Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
SEMINARIUM 06- 26.02.07r.
Gruźlica.
Europa przełom XVIII i XIX- biała dżuma
Polska:
Najczęstsza zachorowalność zachorowalność w okresie wojen:
I wojna światowa: 1100/100 000/rok
II wojna światowa: 400 – 500/100 000/rok
W latach późniejszych powolny spadek zapadalności.
2005rok – zapadalność 24,3/100 000/rok
· 9280 - zachorowania ogółem
· 8202 (88,4%) – nowe zachorowania
· 1077 (11,6%) – ponowne zachorowania
W tym u dzieci do 14r.ż. 99 zachorowań (1,1% ogółu zachorowań).
PODZIAŁ:
Gruźlica płuc – 91,2%
Gruźlica pozapłucna – 8,8%
ü gruźlicze zap. Opłucnej – 42,8% !!
ü inne:
· obwodowe węzły chłonne
· narządy moczowo – płciowe
· kości i stawy
· zap. Opon m – rdz
Potwierdzenie bakteriologiczne:
· 58,3% ogółu chorych na gruźlicę (38,5% BK 1, 2 /+/)
· 61,2% w gruźlicy płuc
· 28,1% w gruźlicy pozapłucnej
Chorzy wydalający prątki oporne na co najmniej 1 lek p/prątkowy – 293 przypadki (5,6% chorych prątkujących).
Zgony – 813 przypadków (0,2% ogółu zgonów).
W Polsce istnieje obowiązek zgłaszania zachorowań na gruźlicę lub jej podejrzenie
Centralny Rejestr Chorych na Gruźlicę – Zakład Epidemiologii i Organizacji Walki z Gruźlicą IGiChP w Warszawie – prowadzony od 1957roku.
Prątki gruźlicy
ü laseczki, nie zarodnikujące, tlenowe
ü niewrażliwe na wysychanie
ü bez dostępu do światła przeżywają wiele lat w glebie, wodzie, kurzu
ü niszczone przez światło słoneczne (lampy UV) i wysoką temperaturę
ü odporne na działanie czynników chemicznych (duża zawartość lipidów lipidów ścianie komórkowej)
Prątki gruźlicze:
ü „kwasoodporne” – kwaśny alkohol (75% alkohol + HCl nie odbarwia prątków zabarwionych fuksyną- barwienie met Ziehl- Neelsena)
ü wzrost w warunkach tlenowych
ü podłoża sztuczne Lowensteina – Jensena – żółtka jaj, mąka ziemniaczana, sole mineralne, zieleń malachitowa
ü czas podziału kom. w hodowli 18 – 20godz.
ü Widoczny wzrost kolonii po 2 – 4 tyg
ü Kolonie średnicy 2 – 10mm, szorstkie, kalafiorowate w kolorze kremowym
Diagnostyka
ü Metody biologiczne
· bakterioskopia: BK 1
BK 2
· posiew: BK 3
ü chemiczne: chromatografia – do wykrywania kw. Nukleinowych
ü genetyczne: sonda genetyczna, PCR
Drobnoustrój chorobotwórczy:
Mycobacterium tuberculosis complex:
· Mycobacterium tuberculosis
· Mycobacterium bovis
· Mycobacterium africanum
· Mycobacterium microti
Źródło zakażenia:
ü Chory na gruźlicę płuc, wydalający prątki (kaszel, kichanie, mówienie, odpluwanie)
=> jądra kropelek – średnica < 5 um, zawierają 1 – 3 prątki
ü Chore zwierzę
Droga zakażenia:
ü inhalacyjna
ü pokarmowa
ü przez powłoki skórne (uszkodzona skóra sprzyja zakażeniu)
ü (kontakty płciowe)
ü (zakażenie wrodzone)
Zakażenie -> wniknięcie i rozwój biologicznego czynnika chorobotwórczego w organiźmieżywym
ü dotyczy 20 – 50% osób poddanych ekspozycji
ü w Polsce zakażonych jest około 20% populacji
ü w większości przypadków przebiega bezobjawowo
ü dowodem zakażenia jest występowanie alergii tuberkulinowej (dodatni odczyn tuberkulinowy)
Ryzyko zakażenia zależy od:
ü „gęstości” zakażonych jąder kropelek
ü czasu ekspozycji
ü równowagi pomiędzy zjadliwością prątków gruźliczych gruźliczych poziomem nieswoistej aktywności makrofagów
ü czynniki genetyczne (?)
