakichkolwiek wymagań kapitałowych w sensie prawnym, poza nielicznymi dziedzinami uzyskania koncesji, wystarcza zgłoszenie faktu utworzenia przedsiębiorstwa do centralnej Ewidencji i Informacji o dział. Gosp
-właściciel sam zarządza oraz rozporządza wypracowanym zyskiem.
-właściciel sam odpowiada za zaciągnięte długi całym swoim majątkiem w tym prywatnym
-niskie koszty rejestracji i prowadzenia firmy
-prostota rozliczeń księgowo-finansowych
- dziedziny: handel, usługi, rolnictwo, drobna produkcja
-stanowią stały element struktury gosp jak też często jedynie pierwszą formę dział. Gosp, podlegającą późniejszym przekształceniom
Spółka cywilna:
jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej przez dwóch lub więcej przedsiębiorców. Forma ta nie posiada osobowości prawnej, a jej funkcjonowanie reguluje prawo zobowiązań Podmiotami prawa w spółce cywilnej są jej wspólnicy. Sama spółka jest jedynie umową. Konsekwencją braku osobowości prawnej jest to, że spółka cywilna nie ma własnego mienia. Wszelkie prawa i zobowiązania zaciągane są na rachunek wspólników i i wchodzą do ich wspólnego majątku. Wspólnicy dysponują majątkiem, który stanowi ich współwłasność łączną.
Przedsiębiorstwa spółki:
Są zrzeszeniem osób lub kapitału celem prowadzenia dział gosp. W sensie prawnym sa to umowy zawierane przez wspólników celem prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia zarobkowego. Podlegają wpisowi do Krajowego rejestru Sądowego jak i CEiIoDE, są jawne i stanowią podstawowe źródło inf o firmie dostępne dla kontrahentów. Zdolność prawna- możliwość bycia podmiotem stosunkowo prawnym.
· Osobowe- opierają swoją dział na osobistej pracy wspólników przy czym ponoszą pełną odpow majątkową za zobow. spółki, (jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna)
ü Jawna- powstała na mocy umowy pomiędzy os fiz lub prawnymi, skala tego rodzaju przedsięwzięcia jest większa niż cywilnej, ma zdolność prawną ( cywilna nie miała, tylko os je tworzące), funkcje zarządzania i kontrolne są sprawowane przez wspólników, w skład spółki wchodzi mienie wniesione jako wkład przez każdego ze wspólników. Umowa ma formę pisemna i powinna zawierać nazwę siedzibę firmy, określenie wkładów wnoszonych i ich wartość, przedmiot dział, czas trwania spółki. Zaletą jest swoboda w formułowaniu umowy i rozliczenie ryzyka firmy na wszystkich wspólników. Wadą jest to, że ma ułomną lub niezupełną osobowość prawną, posiada zdolność do podejmowania czynności prawnych. W efekcie może nabywac prawa i zaciągać zobow, pozywać i być pozywanym, wspólnicy ponoszą odpow osobistą za zobow z chwilą jej niewypłacalności.
ü Partnerska- utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu, mogą nimi być os fiz tylko, uprawnione do wykonywania wolnego zawodu określonych w KSH lub odrębnej ustawie, do wolnych zawodów zalicza się: adwokatów, lekarzy, notariuszy. Nazwa powinna zawierać nazwisko co najmniej 1 partnera, dodatkowe oznaczenie „i partnerzy” albo sp partnerska oraz określenie wolnego zawodu np. Jan kowalski i partnerzy –tłumaczenie przysięgłych. Umowa pod rygorem nieważności musi być sporządzona na piśmie i zawierać wolny zawód, przedmiot dział, nazwiska i imiona, siedzibę, czas trwania, określenie wkładów. Zaletą jest łączenie pomysłów i kapitału wielu osób, możliwość ograniczenia dział każdego wspólnika jedynie do jego własnych działań. Wadą jest to, ze mogą ją założyć tylko os o wolnych zawodach, istnieje wymóg prowadzenia księgowości w efekcie jest droższa.
