Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Współczesne inicjatywy: Art. 5 Konstyt RP „zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Ochrona środowiska-podjęcie/zaniechanie działań umożliwiające zachowanie/przywracanie równowagi przyrodniczej i polega szczególnie na: racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospod. zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom, przewracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego. Zrównoważony rozwój: „rozwój odpowiadający potrzebom dnia dzisiejszego, który nie ogranicza zdolności przyszłych pokoleń do zaspokojenia własnych potrzeb” – to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych.
Polityka ekologiczna – to dokument strategiczny, który przez określenie celów i priorytetów eko, wskazuje kierunek działań koniecznych do zapewnienia właściwej ochrony środowisku. Cele szczegółowe: krótkookresowe przygotowanie PL do członkostwa w UE 2002-2003, średniookresowe wdrożenie prawa o członkostwie w UE 2010-2012, długookresowe (przesłanki dla perspektywicznej strategii zrow rozw do ok. 2025). Działania priorytetowe: zakończenie wyznaczania obszarów siedliskowych (ESE NATURA 2000), przyjęcie projektu ustawy o organizmach GMO zgodnie z prawem UE, zamknięcie do końca 2009r wysypisk niespełniających wymogów unii, wprowadzanie tzw ‘zielonych zamówień’, wzmocnienie kadry inspekcji OŚ, która usprawni OŚ i pozwoli na kontrolę przestrzegania prawa, wspieranie platform technologicznych i ekoinnowacyjności w OŚ, przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego jako podstawy lokalizacji inwestycji, zwiększenie retencji wody, opracowanie krajowej strategii ochrony gleb, promocja wykorzystania metanu z pokładów C, ochrona atmosfery, ochrona wód, gospodarka odpadami, modernizacja systemu energetycznego.
Zagrożenia różnorodności biologicznej: Różnorodność biologiczna Polski determinują warunki: fizyczne, geograficzne i oddziaływanie ludzi – zarówno presja cywilizacyjna, jak i działania ochronne: problemem jest raczej duże zróżnicowanie regionalne między pn – wsch. Częścią kraju o stosunkowo dobrze zachowanej przyrodzie a uprzemysłowioną pd. Polski, wyginięcie w ciągu ostatnich 200 lat, 124 gat. Roślin, Forma zubożała o 10 gat. ptaków. 4 gat. ssaków i po 1gat. gadów i ryb. Niebezpieczeństwa ostrej ingerencji w środowisko przyr. Wiążą się z: -bezpośrednim wykorzystaniem żywych zasobów przyrody (leśnictwo, rolnictwo, rybactwo wędkarstwo, łowiectwo), -bezpośrednim oddziaływaniem na środowisko przyr. (gosp. przestrzenna, gosp. wodna, gosp. morska), -pośrednim oddziaływaniem na środowisko ( przemysł, infrastruktura techniczna, transport, turystyka i rekreacja).
Zagrożenia związane z gosp. Rolną Czynniki powodujące degradację walorów przyrodniczych: -urbanizacja, fragmentaryzacja terenu powodująca izolację populacji dziko żyjących gatunków -osuszanie mokradeł (torfowisk, cieków wodnych, podmokłych łąk) połączone z niszczeniem naturalnej szaty roślinnej, -zmniejszenie retencji wodnej dolin i przyspieszenie tempa odpływu wód powierzchniowych, połączone z pogłębieniem koryta oraz wycinanie zadrzewień i zakrzewień nadrzecznych -wprowadzenie wielko powierzchniowych monokultur gatunków hodowlanych na potrzeby intensywnej produkcji. Miedze na polach potrzebne, bo tam mogą być dzikie rośliny lub mogą być siedliskiem dla np. owadów -zanieczyszczenia i zatrucia gleby i wód na skutek chemizacji rolnictwa i nadmiernego zużycia nawozów sztucznych, -wprowadzanie obcych biograficznie gat. do środowiska oraz genetycznie zmodyfikowanych odmian roślin i zwierząt, które na danym terenie nie mają wrogów naturalnych i bez przeszkód