Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Psychologia kliniczna - wykłady
PSYCHOLOGIA KLINICZNA – dotyczy problematyki zdrowia; zaburzeń. Początkowo rozwijała się na podstawie zaburzeń, współcześnie psychologia kliniczna to dziedzina psychologii badan i zastosowań zajmująca się opisem i wyjaśnieniem zdrowych i zaburzonych form zdrowia, przeżywania i funkcjonowania somatycznego. Obszar zainteresowań psychologii klinicznej (dotyczy grupy osób i problemów zdrowia) dotyczy takich biegunów:1.jednostka,2.choroba; zaburzenia,3.społeczeństwo,4.zdrowie.a) JEDNOSTKA – CHOROBAPSYCHOPATOLOGIA – stanowi podstawę dla psychologii klinicznej idla psychiatrii. To wiedza opisująca zaburzenia psychiczne, objawy i zespoły objawów. Opisuje czynniki etiologiczne i patomechanizm zaburzeń.b) CHOROBA – SPOLECZEŃSTWO- zjawisko przemocy w szkole,- choroby zawodowe,- nałogi.c) JEDNOSTKA – ZDROWIE (NORMA)- ryzyko zaburzeń odżywiania.d) ZDROWIE – SPOŁECZEŃSTWO- profilaktyka – przeciwdziałanie,Zapobieganie czynnikom ryzyka:- promocja zdrowia,- obszar zainteresowań.PRZEDMIOT PSYCHOLOGII KLINICZNEJ – jest to zespół twierdzeń, które opisują zaburzenia zachowania i funkcji somatycznych; wyjaśniają biopsychospołeczny mechanizm tych zaburzeń określając przyczyny i uwarunkowania zaburzeń i zdrowia. Przedmiot dzieli się na dwa składniki:- określona myśl teoretyczna,- zapis doświadczenia klinicystów.Cztery podstawowe modele teoretyczne:1.model psychoanalityczny,2.model behawioralny,3.orientacja społeczna,4.modele humanistyczne.Działy psychologii klinicznej:- psychologia kliniczna człowieka dorosłego,- psychologia kliniczna dzieci i młodzieży (wieku rozwojowego),- choroby somatyczne,- neuropsychologia (zagadnienie związane z zaburzeniem).Zadania psychologów klinicznych:1.Zadania badawcze – związane jest z tworzeniem nowej wiedzy teoretycznej i empirycznej,2.Zadania praktyczne – składają się z dwóch podzadań:- diagnoza zaburzeń i zdrowia,- działanie pomocne bądź interwencyjne, które składają się z postaci: promocja, interwencja, kryzys, prewencje, poradnictwo i terapie. NORMA (podział wg Sanockiego):a) w ujęciu statystycznym (przeciętna),b) w ujęciu teoretycznym (model, ideał, wzorzec),c) w ujęciu społeczno-klinicznym: symptomy: - obiektywne (obserwacje w zachowaniu),- subiektywne (są odczuwane, przeżywane).Nerwica – kojarzy się z ujęciem psychoanalitycznym, jest reakcja na określony bodziec. Zaburzenie emocjonalne – grupa zaburzeń niepsychotycznych o przewlekłym przebiegu, różnorodnej symptomatyce (objawy) nieraz intensywnej i sprawiającej choremu poczucie dyskomfortu i znaczne cierpienie. Sfery zaburzeń:- s. postrzegania,- s. przeżywania,- s. myślenia,- s. zachowania.Objawy zaburzeń nerwicowych dzielimy na:- psychiczne,- cielesne,- dotyczące zachowania.Skutki zaburzeń:- narastające trudności w relacjach międzyludzkich,- trudności w pełnieniu określonych ról społecznych.Różnice między zaburzeniami nerwicowymi a psychozami:a)w zaburzeniach nerwicowych – brak zniekształcenia rzeczywistości w postaci omamów i urojeń,b)w przypadku nerwic jest zachowany krytycyzm wobec objawów.Etiologia nerwic jest środowiskowa; z jednej strony rozpoznajemy czynniki egzogenne (zewnętrzne, środowiskowe) albo czynniki społeczno-kulturowe endogenne (wewnętrzne, biologiczne).Trzy rodzaje sytuacji doprowadzających do nerwicy:- wymagania otoczenia,- obciążenia życiowe,- trudności w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych, które przekraczają możliwości przystosowawczej jednostki.Objawy osiowe (podstawowe) nerwic – a) lęk – jest podstawowy w nerwicy (trzy postacie):- postać stała dotycząca nieokreślonego lęku,- napadowa – występują napady z wyrażeniami wegetatywnymi,- zlokalizowanie postaci lęku dotyczy pewnych części ciała.b) objawy wegetatywne – cielesne - są to zaburzenia cielesne: ból brzucha, ból głowy, kołatanie serca, bezsenność, mrowienia, drętwienia, pocenie się.c) nerwicowy egocentryzm – dotyczy przekonania, że nie ma ludzi bardziej niecierpliwych i chorych niż on sam.d) nerwicowe błędne koło – dotyczy samopoczucia pacjenta. Kręcenie się w kółko, nie znalezienie sytuacji bez wyjścia. Postacie nerwic (zaburzeń nerwicowych):a) zaburzenia lękowe:- formy: fobie – kiedy lek wywoływany jest przez określone sytuacje, które nie są aktualnie niebezpieczne, a osoba w charakterystyczny sposób unika tych sytuacji, a gdy zetknie się z nimi znosi to z przerażeniem,b) lęk dotyczy konkretnych doznań typu: bicie serca, omdlenia,c) lęk antycypacyjny – jednostka przewiduje, że będzie miała udział w przyszłości z trudną sytuacją. d) zaburzenia obsesyjno - kompulsyjne; zaburzenia myślenia w postaci natrętnych myśli, - kompulsje – to przymusowe czynności,- obsesje – myśli przezywane są przez chorego w przykry sposób i często próbuje się on nim przeciwstawić,- czynności przymusowe – kompulsje mają zapobiegać mało prawdopodobnym wydarzeniom, które mogłyby nastąpić kiedy pacjent by zaniechał wykonanie rytuału czyli przymusowej czynności. Swoje zachowanie pacjent spostrzega jako bezsensowne i niepotrzebne.HIPOCHONDRIA – jest to powtarzające występowanie zachowań, objawów somatycznych, cielesnych z uporczywym domaganiem się przez chorego negatywnych wyników tych badań i stwierdzenie lekarzy, że dolegliwości nie mają podłoża somatycznego.ZABURZENIA HISTERYCHNE – (dysocjacyjne czyli rozpad pewnych funkcji).HISTERIA – albo częściowa albo całkowita utrata normalnej integracji pomiędzy wspomnieniami przeszłości, poczucie tożsamości, wrażeniami czuciowymi. Kontrola ruchów ciała jest związaną z urazowymi wydarzeniami lub nierozwiązalnymi sytuacjami. LECZENIE NERWIC:- psychoterapia grupowa (szczególnie jest ważna w jednym z objawów – w egocentryzmie nerwicowym,- farmakoterapia,- słowo. ZABURZENIA PSYCHO-SCHIZOFRENICZNEObjawy osiowe schizofrenii: możemy nawiązać do dwóch schematów:a- wg Bleulerobjawami osiowymi w schizofrenii jest autyzm i rozszczepienie osobowości czym objawia się autyzm :-przewaga zainteresowania swoimi przezyciami wew-brak syntomi- czyli współbrzmienie emocjonalne. Traci wcześniejsze umiejętności syntonicznego kontaktu-zaburzenia komunikacjib- roszczepienie osobowościutrata konerencji osobowość- ma wpływ na świat zewnetrzny ( w tej osobowości można wyróżnić 3 poziomy(sfery):-sfera emocjonalna-myslenia-sfera zachowania( zachowanie wpływa na formę relacji)Obecnie – co obejmuje objawy autyzmu:1-objawy