Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ

Dydaktyczny charakter literatury Oświecenia
Temat: Dydaktyczny charakter literatury oÅ›wiecenia.OÅ›wiecenie – przesiÄ…kniÄ™ta utylitaryzmem i zaangażowaniem ludzi w nauczanie niższych warstw spoÅ‚ecznych epoka różni siÄ™ wyraźnie od niedawno panujÄ…cego baroku. Do gÅ‚osu zaczyna dochodzić rozum i poznawanie Å›wiata . Panuje przekonanie , że wszystko można wyjaÅ›nić w logiczny sposób . Teorie racjonalistów i empirystów zdecydowanie odrzucajÄ… istnienie jakichkolwiek dogmatów. Ludzie domagajÄ… siÄ™ , aby wÅ‚adzÄ™ oddać w rÄ™ce caÅ‚ego ludu. Powstaje wielka encyklopedia francuska systematyzujÄ…ca zdobywanÄ… przez pokolenia wiedzÄ™. Poczucie równoÅ›ci skÅ‚ania do wniosków , że masy żyjÄ…ce dotÄ…d w zupeÅ‚nym zacofaniu powinny także poznać nowe odkrycia nauki. Wielu autorów przyÅ‚Ä…cza siÄ™ do nurtu oÅ›wieconych i w swoich utworach stawia bardziej na dydaktyzm niż na niedawno jeszcze modne piÄ™kno formy. Stara siÄ™ oÅ›mieszać wady i przywary konkretnych typów ludzkich. Jako Å›rodek dydaktyczny czÄ™sto jest wykorzystywana przejrzysta puenta lub przykÅ‚adne zachowanie bohatera.GÅ‚upota , nieuctwo oraz zawężenie horyzontów myÅ›lowych byÅ‚y jednym z najczęściej krytykowanych zjawisk. Julian Ursyn Niemcewicz w komedii politycznej "Powrót posÅ‚a" przedstawia dwa stronnictwa: postÄ™powe , majÄ…ce na celu ratowanie ojczyzny znajdujÄ…cej siÄ™ w stanie upadku , a także zagorzaÅ‚ych zwolenników starego porzÄ…dku. Tym drugim podoba siÄ™ życie jakie prowadzili dotychczas. UważajÄ…, że wyksztaÅ‚cenie jest zbÄ™dne. Autor wytyka im brak zorientowania w sytuacji politycznej kraju , naÅ›ladowanie negatywnych francuskich wzorców i ogólne zacofanie. Przedstawiciele tego obozu nie uważajÄ… braku wyksztaÅ‚cenia jako cechy negatywnej i bez żadnych zahamowaÅ„ siÄ™ do niej przyznajÄ… Jako kontrast pokazane jest drugie stronnictwo, które ma być przykÅ‚adem dla czytelnika. Ignacy Krasicki w satyrze " Monachomachia" ukazuje wstecznictwo innego stanu spoÅ‚ecznego - ówczesnych duchownych. WyksztaÅ‚cenie , tolerancja i asceza , które powinny być podstawÄ… zakonu nie sÄ… zauważalne w życiu jego czÅ‚onków. Biblioteki przeksztaÅ‚cane sÄ… w spiżarnie, a bracia zakonni nie posiadajÄ… żadnej wiedzy.InnÄ… wadÄ… czÄ™sto napiÄ™tnowanÄ… w licznych utworach jest pijaÅ„stwo. Wielu oÅ›wieceniowych autorów oÅ›miesza i krytykujÄ™ to narodowÄ… wadÄ™ Polaków. Najbardziej widocznie w swoich dzieÅ‚ach podkreÅ›la to Ignacy Krasicki .W satyrze "PijaÅ„stwo" przedstawia dwóch przyjaciół, z których obydwoje wytykajÄ… wiele zarzutów nadmiernemu spożywaniu napojów alkoholowych i skutkom ubocznym takiej postawy, a i tak jeden z nich zaraz po debacie idzie siÄ™ napić. Także w bajce "O doktorze Hiszpanie" przedstawia w negatywnym Å›wietle koloryt życia dworskiego. Przedstawia on biesiadników , którzy za swój nadrzÄ™dny cel uważajÄ… poczÄ™stunek