Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Rachunkowość - wykład
AKTYWAAktywa trwałe te składniki majątkowe, których postać nie będzie zmieniona w ciągu 1 roku licząc od końca roku danego. (Chodzi o zamiar, a nie o to, co faktycznie się stanie).I Wartości niematerialne i prawne.II Rzeczowe aktywa trwałe.III Należności długoterminowe.IV Inwestycje długoterminowe.V Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.Aktywa obrotowe te składniki majątkowe, które firma ma zamiar zamienić na inną postać w okresie do 1 roku zmiana postaci występuje tutaj w tak zwanym ruchu okrężnym środków obrotowych .I Zapasy.II Należności krótkoterminowe.III Inwestycje krótkoterminowe.IV Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.Ruch okrężny środków obrotowychPrzedsiębiorstwo produkcyjnePieniądze Wyrób gotowy MateriałyAktywa trwałeI. Wartości niematerialne i prawne:- są to te zasoby, które nie posiadają postaci rzeczowej,- ich rozprowadzanie ograniczone jest prawem.Zaliczają się do nich: patenty, licencje, znaki towarowe, oprogramowanie komputerów, koszty poniesionych prac rozwojowych, wartość firmy.II Rzeczowe aktywa trwałe:- posiadają postać rzeczową.Zalicza się do nich:1. Środki trwałe grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego), prawo do lokalu spółdzielczego, budynki i budowle, urządzenia techniczne, środki transportu i pozostałe środki trwałe.Warunki, aby coś było środkiem trwałym: Wykorzystywany do prowadzenia działalności Służyć firmie dłużej niż rok Jest własnością firmy bądź istnieje prawdopodobieństwo, że firma pr4zejmie na własność (leasing)2. Środki trwałe w budowie w przyszłości staną się środkami trwałymi, dziś są w trakcie budowy, rozbudowy, adaptacji, modernizacji, montażu itd.Każdy środek, który nie spełnia warunku: Nie jest kompletny i zdatny do użytkowania w momencie przyjęcia zaliczany jest do tej grupy.3. Zaliczki na poczet środków trwałych wydane bądź przekazane pieniądze dla innego kontrahenta zgodnie z umową w zamian za środek trwały, który otrzymamy w przyszłości.III Należności długoterminowe:- kwoty pieniężne, które otrzymamy w przyszłości w okresie dłuższym niż rok. Występują w firmach leasingowych.IV Inwestycje długoterminowe mają one 3 postacie:1. niematerialną to te wartości niematerialne i prawne, których firma jest właścicielem, ale nie wykorzystuje ich do prowadzenia własnej działalności. Jest właścicielem by osiągać korzyści winny sposób (korzyść z wynajęcia, wydzierżawienia; liczenie na wzrost wartości rynkowej przyszłości)2. materialna są to te rzeczowe aktywa, których jest właścicielem, ale nie wykorzystuje ich do prowadzenia własnej działalność. Jest właścicielem by osiągnąć korzyści w inny sposób.3. finansowe są to długoterminowe lokaty terminowe akcje i obligacje, które nabyło się z zamiarem przetrzymywania przez okres, co najmniej 1 roku licząc od końca roku. Udzielone, pożyczone długoterminowe, inne instrumenty finansowe przetrzymywane dłużej niż 1 rok.V Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe to te wydatki firmy, których firma nie może zaliczyć do kosztów danego okresu, bo wydatek dotyczy przyszłości np. opłata, za wynajęty budynek z góry na 3 lata; odsetki od zaciągniętego kredytu i pożyczek zapłacone z góry.Zgodnie z prawem do kosztów firmy można zaliczyć te wydatki, które dotyczą danego roku te, które dotyczą przyszłości są rozliczeniami międzyokresowymi.Aktywa obrotoweI Zapasy aby mówić o zapasach musi istnieć w firmie gospodarka magazynowa: magazyn i magazynier. W tym magazynie mogą znajdować się: materiały te składniki majątkowe, które nabyto po to by je przetworzyć i by powstały z nich wyroby gotowe oraz te, które umożliwiają firmie istnienie jako całość.Klasyfikacja: podstawowe (tworzą trzon, istotę produkowanych wyrobów) pomocnicze (nadają wytworzonym wyrobom cechy estetyczne, użytkowe) uzupełniające (te, które pozwalają istnieć firmie jako całość materiały biurowe, opakowania, części zamienne) Półprodukty i produkty w toku półprodukt - materiał w pewnej fazie obróbki. Jeżeli tworzy on jakiś element produkowanych wyrobów jest on samodzielny, znajduje się w magazynie.produkt w toku materiał ten znajduje się na stanowisku roboczym, na taśmie produkcyjnej np. piwo