negatywne( osiowe)2-pozytywne( wytwórcze, nadmiarowe)objawy wytwórcze- omamy, halucyjnacjeurojenia- zaburzenia mysleniaomamy, halucynacje- zaburzenia spostrzegania np. ktoś mnie dotykaurojenia- zaburzenia myśleniaElementy objawów negatywnych:-spowolnienie psychoruchowe-spłycenie afektu (emocjonalność)-apatia-anchedonia – czyli osłabienie zdolności do przezywania emocji pozytywnych-alogia -jako forma ubóstwa mowy czy treści tej mowy-słabość komunikacji niewerbalnej- związane z mimiką, modulacją głosu, postwaą ciałaElementy objawów pozytywnych:-omamy- słuchowe, wzrokowe, węchowe, dotykowe-urojenia- czyli zniekształcenie myslenia formalne zaburzenia myśli, rozkojarzenia, nielogiczność-dziwaczne i zdezorganizowane zachowaniaZABURZENIA PROCESUALNEOd momentu urodzenia rozwój jest zaburzony- czyli upośledzenia zaburzeń procesualnych- schizofreniaFaza objawów progromalnych później następuje faza ostra( objawy wytwórcze- autyzm)W momencie kiedy uruchomimy leczenie, leki działają na objawy wytwórcze potem faza remisji 9 zmniejszenie nasilenia objawów z fazy ostrej) Faza progromalnaRozpoznajemy izolację społeczną, wycofanie z kontaktów w społ., uposledzenie w zakresie podstawowych funkcji życiowych, dziwaczne zachowanie, zbieranie śmieci, mówienie do siebie, brak dbałości o higienę wygląd, apatia- brak inicjatywy, utrata energiiFaza ostraDochodzą wszystkie objawy urojenia omamyLeczenie- farmakoterapia likwiduje się objawy wytwórcze. Farmakoterapia bardziej działa na objawy poztywnePsychoedukacjaDostarczanie pacjentowi informacji o chorobieZABURZENIA AFEKTYWNEZaburzenia depresyjne i maniakalneChoroba afektywna jedno biegunowa składa się ona z samych zespołów depresyjnychChoroba afektywna dwubiegunowa – to są zarówno depresyjne jak i zespoły maniakalneZaburzenia afektywne-zespół depresyjny ( depresja andogenna)-zespół maniakalny-choroba afektywna jednobiegunowa( zespoły depresyjne)-choroba afektywna dwubiegunowa( zespoły depresyjne + maniakalne)Etiologia zaburzeń afektywnaJest endogennna ( wewnętrzna) podkreśla się rolę czynników dziedziczonychStresy typu somatycznego-stresy psychiczne w postaci strat zawodów emocjonalnych np. zgody bliskich osób. Rozwód, zmiana środowiska-stresy typu somatycznego to np. poród, zaburzenia hormonalne, urazy, czaszki, działanie niektórych lekówTRIADA DEPRESYJNA ( TWÓRCA JEJ TO BECK)Stanowi ona rolę czynników środowiskowych:-negatywna ocena swojej osoby-negatywna ocena sytuacji zewnętrznej np. świata-negatywna ocena przyszłościwg Becka pierwotne są zaburzenia myslenia, natomiast zaburzenia nastroju mają charakter wtórnyBeck proponuje jak wyjść z tego:-przestać być tak depresyjnie widocznym-zmienić treść swoich mysli-po pewnym czasie można dojść do poprawy nastrojuDepresja endogenna objawy osiowe:-obniżenie nastroju podstawowego np. zobojetnienie, stan smutku, przygnębienie, niezdolność do odczuwania mysli pozytywnych-obniżenie napędu psychoruchowego przejawy:*spowolnienie tempa myslenia-poczucie niesprawności intelektualnej-osłabienie pamięci-spowolnienie ruchów lokomocyjnych-objawy somatyczne i zaburzenia rytmów biologicznychprzejawy:*dolegliwosci w postacizaburzeń łaknienia, bóle głowy, rytm snu i