Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Wychowanie spartańskie (doryckie)
·   plemię Achajów najeżdżają Dorowie i podbijają półwysep
·   Achajowie stają się Helotami (niewolnikami)
·   są też tacy co podporządkowują się i mają prawa gospodarcze ale nie polityczne (periojkowie)
Po powstaniu Helotów meseńskich w VII w. p. n. e. Sparta wydała przepis, który nakładał na geruzję i eforów obowiązek czuwania nad wszystkimi sprawami wychowawczymi, a do bezpośredniego kierowania nad nimi powołano specjalnego urzędnika państwowego zwanego PAJDONEM
Geruzja – rada starszych, wolni obywatele po 60. roku życia
Ojciec był zobowiązany zanieść dziecko przed geruzję. Dziecko ma wartość, jeżeli jest zdrowe, chore są zrzucane ze skały.
1) od narodzin do 7. roku życia dzieci przebywały pod opieką rodziców
2) od 7-8 do 12. roku życia (okres wilczków lub zuchów)
·   dziewczynki – organizowane były specjalne oddziały, w których odbywały się ćwiczenia fizyczne
·   chłopcy – przechodzili do szkół państwowych – zbliżonych do dzisiejszych koszarów wojskowych
Etap ten przeznaczony był na gry, zabawy na wolnym powietrzu oraz lżejsze ćwiczenia fizyczne
3) od 12. do 16. roku życia
·   chłopców poddawano bardziej surowej dyscyplinie
·   uprawiane ćwiczenia miały charakter militarny
·   całkowity zakaz opuszczania koszar
4) od 17-18 do 20. roku życia – Efabia
·   obszar życia obozowego i odbywania ćwiczeń wojskowych tj.: musztra wojskowa, ćwiczenia we władaniu bronią, marsze wojskowe, rzucanie dyskiem i oszczepem, zapasy atletyczne, trudne prace o charakterze wojskowym
5) dziesięciolecie służby wojskowej
·   dot. okresu po ukończeniu Efebii i przeznaczone była na pełnienie normalnej służby wojskowej
·   chłopiec po tym stawał się pełnoprawnym obywatelem, bezpośrednio po tym musiał się ożenić, ponieważ tego wymagał interes państwa
Apolla – zgromadzenie ludowe
Â
Wychowanie ateńskie (jońskie)
Pierwsze ateńskie przepisy prawne dot. wychowania pochodzą z początku VI w. p. n. e., a autorstwo ich jest przypisywane Solonowi. Było to wychowanie oparte na kalokagatii (piękny umysł i ciało) określało, że:
·   każda szkoła była otwarta od wschodu do zachodu słońca
·   każdy uczeń miał własnego pedagoga
·   ustalona była powierzchnia pomieszczeń szkolnych
·   żaden ojciec nie miał prawa wymagać od syna pomocy w starości, jeżeli nie zapewnił mu warunków do nauki, rzemiosła
·   chłopcy uczyli się pisania i pływania
kalokagatia – człowiek świetnie wyrobiony pod względem fizycznym, doskonale wysportowany, pięknie i harmonijnie zbudowany, mądry
agathos – ideał człowieka pod względem moralnym i umysłowym
1) od narodzin do 7. roku życia
·   niemowlę pod opieką niani pozostawało w rodzinie
·   otoczone zabawkami
·   opowiadano mu legendy
·   śpiewano pieśni
2) od 7 do 18. roku życia – lata szkolne
·   dziewczynki – uczyły się pod opieką matki szycia, haftowania, gospodarowania domem, czasami pisania i czytania
·   chłopcy – chodzili do szkoły elementarnej
Pedagog – stary niewolnik, niezdolny do ciężkiej pracy
Szkoła elementarna:
·   prowadzona była na rachunek nauczyciela (pobierał opłaty od rodziców)
·   nauka odbywała się indywidualnie
·   wykładał w niej Gramatysta – uczył czytania, pisania, rachunków i literatury
·   po kolei uczono: alfabetu na pamięć i nazw liter, kształtów poszczególnych liter i ich rozpoznawania, symbolizowania, pisania, czytania, rachunków (palce, kamyki, liczydła, tabliczka mnożenia)
·   lektury utworów poetyckich (w 10. roku życia) Solona, Tegnisa, Homera, Hezjoda.
