Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
PRAWO – system norm postępowania pochodzących od państwa, zabezpieczonych możliwością legalnego użycia przez państwo przymusu, którego celem jest podporządkowanie podstaw życia społecznego i gospodarczego przymus państwowy np. działalność komorników państwowych policji, zakładów karnych
PRAWO STANOWIONE
Stanowienie prawa – jest jednostronnym, władczym, konwencjonalnym i konstytutywnym aktem decyzyjnym podjętym przez państwa, w wyniku którego powstaje akt prawodawczy
Akt prawodawczy (źródło prawa) – tekst organu władzy publicznej wprowadzający do systemu nowe obowiązujące normy albo zmieniające istniejące dotychczas
Tworzenie, a stanowienie prawa (prawo stosują sądy oraz szeroko rozumiana administracja rządowa)
Prawo precedensowe
Kraje anglosaskie – takie same wyroki w podobnych sprawach
System kontynentalny – inne wyroki w podobnych sprawach przy czym obydwa są zgodne z prawem
W Polsce nie ma precedensu – sądy są podległe ustawom i konstytucji
Norma prawna – wynikająca z przepisów reguła postępowania, usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym. Ma charakter: GENERALNY, ABSTRAKCYJNY, OBLICZONY NA WIELOKROTNE STOSOWANIE
Budowa normy prawnej:
HIPOTEZA – określa, kiedy określona norma znajduje się w konkretnej sytuacji
DYSPOZYCJA – sposób zachowania się w danej sytuacji, co należy robić, a czego nie można robić
SANKCJA – informuje o tym, jakie skutki pociągnie za sobą niezastosowanie się do dyspozycji
Rodzaje norm prawnych:
Bezwzględnie obowiązujące – zawierają reguły postępowania obowiązujące bezpośrednio adresatów i wytyczają możliwość odmiennego uregulowania danych spraw
Jednostronnie bezwzględnie obowiązujące – wyznaczają minimalny zakres ochrony, mogą być zmienione na korzyść chronionego
Względnie obowiązujące – mają zastosowanie wtedy, gdy adresaci normy nie uregulowali danych spraw inaczej (charakter subsydiarny – tylko wtedy, gdy strony nie umówią się w sposób inny)
Przepis prawny: jednostka redakcyjna aktu prawotwórczego (akt prawotwórczy składa się z przepisów)
Przepis nie zawsze pokrywa się z normą prawną, normy prawne wyprowadzane są z przepisów
Instytucja prawna: ma mniejsze zespoły norm prawnych odnoszących się do poszczególnych zagadnień w ramach pewnej gałęzi prawa
System prawa:zbiór wszystkich aktów normatywnych obowiązujących w danym państwie, powiązanych za sobą pewnymi wspólnymi ideami przewodnimi i podzielonymi na gałęzie prawa
Gałęzie prawa: Wyróżniane są na podstawie interesu o dużym znaczeniu społecznym, któremu służą i jakie stosunki społeczne regulują. Wyróżnia się, prawo: konstytucyjne, administracyjne, finansowe, cywilne, handlowe
Wykładnia prawa: Proces myślowy zmierzający do ustalenia właściwej treści, znaczenia norm prawnych zawartych w przepisach prawa, Stosowana tylko do tekstów niejasnych i tylko w niezbędnym zakresie
Nie tworzy ani nie modyfikuje nowych norm prawnych
Konstytucja Podstawa całego systemu prawnego państwa, określa:
Podstawowe zasady ustroju politycznego, społecznego i gospodarczego
Strukturę i kompetencje organów państwa
Stosunki pomiędzy obywatelem a państwem
Nadrzędność wobec pozostałych aktów normatywnych
Obowiązuje Konstytucja z dn. 02.04.1997r.
