Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Propedeutyka
FIZJOTERAPIAI FIZYKOTERAPIA1.Ciepłolecznictwo:- parafinoterapia- żele ( specjalne sole, np. magiczny żel )- nawiew ciepłego powietrza- terapia cieplna skojarzona ( zabieg cieplny, mikromasaż, np. aparat Aerodyn )Formy:- dostarczanie ciepła jak wyżej- wzbudzanie ciepła w tkankach np. ultradźwięki, KF krótkie fale- odebranie ciepła krioterapia schładzanie tkanek2.Światłotecznictwo:- Lampa Sollux ( stołowa i statywowa ) IR infra-red ( promieniowanie podczerwone )- Lampa kwarcowa UV ultra-violet ( promieniowanie ultrafioletowe )- Laseroterapia3.Elektroterapia:- prądy małej częstotliwości ( 0 1000Hz )v prądy diadynamiczne ( Bernard )v prąd Traberta ( prostokątny 143Hz )v TENS ( 10 100Hz; 25 30 mA )- prądy średniej częstotliwości ( 1000 100 000Hz )v prądy zmiennev prąd interferencjalny ( Nemeca )- prądy dużej częstotliwości ( 500 kHz 5000 MHz )v krótkie fale ( dł. 11,06m; 27,12MHz )v fale decymetrowe ( 69cm; częst. 433,92 MHz )v mikrofale ( 12,5cm; 2450 MHz )Prąd stały ( galwaniczny ):- galwinizacja ( prąd stały )- jonoforeza ( prąd stały + lek )- kąpiel elektryczno wodna Elektrostymulacja:- mięśni normalych unerwionych ( trening mięśni, elektrogimnastyka )- elektrostymulacja czynnościowa ( mięsień strzałkowy w opadaniu stopy )- mięśni odnerwionych ( zapobiega zanikom mięśniowym )- mięśni gładkich ( np. mięśnia macicy specjalne elekt. dopochwowych )- przezskórna nerwów ( TENS ) głównie przeciwbólowoElektrodiagnostyka np. reobaza, chronaksja, krzywa i/t.4.Ultradźwięki drgania powyżej 20 kHz.Sprzęganie głowicy z ciałem:- olej parafinowy- żele- woda kąpiel częściowa kończyn5.Wodolecznictwo ( hydroterapia ):kąpiele:- całkowite- częściowe- kinezyterapia- perełkowe- tlenowe- aromatyczne- elektr.-wodne- masaż podwodnyinne:- polewania- natryski stałe- natryski ruchome- zmywania - nacierania- szczotkowania- oklepywanie- zawijanie- okłady- kompresybez ciśnienia wody:- sauna- kąpiele parowe6.Pole elektromagnetyczne ( magnetronik, Alphatron, Biopuls ) pulsujące pole magnetyczne małej częstotliwości, specjalne aplikatory ( płaskie lub w kształcie cewki ).7.Terapia skojarzona, np.:- prąd galwaniczny + ultradźwięki- jonofonoforeza ( podawanie leków poprzez ultradźwięki )- pole magnetyczne + laser IR8.Balneoterapia jest to zastosowanie do celów leczniczych naturalnych tworzyw uzdrowiskowych:- wód leczniczych- peloidów- gazów leczniczychLecznicze wody mineralne woda, która zawiera w 1 dm co najmniej 1 gram mikroskładników takich jak: siarczany, chlorki, węglowodany ( aniony - ); sód, wapń, magnez ( kationy + ).Lecznicze mogą być również wody mineralne o zawartościach poniżej 1 dm zawierające jeden z w/w składników i określa się je jako słabozmineralizowane wody swoiste.Wody lecznicze ( def. obowiązująca obecnie ) jest to woda podziemna, bakteriologicznie i chemicznie bez zarzutu, o niewielkich wahaniach składu chemicznego i właściwości fizycznych o działaniu leczniczym udowodnionym naukowo.Wody lecznicze dzieli się na: - lecznicze wody mineralne- lecznicze wody swoiste- lecznicze wody termalnev woda hipotermalna ( od 20 do 35 C )v woda homeotermalna ( > 35 Ł 40 C )v woda hipertermalna ( > 40 C )Rodzaje wody swoistej i mineralnej:- woda żelazista- woda fluorkowa- woda bromkowa- woda jodkowa- woda manganowa- woda arsenowa- woda siarczkowa- woda