wygrywają konkurencję z gatunkami rodzimymi -budowa płyt pod oborniki, zapobiega przesiąkaniu związków w głąb profilu gruntowego zanieczyszczających wody podziemne. Zanik hodowli tradycyjnych ras zwierząt gospodarskich. Zagrożenia związane z gosp. leśną: Na obniżenie różnorodności biologicznej w lasach wpływa: -pozyskiwanie masy drewna, większej od przyrostu -wprowadzenie gat. szybko rosnących bez względu na warunki siedliskowe -stosowanie niewłaściwych metod gospodarowania (zrąb zupełny, głęboka orka) -zwiększenie intensywności nawożenia i stosowanie chemicznych środków ochrony lasu przed szkodnikami, co chroni przed danym szkodnikiem, ale powoduje osłabienie naturalnej odporności eksperymentów -wprowadzanie gatunków obcego pochodzenia, które mogą powodować przekształcenia w ekosystemach -zalesianie nowych obszarów bez pozostawiania otwartych przestrzeni. Obecnie w gosp. leśnej, szczególnie w lasach państwowych, eksponuje się środowiskowo- ochronną funkcję lasów
Gosp. rybacko-wędkarskiej: -wprowadzenie obcych gat. lub odmian, czego skutkiem jest ustępowanie rodzimych gatunków słabych konkurencyjnie oraz przenoszenie chorób i pasożytów -zarybianie materiałem niedostosowanym do warunków siedliskowych –nadmierna eksploatacja zasobów, -zanieczyszczenie ekosystemów wodnych. Punktowe źródła zanieczyszczeń pochodzące z chowu ryb, a także z przetwórni. łowiectwo może wywierać negatywne skutki na różnorodność biologiczną, jeśli dopuści się do: * nadmiernej eksploatacji populacji gat. łownych zagrażającej ich wyginięciu na określonych obszarach lub poprzez obniżenie liczebności gat. dopuszczając do obniżenia różnorodności genetycznej. *utrzymanie zbyt wysokiej liczebności gat. łownych, która narusza równowagę w ekosystemach -introdukcje do otwartej przyrody obcych gat.
Introdukcja-celowe wprowadzenie do ekosystemu obcego gatunku, pochodzącego z innego obszaru geogr. Może być b. konkurencyjny i wyniszczyć gat. Rodzime. W lesie kabackim introduktem jest niecierpek drobnokwiatowy. Zagrożenia związane z gospodarką przestrzenną: -zajmowanie terenów pod zabudowę (Wilanów, Białołęka) -intensywna urbanizacja połączona z rozbudową infrastruktury -powstanie „barier ekologicznych” tj. kanałów, dróg i zapór. W konsekwencji dochodzi do fragmentacji ekosystemów i rozdrobnienia siedlisk populacji poszczególnych gat., które tracą możliwość swobodnego krzyżowania się i przepływu genów w obrębie dużej populacji, co może przyczynić się do stopniowego wymierania gat.
Zagrożenia związane z gosp. Wodną i morską -zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych na skutek zrzutu nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków oraz spływu powierzchniowego z upraw rolnych , a także z różnego rodzaju szlaków komunikacyjnych . Czynniki te powodują eutrofizację, co w glebie prowadzi do zmian ekosystemu.
Oddziaływanie przemysłu. Najgroźniejsze zanieczyszczenia wiążące się z: -emisję gazów i pyłów do atmosfery, zrzutem ścieków, składowaniem odpadów, hałasem i promieniowaniem, skutkiem tych działań jest postępująca eutrofizacja i zakwaszenie siedlisk, a w konsekwencji zmiana ekosystemu -ogrzewaniem powierzchniowym warstw gleby szerokości kilku lub więcej metrów przez sieci przesyłające ciepło, co zmienia warunki mikroklimatyczne -zrzut wód podgrzanych, pochodzących z procesów produkcji energii elektrycznej; do rzek; jezior, w których powstają strefy o podwyższonej temperaturze gdzie zubożeniu ulega struktura ekosystemu -eksploatacja zasobów surowcowych, w efekcie, czego następuje degradacja: hałdy, osuwiska i zapadliska ulegają zmianą. Warunki siedliskowe- zmiana chemizmu gleb, powstawanie lejów depresji.
