Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Informatyka – samodzielna dyscyplina naukowa,
zajmująca się teorią i praktyką metod i środków
technicznych w zakresie automatyzacji procesów
informacyjnych, tj. procesów: zbierania, przetwarzania, przechowywania, przesyłania udostępniania informacji
Zakres informatyki
Obszary informatyki:
• budowa komputerów
• algorytmizacja
• języki programowania
• technologie przetwarzania i przesyłania danych
• tworzenie i zastosowania informatycznych systemów zarządzania
Dane – liczby i symbole przedstawione w sposób
wygodny do przesyłania, interpretacji lub
przetwarzania metodami ręcznymi lub
automatycznymi (informatycznymi) – NP 1971
Przetwarzanie danych – przekształcanie treści i
postaci danych metodą wykonywania
systematycznych operacji w celu uzyskania
wyników w postaci z góry określonej
Nośniki danych – materiał, w którym lub na którym
określona zmienna wielkość fizyczna moŜe
reprezentować dane
Informacja:
• znaczenie (treść), jakie przy zastosowaniu
odpowiednich konwencji przyporządkowuje się
danym
• z filozoficznego punktu widzenia jest odbiciem
realnego świata
• wg Norberta Wienera – treść zaczerpnięta ze
świata zewnętrznego w miarę, jak się do niego
przystosowujemy i jak przystosowujemy doń swoje
zmysły
Informacja ekonomiczna:
• niematerialne części składowe systemu
ekonomicznego
• treści obiegające w systemie ekonomicznym,
które wymienia się z otoczeniem
• pewne ogólnie przyjęte wyobraŜenia, reguły i
zwyczaje, którymi kierują się ludzie i ich
zbiorowości w swojej działalności gospodarczej
Zadanie informacji ekonomicznej – stworzenie
podstaw do racjonalnego zarządzania w systemie
ekonomicznym
Cechy informacji ekonomicznej:
• właściwa merytorycznie – treść informacji musi
być dostosowana do problemu, będącego
przedmiotem decyzji
• selektywna – z potencjalnych informacji
właściwych merytorycznie powinna być
dostarczona tylko taka, która jest istotna dla
podejmowania decyzji
• prawdziwa – odbicie faktów rzeczywistych
• szybka i terminowa
• ciągła i regularna
• odpowiednio szczegółowa
• jednoznaczna
• przyswajalna przez odbiorcę
Klasyfikacja informacji ekonomicznej wg kryterium:
• źródło informacji: zewnętrzne i wewnętrzne
• funkcji zarządzania: palnistyczne, organizacyjne,
motywacyjne, kontrolne
• forma prezentacji: udokumentowana i nie-
• Gdy A jest opisem procesu, technologii, działań itp. w obiekcie O, to I(K) jest informacją proceduralną.
Przykładem informacji proceduralnej są wzory matematyczne, modele ekonomiczne, przepisy (algorytmy) •
Gdy A opisuje zasady, normy, ograniczenia itp., które O musi uwzględniać, to I(K) jest informacją normatywną.
• Gdy A określa sposób klasyfikowania obiektu O, to I(K) jest informacją taksonomiczną (klasyfikacyjną).
Takim rodzajem informacji posługujemy się podczas klasyfikowania (przyporządkowywania) obiektu do określonej grupy np. na podstawie kilku cech staramy się przyporządkować człowieka do określonej narodowości, liść do określonego gatunku drzewa itd.
• Gdy A jest opisem struktury obiektu O, to wówczas I(K) nazwiemy informacją strukturalną. Taka informacja jest zawarta w schematach obrazujących strukturę przedsiębiorstwa.
Ze względu na czas t mamy następujące rodzaje informacji:
• Informację retrospektywną, kiedy t odnosi się do przeszłości;
• Informację bieŜącą, jeśli t oznacza czas bieŜący;
• Informację prognostyczną, jeśli t odnosi się do przyszłości.