borowa- woda krzemowa- woda radoczynna- woda kwasowęglowa- szczawa ( wodoro-węglanowo-magnezowe i wodoro-węglanowo-wapniowe wody )Rodzaje zabiegów przy użyciu wód leczniczych:- kąpiele: całkowite, częściowe, indywidualne ( w wannie ), zbiorowe ( w basenie, naturalne zbiorniki na otwartej przestrzeni )- kuracje pitne- inhalacje ( wziewania )- przepłukiwaniaKąpiele lecznicze ( wg Straburzyńskiego 1988 ) do kąpieli leczniczych zalicza się tylko kąpiele przy użyciu naturalnych tworzyw uzdrowiskowych, tj. wód leczniczych, towarzyszących im gazów oraz peloidów.Sztuczne kąpiele lecznicze ( wg Staburzyńskiego 1988 ) kąpiele w roztworach różnych soli w wodzie gospodarczej oraz gazach technicznych.Można zaproponować nazwy i podział:- naturalne kąpiele lecznicze- sztuczne kąpiele lecznicze- kapiele lecznicez w wodzie gospodarczej, a więc kąpiele lecznicze to różnego rodzaju kąpiele wykorzystywane w celach zdrowotnych i terapeutycznych ( wszystkie kąpiele poza higienicznymi ).Kąpiele medyczne ( wg Pratzela i Schnitzera ) do których zaliczamy:- kąpiele w naturalnych tworzywach uzdrowiskowych- kąpiele w wodzie , w której rozpuszczono naturalne tworzywa uzdrowiskowe- kąpiele w wodzie z dodatkiem roślin leczniczych.Brak w tym podziale kąpieli typowych dla wodolecznictwa, którym nie można odmówić charakteru leczniczego medycznego.Peloidy ( pelos z gr. Błoto ) są to naturalne tworzywa przyrodnicze składające się z:- substancji mineralnych- substancji organicznych- mieszanych ( mienralno-organicznych ).Ogólny podział peloidów:A. Osady podwodne:- Abiolity:v Szalmy mineralne ( osady ): wapniowe, krzemionkowe, glinkowe ( glina, iły, margle )- Biolity:v Muły organiczne ( sapropel, gytja ) osady podwodne ( szlam mineralny + produkty rozkładu flory i fauny ) v Torfy ( borowina ) produkty butwienia substancji roślinnych w środowisku wodnymv Szlamy torfiaste: Torf + szlam mineralny Zalew i wypływ wód mineralnych ze źródeł w obrębie złóż torfu ( np.: gytja w Szwecji )B. Ziemie lecznicze:- glinka biała- wulkaniczne tufy ( np.: Eifelfango )9.Inne działania:- masaż podciśnieniowy, np.: VACO 5 cz. Aparatu Galva 5 Therapy- masaż pneumatyczny ( specjalne mankiety ciśnieniowe, wypełnione powietrzem okłady z określonym powietrzem )II KINEZYTERAPIA1.Kinezyterapia o działaniu miejscowym:*Ćwiczenia bierne - są to ćwiczenia wykonywane przez kinezyterapeutę lub aparat CPM ( Continuous Passive Motion ciągły bierny ruch ) bez czynnego udziału chorego. Dzielimy je na: właściwe i redresyjne.Cel ćwiczeń biernych właściwych:- Zachowanie pełnego zakresu ruchu w stawie- Zachowanie pełnej długości i elastyczności mięśni- Utrzymanie elastyczności torebki stawowej i więzadeł- Ułatwienie krążenia krwi i chłonki- Zapobieganie odleżynom długotrwale leżącym- Zachowanie czucia propriocetywnego i pamięci ruchowejZasady wykonywania ćwiczeń biernych:- właściwy dobór pozycji ( w leżeniu lub w siadzie )- ruch powinien być pełny, w pełnym zakresie ruchu w stawie- ruch wykonuje się do granicy bólu- ruch wykonuje się 20 30 razy w stawie - stosuje się je codziennie lub 2 razy dziennieĆwiczenia bierne stosujemy:- w porażeniach i niedowładach mięśni; mięśnie wiotkie- stany po długotrwałych unieruchomieniach kończyn- początkowy okres uruchamiania stawu po zabiegu operacyjnym- choroby układu krążenia gdzie ruch i wysiłek fizyczny nie jest jeszcze wskazany- ostre stany zapalne stawów ( tk. Okołostawowych ), żył, znacznie podwyższona temperatura ciała.