goÅ›cia i nie interesuje ich ,że on siÄ™ przed tym broni.Megalomania stanowa byÅ‚a także przedmiotem czÄ™stej krytyki literatury oÅ›wiecenia. Szlachta jako najwyższy w Polsce stan posiadajÄ…cy wszystkie możliwe przywileje patrzyÅ‚ z pogardÄ… na innych. Nie zauważaÅ‚ potrzeby szybkich reform, bo w obecnej sytuacji żyÅ‚o im siÄ™ dobrze.Niewielu wÅ‚aÅ›cicieli ziemskich uwÅ‚aszczaÅ‚o chÅ‚opów co na zachodzie Europy byÅ‚o zjawiskiem powszechnym. StanisÅ‚aw Staszic w "Przestrogach dla Polski" nawoÅ‚uje do upowszechnienia praw szlachty . Zauważa olbrzymiÄ… liczbÄ™ szkód wyrzÄ…dzonych przez możnowÅ‚adztwo. Hugo KoÅ‚Å‚Ä…taj w listach do StanisÅ‚awa MaÅ‚achowskiego ukazuje potrzebÄ™ oddania ziemi chÅ‚opom .Przedstawia także korzyÅ›ci pÅ‚ynÄ…ce z takiego postÄ™powania . Bardzo popularnym zjawiskiem stawaÅ‚o siÄ™ naÅ›ladowanie wzorców z obcych krajów głównie Francji co prowadziÅ‚o do częściowego zaniku polskiej kultury. Autorzy publikacji oÅ›mieszali tÄ… praktykÄ™ zachÄ™cali do wiÄ™kszego krytycyzmu wzglÄ™dem zjawisk w zagranicznej modzie . Jan Ursyn Niemcewicz w "Powrocie posÅ‚a" przedstawia StaroÅ›cinÄ™ jako typowÄ… przedstawicielkÄ™ XVIII wiecznej szlachty. Jest sÅ‚abo wyksztaÅ‚cona do polskiego jÄ™zyka wtrÄ…ca zwroty francuskie przez co jej mowa staje siÄ™ chaotyczna. Ma wiecznÄ… migrenÄ™ i Å›lepo naÅ›laduje obce zachowania typowej damy z francuskiego romansu.             W stosunku do koÅ›cioÅ‚a ludzie ,a także twórcy zaczÄ™li odnosić siÄ™ z wiÄ™kszym krytycyzmem. PojawiaÅ‚y siÄ™ gÅ‚osy filozofów o wiÄ™kszÄ… tolerancje wobec wyznawców innych wiar, negatywnie oceniajÄ…ce wÅ‚adców za ich stosunek do zwolenników innej religii niż oficjalnie panujÄ…ca. Domagano siÄ™ rozdzielenia paÅ„stwa i koÅ›cioÅ‚a. Wolter w "SÅ‚owniku filozoficznym" zamieszcza artykuÅ‚ o tolerancji. Krytykuje on tam wÅ‚adców za niekonsekwentnÄ… politykÄ™ wobec różnowierców : "…OpÅ‚aca ich z przyczyn politycznych w Saksonii, pali ich z przyczyn politycznych w Paryżu…". John Locke krytykowaÅ‚ postawÄ™ ludzi uznajÄ…cych siÄ™ za religijnych , a nie akceptujÄ…cych odmiennych wyznaÅ„. UważaÅ‚, że nie można siÄ™ nazwać czcicielem Boga ,a dopuszczać siÄ™ okrucieÅ„stw na wyznawcach innych wiar.             W XVIII wieku nurt oÅ›wieceniowy wywarÅ‚ ogromnÄ… rolÄ™ w ksztaÅ‚towaniu postaw żyjÄ…cych tam ludzi. Autorzy widzÄ…c , że nie wszystko dzieje siÄ™ tak jak dziać siÄ™ powinno , w swoich publikacjach piÄ™tnowali negatywne cechy i postawy spoÅ‚eczeÅ„stw , proponowali gotowe rozwiÄ…zania zaistniaÅ‚ych problemów. Utwory literackie staÅ‚y siÄ™ metodÄ… walki z gÅ‚upimi tradycjami, zabobonami i skrajnie konserwatywnymi postawami niektórych przedstawicieli ówczesnej elity spoÅ‚ecznej.W Polsce nie udaÅ‚o siÄ™ wdrożenie w życie hasÅ‚a zmniejszenia różnic intelektualnych pomiÄ™dzy poszczególnymi warstwami spoÅ‚ecznymi , ponieważ na poczÄ…tku należaÅ‚o stworzyć tÄ… najbardziej rozgarniÄ™tÄ…,