Trybunał Konstytucyjny:
15 Sędziów wybieranych przez Sejm na 9 lat
Kompetencje: Kontrola norm Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami Państwa
Orzeczenia mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne
Ratyfikowane umowy międzynarodowe
Rodzaje umów: O przekazaniu organizacji międzynarodowej kompetencji władzy państwowej w niektórych sprawach Ratyfikowane za uprzednią zgodą parlamentu wyrażoną w ustawie
Zawarte na drodze samodzielnej ratyfikacji przez Prezydenta RP
Zasada bezpośredniego stosowania umów międzynarodowych
Ustawa
Ustanawiana w specjalnej procedurze legislacyjnej procedurze legislacyjnej (przygotowanie ustawyàsenatàpoprawkiàsejmàuchwalenie ustawyàprezydent (albo wetuje ustawę i trafia ona powrotem do sejmu, albo wysyła ją do trybunału konstytucyjnego albo ją przyjmuje)àpublikacja w dzienniku ustawàvacatio legis – odpowiedni termin wejścia)
Obowiązkowa materia ustawodawcza:
Prawa, wolności i obowiązki jednostki w państwie
Zasady organizacji i działania naczelnych organów państwa
Uchwalanie budżetu państwa i kontrola legalności ich działania
Podstawa obowiązywania aktów podstawowych (rozporządzeń)
Kodeksy - Akt prawodawczy, w formie ustawy, którego celem jest całościowe, względnie wyczerpujące, niesprzeczne uregulowanie wybranej sfery życia społecznego, zastępujące dotychczasowe rozproszone akty normatywne (np. Kodeks cywilny, postępowania cywilnego, karny, karny wykonawczy, spółek handlowych, etc.)
Rozporządzenie z mocą ustawy
Szczególny akt prawny Wydawany przez Prezydenta na wniosek Rady Ministrów, warunki
Rozporządzenia: Akt normatywny wykonawczym Wydawany na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie, przez uprawniony organ: Prezydent RP, Rada Ministrów, Premier, Ministrowie, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Brak możliwości dalszego delegowania uprawnień
Akty prawa miejscowego Obowiązują na obszarze działania organu, który je wydał, Organy uprawnione: organy samorządu terytorialnego, organy administracji państwowej, Niezbędna delegacja ustawowa
Akty prawa wewnętrznego Nie są powszechnie obowiązujące, Adresowane są jedynie do jednostek podległych organowi:
Uchwały Rady Ministrów
Zarządzenia Premiera i Ministrów
Nie mogą stanowić podstawy dla wydawania decyzji administracyjnych, orzeczeń sądowych wobec obywateli
Prawo wspólnotowe
Pierwotne źródła praw: traktaty (JAE, z Maastricht, Amsterdamski)
Wtórne: rozporządzenia Dyrektywy Decyzje Zalecenia i opinie Rozporządzenia
Akt normatywny o charakterze generalnie abstrakcyjnym
Stosowany bezpośrednio we wszystkich krajach wspólnotowych, nie wymaga implementacji
Publikowany w „Dzienniku Urzędowym Wspólnot”
Powinny być stosowane przez sądy
Dyrektywa (znaczenie à harmonizacja prawa)
Wiąże kraje członkowskie będące jej adresatami w zakresie: Rezultatów Terminów osiągnięcia
Kraje członkowskie mają swobodę co do użytych metod
Odpowiedzialność odszkodowawcza Państw w przypadku wyrządzenia szkody osobom prywatnym
W niektórych przypadkach może być stosowana bezpośrednio
Decyzja obowiązuje w całości adresata indywidualny i konkretny charakter może być skierowana do państwa i podmiotów innych
Zalecenia i opinie tzw. SOFT LAW nie mają charakteru wiążącego państwa członkowskie starają się do nich stosować
Główne zasady prawa unijnego
należności unijnego porządku prawnego
pierwszeństwa prawa wspólnotowego – w przypadku konfliktu pomiędzy prawem krajowym a unijnym obowiązują normy unijne
skutki bezpośredniego – normy prawa wspólnotowego są samodzielnym źródłem praw i obowiązków jednostek