*Ćwiczenia redresyjne ćwiczenia bierne wykonywane przez fizjoterapeutę lub aparat, bez czynnego udziału chorego.Redresje można wykonywać:- ręką kinezyterapeuty- przed redresją wykonuje się ćwiczenia fizyczne i masaż okołostawowy, znieczulenia nowokainowe- przy użyciu przyborów ( woreczki z piaskiem, ciężarki, specjalne wyciągi fizjoterapeutyczne, z wykorzystaniem systemu bloczkowo-ciężarkowego do wzmocnienia mięśni antagonistycznych w stosunku do przykurczonych )- wykorzystuje się dźwignie- nagrzewanie tkanek okładami parafinowymi; lampą SolluxRodzaje przykurczów:- przykurcz miękki oddający się ćwiczeniom- przykurcz twardy oporny na ćwiczenia, konieczne jest zastosowanie aparatów lub szyn- przykurcz oporny na ćwiczenia i aparaty należy zastosować znieczulenie ogólne lub miejscowe i na siłę zniwelować ten przykurcz*ćwiczenia czynno-bierne ruch prowadzony jest biernie, pacjent czynnie rozluźnia mięśnie*samowspomagane są to ćwiczenia gdzie pacjent siłą mięśni kończyny zdrowej wspomaga pracę osłabionych mięśni kończyny przeciwnej, lub kończyną górną wspomaga ruch kończyny dolnej.- Stosuje się zestaw linowo-bloczkowo- Ćwiczenia samowspomagane łatwo wykonuje się w kabinie z kraty lub wokół tej kraty- Laska gimnastyczna- Mogą być również formą autoredresji *czynne w odciążeniu samodzielne wykonanie ruchu przy odciążeniu ćwiczonego odcinka ciała poprzez:- podwieszenie kończyny podwieszenie osiowe na podwieszkach i linkach w kabinie z kraty lub innych systemach podwieszeń ( therapy-master podwieszenie nad osią stawu ) ( kabina UGUL-a )- zmniejszenie tarcia o podłoże, wykorzystanie płaszczyzn poślizgowych- podtrzymanie kończyny przez kinezyterapeutę- zanurzenia w wodzieCel:- uzyskanie przyrostu słabych, osłabionych mięśni- tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśniowej ( stosuje się ćw. na czas )Wskazania:- zaniki i znaczne osłabienia mięsni od +1 do +2- słaby zrost kostny- stany chorobowe powierzchni stawowych ( zmiany zwyrodnieniowe ), polega na zmniejszeniu tarcia powierzchniZasady:- ruch w płaszczyźnie poziomej- podwieszki powinny całkowicie odciążać kończynę*ćwiczenia izometryczne ( izo stały; metrum miara ) nie zmienia się wymiar mięśni, polega na czynnym napinaniu mięśnia bez zmiany jego długościDwa rodzaje napięć:- sposób gdzie napinanemu mięśniowi przeciwstawia się drugi mięsień lub grupa mięśniowa- przyłożenie siły większej niż rozwija mięsień danej w pozycjiCel:- przyrost mięśniowy- przeciwdziałanie zanikom mięśniowym- utrzymanie aktywności mięsni i odcinkach ciała objętych unieruchomieniem ( np.: napięcie mięśnia czworogłowego w gipsie ) jedyny sposób czynnego napinania ,mięśni bez skutków ubocznychWskazania:- proste zaniki mięśniowe- zaniki z nieczynności ( np.: unieruchomienie kończyny )- przypadki gdy przeciwwskazany jest ruchSposoby prowadzenia ćwiczeń:- dokładny instruktaż ( jak napinać, który mięsień, odpowiednia pozycja )- wykonanie kilku do kilkudziesięciu napięć w seriach- kilka razy dziennie- bez przeciążenia mięśniaKrótkie ćwiczenia izometryczne zasady:- opór submaksymalny- czas napięcia 5 sekund- czas przerwy między powtórzeniami 5-10 sekund- ilość powtórzeń 10- ilość serii 3 ( 3 sety )- ilość dni treningowych 5- 2 dni przerwy- poprzedzone rozciągnięciem mięśnia*czynne w