• Ze względu na rodzaj obiektów O mamy następujące rodzaje informacji: Informację ekonomiczną
• Informację filozoficzną
• Informację demograficzną
Funkcje informacji
• Funkcja modelująca: informacja jest obrazem (wiernym odwzorowaniem) rzeczywistości, a zatem jest tworzywem modelowania rzeczywistości;
• Funkcja mierząca: informacja (jakościowa lub ilościowa) stanowi miarę złoŜoności i róŜnorodności
badanego wycinka rzeczywistości;
• Funkcja sprawcza: pełni rolę czynnika sprawczego, mogącego wywołać określony skutek (np. tzw. „łagodna siła” → marketing); informacja jest podstawą do podejmowania decyzji
• Funkcja poznawcza: informacja słuŜy za podstawę do kumulowania doświadczenia i uczenia się → składnik wiedzy;
• Funkcja kulturotwórcza: informacja moŜe słuŜyć do przekazywania sposobów postępowania jednej
społeczności dla drugiej społeczności (np. przekazywanie wzorców kulturowych lub wiedzy kolejnym pokoleniom);
• Funkcja demokratyzująca: swobodny dostęp do informacji pozwala obywatelom mieć wpływ na kształtowanie ustroju społecznego.
Przykładem jest historia materialnych nośników informacji {mowa → pismo (ikony, symbole), druk, media, Internet}
Definicja informacji ekonomicznej
1. Informacja ekonomiczna to treść, która jest zawarta w zagregowanych danych charakteryzująca fakty i zjawiska ekonomiczne
2. Informacja ekonomiczna to:
– Wiedza obserwatora o systemie ekonomicznym i jego otoczeniu
– Treść jakościowych i ilościowych charakterystyk części składowych systemu ekonomicznego
– Opis wzajemnych powiązań części składowych systemu ekonomicznego
Informacja ekonomiczna to opis stosunków międzyludzkich z perspektywy (poprzez) rzeczy
(„produkty”)
P → R(P,V) → V → R(V, U) → U
P – producent, V – „produkt” (równieŜ usługa), U –odbiorca
Interesuje nas opis relacji:
• R(P,V) – producent i wytwarzany produkt R(V,U) – produkt i jego odbiorca (uŜytkownik)
• ale w tym podejściu nie interesuje nas relacja R(P,U), jako Ŝe jest to domena psychologii, socjologii,…
Dane i wiadomości
• Dane i informacje to pojęcia na dwóch poziomach
• Dane są taką postacią informacji, którą moŜna przetworzyć z uŜyciem automatów takich jak sprzęt komputerowy (nie zakładają koniecznej interpretacji semantycznej = semiozy)
• Rodzaje danych (ze względu na rodzaj stosowanych znaków):
– Dane numeryczne, Dane alfabetyczne, Dane alfanumeryczne
• Rodzaj danych ze względu na cechę A: Dane mierzalne i niemierzalne
• Wiadomości są to uporządkowane zbiory danych, które zawierają informację dla zarządzania
Proces informacyjny jako proces produkcji
• Generowanie informacji (produkcja)
• Gromadzenie informacji (zbieranie)
• Przechowywanie informacji (pamiętanie, magazynowanie, archiwowanie)
• Przekazywanie informacji (transmisja)
• Przetwarzanie informacji (transformacja)
• Udostępnianie informacji
• Interpretacja informacji (translacja na język odbiorcy)
• Wykorzystanie informacji
Informacyjny proces przetwarzania danych Generowanie danych źródłowych;• Zbieranie i gromadzenie (archiwowanie) danych;• Wykonywanie operacji (logicznych i arytmetycznych) na danych - przekształcanie danych;• Emitowanie danych wynikowych
System informacyjny zarządzania
Składniki przedsiębostwa a informacja
System zarządzania: nadzoruje produkcję, przekazuje zadania do
wykonania, obejmuje gospodarkę kadrową, rachunkowość, analizy rynku
• System wytwarzania: przekształcenie surowców i materiałów
(materialnych bądź niematerialnych: np. usługi) w produkty System informacyjnySterowanie procesami wytwarzania i zarządzania w przedsiębiorstwie wymaga odpowiedniego dopływu i przepływu informacji, które określają jego stan początkowy, stan bieŜący i stan oczekiwany. W przepływie informacji udział biorą elementy systemów wytwarzania i zarządzania oraz elementy otoczenia przedsiębiorstwa. Wyodrębniony i uporządkowany układ tych elementów, których przedmiotem wejścia, przetwarzania i wyjścia są informacje, nazywamy (pod) systememi nformacyjnym przedsiębiorstwa• Napływające informacje zewnętrzne (z otoczenia) są kierowane do systemu informacyjnego: przepisy, parametry
(limity, uzgodnienia, zalecenia), umowy handlowe, analizy (1).