ü Komandytowa- spółka jawna różniąca się tylko tym że wspólnik komandytariusz odpowiada wobec wierzycieli spółki tylko fo wysokości tzw sumy komandytowej a drugi komplementariusz całym swoim majątkiem w sposób nieograniczony. Reprezentuje ją komplementariusz, komandytariusz pozbawiony zarządzania firmą może ją reprezentować tylko jako pełnomocnik . Komplementariuszem może być os fiz i spółka kapitałowa. Db rozw jest sytuacja gdy komandytariuszem jest os fiz i komplementariuszem założona przez tą samą osobę. Nazwa powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy. Zaletami są: możliwość ograniczenia odpow niektórych wspólników, brak ograniczenia ilościowego. Wadami: koszty związane z rejestracją i jej prowadzeniem, odmiennośc praw i obowiązków wspólników.
ü Komandytowo- akcyjna- główna różnica między komandytową polega na nabywaniu kapitału w drodze emisji akcji. Wspólnicy akcjonariusze nie odpow za zobow spółki co jest zaletą, zaleta też jest możliwość finansowania kapitałochłonnych pomysłów na realizację których pomysłodawca nie ma kasy i zaprasza akcjonariuszy. Wady: wysoki min kapitał zakładowy 50tys z, wysokie koszty założenia i prowadzenia.
· Kapitałowe- najczęściej nie mają więzi pomiędzy dział spółki a osobistą pracą wspólników a ci ostatni nie odpow za zobow wobec wierzycieli. Podmiotem odpow za zobow spółki jest jedynie spółka odpowiadająca za zobow swoim wydzielonym od majątku wspólników kapitałem (z o.o, akcyjna). Od spółek osobowych wyróżnia je: zmienny kapitał i skład osobowy, posiadanie osobowości prawnej, skierowanie odpowiedzialności za zobowiązania spółki na samą spółkę, wyodrębnienie majątku spółki, prowadzenie spraw spółki pośrednio przez wspólników i ukształtowanie praw i obowiązków wspólników wobec spółki w sposób zróżnicowany.
ü Z o.o- może być prowadzona przez 1 lub kilka podmiotów, wspólnicy ponoszą tylko częściową odpow za zobow tj do wart ich udziałów, kapotał zakładowy powinien wynosić 5000zł, a jednej os nie mniejsza nić 50 zł. Organami spółki sa: zgromadzenie wspólników (podejmowanie decyzji strategicznych, wybierają członków pozostałych organów, decyzje o sprawozdaniach; zarząd: bieżąca dział, reprezentuje spółkę, może się składać z 1 lub więcej członków; rada nadzorcza lub komisja rewizyjna- jeżeli kapitał zakładowy przewyższa 500tys zł obligatoryjnie zostaje powołany ten organ a wspólników więcej niż 25. Sprawują nadzór nad dział sp we wszystkich dziedzinach. Zalety: ogr odpow wspólników za zobow, nieograniczona możliwość prowadzenia różnych przesięwzięć. Wady: wysoki kap zakł, konieczność prowadz pełnej księgowości.
ü Akcyjna- dział opiera się na obiegu akcji będących w posiadaniu akcjonariuszy. Kap zakł powinien wynosić 100tys zł podzielony jest on na akcje w równej wart. Wart nominalna nie może być niższa niż 1gr. Akcje mogą być notowane na GPW. Organy: zarząd( reprezentuje), rada nadzorcza (stały nadzór), walne zgromadzenie (strategiczne decyzje). Zalety: pozyskanie kap na rynku kap, brak odpow akcjonariuszy za zobow, ponoszą ryzyko tylko do wys wkłądu,. Wady: wysoki kap zakł, kosztowny i skomplikowany proces rejestracji, mniejsi udziałowcy nie mają wpływu na dział spółki.
Spółdzielnie- na podst prawa spółdzielczego, spółdzielnia do dobrowolne zrzeszenie i nieogr liczbie członków, zmiennym składzie osobowym i funduszu udziałowym, prowadzącym dział w celu zaspokojenia potrzeb członków. Różnią się od spółek gdyż: mają zmienny skład os, powoduje to płynność funduszu udział., celem jest max wart sp. Organy: walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd.
Podst. Kryteria przy wyborze formy organizacyjnej:
- wymagania założycielskie
-zakres odpow majątkowej
-możliwość finansowania dział
-zakres kontroli firmy
-wielkość wpływu na zarządzanie firmą
-Obciążenia podatkowe
-zasady dziedziczenia
-zasady zbywania udziałów
System finansowy:
Na system finansowy składają się instytucje pośredniczące pomiędzy tymi, którzy mają oszczędności (zwłaszcza gospodarstwami domowymi) – a tymi, którzy potrzebują kapitału na (zwłaszcza przedsiębiorstwami).
