Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Pojęcie prawa możemy umieścić w 2 grupach: 1.normatywne-ujmuje się prawo jako całokształt reguł określających zachowanie człowieka2.aksjologiczne-ujmowanie prawa określenie wartości poszczególnych rozwiązań prawnychPRAWO- to zespół norm prawnych określających postępowanie ludzi, norm ustanowionych bądź usankcjowanych przez państwo i zabezpieczonych aparatem przymusu państwowego. Prawo ma gwarantować bezkolizyjne funkcjonowanie całego społeczeństwa Rodzaje prawa: 1.pozytywne-stanowione przez ludzi lub państwo 2.natury-(ponadpozytywne) obowiązujące niezależnie od woli ludzi: odkrywane przez człowieka 3.przedmiotowe-całokształt norm prawnych(generalnych), norm abstrakcyjnych, które stanowią podstawę do wydawania rozstrzygnięć i wyroków przez sądy i inne organizacje 4.podmiotowe- (prawo podmiotu) ochrona, przez porządek prawny, możliwość zaspokojenia swojego interesu
Funkcje prawa-a)regulator życia społeczeństwa w prawie każdego państwab)ochronna c)stabilizacyjna d)wychowawcza(ściśle związana ze stabilizacyjną)e) zapewnienie sprawiedliwości społecznej Czynniki pozaprawne kształtujące zachowanie ludzi; 1)obyczaje-powszechnie przyjęte tradycyjne i charakterystyczne reguły postępowania człowieka względem drugiego człowieka ukształtowane w codziennym zachowaniu i w syst. Powtarzaniu aż stają się przyzwyczajeniami akceptowanymi przez społeczeństwo(przekazywane z pokolenia na pokolenie) 2,3) zwyczaje i normy towarzyskie- to, co zostało utwierdzone przez tradycję, jest powszechnie akceptowane i przyjęte w danej społeczności, mają ten sam sens co obyczaję ale regulują stosunki w mniejszych gr społecznych(np. subkultury) 4)normy moralne- moralność to ukształtowane w procesie długotrwałego rozwoju społeczeństwa zespół uznanych norm i zasad postępowania wg których ocenia się zachowanie człowieka jako dobre lub złe. Moralność preferuje zachowania korzystne dla danej grupy ludzi konstruktywne, twórcze, które służą poprawnemu funkcjonowaniu ludzi, a potępia destrukcyjne, egoistyczne zagrażające współżyciu społeczeństwa. 5)norm techniczna-regujuje zachowanie ludzi w procesie działalności produkcyjnej i usługowej
Różnice między prawem a moralnoścą: a)przedmiot regulacji-prawo reguluje zewnętrzne zachowania i czyny, moralność, przeżycia, uczucia itp. b)prawo karne-nie interesuje się myślami tylko zachowaniem fizycznym c) funkcje i charakter regulacji na terenie danego państwa może być wiele systemów moralnych, ale jeden prawny d)sposób ochrony wzorców- na straży prawa stają aparaty przymusu, straż norm moralnych norma prawna-jest to wydane przez państwo lub gwarantowane przez państwo sformułowanie sposobu należytego zachowania. Przepisy prawa- tworzą normy prawne/ wyrażają normy prawne Akt normatywny- zawiera normy prawne. Norma prawna może być wyrażana za pomocą jednego lub więcej przepisów prawa. Konstrukcja normy prawnej; 1)hipoteza-opis sytuacji, w której powinna być zastosowana dana norma prawna
2)dyspozycja- sposób należytego zachowania w sytuacji określonej w hipotezie normy prawnej
3)sankcja-(nie kara) konsekwencje niestosowania się do dyspozycji normy prawnej Przepisy prawa: 1)względnie obowiązujące, imperatywne, ius Mogens-to te z norm, których dyspozycja wskazuje sposób należytego zachowania, ale daje możliwość aby postąpić inaczej b)bezwzględnie obowiązujące, dyspozytywne, ius dispositivum-to te z norm, do których dyspozycji należy się bezwzględnie stosować i przestrzegac precedensy w orzeczeniu sądowym- kiedy sędzia nie widzi podstaw w normach prawnych tworzy sam regułę decyzyjną stanowienie prawa- jednostronne wydanie prawotwórczego aktu przez kompetentny organ władzy publicznej/efektem stosowania prawa jest dokument władzy publicznej wydany i opublikowany -źródłem prawa- jest każdy akt normatywny, który zajmuje określone miejsce w całym systemie (zbudowany na zasadzie hierarchi)hierarchia aktów jest nastepująca:1.konstytucja 2.ustawy zwykłe/umowy miedzynarodowe ratyfikowane, 3.prawo europejskie(UE) 4.rozporządzenia 6.akty prawa lokalnego
PROCES LEGISLACYJNY- proces tworzenia przez organy państwowe i samorządowe aktów prawnych powszechnie obowiązujących na danym terenie - w Polsce procedura legislacji jest ściśle określona przez konstytucję i regulamin Sejmu Projekt marszałkowskiej ustawy podlega czytaniu. Jest to przedstawienie projektu i podlega wymianie poglądów miedzy posłami. W PL są 3 czytania następnie głosowanie. W Pl uznaje się że ustawa jest przyjęta większością glosów.