System zarządzania Informacje te bezpośrednio lub po przetworzeniu trafiają do systemu zarządzania (2).
W systemie zarządzania informacje
podlegają przekształceniom
System zarządzania
System wytwarzania
i przez system informacyjny trafiają do systemu wytwarzania
(w formie decyzji wykonawczych, zadań produkcyjnych, dokumentacji
konstrukcyjnej, produkcyjnej, ekonomicznej i administracyjnej).
Część z informacji jest wykorzystywana i gromadzona wyłącznie w systemie zarządzania lub w systemie informacyjnym jako tzw. wiedza własna (1). W systemie wytwarzania generowane są informacje wtórne, opisujące stan systemu wytwarzania, ewentualne odchylenia. Informacje te napływają z systemu wytwarzania do systemu informacyjnego w postaci informacji:
o zuŜyciu materiałów, pracy maszyn i urządzeń, paliw;
o zaopatrzeniu, wielkości produkcji,
sprzedaŜy itp.
o zmiananach i zakłóceniach w realizacji zadań;
• stopień przetworzenia: pierwotne i
wtórne
• stopień stałości: stałe, warunkowo stałe, zmienne
• charakter opisu: ilościowe, jakościowe
• stopień szczegółowości: analityczne, syntetyczne
• postać prezentacji: cyfrowe, alfabetyczne,
alfanumeryczne, graficzne, audio, wideo …
Klasyfikacja informacji ekonomicznej wg kryterium:
• rola w ewidencji: rachunkowe, statystyczne,
ewidencyjno-operatywne …
• pełnione funkcje: poznawcze, kreatywne
• częstotliwość występowania: codzienne,
tygodniowe, dekadowe, miesięczne, kwartalne,
półroczne, roczne …
• horyzont czasowy: strategiczne, taktyczne,
operacyjne
• tryb udostępniania: doraźne (ad hoc), periodyczne
• kierunek obiegu: poziome, pionowe
• rodzaj obiegu: otwarte, pośrednie, zamknięte
• wg Petera Druckera tradycyjne zasoby, jak:
praca, ziemia i kapitał tracą na swym znaczeniu i
postrzegane są niekiedy bardziej jako bariery, niŜ
siła napędowa rozwoju firm
• tym, co staje się kluczowym czynnikiem
kreatywności funkcjonowania firm jest wiedza -
stanowi ona niematerialne zasoby firmy związane
z ludzkim działaniem, których zastosowanie moŜe
być podstawą przewagi konkurencyjnej
Wiedza to niematerialne zasoby firmy związane z
ludzkim działaniem, których wykorzystanie moŜe stać
się źródłem przewagi konkurencyjnej
• Wiedza jest związana z posiadanymi przez firmę
zasobami danych i informacji, z wykształceniem i
doświadczeniem jej personelu
• wyróŜnia się wiedzę: proceduralną, organizacyjną i
Teoretyczną
• Wiedza – osadzona informacja w kontekście
organizacyjnym i umiejętność jej wykorzystania w
funkcjonowaniu firmy
• Zasoby wiedzy – dane o klientach, produktach,
procesach, otoczeniu itp. w postaci
sformalizowanej (dokumenty, bazy danych) oraz
nieskodyfikowanej (wiedza pracowników)
• system zarządzania wiedzą SZW (KMS –
Knowledge Management System) jest to
całokształt rozwiązań umoŜliwiający procesy
identyfikowania, zdobywania i wykorzystywania
wiedzy, mający na celu poprawę pozycji
konkurencyjnej firmy, a wspierany przez cztery
czynniki:
– przywództwo,
– kulturę organizacyjną,
– technologie (produkcyjne i informacyjne),
– system pomiarowy