skutku pośredniego – na krajowych organach państwa ciąży obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnie z prawem unijnym
odpowiedzialności państw członkowskich za naruszenie prawa wspólnotowego – jednostkom, którym prawo to nadało określone uprawnienia może przysługiwać odszkodowanie za ich naruszenie
FINANSE PRYWATNE A PUBLICZNE Finanse publiczne – publiczne zasoby pieniężne, operacje tymi zasobami oraz normy prawne je regulujące Różnice: publiczne gromadzone na zasadzie przymusu zakres publicznych jest szerszy operacje w zakresie publicznych rzutują na ogólną równowagę finansową państwa
Funkcje finansów publicznych
Fiskalna – dostarczanie środków niezbędnych dla funkcjonowania państwa
Alokacyjna – wykorzystywanie środków pieniężnych do alokacji zasobów w gospodarce
Redystrybucyjna – wtórny podział dochodów, które ukształtowały się w efekcie ich podziału pierwotnego
Stabilizacyjna – środki pieniężne i instrumenty finansowe wykorzystywane są do stabilizowania gospodarki
Zdolność prawna osoby fizycznej
Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych
Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną.
Zdolność prawna osoby fizycznej ustaje z jej śmiercią
Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych - Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań poprzez własne działanie na drodze czynności prawnych
Brak zdolności do czynności prawnych: osoby, które nie ukończyły 13 lat osoby ubezwłasnowolnione całkowicie
Ograniczona zdolność do czynności prawnych małoletni, którzy ukończyli 13 lat ubezwłasnowolnieni częściowo
Pełna zdolność do czynności prawnych osoby pełnoletnie, nieubezwłasnowolnione wyjątek – kobieta nabywająca pełnoletniość przez zawarcie małżeństwa
Osoba bez zdolności do czynności prawnych Czynności dokonane przez taką osobę są nieważne, wyjątek gdy: należy do umów należących do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawa życia codziennego, umowa ta nie pociąga za sobą rażącego pokrzywdzenia
Osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych może sama dokonywać czynności prawnej, ale do jej ważności potrzebna jest zgoda przedstawiciela ustawowego, może zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, może zawierać umowę o pracę i rozporządzać swoim zarobkiem, może rozporządzać rzeczami oddanymi do użytku przez przedstawiciela ustawowego
Osoba prawna wyodrębniona jednostka organizacyjna, która przez przymiot i przez normę, przepisy prawa wyposażona jest w zdolność prawną, może ona występować w stosunkach prawnych jako ich podmiot.
Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisu do właściwego rejestru (charakter konstytutywny) Cechy osoby prawnej wyodrębnienie organizacyjne wyodrębnienie majątkowe określenie organów
ZDOLNOŚĆ PRAWNA – osoba prawna może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania (oraz odpowiadać za nie swoim majątkiem)
ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH – zdolność do kształtowania swojej sytuacji prawnej (praw i obowiązków) poprzez własne działania
OSOBY PRAWNE:
Skarb Państwa, sądy, JST, Wyższe Uczelnie, Kościoły, Spółki handlowe, Spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe
Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (tzw. ułomne osoby prawne):
Jednostki organizacyjne stanowiące pewne wyodrębnione i samodzielne struktury posiadające zdolność prawną, którym jednak nie przyznaje się osobowości prawnej:
handlowe spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo akcyjna)
spółki kapitałowe w organizacji
wspólnoty mieszkaniowe
Pełnomocnictwo – jest to przedstawicielstwo polegające na umocowaniu do działania w cudzym imieniu z bezpośrednim skutkiem dla reprezentowanego
