Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
10. Gospodarcze konsekwencje rozbiorów.
             Bezpośrednimi skutkami rozbiorów było odłączenie od kraju terytoriów o ważnym znaczeniu gospodarczym i w miarę zintegrowanych z resztą kraju. W wyniku I rozbioru Rzeczpospolita straciła 30% obszaru, tj. ok. 212 tys. km2, oraz 35% ludności. Rosja zajęła najmniej rozwinięte gopspodarczo tereny na Wschodzie - z Połockiem, Witebskiem i Mścisławiem, polskie Inflanty - ok 92 tys. km2 z 1, 3 mln ludności. Prusy zyskały 36 tys. km2 - Pomorze z Chełmnem, Malborkiem, Warmią, część Kujaw i skrawki Wielkopolski, ale bez Gdańska i Torunia z 0, 58 mln ludności. Były to ziemie najbardziej zurbanizowane, z najlepiej rozwiniętym rolnictwem, należące do najbogatszych. Austria zyskała 83 tys. km2 - tereny na południe od górnej Wisły, Podole i część Wołynia wraz ze Lwowem, Przemyślem i Tarnopolem, a także zajęte wcześniej Spisz i Orawę. Obszar ten zamieszkiwało aż 2, 65 mln ludności.
             W wyniku I rozbioru gospodarka polska doznała głębokiego ciosu. Prusy opanowały eksport zboża, wprowadzając wysokie cła. W wyniku tego spadł eksport polskiego zboża - o ile przed rozbiorem ok 15% zboża szło na eksport, o tyle po I rozbiorze odsetek ten zmniejszył się o połowę.. Austria zyskała żupy małopolskie i ruskie, mające stanowić zaplecze dla rozwijającego się przemysły w krajach naddunajskich. Rosja zaś zajęła zaplecze Inflant ciążące do Morza Bałtyckiego. Pomimo tego gospodarka polska zdołała się przystosować do nowej sytuacji.
             W wyniku II rozbioru (1793) Prusy zagarnęły Gdańsk, Toruń, Wielkopolskę z Poznaniem, Gnieznem i Kaliszem, część Kujaw z Inowrocławiem i Brześciem Kujawskim, część Mazowsza z Płockiem, ziemię sieradzką i łęczycką - w sumie 58 tys. km2 i najlepiej rozwinięte resztki kraju. Rosja otrzymała tereny na wschód od Zbrucza i Drui, większą część Ukrainy i Białorusi, tertoria łącznie wynoszące 250 tys. km2. W II rozbiorze Austria zajęta wojną z rewolucyjną Francją udziału nie brała. Okrojona Polska z 200 tys. km2 i 4 mln ludności była sztucznym tworem, nie mającym szans na przetrwanie. Upadek państwa potwierdził trzeci rozbiór w 1795r. Prusy otrzymały część ziemi rawskiej i Warszawę, Rosja zajęła resztę Polesia, Wołynia oraz Litwę, Żmudź i Kurlandię. Austria otrzymała Małopolskę i terytoria między łukiem Pilicy, Wisły i Bugu z Krakowem, Sandomierzem, Lublinem i Radomiem.
             Na terenach b. Rzeczypospolitej zaborcy zaczęli prowadzić różną politykę gospodarczą, kulturalną i społeczną, mającą na celu unifikację swoich zdobyczy z ich wewnętrznymi terytoiami. Polityka ta, tak różniąca się między zaborcami stała się przyczyną ogromnych regionalnych sprzeczności po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918r. W istocie swej podziały te widoczne są i dziś, zwłaszcza na wsi.
Â
a) Reformy Władysława Grabskiego oraz ich skutki
             18 grudnia 1923r. prezydent Stanisław Wojciechowski powierzył misję utworzenia nowego rządu Władysławowi Grabskiemu. Przed rządem stało zadanie uporządkowania gospodarki państwowej i utrwalenia władzy klas posiadających. Grabski zdawał sobie sprawę, że reformy skarbowe winny być zrealizowane szybko, bez zbytniego pogorszenia sytuacji mas pracujących. Środki niezbędne do naprawy skarbu miały być zgromadzone w dużej mierze drogą obciążenia klas posiadających. Najważniejszym instrumentem takiej polityki był podatek majątkowy (jego płatnikami byli posiadacze majątków o wartości ponad 10000 franków szwajcarskich). Równocześnie rząd zamierzał dokonać poważnych oszczędności w wydatkach. Wzrosnąć miały przychody kolei państwowych (co miało pociągnąć za sobą zmniejszenie dotacji), przewidywano uproszczenie administracji państwowej i zmniejszenie kredytów udzielanych przez banki państwowe przedsiębiorstwom prywatnym. Sposobem na szybką realizację zamierzonych reform było udzielenie rządowi pełnomocnictwa do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.