W skład systemu finansowego wchodzą takie instytucje jak , , towarzystwa ubezpieczeniowe. Jego częścią są także rynki finansowe: rynek pieniężny, rynek akcji, rynki obligacji. System ten pełni istotną rolę w funkcjonowaniu gospodarki. Polega ona na kierowaniu nadwyżek środków finansowych od podmiotów, które wydają mniej niż wynoszą ich bieżące dochody do dyspozycji (czyli oszczędności) do podmiotów, które odczuwają niedobór środków finansowych, a jednocześnie chciałyby wydać więcej niż wynoszą ich aktualne dochody.
Przedsiębiorstwa korzystają z różnych elem SF: sprawnie funkcjonujące systemy płatności, nowoczesne formy rozliczeń.
Społeczny->
- Ekonomiczny-> (sfera realna) i sfera finansowa->system finansowy- gosp finan podmiotów sfery realnej-> rynkowy, publiczny
-Prawny
-Polityczny
-inne
Sfera realna- rzeczowe aspekty funkcjonowania podmiotów gosp (rozmiary produkcji, konsumpcji, inwestycji, oszczędności)
Sfera finansowa- kreacja i ruch strumieni pieniężnych, tworzony jest pieniądz i jego obieg.
System finansowy- mechanizm dzięki któremu następuje ruch pieniądza. Ma kluczowe znaczenie dla procesów wzrostu i rozwoju gosp., sprzyja efektywności realnej sfery gosp, tj rozmiarów i efektywności inwestycji, produkcji, konsumpcji. Może być też źródłem niestabilności.
Funkcje:
· monetarna- system fin dostarcza podmiotom niefinansowym pieniądz i umożliwia jego obieg zachodzący w związku z bieżącą działalnością. Kreowanie pieniądza (przez centralny i banki komercyjne)
· kapitałowo- redystrybucyjna- polega na tym, że system fin stwarza możliwość przepływu wolnych środków pienięznych od podmiotów dysponujących ich nadmiarem do podmiotów zgłaszających na nie zapotrzebowanie.
· kontrolna- stwarzanie mechanizmów kontroli nad przepływami pieniężnymi w gosp.
Obszary środowiska finansowego:
*fiskalny- określają dochodowe i wydatkowe instrumenty fiskalne (podatki i wydatki państwa), rozmiary deficytu, długu publ oraz sposoby ich finansowania przez państwo. Dobra kondycja finansów publ stwarza warunki dla: obniżenia podatków, wzrostu prorozwojowych wydatków publ, zwiększenia subwencji i dotacji dla firm, może być wsparciem dla polityki pieniężnej. Zła kondycja sprawia efekt wypychania przez wydatki państwa wydatków sektora prywatnego, w tym inwestycyjnych. Efekt wypychania: państwo finansuje wydatki poprzez emisję papierów wart skarbowych. Jeśli wydatki państwa rosną może ono przeprowadzić kolejne emisje papierów skarbowych i oferować coraz to większą ich dochodowość. Głównymi uczestnikami rynku papierów wart. Są instytucje finansowe, w tym banki komercyjne.
*monetarny- stopień restrykcyjności odzwierciedla polityka pieniężna. Polega na regulowaniu ilości pieniądza w obiegu, w celu utrzymania stabilności cen. Ceną pieniądza jest jego stopa %. Oddziałuje na inwestycje, produkcję, zatrudnienie. Polityka pieniężna silnie oddziałuje na cenę pieniądza, która to z kolei ma wpływ na decyzje firm, dotyczące inwestycji, przede wszystkim w majątek trwały. Wysokość stopy decyduje o koszcie pozyskania kapitału oraz os topie zwrotu z inwestycji.
Koniunktura gospodarcza:
Podlega cyklicznym wahaniom, przy czym dł cyklu i skala wahań jest nieregularna. Na ten cykl składa się faza ożywienia prowadząca do rozkwitu. Zaczynają się pojawiać oznaki recesji. Przezwyciężenie recesji umożliwia zapoczątkowanie ponownego ożywienia. W trakcie trwania cyklu zmienia się poziom aktywności gosp., co powoduje zmianę stopnia wykorzystania czynników produkcji i w efekcie zmianę PN. Polityka gosp. Państwa ma duży wpływ na stan koniunktury, wykorzystuje się narzędzia z polityki fiskalnej lub monetarnej w celu pobudzenia lub ograniczenia popytu w gosp., w ten sposób może kontrolować szkodliwe skutki wahań koniunktury.
