Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Temat: Narkomania, jako zjawisko patologiczne współczesnej młodzieży na przykładzie terenu powiatu Świdnickiego.
Cel badań
Celem badań jest przedstawienie na wybranej grupie uczniów szkół ponadgimnazjalnych, problemów zdrowotnych, prawnych i społecznych związanych z narkomanią. Będą one podstawą do sformułowania wniosków końcowych, jako odpowiedzi na pytania problemowe.
Celem poznania naukowego jest zdobycie ścisłej, o maksymalnej zawartości informacji i jak najbardziej pewnej wiedzy.
Celem moich badań jest poznanie przyczyn zażywania narkotyków przez młodzież szkół średnich na terenie powiatu Świdnickiego. Celem jest poznanie stosunku ankietowanych do zjawiska narkomanii. W szczególności zaś chodzi o:
- zasięg narkomanii wśród badanych,
- przyczyny sięgania po środki narkotyczne,
- wiedzę na temat zagrożeń jakie niesie za sobą narkomania,
- stosunek do zjawiska narkomanii,
- wpływ cech społeczno – demograficznych na powstawanie zjawiska narkomanii.
Problem badawczy
W literaturze przedmiotu można spotkać kilka definicji problemu badawczego. J. Sztumski pisze: „Problemem badawczym nazywamy to co jest przedmiotem wysiłków badawczych, czyli po prosu to co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze” Z kolei M. Łobocki uważa, że „Problem badawczy to tyle co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie” T. Pilch określa problem badawczy w następujący sposób: „problem określa radykalne uściślenie i ukierunkowanie naszych zainteresowań. Problemy badawcze maja właściwie postać pytania”.
Główny problem badawczy mojej pracy: Czy istnieje, oraz jaki ma zasięg zjawisko narkomanii na terenie powiatu świdnickiego?
W nauce przez pojęcie to rozumie się przeżywanie pewnego twórczego niepokoju związanego ze świadomością niewiedzy oraz chęcią uzupełnienia brakującej wiedzy. Występuje to na tle posiadanej już wiedzy częściowej związanej w danej sytuacji. Problem związany z patologią w obszarze narkomanii to logiczne ujęcie przeżywanej niewiedzy oraz potrzeby wiedzy. Problemy badawcze są pytaniami, na które poszukuje się odpowiedzi na drodze badań naukowych. Są więc pytaniami ważkimi, odnoszącymi się do istotnych zależności miedzy przedmiotami, faktami i zjawiskami wymagającymi pokazania trudności o charakterze teoretycznym lub praktycznym przy udziale aktywności badawczej podmiotu.
Problem aby był badawczy musi być:
• precyzyjnie ujęty,
• możliwy do badań,
• użyteczny.
W związku z moimi celami badań sformułowałam następujące problemy badawcze:
- Jaki jest zasięg narkomanii wśród badanej młodzieży z uwzględnieniem rodzaju zażywanego środka oraz częstotliwości jego używania?
- Jakie czynniki wpływają na sięganie przez badaną młodzież po narkotyki?
- Jaka jest wiedza badanej młodzieży w zakresie zagrożeń jakie niesie za sobą narkomania?
- Jaki jest stosunek badanych do zjawiska narkomanii?
- Jakie czynniki społeczno demograficzne mogą mieć wpływ na powstawanie zjawiska narkomanii?
Hipotezy są wstępnie poczynionymi założeniami na badany temat. Ich prawidłowość musimy zweryfikować poprzez przeprowadzenie badań indywidualnych. Według Zaczyńskiego „hipoteza jest pierwszym i koniecznym elementem naukowego badania jakiegokolwiek wycinka rzeczywistości. Zbadanie hipotezy jest zabiegiem polegającym na zbudowaniu domniemania teorii dotyczącej zjawiska”.
Na podstawie posiadanej wiedzy z przeczytanej literatury i Internetu, po dokonaniu wstępnej analizy problemów badawczych, stawiam następujące hipotezy;
- Biorąc pod uwagę rodzaj oraz częstotliwość zażywanych środków psychoaktywnych problem narkomanii jest bardzo wysoki.
- Na sięganie przez młodzież po narkotyki ma wpływ sytuacja rodzinna, oraz środowisko rówieśnicze
- Wiedza badanej młodzieży na temat skutków zażywania narkotyków jest na niskim poziomie.
- Stosunek ankietowanych do zjawiska narkomanii jest obojętny.
- Status rodzinny oraz pozycja społeczna ma wpływ na rozwój zjawiska narkomanii..
METODY, TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE
Każda nauka zawiera w sobie paletę sposobów badań, dzięki którym pragnie zgłębić istotę rzeczy i zjawisk. Dlatego zastosowanie odpowiedniej metody w procesie rozwiązania problemów jest warunkiem ich efektownego zgłębienia. Podstawowym zadaniem metod badawczych jest zebranie materiałów badawczych określających cechy charakterystyczne badanego zjawiska lub problemu.