• zarządzanie wiedzą – systematyczne i zorganizowane wykorzystywanie zasobów
wiedzy do usprawnienia funkcjonowania firmy
• zarządzanie wiedzą nie jest i nie powinno być
zagadnieniem technologicznym, chociaŜ
technologia odgrywa tu istotną rolę
Funkcje informacji ekonomicznej
Funkcja informacyjna informowanie o zachodzących zdarzeniach, zjawiskach i procesach gospodarczych;
• Funkcja decyzyjna: stanowi instrument zarządzania przedsiębiorstwem (Jest podstawą podejmowania decyzji);
• Funkcja sterująca: stanowi podstawę do sterowania zasobami
(ludźmi, zespołami, kapitałem ...);
• Funkcja oceniająca: słuŜy za podstawę do oceny działalności
przedsiębiorstwa, rozliczeń finansowych;
• Funkcja optymalizacyjna: słuŜy za podstawę do podejmowania działań racjonalizujących (finansowych,
kadrowych);
• Funkcja modelowania: stanowi „tworzywo” do budowania modeli ekonomicznych w procesach planowania, symulacji.
• Funkcja analityczna: stanowi podstawę do okresowej analizy ekonomicznej przedsiębiorstwa.
Postulaty względem informacji ekonomicznej dem informacji ekonomicznej
Jednoznaczna (formułowana w sposób pozwalający jednoznacznie zidentyfikować komunikat)
• Rzetelna i adekwatna
• Wiarygodna (z moŜliwością oceny wiarygodności źródła)
• Aktualna
• Dostępna (dla określonych decydentów dostępna w określonym momencie czasowym)
• Porównywalna z informacją w zasobach informacyjnych organizacji
• Integrowalna z zasobami informacyjnymi organizacji
• Przetwarzalna (w postaci nadającej się do automatycznego przetwarzania (czytelne atrybuty itd.)
• Kompletna (nie brakuje w niej atrybutów uniemoŜliwiających
jej gromadzenie, przeszkadzających w interpretacji)
Użyteczność informacji
Stopień zaspokojenia potrzeb informacyjnych uŜytkownika moŜna mierzyć poprzez:
• Relewancję informacji:
Relewancja jest to waŜność przypisana informacji przez jej odbiorcę (wyraŜona poprzez profil informacyjny lub pytanie)
• Pertynencję informacji
Pertynencja jest to zgodność informacji z oczekiwaniami Odbiorcy
Zarówno potrzeby informacyjne ad hoc jak i stałe potrzeby informacyjne
mogą mieć charakter subiektywnych jaki i obiektywnych potrzeb dla ich
odbiorcy informacja jako zasób ekonomiczny
Fakty:
• Zasób (informacja) staje się kapitałem ze względu na przydatność w działalności ekonomicznej.
• Informacja jest niezbędna w procesach podejmowania decyzji i organizowaniu procesów w sferze ekonomicznej
(produkcja, handel, usługi).
• Po dokonaniu sprzedaŜy produktu jego producent osiąga zysk w postaci pienięŜnej.
• Informacja jest towarem: jest poszukiwana przez nabywców, jest sprzedawana i ma wtedy określoną cenę.{pieniądz, ziemia, praca, organizacja} Informacja ako zasób: poszukiwana, nie ulega zuŜyciu w procesie wykorzystania; ulega szybkiej deprecjacji ze względu na dezaktualizację; moŜe słuŜyć wielokrotnie róŜnym Użytkownikom
• Trudno jest zmierzyć wartość ekonomiczną zasobów informacyjnych, jakimi dysponują ludzie dzięki wykształceniu, percepcji dóbr kultury, dopływie informacji naukowych i fachowych
• Informacyjny zasób ...