odciążeniu z oporem oprócz odciążenia stosujemy pewien opór:- podwieszenie osiowe , podpięcie mankietu, system bloczkowo-ciężarkowy, umieszczenie bloczka kierunkowego - zwiększenie płaszczyzny oporu lub szybkości ruchu- stosujemy ciężary od 1 do 5 kg*czynne wolne - samodzielne wykonanie ruchu z pokonaniem ciężaru ćwiczonego odcinka ciała, bez przyborów, np.:- unoszenie kończyn bez przyborów i przyrządów z pokonaniem ciężaru odcinka ciałaCel:- zwiększenie siły mięśniowej- utrzymanie zakresu ruchu w stawach- poprawa koordynacji ruchowejWskazania:- osłabienie mięśni- siła mięśni powyżej 3 w skali Lovetta- tempo stopniowania wolne, stopniowo wzrasta- można wykonywać indywidualnie lub zbiorowo- jedna grupa mięśniowa nie może być dłużej ćwiczona niż 15 minut w zestawie ćwiczeńStopniowanie trudności:- zwiększanie tempa wykonywanych ćwiczeń- przedłużyć czas trwania ćwiczeń- dobieranie ćwiczeń coraz trudniejszych- pomijanie pozycji izolowanych, wykonywanie w złożonych płaszczyznachPozycje izolowane sztuczne pozycje, wymuszające określony ruch w stawie, np.: zginanie, przedramienia na tzw. modlitewniku .*czynne oporowe - są to ćwiczenia w trakcie których chory pokonuje ciężar ćwiczonego odcinka ciała oraz siłę zewnętrzną przeciwdziałającą wykonywanemu ruchowi:- system bloczkowo-ciężarkowy- maszyny do ćwiczeń oporowych- hantle , sztangielki, sztanga, itp.( metoda De Lorme, Mc Quena, piramida, itd. )Sposoby ćwiczeń oporowych rozróżnia się zwykle ćwiczenia oporowe gdzie różne jest tempo, liczba powtórzeń, przerwy między powtórzeniami.Trening wg metod treningu oporowego ( metoda De Lorme, Mc Quena ) siłowy trening sportowy z zastosowaniem metod treningowych i rygorystycznych. Do treningu zalicza się trening siłowo-wytrzymałościowy.Skurcze mięśniowe:- skurcz izometryczny ( statyczny ) długość mięśnia nie zmienia się- skurcz izotomiczny ( stałe napięcie ) praca dynamiczna mięśnia, w której zmienia się długość mięśnia:v skurcz koncentryczny zbliżają się przyczepy mięśnia do siebiev skurcz ekscentryczny przyczepy mięśniowe oddalają się od siebiev skurcz anksotomiczny przykład: skurcz gdzie opór dla mięśnia ciągle rośnie osiągając wartość max i w pewnym momencie spadnie do zerav skurcz izokinetyczny o stałej kinetyce ( szybkość ruchu )Rodzaje oporowania w ćwiczeniach dynamicznych:- ręka terapeuty- drugą kończyną- ciężary wolne ( hantle, sztangle, mankiety ), woreczki z piaskiem, sprężyny, gumy, bloczki ciężąrkiwe, opór wody, substancje elastyczne i dające się modelować, głównie do ćwiczeń rąk; atlasy, wieże , bloczek kierunkowy.Rodzaje mięśni w zależności od pełnionej funkcji w trakcie ruchu:- mięśnie agonistyczne odpowiedzialne za zamierzony ruch- mięśnie synergistyczne współdziałające z agonistycznymi, wspomagają ich pracę głównie w ruchach złożonych- mięśnie antagonistyczne przeciwdziałają nadmiernemu skurczowi danego mięśnia- mięśnie stabilizujące ustalają odcinki ciała, które nie biorą udziału w danym ruchu, jest to stabilizacja sąsiednich stawów nie biorących udziały w ruchu.