w basenach. Produkty gotowe = wyroby gotowe charakteryzują się tym, że od początku do końca wytworzono je w firmie, przeszły cały cykl produkcyjny, kontrolę końcową, znajdują się w magazynie i czekają na sprzedaż. Towary charakteryzują się tym, że nie wytworzono ich w firmie, która je posiada. Zostały one kupione po to by sprzedać je dalej (w detalu i hurcie) Zaliczki na dostawy - wydane bądź przekazane pieniądze dla innego kontrahenta zgodnie z umową w zamian za otrzymane materiały, który otrzymamy w przyszłości.II Należności krótkoterminowe te kwoty pieniężne, które otrzymamy od innych w okresie krótszym niż 1 rok biorąc pod uwagę, od kogo mamy należność. Można wyróżnić: Należności od odbiorców powstają, dlatego, że moment sprzedaży dla odbiorcy nie zawsze pokrywa się z momentem otrzymania pieniędzy. Ustawowy termin na zapłatę po wysłanej fakturze/otrzymanej fakturze to 7 dni. Należności publiczno-prawne są to kwoty, które otrzymamy od urzędu skarbowego, ZUS-u (organy publiczne), a wynikają one z nadpłaconych podatków lub ubezpieczeń społecznych. Należności od pracowników wynikają one z pobranych przez pracowników zaliczek i nierozliczonych do tej pory. Pozostałe należności od pozostałych osób, które występują rzadko w kontaktach z daną firmą (od PZU, od właściciela innej firmy). Należności dochodzone na drodze sądowej to te, co do, których zobowiązany do ich zapłaty ma wątpliwości (nie chce płacić, odmawia) wniesiony pozew sądowy przeciwko tej osobie oznacza należności dochodzone na drodze sądowej.III Inwestycje krótkoterminowe ich zadaniem jest osiąganie korzyści w okresie do 1 roku.Można wyróżnić: Krótkoterminowe papiery wartościowe (akcje, obligacje, bony skarbowe, bony pieniężne, bony komercyjne, weksle), których okres realizacji jest dłuższy niż 3 miesiące, ale krótsze niż rok. Środki pieniężne na rachunkach bankowych firma może posiadać wiele rachunków bankowych, lecz jeden bieżący jest obowiązkowy. Obowiązek ten wynika z ustawy prawo działalności gospodarczej. Tam napisane, że:1. Firma firmie, gotówką za otrzymaną fakturę może zapłacić tylko do kwoty 3000 Euro. Jeżeli faktura opiewa na wyższą kwotę to resztę należy zapłacić przelewem.2. Jeżeli firmy współpracowały ze sobą w poprzednim miesiącu i współpraca te przekroczyła kwotę należności/zobowiązania w wysokości 10000 Euro to gotówką za otrzymaną fakturę w miesiącu następnym można zapłacić tylko do kwoty 1000 Euro. Środki pieniężne w kasie firma nie ma obowiązku posiadania kasy, lecz jak ją posiada musi spełniać warunek prezesa NBP. Inne środki pieniężne są to czeki i weksle otrzymane od kontrahentów, których termin wykupu (realizacji) jest nie dłuższy niż 3 miesiące.IV Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe to te wydatki firmy, których firma nie może zaliczyć do kosztów danego okresu, bo wydatek dotyczy przyszłości np. opłata, za wynajęty budynek z góry do 1 roku; odsetki od zaciągniętego kredytu i pożyczek.PASYWA ŹRÓDŁA POCHODZENIA MAJĄTKUInformują one o tym skąd wziął się majątek w danej firmie (kto wyposażył firmę w posiadany majątek). Mogą one być:- własne - nie podlegają zwrotowi, bezterminowo wnoszone,- obce - podlegają zwrotowi.Źródła pochodzenia nazywamy:- kapitałami gdy mowa o spółkach- funduszami gdy mowa o spółdzielni, przedsiębiorstwie państwowym.Kapitały (fundusze) własne odzwierciedlają tą równowartość majątku, którą do firmy wnieśli jej właściciele, bądź tą, której firma dorobiła się sama pozostawiając z roku na rok część zysków.Kapitały (fundusze) obce odzwierciedlają tę równowartość majątku, którą do firmy wnieśli kontrahenci i którą należy im zwrócić w przyszłości.Kapitały (fundusze) własne:I. Kapitał (fundusz) podstawowy.II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-) wielkość ujemna.III. Udziały (akcje) własne (-).IV. Kapitał (fundusz) zapasowy.V. Kapitał z aktualizacji wyceny.VI. Pozostałe kapitały rezerwowe.VII. Wynik finansowy za rok ubiegły.VIII. Wynik finansowy roku bieżącego.Zobowiązania i rezerwy na za zobowiązaniaI. Rezerwy.II. Zobowiązania długoterminowe.III. Zobowiązania krótkoterminowe.IV. Rozliczenia międzyokresowe.Kapitały (fundusze) własneI. Kapitał (fundusz) podstawowy - odzwierciedlają tą równowartość majątku, którą do firmy