Odczyn tuberkulinowy:
Test Mantuox- śródskórne wstrzyknięcie 2 jednostek oczyszczonej tuberkuliny RT 23, na dłoniowej stronie przedramienia
Odczytywanie testu po 48 – 72godz.
Powstanie nacieku w miejscu wstrzyknięcia jest dowodem nadwrażliwości typu IV na antygeny prątka i wiąże się z pewnym stopniem odporności.
Odczyn tuberkulinowy :
Średnica nacieku:
· < 5mm – ujemny
· 6 – 9mm – wątpliwy
· > = 10mm – dodatni
Dodatni OT:
· u zakażonych prątkami gruźliczymi
· po szczepieniach BCG
· (u zakażonych prątkami niegruźlicznymi)
Na szczycie nacieku widoczny jest pęcherz, a wokół nacieku rozległe zaczerwienienie, którego nie bierzemy pod uwagę przy odczytywaniu wyniku próby.
Zachorowanie:
ü w ciągu całego życia u 5-8% zakażonych
ü ryzyko wzrasta w ciągu pierwszych 2 lat
ü ryzyko wzrasta do 10% w skali roku u zakażonych HIV
ü usposabiają zaburzenia odporności, niedożywienie, stres, glikokortykosteroidy
ü predyspozycja genetyczna (?)
Przebieg pierwotnego zakażenia prątkami gruźlicy :
jądra kropelek (prątki)
makrofagi namnażanie prątków
fagocytoza rozpad makrofagów
odpowiedź nieswoisty odczyn zapalny rozsiew drogą limfy
immunologiczna pierwotne ognisko węzłowe
wiraż OT
pierwotne ognisko węzłowo - płucne
swoisty odczyn zapalny
pierwotne ognisko płucne gojenie zmiany postęp
Ziarnina gruźlicza:
· TH 1
· makrofag z prątkami
· martwica serowata
· prątki
· aktywowane makrofagi
Gruźlica pierwotna – cechy:
ü zmiany chorobowe bezpośrednio po zakażeniu
ü rozsiew drogą krwi, limfy
ü powiększenie regionalnych węzłów chłonnych
ü przebieg często skąpo lub bezobjawowy
ü czasem rumień guzowaty
ü gojenie zmian przez włóknienie, wapnienie
Zespół pierwotny węzłowo – płucny: zmiana na obwodzie płuca, nieprawidłowa wnęka płuca
Gruźlica popierwotna – cechy:
ü u osób posiadających odporność swoistą
ü reinfekcja endogenna lub nowe zakażenie
ü rozsiew głównie drogą odoskrzelową
ü typowa lokalizacja – płaty górne i segmenty 6
ü zwykle nie ma powiększenia regionalnych węzłów chłonnych
ü duże niszczenie miąższu płuc, rozpady
ü współistnieją obszary nacieków i włóknienia
PODZIAŁ GRUŹLICY ZE WZGL NA LOKALIZACJĘ
I gruźlica płucna:
1. gruźlica płuc
2. grużlica płuc prosówkowa
3. gruźlicze serowate zap. Płuc
4. gruźlica włóknisto – jamista płuc przewlekła (obejmuje też dawną marskość gruźliczą)
II gruźlica pozapłucna
5. gruźlica opłucnej
6. gruźlica osierdzia
7. gruźlica ww chłonnych klatki piersiowej
8. gruźlica ww chłonnych poza klatką piersiową
9. gruźlica górnych dróg oddechowych
10. gruźlica kostno – stawowa (z wyłączeniem gruźlicy kręgosłupa)
11. gruźlica kręgosłupa
12. gruźlica CUN (z wyłączeniem zap. Opon m – rdz)
13. gruźlicze zap. Opon m – rdz
14. gruźlica otrzewnej i p pokarmowego
15. gruźlica ukł moczowego
16. gruźlica narządów płciowych
17. gruźlica nadnerczy
18. ...