Oddziaływanie transportu. -sieci komunikacyjne, a zwłaszcza ogrodzone siatkami autostrady, są barierami dla migracji zwierząt, a tym samym swobodnej wymiany genów -fragmentaryzacja przestrzeni -masowe zabijanie zwierząt i ptaków w wyniku dużego i szybkiego ruchu pojazdów na drogach.
Oddziaływanie turystyki i rekreacji -chaotyczny rozwój, niekontrolowany rozwój zabudowy tzw. drogich domów na obszarach cennych przyrodniczo -wzrost wykorzystania transportu indywidualnego, a także turystyka na obszarach uznanych za cenne przyrodniczo, które są nieprzygotowane na przyjęcie tak wysokiego ruchu. Na skutek tych działań następuje: -ograniczenie powierzchni naturalnej i półnaturalnej. -degradacja krajobrazu, w tym także w wyniku realizacji zabudowy -synatropizacja roślin i zwierząt -zmiany warunków siedliskowych w wyniku zanieczyszczenia środowiska, a także w efekcie przekształcenia ekosystemu -płoszenie zwierząt. Gatunki zagrożone i ginące. Czerwina lista jest to światowy wykaz gatunków wymarłych, ginących, zagrożonych. RESTYTUCJA GAT- przywrócenie przyrodzie gat zagrożonych wyginięciem w skutek zmian środowiskowych lub znacznego wytępienia, albo wyniszczenia przez człowieka.Konwencja różnorodności biologicznej: ochrona przyrody na 3 poziomach(genetycznym, gat, ekosystemowym). Zobowiązała państwo do dokonania własnej oceny różnorodności biologicznej oraz do opracowania i wdrożenia strategii jej ochrony. REINTRODUKCJA- ponowne wprowadzenie do siedliska gat, który przestał tam występować.
Polityka leśna Polski nawiązuje do: -postanowień Polityki Europejskiej Państwa -Agendy 21 uchwalonych na konferencji w Rio de Janeiro w 1992r. -zasad leśnych -europejskich Deklaracji Ministrów Leśnictwa w sprawie ochrony lasów -Polskiej Polityki Kompleksowej ochrony zasobów Leśnych. W Polsce jest realizowany "Krajowy Program Zwiększania Lesistości", przyjęty przez Radę Ministrów w 1995r., który przewiduje wzrost lesistości w kraju do: -30% w 2020r.,-33% w 2050r.
Funkcje lasu(mają się wzajemnie uzupełniać): -ekologiczne(ochrona), -produkcyjne(gosp), -społeczne. Leśny kompleks promocyjny- zwarty obszar leśny należący do jednego lub kilku nadleśnictw, utworzony dla promocji proekologicznej polityki państwa (w Polsce 19kompleksów). Pokazują: Zmienność warunków siedliskowych, różnorodność składu gatunkowego lasu, wielość pełnionych przez niego funkcji. W ramach LKP leśnicy promują: -zrównoważoną gospodarkę leśną -wspierają badania naukowe -prowadzą edukację leśną społeczeństwa.
Aspekty prawne i ekonomiczne ochrony środowiska. Prawo jest elementem sterującym oddziaływanie człowieka na środowisko przyrodnicze, a jego rola w ochronie środowiska sprowadza się do czynnika regulującego stosunki dwóch elementów- człowiek a środowisko, które wzajemnie na siebie oddziałują. Uwzględnienie zagadnień związanych z ochroną środowiska wymaga uregulowań prawnych. Do uregulowań prawnych w Polsce należą: -konsytucja RP -Ratyfikowane umowy międzynarodowe –Rozporządzenie -Akry prawa miejscowego Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20.03.2002r. w sprawie "zasad techniki przyrodniczej" Cele ochrony środowiska z wykorzystaniem narzędzi prawa sprowadzają się do: -zachowania istniejących zasobów środowiskowych w stanie niepogarszających działalności, która zmierza do przywrócenia zasobom właściwości umożliwiających ich gospodarcze wykorzystanie -podejmowania działań w celu optymalnie racjonalnego wykorzystania zasobów w gospodarce. Ochrona przyrody- polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, towarów i skl. przyrody. Cele ochrony przyrody:- utrzymywanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów - zachowanie różnorodności biologicznej - zachowanie dziedzictwa geologicznego - zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt, grzybów wraz z ich siedliskami - ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień - utrzymywanie lub przywracanie właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych a także pozostałych zasobów, tworów składników przyrody -kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w dziedzictwie ochrony przyrody.