Ryzyko w działalności:
niebezpieczeństwo nieosiągnięcia przewidywanego rezultat lub istniejąca możliwość poniesienia szkody, straty.
Podział ryzyka:
*rynkowe- odnosi się do czynników, które wywierają wpływ na podmioty gospodarujące ale są całkowicie od niech niezależne tj nie mogą być kontrolowane przez żaden pojedynczy podmiot.
Źródłem ryzyka rynkowego może być np.:
- zmiana stopy procent (wynikiem tego są wahania poziomu dochodów uczestników rynku, mają wpływ na wart aktywów i pasywów opartych na stopie %)
- zmiana kursów walut(ryzyko walutowe- pojawia się gdy aktywa i pasywa będące w posiadaniu określonego podmiotu są zdeterminowane w walucie innej niż waluta kraju tego podmiotu (wymiana handlowa, inwestycje za granicą)
- zmiana stopy inflacji(ryzyko siły nabywczej- w pewnym przedziale czasowym dochodzi do zmiany siły nabywczej kapitału będącego w posiadaniu firmy, inflacja może spowodować, że dochód z inwestycji będzie rósł wolniej niż koszty)
- zmiana prawa podatkowego
-ryzyko polityczne (na skutek władz rządzących)
- ryzyko kredytowe ( niewywiązanie się kontrahentów z zobow. wobec firm. Współcześnie większość transakcji odbywa się z odroczeniem terminu płatności tzw. kredyt kupiecki, stanowi podstawowe źródło finansowania majątku obrotowego małych i średnich firm)
*specyficzne-
zwane również ryzykiem indywidualnym , niesystematycznym, niesystemowym związane jest z przyszłymi zdarzeniami, które można częściowo kontrolować lub przewidywać.
Do ryzyka specyficznego można zaliczyć:
- ryzyko operacyjne ( wiąże się z bieżącą dział. Firmy, dotyczy sprzedaży, kosztów wytworzenia, polityki cenowej, jakości zarządzania, dywersyfikacji dostawców i odbiorców. Jedną z miar jest zmiana rentowności dział.operacyjnych w kolejnych latach)
-ryzyko finansowe (korzystanie z kapitałów obcych- kredyty bankowe)
- ryzyko zarządzania-powstaje w związku z dobrym lub złym zarządzaniem firmą
- ryzyko bankructwa- związane z niedotrzymaniem warunków umowy
- ryzyko rynkowej płynności- występuje w przypadku posiadania przez podmiot instrumentów fin, które stosunkowo trudno jest sprzedać.
Ryzyko projektów inwestycyjnych:
- terminu- opóźnienia terminu zwrotu nakładów dla inwestora
-niewypłacalności inwestora- opóźnienie spłaty zobow za zrealizowane etapy inwestycji zgodnie z umownym rozliczeniem prac lub przerwanie inwestycji-zerwanie umowy
-finansowanie inwestycji- trudność w spłacie długu np. kredytu
-ze str środowiska- protesty
Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie:
Zarządzanie ryzykiem- podejmowanie działań mających na celu:
- identyfikacje ryzyka- określenie jego rodzaju
- pomiar ryzyka- określenie jego wielkości oraz czasu trwania
- analizę ryzyka- ustalenie jego przyczyn i skutków( maksymalnej szkody)
- kontrolę podjętych działań- głównym celem kontroli jest badanie efektywności podejmowanych działań mających na celu ograniczenie ryzyka.
Celem jest ograniczenie ryzyka lub zabezpieczenie przez jego skutkami.
Zarzadzanie ryzykiem jest procesem trudnym z uwagi na:
- uwarunkowania zewnętrzne na które przedsięb. Nie ma wpływu np. sytuacja gosp
- konieczność podnoszenia zysków
Zarządzanie ryzykiem :
Aktywne- polegające na oddziaływaniu na przyczyny ryzyka,; unikanie ryzyka, zapobieganie zdarzeniom losowym, przenoszenie ryzyka na inne podmioty, hedging- zajmowanie odwrotnej pozycji na rynku terminowym, dywersyfikacja- inwestowanie w różne dział
Pasywne- koncentrujące się na zabezp. Przed ewentualnymi stratami( tworzenie rezerw fin, które przeznaczane SA na pokrycie strat)
Źródła finansowania:
-kapitał własny i obcy.