wnieśli jej właściciele. Różnie nazywa się on w różnych formach własności: W spółce akcyjnej kapitał zakładowy (500 000zł) W sp. z o.o. kapitał zakładowy (50 000zł) W przedsiębiorstwie państwowym fundusz założycielski W spółdzielni fundusz udziałowyII. Należne wpłaty na kapitał podstawowy odzwierciedlają tą równowartość majątku, którą właściciele zadeklarowali wnieść do firmy i którą uiszczą w terminie późniejszym.III. Udziały (akcje) własne są to te papiery własne firmy, które nie zostały sprzedane w publicznej ofercie bądź te, które firma zabrała swoim akcjonariuszom za ich długi wobec spółki i zamierza je sprzedać w przyszłości innym chętnym bądź też umorzyć.IV. Kapitał (fundusz) zapasowy odzwierciedlają tą równowartość majątku, którą firma dorobiła się sama pozostawiając w miej z roku na rok część wypracowanych zysków.- w spółce akcyjnej istnieje obowiązek tworzenia tego kapitału poprzez przekazywanie, co najmniej 8% wypracowanych zysków corocznie do momentu, gdy wysokość tego kapitału będzie równe kapitału zakładowego (później dobrowolnie).- w sp. z o.o. nie jest on obowiązkowy.- w przedsiębiorstwie państwowym i spółdzielni nazywa się o n odpowiednio fundusz przedsiębiorstwa i fundusz zasobowy tworzy się go obowiązkowo, ale nie ma ograniczeń, co do wysokości.V. Kapitał z aktualizacji wyceny odzwierciedlają tą równowartość majątku, która powstała w wyniku urzędowego przeszacowania.VI. Pozostałe kapitały rezerwowe tworzone są z inicjatywy firmy, zazwyczaj na ściśle określony cel(nie są obowiązkowe), np.: na przyszłe inwestycje, na nagrody dla pracowników, itd.VII. Wynik finansowy za rok ubiegły ten wynik finansowy, który został wypracowany w latach 2001, 2000 i wcześniejsze a co, do którego nie zapadła decyzja o podziale. Właściciele mogą w każdej chwili zebrać się i dokonać podziału, wypłacając np. dywidendy.Pozostawienie przez nich tej kategorii jest korzystne, bo gdyby przeznaczyli wynik na zwiększenie kapitału zapasowego to nigdy już nie mogą zebrać się, dokonać podziału i wypłacić sobie dywidendy.Korzyść:- zysk pozostaje w firmie i przynosi korzyści do dnia podziału.VIII. Wynik finansowy roku bieżącego to ten wynik finansowy, który został wypracowany w roku 2002 i który będzie dzielony w roku 2003. Walne zgromadzenie po zatwierdzeniu sprawozdań podejmuje decyzję o podziale (najczęściej odbywa się to w maju). Przeznacza wypracowany zysk na dywidendy, zwiększenie kapitału zapasowego i rezerwowego nagrody z zysku (tzw. trzynastki) dla pracowników, darowizny.Za część, która nie została objęta podziałem przenoszona jest jako wynik finansowy z roku ubiegłego.Zobowiązania i rezerwy na za zobowiązaniaI. Rezerwy są tworzone na te zobowiązania, co do których nie jest znany termin zapłaty bądź też kwota zapłaty, ale wiadomo, ze zobowiązanie takie będzie miało miejsce w przypadku udzielenia poręczenia osobie, która nie ma zdolności do spłaty zaciągniętych długów; na odszkodowanie dla pracowników zwalnianych w ramach reorganizacji.II. Zobowiązania długoterminowe jest to kwota pieniężna, którą trzeba oddać innym w przyszłości, np.: zobowiązanie z tytułu wyemitowanych obligacji; kredyt inwestycyjny; inne zobowiązania długoterminowe. Zobowiązanie długoterminowe oznacza, że termin regulacji nastąpi w okresie dłuższym niż 1 rok licząc od końca roku danego.III. Zobowiązania krótkoterminowe termin regulacji do roku czasu. Przykład: zobowiązanie wobec dostawcy za dostarczone materiały towary, gdzie termin zapłaty jest późniejszy niż dostawa; zobowiązanie wobec urzędu skarbowego z tytułu naliczonych, ale nie jeszcze niezapłaconych podatków. Zaliczkę na podatek dochodowy od prowadzonej działalności jak i tę, którą potrąca się pracownikowi z jego pensji pracodawca musi odprowadzić do 20 następnego miesiąca za dany miesiąc (PIT-4, PIT-5) VAT za dany miesiąc odprowadza się do 25 następnego miesiąca (VAT-7).Zobowiązanie wobec ZUS-u, składka do ZUS-u jest co miesiąc przekazywana. W budżetówce musi być przekazana do 5 dnia następnego miesiąca.Pracodawca, gdy nie ma pracowników do 10 dnia następnego miesiąca.Pracodawca + pracownik do 15 dnia następnego miesiąca.Zobowiązanie wobec pracownika z tytułu naliczonych (około 20-25), ale jeszcze nie wypłaconych pensji