             Od pierwszej chwili rząd Grabskiego przystąpił do energicznego przygotowywania reform. W styczniu zostały przyspieszone terminy płatności podatku majątkowego i podniesione stawki innych podatków. Zniesiono dopłaty z budżetu na rzecz kolei i rozpoczęto prace nad usprawnieniem administracji. Rezerwy walut obcych przeznaczono na interwencję giełdową.
             Skutki działań były niemal natychmiastowe. Kurs dolara ustabilizował się już w końcu stycznia, zaś w lutym rząd wstrzymał druk marek na cele budżetowe. Dochody państwa po raz pierwszy od zakończenia wojny przewyższyły wydatki. Mimo oparcia się na własnych siłach rząd nie zrezygnował z przyciągnięcia do Polski kapitałów zagranicznych. Kiedy znikła bowiem inflacyjna premia eksportowa, wartość przywozu towarów z zagranicy przewyższała znacznie wartość wywozu. Stabilizację w bilansie płatniczym osiągnięto przez zaciągnięcie we Włoszech pożyczki zabezpieczonej dochodami i majątkiem przemysłu tytoniowego, stąd nazwano ją tytoniową.
             W wyniku powstrzymania spadku marki zahamowany został nieustanny wzrost cen. Na wiosnę 1924 roku ceny detaliczne nieznacznie spadły, co poprawiło sytuację robotników. W tej sytuacji stanowisko wielkiego kapitału wobec programu rządowego uległo zmianie. Na Górnym Śląsku rozpoczęto na wiosnę obniżanie płac roboczych i zwalnianie robotników. Centralny Związek Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów (tzw. Lewiatan) sformułował własny program gospodarczy, według którego rząd miał obniżyć podatki obciążające przedsiębiorstwa, przyznać ulgi oraz obniżyć taryfy kolejowe na wywóz towarów za granicę oraz zwiększyć kredyty. Program zmierzał do przerzucenia ciężaru związanego z naprawą skarbu na klasę robotniczą.
             W połowie kwietnia 1924r. rozpoczął działalność Bank Polski. Uzyskał wyłączne prawo emisji biletów bankowych. Banknoty miały być zabezpieczone złotem i dewizami do wysokości 30%. Reszta banknotów miała być pokryta srebrem, wekslami handlowymi i innymi walorami. Rząd posiadał jedynie prawo zaciągania kredytu w Banku do wysokości 50 mln zł. Oprócz biletów bankowych w obiegu miały się znajdować bilety zdawkowe i bilon, emitowane przez skarb. Jako górną granicę tej emisji ustalono 12 zł na 1 mieszkańca.
             Polityka właścicieli przedsiębiorstw doprowadziła do jesiennej fali strajków w ważniejszych działach gospodarki. Nie osiągnęły one jednak większych rezultatów. Oprócz obniżania płac przedsiębiorstwa wprowadzały akord oraz inne środki prowadzące do wzrostu wydajności. Ofensywa kapitału utrudniała pozycję rządu, gdyż groziła niebezpiecznymi następstwami politycznymi. Dlatego latem 1924r. rząd przeprowadził w Sejmie ustawę o zabezpieczeniu na wypadek bezrobocia, przewidującą wypłacanie bezrobotnym zasiłków przez 13 tygodni od chwili utraty pracy.
             Jesienią 1924r. pojawiły się pewne pomyślne objawy w gospodarce polskiej. Mimo że zbiory ziemiopłodów okazały się bardzo niskie i w przyszłości nieunikniony był import zbóż, sprzedaż zebranych plonów przyniosła wsi nieco gotówki. Wpłynęło to na zwiększenie zbytu artykułów przemysłowych, a w konsekwencji na pewien wzrost produkcji. Równocześnie skarb otrzymał dochody nadzwyczajne, które umożliwiły zmianę polityki kredytowej. Rząd przeznaczył dodatkowe środki na kredyty udzielane przez banki państwowe przedsiębiorstwom prywatnym oraz rolnictwu. Także w tym okresie rząd doszedł do porozumienia w sprawie pożyczki w wysokości 6 mln dolarów od Szweda, Ivara Kreugera. Zabezpieczeniem było otrzymanie w dzierżawę Państwowego Monopolu Zapałczanego.
Â