Uzupełnienie KW:
-ze źródeł wew. (reinwestowanie)
-ze źródeł zew. (nowa emisja akcji, nowe udziały)
Przy wyborze źródła finansowanie trzeba wziąć pod uwagę:
-dostępność kapitału
-szybkość jego pozyskania
-koszt jego pozyskania
-okres i harmonogram zwrotu
-zabezpieczenia zwrotu
-stopień ryzyka
Wewnętrzne źródła finansowania
są wypracowane przez przedsiębiorstwo; to wszelkie formy zmniejszania aktywów firmy. Zaliczamy do nich:
- zysk zatrzymany
- odpisy amortyzacyjne
- wpływy ze sprzedaży aktywów
- nadwyżki środków pieniężnych
Zalety: brak kosztów odsetkowych, zatrzymanie zysku wypracowanego w firmie, możliwość pozyskania kapitału bez nowych wspólników.
Wady: w niektórych przypadkach konieczność upłynnienia zasobów majątkowych firmy
Zewnętrzne źródła finansowania
to wszelkie formy zwiększania pasywów przedsieb., poza wzrostem kap własnego w rezultacie zatrzymywania wypracowanego zysku; pochodzą ze środków wypracowanych przez inne podmioty .Zaliczamy do nich:
- emisję akcji
- emisję papierów dłużnych
- kredyty bankowe (długo krótko, obrotowy, w rachunku bieżącym, kredytowym, płatniczy, rewolwingowy)
- kredyt kupiecki
- leasing
- inne zobowiązania krótkoterminowe
Zalety: dawca kapitału nie ma wpływu na decyzje, korzyści z punktu widzenia zysku w firmie
Wady: płacenie odsetek, zapewnienie gwarancji i zabezpieczenia dla wierzycieli.
Reinwestowanie zysków- finansowanie uwarunkowane rentownością działalności, tylko wypracowanie dodatkowego wyniku finans. Netto daje tą możliwość. Trzeba ustalić: jak kształtują się KW, potrzeby kapitałowe, dostępnośc innych źródeł fin., co na to akcjonariusze, regulacje prawne.
Odpis amortyzacyjny- umarzanie ŚT i wart., niemate., prawnych, tj. amortyzacja, zmniejszenie wart netto aktywów. Stanowi ważne wew. Źródło finans., naliczony fundusz amortyzacyjny ma służyć odtwarzaniu zużytego majątku co pozwala zachować pozycję na rynku.
Wpływy ze sprzedaży aktywów- spadkowi jednego rodzaju aktywów towarzyszy wzrost innego składnika aktywów. Zmiany wynikają z transformacji majątku obrotowego przedsiębiorstwa, w ramach cyklu operacyjnego jest rotacja aktywów tj., materiałów na prod w toku i dalej na prod gotowe, należności u odbiorców i śr pieniężne, rotacja nie wpływa na ogólny stan aktywów, zmienia się jedynie forma- z rzeczowej na pieniężną lub odwrotnie.
Kredyty bankowe- powrzechna forma finans., zalety: wliczanie odsetek w koszty działania firmy, co zmniejsza formę opodatkwoania, efekt dźwigni finans poprawia efektywność wykorzystania kapitału. Wady: uzależnienie od zdolności kredytowej, przedstawienie odpow zabezpieczenia, sztywne raty.
Kredyt rewolwingowy- typ kredytu obrotowego. Podczas trwania umowy kredytowej każde spłacenie całości lub części kredytu niesie za sobą odnowienie wolnego limitu o spłaconą kwotę.
Kredyt dyskontowy- nabywanie weksla handlowego przez bank przed terminem ich wykupu.
Linia dyskontowa- limit kredytowy przyznawany przez bank do wysokości którego będą przyznawane weksle. (odnawialna i nieodnawialna)
Kredyt akceptacyjny- umowa na podst której bank zobowiązuje się do akceptowania ciągnionych na niego weksli. Oprocentowanie w oparcie o stopę WIBOR. Zalety- wliczanie odsetek w koszty dział firmy, efektywność wykorzystania kapitału. Wady: zdolność kredytowa, odpow zabezpieczenie, spłata wg sztywnych rat)
Leasing- umowa na mocy który finansujący leasingodawca przekazuje objęty umową śr trw do odpłatnego użytkowania korzystającemu. Dzieli się na:
-operacyjny, usługowy ( okres umowy krótszy niż okres zużycia rzeczy, koszty po...