Według Pilcha przez metodę badań określa się „zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego”
Natomiast M. Łobocki metodą określa pewien ogólny system reguł dotyczących organizowania określonej działalności badawczej, tj. szeregu operacji poznawczych, praktycznych, kolejności ich zastosowania, jak również specjalnych środków i działań, skierowanych z góry na założony cel badawczy.
Techniki badawcze to „czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów.”
Jako technikę badawczą zastosowałam ankietę. „Ankieta jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnieniu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy na ogół o wysokim stopniu standaryzacji w obecności lub częściej nieobecności ankietera”.
Zmienne i Wskaźniki
Rozpatrując każde zjawisko, zdarzenie, dążymy do poznania charakterystycznych dla niego cech, jego genezy i zakresu. Proces ten jest niejednokrotnie skomplikowany i złożony, tak więc często zachodzi konieczność rozpatrywania go w poszczególnych etapach, biorąc pod uwagę cechy, zespoły cech, ich rodzaje, które następnie poddajemy analizie, obserwacji opisowi. Zdaniem T. Pilcha, „zdarzenie – to suma ontologicznych faktów i przysługujących im właściwości, okoliczności zaś to warunki i cechy wywołujące zdarzenie, towarzyszące mu oraz spowodowane przez nie. W sumie to co daje się zaobserwować w każdym zdarzeniu lub zjawisku – to kila podstawowych cech konstytutywnych dla danego zdarzenia, które przyjęło się w metodologii nazywać zmiennymi”.
Z uwagi na charakter danego zjawiska, czy też problem jaki pragniemy rozważyć, wyróżniać będziemy zmienne ilościowe ( procent respondentów przyznających fakt kontaktu z narkotykami, ilość badanych, którzy sięgnęli po narkotyki, grupa osób używających narkotyki ) i jakościowe ( przyczyny sięgnięcia po narkotyki, okoliczności , poziom wiedzy o narkotykach i narkomanii, źródła z jakich pozyskują tę wiedzę ) . W przypadku, gdy w badaniach pedagogicznych pragniemy poznać związek między poszczególnymi cechami (zmiennymi ), kierunek zależności miedzy nimi, które wpływają na inne a jakie ulegają ich wpływom, wyróżnimy wśród nich odpowiednio zmienne zależne i zmienne niezależne.
Powyższa klasyfikacja zmiennych ma dwa podstawowe i najczęściej spotykane typy jest bardzo ważna, gdyż właśnie od niej uzależniony jest kierunek badań i rozwiązania techniczne warsztatu badawczego.
Żeby prawidłowi i przejrzyście określić zmienne musimy posłużyć się określonymi wartościami opisowymi nazywanymi wskaźnikami, zaś „ wskaźnik – to pewna cecha, zdarzenie lub zjawisko na podstawie zajścia którego wnioskujemy z pewnością, bądź określonym prawdopodobieństwem, bądź wreszcie z prawdopodobieństwem wyższym od przeciętnego iż zachodzi zjawisko, które nas interesuje”.
Biorąc pod uwagę temat mojej pracy, problem główny oraz wynikające z niego problemy szczegółowe, za zmienną zależną przyjąć należy: zjawisko narkomanii wśród młodzieży szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu Świdnickiego. Odpowiednio, zmiennymi niezależnymi będą: płeć, wiek badanych, typ szkół, do jakich uczęszczają, miejsce zamieszkania, sytuacja rodzinna, (wykształcenie, sytuacja materialna, stan rodziny), wpływ środowiska rówieśniczego itp.
Wskaźnikami charakteryzującymi zjawisko narkomanii są w tym przypadku:
- procent badanych, którzy mieli kontakt z narkotykami używanie środków narkotycznych przez badaną młodzież ( również w przeszłości ), powód sięgnięcia badanych po narkotyki, dostępność narkotyków,
- możliwość zakupu
- okoliczności kontaktu respondentów z narkotykami,
- procent badanych, używających aktualnie narkotyki,
- czerpanie wiedzy o narkotykach i narkomanii, jej źródła,
- znajomość środków narkotycznych, ich pochodzenia i wpływu na organizm człowieka,
- wiedza o następstwach zażywania narkotyków ( zdrowie, odpowiedzialność karna).
Wskaźniki te będą ilościowymi i jakościowymi.
Por. T. Pilch, T. Bauman –„Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe”, Warszawa 2001 s.23
J. Sztumski „Wstęp do metod i technik badań pedagogicznych” Katowice1995, s 38
M. Łobocki „Metody badań pedagogicznych” Warszawa 1982, s 50
T. Plich „Zasady badań pedagogicznych” Warszawa 1977, s 66
W Zaczyński „Praca badawcza nauczyciela” Warszawa 1985, s 61
T. Pilch – „Zasady badań pedagogicznych”, W-wa 1995 s.76
M. Łobocki – „Metody badań pedagogicznych”, W-wa 1976, s. 115
Praca zbiorowa pod kierunkiem naukowym R. Wroczyński, T. Pilch – Metodologia Pedagogiki Społecznej, Wrocław 1974, s.56
Por. T.Pilch, T. Bauman – „ Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe.” W-wa 2001, s.96
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa, 1998, s. 31
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa, 1998, s. 32-33
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa, 1998, s 33