czuwania, wahania samopoczucia w ciągu dnia u kobiet zaburzenia cyklu miesiączkowego-objawy lęku wolnopłynącegopsychologiczna reakcja albo następstwo objawów osiowychpostacie:*zaburzenia treści myslenia ( sądy depresyjne) czyli negatywna ocena siebie, teraźniejszości, chory tworzy światopogląd depresyjny*wtórne irojenia depresyjne one wynikają z obniżonego nastroju, lęku np. nic nie ma sensu, urojenia winy, karyCHARAKTERYSTYKA ZESPOŁU MANIAKALNEGO1-OBJAWY OSIOWE W ZESPOLE SĄ ODWRÓCONE W ZESPOLE DEPRESYJNYM*zaburzenia nastroju podstawowego w postaci nastroju maniakalnegoprzejawy:-stałe wzmożenie samopoczucia np. radość, szczęście beztroskość, skłonność do żartów. Jest to brak reakcji adekwatnych na wydarzenia przykre, nastrój gniewny przyczyną konfliktu w otoczeniu*zaburzenia napędu psychoruchowego (podniecenie maniakalne)przejawy:-przyśpieszone myslenie-gonitwa mysli-odwracalność uwagi-chorzy są wielomówni- myslenie jest nie produktywne- -nasilona aktywność ruchowa*zaburzenia rytmów biologicznych( znaczne skrócenie długości snu)*zaburzenia emocji w postaci dysforii czyli nastrój gniewnyprzejawy objawów wtórnych w przypadku zespołu maniakalnego:-w zakresie myslenia zawyżona samoocena własnych możliwości-nie dostrzeganie trudnosci w realizacji podejmowanych działań-zaburzenie w zakresie samooceny do poziomu urojeń -urojenia prześladowczeprzejawy w otoczeniu społecznym:-powierzchowne zainteresowanie otoczeniem-pochopne działanie w otoczeniu-nie mają cierpliwosci- dązenie do natychmiastowego działania- działania są nie przemyślane , haotyczneleczenie- farmakoterapia, rodzina pozytywne, psychoedukacja, psychoterapiaZABURZENIA OSOBOWOŚCI( FARMAKOTERAPIA-LECZENIE)to najczęstsza kategoria zaburzenia osobowości i nerwiceEtiologia:Rozwojowy charakter ma swój początek w okresie dzieciństwa, w okresie adolescencji różne przekształcenia, stabilizacja nastepuje przed 18 rokiem życiaZaburzenia osobowości- jest to trwały, powtarzalny wzorzec percepcji rzeczywistości organizowania doswiadczenia i zachowań jednostkiZaburzenia osobowosci inaczej psychopatia, mogą one wystepować z nerwicamiCechy wspólne zaburzeń osobowosci:-słabość uczuć wyższych-nieumiejętność nawiązywania właściwych relacji międzyludzkich-błędy w ocenie otoczenia ( osoba z zaburzeniami osobowosci) życzeniowo spostrzega rzeczywistość tak jak ja widzi-niedojrzałe psychicznie-dyscharmonia psychiczna-polega na wystapieniu wielu sprzecznych cech doprowadzające do konfliktów zewnetrznych-przewaga sfery popedowo-emocjonalnej nad sferą poznawczą – uczuciową-często wykazuje się skrzyżnym egocentryzmem-niezdolność do uczenia się w oparciu o wzmocnienia społeczne ( nagrody i kary)-nieumiejetność- przewidywania-brak poczucia odpowiedzialnosci, winy, wyrzytów sumienia-pozorna ogłada towarzyska, ujmujący sposób byciaTrzy grupy zaburzeń osobowości:1-zaburzenia A to zaburzenia charakteryzujące się dziwacznością i ekcentrycznościąprzykład-osobowość paranoiczna,chizoidodalna2-zaburzenie B cechuje się dramatycznością, emocjonalnością,lekceważeniemprzykład-osobowość histrioniczna, socjopatyczna3-zaburzenie C cechuje się napięciem lękiem i przerażeniemprzykład osobowość unikająca, bierna-zależna