Formy ochrony przyrody: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Park narodowy- ochronie podlega cala przyroda i walory krajobrazowe o powierzchni >=1000ha. Utworzenie P.N, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Nadzór -minister właściwy do spraw środowiska.
Rezerwat przyrody – obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze a także siedliska roślin i zwierząt. Wyróżnia się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Nadzór- wojewoda
Park krajobrazowy – obszar chroniony ze względu na warunki przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania populacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Nadzór- wojewoda. Sieć obszarów Natura 2000- spójna funkcjonalnie europejska sieć ekologiczna stworzona w celu zachowania siedlisk przyrodniczych oraz gat. ważnych dla WE. Obszary specjalnej ochrony ptaków- obszary wyznaczone zgodnie z przepisami prawa UE w celu ochrony populacji dziko żyjących gat ptaków, w granicach których ptaki mają korzystne warunki bytowania przez całe życie w dowolnym okresie i stadium rozwoju.
Specjalne obszary ochrony siedlisk- obszary wyznaczone zgodnie z przepisami UE w celu ochrony stałej siedlisk przyrodniczych lub populacji zagrożonych wyginięciem gat. roślin, zwierząt w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych lub właściwego stanu ochrony gat. Obszary specjalnej ochrony ptaków i siedlisk (Dyrektywa ptasia i siedliskowa). Ochrona Środowiska polega na: a) racjonalnym kształtowaniu śr i gospodarowaniu zasobami śr zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, b) przeciwdziałaniu zanieczyszczeń, c) przywróceniu elementów przyrodniczych do stanu wyjściowego.
Zanieczyszczenie- emisja, która może być szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, może powodować szkodę w dobrach materialnych, może pogarszać walory estetyczne środowiska lub może kolidować z innymi uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska.
Emisja – wprowadzenie bezpośrednie lub pośrednie, w wyniku działalności człowieka do powietrza, wody lub zlewni substancji lub energii.
Wszystkie przypadki skażenia mają wspólne cechy charakterystyczne: -substancje szkodliwe -źródło tej substancji -ośrodek przenoszony(powietrze, gleba, woda) -obiekt na który działa substancja Przenoszenie się substancji szkodliwych w atmosferze zależy od: -wysokości którą osiągają -rozmiaru cząstek -czynników klimatologicznych(warunków pogodowych) Poziom, do którego substancja szkodliwa ulegnie rozcieńczeniu po emisji, zależy od: -prędkości wiatru –zachmurzenia -ukształtowania terenu Rozpraszanie substancji szkodliwych w wodzie-przedostają się: *bezpośrednio( ze ściekami) *pośrednio( z powietrza) do środowiska wodnego nie zawsze ulegają rozpuszczeniu. Łącząc się z substancjami organicznymi lub częściami mineralnymi tworzą osady denne, w których następuje gromadzenie się substancji szkodliwych. Rozproszenie substancji szkodliwych w warstwach wodonośnych zależy od fizycznych właściwości ruchu wód gruntowych, rozpuszczalności substancji szkodliwej, opóźnienia spowodowanego sorpcją substancji na powierzchni ciała stałego. Zachowanie się substancji szkodliwych w glebie: -gromadzenie się ponad 90% zanieczyszczeń.
Zanieczyszczenia dostają się do gleby: -z opadami atmosferycznymi i pyłami ( bezpośrednio lub za pomocą(pośrednictwem)roślin) -w wyniku wylewu wód -z osadami ściekowymi i kompostami stosowanymi w celach nawozowych -spływami z dróg -wieloletniego składowania substancji szkodliwych -zanieczyszczenia awaryjnego(np. wylew ropy)
Powietrze: ograniczenie wielkości emisji – regulacje prawne: -stosowanie takich procesów technologicznych, surowców i urządzeń, które wyemitują lub ograniczą ilość emitowanych zanieczyszczeń -stosowanie urządzeń ochronnych, zmniejszających ilość emitowanych gazów i pyłów -...