Uchwlona ustawa w sejmie(I izbie) jest kierowana do II izby(senat). Jest tam rozpatrywana. Może być tam przyjęta, wprowadzone poprawki lub odrzucona wracając do sejmu.
W PL tylko prezydentowi przysługuje prawo weta. Gdy odrzuci ustawa wraca do sejmu. Sejm może odrzucic decyzje- 2/3 glosów. Nastepnie ogłoszenie ustwy w Urzedowym dzienniku.
AKTY PRAWNE NIŻSZEGO RZĘDU ZARZĄDZENIA 1. mają moc obowiązującą tylko po linii administracyjnej 2.nie mogą dotyczyć praw i obowiązków obywateli, nie podlegających administracyjnie organowi państwowemu UCHWAŁY- podejmowane kolegialnie 1. akty normatywne, jak np. regulatory 2. decyzje indywidualne i konkretne, nie będące aktami normatywnymi (powoływanie i odwoływanie) Konstytucja ma cechy ustaw ale różni się od innych:-ma szczególna teze -ma szczególną treść(przedmiot regulacji) -ma szczególna forme
Konstytucja jest podstawą całego systemu prawa w PL. Jest to akt normatywny o najwyższej mocy. Przejawy to: przepisy(normy prawne zawarte we wszystkich innych aktach normatywnych muszą być zgodne z konstytucja. Musi ona być scharakteryzowana przez organy prawotwórcze. Obowiazek realizacji celów ma być gwarancją spojności. USTAWA- akt normatywny wydany przez parlament. W hierarchii zajmuje stopien niżej niż konstytucja. Przedmiotem regulacji ustawy może być każda sprawa. Ustawa nie jest źródłem jednolitym. W polskim systemi oprócz konstytucj możemy wyróżnić ustawę ratyfikowaną, ustawę budżetową i ustawę zwykłą.
ROZPORZĄDZENIE· akt normatywny niższego rzędu niż ustawa, wydawany przez naczelny organ władzy wykonawczej na podstawie konkretnego upoważnienia zawartego w ustawie w celu jej wykonania · w Polsce rozporządzenia wydają: Prezydent, Rada Ministrów, premier, ministrowie Administracja publiczna- przyjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy oraz przez organy samorządu terytorialnego, zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb, wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwach CENTRALIZACJA- hierarchiczne podporządkowanie. Organy wyżej postawieone w hierarchii mogą wydawać organom niżej postawionym polecenia lub zlecenia. Mogą na bieżąco wpływać na ich działania. DECENTRALIZACJA- brak hierarchicznego podporządkowania. Nie ma organów hierarchicznie wyzej i niżej położonych. Brak możliwości wydawania poleceń. Organy zdecentralizowane działają samodzielnie. Mogą być nadzorowane, kontrolowane, ale nie KIEROWANE. STRUKTURA ORGANIZACJI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ -podział na centralne organy(terytorium całego państwa, siedziba zazwyczaj w warszawie; przy omawianiu Konstytucji.) -terenowe oddziały- działanie obejmuje określony obszar miasta
Prewencja- takie działania, które mają nie dopuścić do przestępstw(indywidualna i generalna)
Represja- rozliczenie sprawcy przestępstwa Ze społeczeństwem, za szkodę oświadczenia woli. Błąd istotny subiektywnie pozwala przypuszczać, że gdyby składający oświadczenie nie działał pod wpływem błędu nie złożyłby oświadczenia tej treści.
Błąd istotny obiektywnie uzasadnia przypuszczenie, że nikt znający rzeczywisty stan rzeczy nie złożyłby takiego oświadczenia; SZKODA · uszczerbek w sferze interesów · o charakterze majątkowym i niemajątkowym (na mieniu, na osobie) · najczęściej wbrew woli poszkodowanego
ZOBOWIĄZANIE rodzaj stosunku cywilnoprawnego zachodzącego pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem, na którego treść składa si...