pracownikom (wypłata określona jest zawsze w regulaminie wynagradzań, bądź wprost w umowie).Zobowiązania z tytułu zaciągniętych pożyczek, kredyt wystawionych weksli własnychZakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych firma, która zatrudnia > 20 pracowników ma obowiązek tworzenia ZFŚS (może go nie być, gdy jest układ zbiorowy pracy pracownicy i pracodawca oświadczają. Że rezygnują z funduszu). Pracodawca musi otworzyć w banku rachunek ZFŚS i na ten rachunek w ciągu roku przekazać kwotę wynikającą z wyliczenia. (37,5% liczba etatów planowana średnie wynagrodzenie wydawane przez GUS (w lutym) w roku poprzednim lub w II półroczu roku poprzedniego, gdy to jest większe niż całoroczne). Aby US honorował wyliczoną kwotę jako kosz firmy należy terminowo przekazać tę kwotę na rachunek. 75% z wyliczenia do końca maja, 25% z wyliczenia do końca września.Pieniądze z funduszu są pieniędzmi pracowników pracodawca nie może ich brać na kupno materiałów i wypłatę wynagrodzeń. Pieniądze te przeznaczone są na działalność socjalną firmy w każdej firmie jest regularnie ZFŚS. Np.: na wczasy pod gruszą, choinki, packi, talony, kącik socjalny, sprzęt rehabilitacyjny poszkodowanym przez los, pożyczka remontowa.Należności od odbiorców i zobowiązania wobec dostawców związane z podstawową działalnością firmy nie zależnie od terminu regulacji zawsze zaliczane są do zobowiązań krótkoterminowych.IV. Rozliczenia międzyokresowe są to te pieniądze, które firma pobrała od innych na poczet sprzedaży, a których nie można zaliczyć do przychodów, bo dotyczą one przyszłości. Inaczej mówiąc są to pobrane przez firmę pożyczki na poczet przyszłej sprzedaży. Gdy występuje miesiąc, w którym dokonana będzie sprzedaż to zaliczka ta przestanie być rozliczeniem między okresowym, a stanie się normalnym przychodem.BILANSBilans jest, to dwustronne zestawienie majątku (aktywa) i źródeł jako pochodzenia (pasywa) sporządzone na ściśle określony dzień zwany momentem bilansowym.Rodzaje bilansów:I. Ze względu na termin sporządzenia: Bilans otwarcia bilans sporządzany na 1 stycznia Bilans zamknięcia bilans sporządzany na 31 grudnia.Każda firma musi sporządzać te 2 bilansy. Inne wg uznania.II. Ze względu na stopień szczegółowości: Bilans pełen bilans bardzo szczegółowy, posiada on litery cyfry rzymskie i arabskie oraz myślniki Bilans uproszczony bilans mniej szczegółowy, który zawiera litery i cyfry rzymskie, lecz taki bilans mogą sporządzać tylko niektóre firmy tzn. te, które nie spełniają, co najmniej dwóch z 3 podanych warunków:1. Zatrudnienie powyżej 50 osób2. Suma bilansowa powyżej 2 mln EURO3. Utargi, przychody powyżej 4 mln EURO.Elementy bilansu:Bilans jest zarówno dowodem księgowym jak i sprawozdaniem finansowym musi on posiadać wszystkie elementy charakterystyczne dla dowodu księgowego. Są to:- nazwa firmy, dla której jest sporządzany,- słowo bilans w treści dowodu- moment bilansowy (dzień, na który przedstawia się obraz firmy),- wyszczególnione aktywa wraz z podaniem wartości. Aktywa te uporządkowane są zgodnie z zasadą płynności tzn. od tych składników, które najtrudniej zamienia się na pieniądze, potem te, które są już praktycznie pieniędzmi,- wyszczególnione pasywa wraz z podaniem wartości te uporządkowane są zgodnie z zasadą wymagalności (=spłata). Od tych, których nie trzeba spłacać, potem te, których termin spłaty jest najkrótszy (zobowiązania krótkoterminowe)- suma bilansów = suma aktywów i suma pasywów sumy te powinny być sobie równe- data sporządzenia bilansu data, kiedy faktycznie zakończono pracę bilansową (obowiązkowe sporządzenie do kończ marca).- podpis osoby, która sporządziła bilans (księgowa) i podpis kierownika jednostki, który ponosi odpowiedzialność za istnienie firmy. Gdy jest wieloosobowa (zarząd) to podpisują się wszyscy.Nazwa jednostki Bilans sporządzony na dzień Aktywa Wartość Pasywa WartośćA. Aktywa trwałeB. Aktywa obrotowe A. K(F) własneZobowiązania i rezerwy na zobowią. RAZEM . RAZEM Data sporządzenia Zasady bilansowe:Przy sporządzaniu bilansu obowiązują:1. Zasada równowagi bilansowej, która mówi, że aktywa muszą być równe pasywom, czyli majątek musi być równy swoim źródłom pochodzenia.SA = SP2. Zasada ciągłości bilansowej. Rozpatrywana jest w 3 aspektach: Ciągłość w czasie, która oznacza, że bilans sporządzony na 31 XII jest taki sam jak bilans sporządzony na 1 I następnego roku. Bilanse te różnią się jednie momentem bilansowym. BZ = BO Ciągłość formalna, polega na tym, że kolejne bilanse posiadają takie samo uporządkowanie po to by przykładając bilanse z kolejnych lat łatwo można było dokonać porównania. Aktywa uporządkowane wg tak zwanej zasady płynności tzn. od tych składników majątkowych, które najtrudniej zamienia się na pieniądze (budynki, budowle) po te składniki, które łatwo zamienia się na pieniądze (krótkoterminowe papiery wartościowe) lub te, które w ogóle nie trzeba zamieniać (kasa, rachunek bankowy). Płynność jest rosnąca. Pasywa uporządkowane są wg zasady wymagalności tzn. od tych źródeł, których w ogóle nie trzeba nikomu zwracać (kapitał własny) po te, których termin zwrotu jest krótki (zobowiązania krótkoterminowe). Wymagalność jest rosnąca Ciągłość merytoryczna, która polega na tym, że w kolejnych latach stosowne, są te same zasady wyceny dla określonych składników bilansu. Te same zasady naliczania zużycia, te same zasady sporządzania kalkulacji. Zasady, które zostały przyjęte przez firmę zawsze określone są w opracowanej przez podmiot polityce rachunkowości. Wybór, co do różnych zasad daje ustawa o rachunkowości. (Polityka rachunkowości).Bilans jest jednocześnie:- dowodem księgowym- sprawozdaniem finansowym.Ujmuje on poszczególne kategorie w ujęciu statycznym tzn. przedstawia je tylko na jedną chwilę na jeden moment bilansowy. Jutro w tym bilansie może wszystko się zmienić. Zmiany te wywołują operacje gospodarcze.OPERACJE GOSPODARCZEOperacje gospodarcze to takie zdarzenie, które spełnia równocześnie następujące warunki: Musi dotyczyć danego przedsiębiorstwa lub w nim zachodzić Musi być wyrażone wartościowo w złotówkach Musi spowodować 2 zmiany bądź to w składnikach aktywów, bądź to w składnikach pasywów, bądź to w składnikach aktywów i pasywów jednocześnie Musi istnieć dowód księgowy, który potwierdza, że operacja miała miejsce.Te zdarzenia, które nie spełniają chociażby jednego z warunków nie są operacjami gospodarczymi i rachunkowość ich nie rejestruje. Określ czy jest to operacja gospodarcza, czy zdarzanie niebędące operacją:1. Skierowanie do banku polecenia przelewu zdarzenie, bo jest to prośba, nie ma dowodu, nie ma zmiany2. Przyszedł wyciąg bankowy potwierdzający dokonanie przelewu operacja, istnieje dowód, nastąpiła zmiana w aktywach (rachunek bankowy maleje)3. U naszego sąsiada spłonął magazyn zdarzenie, bo nie dotyczy danego przedsięb.4. Kupiono za gotówkę środek trwały operacja, bo nastąpiła zmiana aktywów, dotyczy przedsięb., kasa maleje, rosną środki trwałe.5. Pracownicy zrobili zrzutkę na imieniny szefa zdarzenie, bo nie zmieniają się aktywa, nie dotyczy przedsięb. 6. Gotówką uregulowano zobowiązania wobec X operacja, bo zobowiązania wobec X maleją, kasa maleje.7. Sporządzono plan finansowy na następny rok zdarzenie, nie ma zmian8. Podpisano w banku umowę kredytową, w której środki trwałe z otrzymanego kredytu będą udostępnione za miesiąc - zdarzenie.9. Wyciąg bankowy potwierdzający wpływ pieniędzy z zaciągniętego kredytu operacja, bo jest to dowód, aktywa (pieniądze na rachunku) i pasywa (kredyt bankowy) rosną, dotyczy danego przedsiębiorstwa.10. Wysłano do kontrahentów oferty sprzedaży wyrobów gotowych zdarzenie11. Sprzedano wyroby gotowe, zapłata później operacja, bo maleją wyroby gotowe, należności rosną.12. Z powodu rażących zaniedbań wręczono pracownikowi wypowiedzenie zdarzenie, pracowników nie ma w bilansie.13. Wypłacono gotówką pensje pracownikom operacja, dotyczy przedsięb., zmiana: kasa maleje i zobowiązania wobec pracowników maleją.Typy operacji gospodarczych:W zależności, gdzie występują zmiany, w jakich składnikach bilansu wyróżniamy:- operacje aktywne są to takie, gdzie jeden składnik aktywów rośnie o daną kwotę, a inny składnik aktywów maleje o tę samą kwotę. A = P A + Z Z = POperacja nie zmienia sumy bilansowej, ale zmienia strukturę aktywów. Np.: sprzedano wyroby gotowe, zapłata później.- operacja pasywna polega na tym, że 1 składnik pasywów rośnie o daną kwotę, a inny maleje o tę samą kwotę. A = P A = P+ Z ZOperacja nie zmienia sumy bilansowej, ale zmienia strukturę pasywów. NP.: zaciągniętym kredytem spłacono zobowiązanie wobec dostawcy.