Mocodawca -->pełnomocnictwo àpełnomocnik
Czynność jednostronna
Mocodawca – zdolność do czynności prawnych wymaganej dla danej czynności
Pełnomocnik – przynajmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych
PEŁNOMOCNICTWO
Ogólne pełnomocnik może dokonywać czynności zwykłego zarządu, forma pisemna pod rygorem nieważności
Rodzajowe określony rodzaj czynności prawnych jakie mogą być dokonywane
Szczególne do dokonania ściśle określonej czynności prawnej
Rzekomy pełnomocnik skuteczne pełnomocnictwo wymaga: właściwego umocowania pełnomocnika
jego działania w granicach umocowania, w innym przypadku ważność czynności rzekomego pełnomocnika
uzależniona jest od potwierdzenia, w przypadku braku zgody, pełnomocnik musi zwrócić co otrzymał od drugiej strony i naprawić ewentualne szkody
PROKURA szczególne pełnomocnictwo handlowe może być ustanowiona jedynie przez przedsiębiorcę wpisanego do KRS
prokura a pełnomocnictwo (cechy wspólne): podstawą jest zaufanie do pełnomocnika, działają w imieniu i ze skutkiem dla mocodawcy, są jednostronnymi czynnościami prawnymi (nie skutkują obowiązkiem działania na rzecz mocodawcy)
Różnice: prokura jest związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa mocodawcy, prokura posiada z góry ustalony zakres umocowania, nie można skutecznie ograniczyć zakresu umocowania prokurenta prokura jest nieprzenoszalna, prokura wymaga ujawnienia w rejestrze, śmierć mocodawcy nie powoduje wygaśnięcia prokury
SPÓŁKA CYWILNA
umowa spółki – brak ograniczeń podmiotowych z wyjątkiem innej spółki cywilnej
forma zawarcia (zależy od wkładu):
-nieruchomości – akt notarialny
-przedsiębiorstwo – z podpisem notarialnie poświadczonym
spółka nie posiada zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnej
cel: gospodarczy
Umowa spółki cywilnej
zobowiązanie się przynajmniej dwóch wspólników do działania w sposób oznaczony do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego
określenie wnoszonych wkładów
prowadzenie spraw i reprezentacja spółki
udział w zyskach
określenie udziału w stratach
przyczyny rozwiązania
klauzula następstwa
Prawa i obowiązki wspólników (majątkowe)
-prawa żądanie podziału zysków, żądanie zwrotu poniesionych wydatków i wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki, prawo do nadwyżki polikwidacyjnej
-obowiązki udział w ewentualnej stracie, wniesienie wkładu
Prawa i obowiązki wspólników (korporacyjne) prowadzenie spraw spółki, sprzeciw wobec spraw zwykłego zarządu, prawo głosu co do uchwał, wypowiedzenie udziału
reprezentacja – uprawnienie do dokonywania czynności prawnych, składania oświadczeń woli ze skutkiem dla spółki
Prowadzenie spraw spółki
Wszystkiego rodzaju czynności faktyczne i prawne o skutkach wewnętrznych, związane z prowadzeniem działalności przedsiębiorstwa. Podział:
sprawy zwykłego zarządu – może dokonywać każdy z wspólników, chyba że inny się sprzeciwi. Wymagana jest wtedy uchwała wspólników
sprawy przekraczające zwykły zarząd – uchwała wszystkich wspólników
czynności nagłe (okoliczności grożące poważną szkodą) – każdy ze wspólników
Odpowiedzialność wspólników spółki cywilnej
solidarna: odpowiada za całość długu. Spełnienie świadczenie przez jednego z nich zwalnia pozostałych
osobista: wierzyciel może sięgnąć do majątku osobistego wspólnika według swojego wyboru. Takiemu wspólnikowi przysługuje roszczenie regresowe wobec pozostałych
nieograniczona: brak górnej granicy odpowiedzialności, nie może być w żaden sposób ograniczona wobec osób trzecich
pierwszorzędna – wierzyciel nie musi sięgać do majątku spółki
Kodeks spółek handlowych
Zasady tworzenia, organizacje, funkcjono...