*prowadzone- ćwiczenia czynne wykonane z pomocą terapeuty lub samego chorego ( samowspomagane )Wskazania do ćwiczeń prowadzonych:- osłabienie mięśni- zaburzenia pamięci wzorców ruchowychSposób prowadzenia:- pozycja izolowana połączenia ze stabilizacją bliższego odcinka ciała- wykonywanie ćwiczeń na komendę- wspomaganie tego ruchu nie może być zbyt duże, żeby nie przekształciło się w ćwiczenia bierne*inne formy działań:- ćwiczenia redresyjne redresje = rozciąganie przykurczonych tkanek miękkich okołostawowych lub mięśni- wyciągi redresyjne, fizjoterapeutyczne: wyciąg szyjny, lędźwiowy (pętla Glissona )- ćwiczenia synergistyczne:v kontralateralne druga kończyna ćwiczona z oporem ( max )v ipsilateralne ćwiczenia wolne od opatrunku gipsowego tej samej kończyny, ćw. z oporem ( max )- ćwiczenia oddechowev ogólne prawidłowe oddychanie zwiększające wydolność oddechowąv w chorobach płuc i torachirurgii ( thorax klatka piersiowa )- ćwiczenia relaksacyjne ( rozluźniające ) odpowiednie pozycje ciała, zmniejszenie napięcia mięśni- ćwiczenia w czynnościach dnia codziennego ćwiczenia przypominające np. mycie się, jedzenie, ubieranie się, samoobsługę, itp.- pionizacja i nauka chodzenia:v w oddziale szpitalnym ( w łóżku i na stole pionizacyjnym )v nauka chodzenia asekuracja, laski, kule, balkoniki, szyna sufitowa, itp. )- ergoterapia*inne rodzaje ćwiczeń:- nauka jazdy na wózku inwalidzkim- ćwiczenia specjalne do jazdy na wózku inwalidzkim.2.Kinezyterapia o działaniu ogólnousprawniającym:*Ćwiczenia ogólnokondycyjne:- wytrzymałościowe- siłowe- wytrzymałościowo siłowe- kształtujące ( drabinka, ławeczka, przybór, współćwiczący )*Ćwiczenia w wodzie:- odciążenie ( wykonane wolno )- rozluźnienie, wzmocnienie ( opór ), ( wanny, tank Hubbarda, baseny rehabilitacyjne i ogólne )*Gimnastyka poranna wykonywanie ruchów we wszystkich stawach*Sport osób niepełnosprawnych różne dyscypliny sportu*Inne rodzaje ćwiczeń 3.Badanie pacjenta dla potrzeb kinezyterapii:*Wywiad rozmowa z chorym lub jego rodziną ( otoczeniem ) ważny głównie w leczeniu zamkniętym. Pozwala ocenić powstanie choroby, jej przebieg, skutki fizyczne, psychiczne, społeczne i zawodowe oraz skuteczność dotychczasowego leczenia.*Pomiary linijne: pomiar miarą centymetrową:- długość bezwzględna dł. Samego kośćca na tej samej kończynie- długość względna wybrany punkt innej cz. Ciała a punkt na kończynie- pomiar deseczkami, np.w staniu dł. Kończyny dolnejw siadzie dł. Podudziaw leżeniu dł. Uda ( 90; 90 )- pomiary obwodów ( różnych cz. Ciała )*Badanie zakresu ruchu w stawach:- ruch czynny- ruch biernyZakres ruchu w stawie mierzy się goniometrem ( kątomierzem ):- oś obrotu w stawie - ramiona goniometru w osi długości lu równolegle do segmentu ruchu- określenie pozycji zerowej- protokołowanie zapis zakresu ruchów*Ocena siły mięśniowej:- testowanie mięśni wg Lovetta ( 0, 1, 2, 3, 4, 5 ) odpowiednie pozycje badania ( skala sześciostopniowa )- skala Kandalów ( 0 100%; 0; 5%; 10%; 10 90%; 95%; 100% ) ( skala trzynastostopniowa )- skala Danielsa i Williamsa ( + i - ), np. 2+; -3; ( skala trzynastostopniowa )- dynamiczny pomiar siły ( sprężynowe, tensometryczne, monometry ), pozycje do badania + pomiar momentów siłSkala Danielsa i Williamsa Skala Kendalów0 0%1 5%-2 10%2 20%2+ 30%-3 40%3 50%3+ 60%-4 70%4 80%4+ 90%-5 95%5 100%Test Lovetta:0 brak wyczuwalnego pod dotykiem napięcia mięśniowego1 - wyczuwalny skurcz mięśnia2 wyraźny skurcz mięśnia, zdolność tego mięśnia do wykonania ruchu z odciążeniem3 czynny ruch z pokonaniem ciężaru danego odcinka ciała4 ruch czynny z pewnym oporem5 ruch czynny z pełnym oporem odpowiednim dla danego pacjentaMożna skalę Lovetta odnieść do procentów:Skala Lovetta %0 0%1 10%2...