- aktywno-pasywna polega na tym, że zmieniają się zarówno aktywa jak i pasywa, przy czym biorąc pod uwagę kierunek zmian wyróżniamy: Aktywno-pasywne zwiększające sumę bilansową rośnie 1 składnik aktywów i rośnie 1 składnik pasywów o tę samą kwotę. A + Z = P + ZOperacja zmienia sumy bilansowej, strukturę pasywów i aktywów. Np.: kupiono materiały, zapłata później. Aktywno-pasywne zmniejszające sumę bilansową maleje 1 składnik aktywów i maleje 1 składnik pasywów o tę samą kwotę. A - Z = P ZOperacja zmienia sumy bilansowej, strukturę pasywów i aktywów. Np.: spłacono gotówką zobowiązanie.KONTO KSIĘGOWEKonto księgowe urządzenie służące do rejestracji operacji gospodarczych.Rejestracja operacji w tabeli zmian jest czasami nie możliwa, bo w firmach występuje w trakcie dnia tysiące takich operacji dodatkowo rejestracja w tabeli jest narażona na popełnienie błędów (ciągłe dodawanie i odejmowanie kwot).Formy kont:- drabinkowe (książeczka oszczędnościowa)- folio układ rubryk dwustronnych dwustronicowych,- pagina bądź dwustronnych jednostronicowych- teowe (w dydaktyce)Elementy konta:1. Nazwa konta księgowego nazwa pochodzi od tych kategorii, które znajdują się w bilansie (np.: materiały, kredyty, należności od odbiorców). W firmie nazwa konta określana jest nie tylko słownie, ale również cyfrowo. Każda firma sama określa oznaczenie cyfrowe nazwy, lecz dane grupy kont muszą spełniać jeden warunek pierwsza cyfra jest narzucona obligatoryjnie i jest taka sama dla wszystkich firm w Polsce dla danej grupy kont. Zespoły, które narzucają obowiązek dla pierwszej cyfry: 0 majątek/aktywa trwałe 1 środki pieniężne, rachunki bankowe 2 należności i zobowiązania 3 materiały i towary 4 koszty wg rodzaju i ich rozliczenia 5 koszty wg typów działalności i ich rozliczeń 6 produkty pracy i rozliczenia międzyokresowe 7 koszt wytworzenie sprzedany wyrobów, przychody ze sprzedaży, pozostałe koszty i przychody operacyjne, zyski i straty nadzwyczajne 8 kapitały (F), wynik finansowy.O tym, jakie w firmie stosowane są konta do rejestracji operacji gospodarczych informuje zakładowy plan kont to wykaz wszystkich nazw kont stosowanych w danej firmie. Firma musi go opracować przed rozpoczęciem prowadzenia rachunkowości.2. Konto posiada 2 strony przeznaczone do rejestracji operacji gospodarczych: Stronę debet WINIEN i stronę kredyt MA. Na stronach tych rejestrowane są operacje gospodarcze. Jako I wsza operacja występuje tutaj odzwierciedlenie wartości danego składnika, którą posiadamy. I wszy zapis na koncie może pochodzić z bilansu otwarcia (BO) z innego bilansu niż z bilansu na 1 stycznia (SP), bądź też może być prowadzony poprzez operację gospodarczą, która spowodowała pojawienie się danej kategorii dotychczas nie występującej strony służy do rejestracji zwiększeń i zmniejszeń danego składnika przy czym, która strona do czego to zależy od rodzaju konta. W prawdziwej księgowości zamiast numer operacji piszemy:- liczbę porządkową- datę zapisu- numer i rodzaj dowodu księgowego- krótka treść co się stało- kwota- 3. Obroty konta to suma wszystkich operacji zarejestrowanych po każdej ze stron konta. A ponieważ konto ma 2 strony, więc występują obroty debetowe i obroty kredytowe.4. Stan końcowy konta = saldo konta informuje ono ile wartościowo pozostało danego składnika po przeprowadzonych operacjach gospodarczych. Saldo to różnica między obrotami, która wpisywana jest po tej stronie konta gdzie obrót jest mniejszy. Nazwa salda pochodzi od strony przeciwnej niż jest ono wpisane, bądź też od nazwy większego obrotu (bo to większy obrót pozostaje po zróżnicowaniu).5. Sumy kontrolne ustalane po to by sprawdzić poprawność wcześniejszego działania matematycznego. Suma kontrolna to suma obrotu i salda (gdy występują). Po każdej ze stron konta, sumy kontrolne po stronie Dt i Ct muszą być sobie równe. Ponieważ w bilansie mamy aktywa i pasywa w związku z tym wyróżniamy 2 rodzaje kont bilansowych:- konta aktywne konta te funkcjonują na zasadzie przeciwieństwa.- konta pasywne konto aktywne konto pasywne Dt Rachunek bankowy Ct Dt Zobowiązania wobec dostawców CT SP/BO BO/SP Różnice:1. Nazwa konta aktywnego pochodzi od tych kategorii, które występują w bilansie po stronie aktywów (należności, kasa, towary, wartości niematerialne i prawne).Nazwa konta pasywnego pochodzi od tych kategorii, które występują w bilansie po stronie pasywów (zobowiązania, kredyt bankowy, wynik finansowy)2. Pierwsza wartość przeniesiona z bilansu na konto aktywne wpisywane jest po stronie Dt. Natomiast pierwsza wartość przeniesiona z bilansu na konto pasywne wpisywane jest po stronie Ct.3. Na koncie aktywnym operacje zwiększające dany składnik wpisywane są po stronie Dt. Operacje zmniejszające wpisywane skąpo stronie Ct. Na koncie pasywnym odwrotnie.4. Na koncie aktywnym obroty debetowe są niż kredytowe. Na koncie pasywnym obroty kredytowe są niż debetowe. Obroty są równe, gdy wszystko co było w kasie zostało wypłacone.5. Na koncie aktywnym stan końcowy jest debetowy lub nie występuje. Na koncie pasywnym stan końcowy jest kredytowy lub nie występuje.Ponieważ każda operacja powoduje, co najmniej 2 zmiany w związku z tym operacja ta rejestrowane jest na kontach zgodnie z tzw. ZASADA PODWÓJNEGO ZAPISU każda operacja musi być zarejestrowane:- na co najmniej 2 kontach księgowych,- jeżeli na jednym koncie po stronie Dt to na drugim koncie po stronie CT,- w takich samych kwotach na obu kontach,- w oparciu o ten sam dowód księgowy na obu kontach.Konta, które połączone są daną operacją gospodarczą nazywamy kontami korespondującymi.Pod koniec miesiąca w każdym przedsiębiorstwie sporządzane jest zestawienie obrotów i sald tzw. OBROTÓWKA. Celem sporządzenia jest sprawdzenie czy podczas księgowania operacji nie popełniono błędów naruszających zasadę podwójnego zapisu. Jeżeli nie popełniono takiego błędu to w obrotówce powinny wystąpić następujące należności Do tego zestawienia wpisywane są wszystkie konta, które występują w firmie. Obrotówkę zawsze sporządza się przed spisaniem stanu końcowego na konto przed zamknięciem danego miesiąca, bo gdyby sporządzono ją po zamknięciu miesiąca to żadnej poprawy w danym miesiącu już wykonać nie można. Programy FK (finansowo-księgowe) od razu archiwizują.Zestawienie obrotów i sald wykrywa te błędy, które naruszają zasadę podwójnego zapisu, czyli: Na jednym koncie jeden zapis; Na dwóch kontach, po tych samych stronach; W różnych kwotach;Obrotówka nie wykryje tych błędów, które nie naruszają zasady podwójnego zapisu (te trzeba szukać na piechotę): Nie zarejestrowanie operacji w ogóle Zarejestrowanie operacji na 2 kontach, ale nie tych, co trzeba Zarejestrowanie operacji na tych kontach, co powinno być, ale nie na tych stronach, co powinno Zarejestrowanie kwoty na 2kontach nie takiej jak trzeba.Do poprawienia błędu na kontach służą następujące metody:1. Przekreślenie jedną linią by błąd był czytelny obok parafka osoby poprawiającej i data poprawy. Nad przekreśleniem prawidłowy zapis.2. Storno czarne polega na tym, że zapis korygujący (kwota błędu) umieszczane jest po stronie przeciwnej niż wystąpił błąd. Przez co błąd po jednej stronie i zapis korygujący po drugiej stronie powoduje się znoszenie się zapisu.Wada:Sztucznie zawyża obroty. Nie może być stosowany na tych kontach, z których obroty brane są pod uwagę do oceny firmy.3. Storno czerwone zapis korygujący umieszczony jest po tej samej stronie gdzie wystąpił błąd, ale w kolorze czerwonym, który w rachunkowości oznacza liczbę ujemną.Metody poprawy dowodów księgowych:1. Przekreślenie nie stosuje się na dowodach własnych (zewnętrznych) wysłanych i obcych (otrzymanych).2. Anulowanie błędnego dowodu i wystawienie nowego dowodu prawidłowego3. Wystawienie noty korygującej sprostowanie.ŁĄCZENIE I DZIELENIE KONTŁączenie kont zastąpienie dwóch lub większej ilości kont jednym kontem.Łączenie kont ma miejsce wtedy, gdy na niektórych kontach zapisy dokonywane są rzadko w ciągu roku, przez co nie ma sensu utrzymywania konta.Metody łączenia kont:1. Konto aktywne + konto aktywne = konto aktywne 2. Konto pasywne + konto pasywne = konto pasywne3. Konto aktywne + konto pasywne = konto aktywno-pasywne Łączenie metodą netto ma zastosowanie do łączenia należności z zobowiązania tego samego kontrahenta. W wyniku tego łączenia otrzymujemy konto rozrachunków z kontrahentem X.Stan początkowy tego konta jest różnicą stanów początkowych, które złożyły się na łączenie, przy czym różnica ta na nowo powstałe konto wpisywana jest po tej stronie gdzie wartość stanu początkowego na kontach łączonych była większa. Na nowo powstałym koncie rejestrowane są zarówno należności jak i zobowiązania. Konto posiada jeden stan końcowy, który oznacza albo należność o kontrahenta X (stan końcowy Dt) albo zobowiązanie wobec kontrahenta X (stan końcowy Ct). Łączenie metodą brutto występuje w przypadku łączenia należności i zobowiązania różnych kontrahentów: A, B, C, D. Nowe powstałe konto aktywno-pasywne rozrachunki z odbiorcami i dostawcami posiada dwa stany początkowe: stan początkowy Dt będący sumą stanów początkowych DT kont łączonych i stan początkowy Ct będący sumą stanów początkowych Ct kont łączonych.Na nowo powstałym koncie rejestrowane są zarówno należności jak zobowiązania. Konto posiada 2 stany końcowe: stan końcowy Dt i stan końcowy Ct, lecz stanów tych nie można ustalić metodą tradycyjną (różnica między obrotami, bo wtedy wyszedłby jeden stan końcowy). Aby ustalić dwa stany końcowe obowiązkowo należy prowadzić do tego konta, konta szczegółowe analityczne. Z kont tych sporządzane jest zestawienie obrotów i sald. W zestawieniu tym, gdy obroty są takie same jak na koncie rozrachunków to istnieje prawdopodobieństwo, że księgowanie przeprowadzone jest dobrze i można z tego zestawienia przepisać stany końcowe na konto rozrachunków.Istnieją jako konta szczegółowe zestawienie obrotów i sald z nich sporządza się konto analityczne do konta syntetyczne rozrachunkuDzielenie kont proces odwrotny do łączenia kont.Dzielenie kont polega na wyodrębnieniu z jednego konta wielu nowych kont, przy czym można mówić o podzielności poziomej i podzielności pionowej.Podzielność pozioma przedmiotem podziału jest tutaj kategoria gospodarcza (nazwa konta, nagłówek konta) przy tej podzielności występują 2 warianty:1. Konto dzielone przestaje istnieć a cały zakres jego obowiązków przejmują konta nowopowstałe.Wariant ten pozwala uzyskać informację szczegółową, lecz nie daje możliwości uzyskania Informacji ogólnej. Tą informację trzeba dodatkowo sobie stworzyć (wiadomo ile, jakich towarów istnieje, ale nie wiadomo ile jest ich razem).2. Istnieje konto dzielone i obok niego konta uzyskane w wyniku podziałuKonto syntetyczne dostarcza informacji ogólnej. Natomiast konta analityczne dostarczają informacji szczegółowych.Kont syntetyczne funkcjonuje z innymi kontami syntetycznymi zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.Konta analityczne istniejące do konta syntetycznego funkcjonują w oparciu o tzw. Zasadę pojedynczego zapisu tzn. każdą operację zarejestrowaną na koncie syntetycznym należy powtórzyć po tej samej stronie i łącznie w takiej samej wartości na kontach analitycznych np. kupiono towary za 100zł, zapłata później, gdzie w tym jest: towarów A 40zł, towarów B 40zł, towarów C 20zł.Aby sprawdzić czy zasada powtórzonego zapisu jest stosowana prawidłowo, zawsze sporządza się zestawienie obrotów i sald kont analitycznych do konta syntetycznego. Jeżeli zasada jest stosowana prawidłowo to muszą wystąpić zgodności: obrotów Dt kont analitycznych = obrotów Dt kont syntetycznych obrotów Ct kont analitycznych = obrotów Ct kont syntetycznych Sk Dt kont analitycznych = Sk Dt kont syntetycznych Sk Ct kont analitycznych = Sk Ct kont syntetycznychPodzielność pionowa polega na tym, że z danego konta wyodrębniamy zbiór jednorodnych operacji pod względem kierunku zmian i do ich rejestracji przeznaczamy nowe konto podzielności pionowej. Przedmiotem podziału są zapisy na koncie a nie nagłówek konta tak ja było poprzednio.W wyniku podzielności pionowej uzyskujemy 2 rodzaje kont:1. Konta korygujące konta, które pozwalają na urealnienie wartości zapisanej na innym koncie. Nigdy nie istnieją samodzielnie. Zawsze prowadzone są do jakiegoś konta. Przykład umorzenie do środków trwałych.Wartość netto = wartość brutto środków trwałych (Sk Dt) dotychczasowe zużycie (Sk Ct, czyli umorzenie)Na koncie środków trwałych rejestrowane są jedynie takie zmiany, które dotyczą zwiększeń i zmniejszeń zarówno ilości, jak i wartości. Natomiast do zmniejszeń samej wartości środków trwałych przeznaczone jest nowe konto o nazwie umorzen...