·   z literatury chłopcy uczyli się historii, geografii, zasad życia społecznego, polityki, etyki, mitologii, znajomości strategii wojennych
·   Kitarysta lub Lutnista – uczył gry na lutni, muzyki, śpiewu i deklamacji
·   Pedotriba – prowadził ćwiczenia fizyczne w plenerze po 13. roku życia
·   penthatlon (pięciobój) – skoki, biegi, rzut dyskiem, rzut dzidą, zapasy
3) od 18. do 20. roku życia – Efabia
·   przejście chłopca spod opieki domu rodzinnego pod nadzór państwa, a zajęcia były nadzorowane przez tzw. kosmetę
·   ćwiczenia miały charakter wojskowy i odbywały się w specjalnie do tego przygotowanych budynkach tzw. gimnazjach, które utrzymywał gimnazjarcha
·   pierwszy rok - ćwiczenia z bronią, odbywanie honorowej straży przy uroczystościach, kończył się uroczystym przeglądem szeregów w teatrze
·   drugi rok – marsze obozowe, obozowanie, stróżowanie
Po tym okresie chłopiec stawał się pełnoprawnym obywatelem, swoje siły duchowe i fizyczne oddawał ojczyźnie. Mógł zajmować się rzemiosłem, zostać żołnierzem lub nauczycielem.
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Starożytny Rzym
1. Wychowanie w poczÄ…tkach republiki
a) wychowanie domowe
·   dzieci do 7 roku życia wychowywały się pod opieka matki i podlegały służbie domowej
·   matka odpowiadała za wychowanie moralne – Pietas (zasady moralne kierujące postępowaniem w życiu prywatnym i publicznym)
·   w 7. roku życia chłopiec przechodził pod opiekę ojca, ten stawał się jego wychowawcą i nauczycielem
·   matka zajmowała się wychowaniem córek (szycie, przędzenie, dbanie o gospodarstwo domowe)
·   doctrina – wykształcenie syna za które był odpowiedzialny ojciec, obejmowało ono całokształt wiadomości niezbędnych w życiu prywatnym, publicznym i w czasie pełnienia służby wojskowej
·   ojciec zabierał syna na przyjęcia gdzie, gdzie ten poznawał wiele problemów życiowych z rozmów dorosłych
·   czasami chłopca oddawano pod opiekę doświadczonego żołnierza, polityka czy prawnika
·   od ojca uczył się czytania na podstawie XII Tablic (podręcznik wychowania obywatelskiego i patriotycznego)
·   opowiadano chłopcom o życiu bohaterów narodowych oraz uczono ich ballad opiewających heroiczne czyny na polach bitew
·   poświęcano wiele uwagi na gry i ćwiczenia fizyczne na świerzym powietrzu; uczenie władania bronią, jazda konna, znoszenie niewygód i głodu
·   w 16-17 roku przyodziewano męską togę na znak osiągnięcia pełnoletności
·   chłopiec często opuszczał dom, aby pod opieką jednego z przyjaciół ojca wprawiać się w uczestnictwo w życiu publicznym
·   po rocznym przygotowaniu do pracy publicznej następowała służba wojskowa: pierwsz rok –zwykły żołnierz, drugi rok – praca w sztabie, uczenie się zasad dowodzenia i poznanie różnych tajemnic wojskowych
Tego rodzaju wychowanie zapewniało Rzymowi doskonałych żołnierzy i lojalnych obywateli. pod względem moralnym czyniło z młodzieży ludzi wyrachowanych, egoistycznych, często okrutnych i chciwych.
b) działalność szkół elementarnych (ludus – gra, zabawa)
·   uczęszczały do nich dzieci biedniejszych obywateli, zarówno chłopcy jak i dziewczynki
·   zakłady prywatne
·   prowadzone przez nauczycieli – literatów
·   mieściły się na rynku lub przy innych placach, na gankach i altanach osłoniętych jedynie przed żarem słońca, bez ścian i jakichkolwiek urządzeń
·   uczniowie siedzieli na podłodze trzymając tabliczki kamienne na kolanach
·   literat jedynie nauczał, wychowanie pozostawiał rodzinie
·   program nauczania obejmował początkowo pisanie, czytanie, podstawowo działania arytmetyczne, opowiadania z dziejów Rzymu, naukę pieśni patriotycznych, lekturę prawa XII Tablic
·   nauczanie rozpoczynano od nauczania na pamięć tylko nazw alfabetu nie pokazując ich kształtów
·   po nauczeniu sie alfabetu, poznaniu wyglądu poszczególnych liter dzieci zaczynały składać je razem, sylabizować a następnie czytać
·   czytanie łączono z pisaniem dyktowanych zdań przez nauczyciela (brak podręczników)
·   gdy dzieci umiały już czytać, nauczano poprawnej wymowy każdego słowa i przestrzegania zasad gramatycznych
·   pisania uczono na woskowych tabliczkach, początkowo literator kierował ręką każdego z ucznia, gdy dzieci nabierały wprawy używano do pisania pergaminów
·   elementarnych działań uczono przy pomocy palców, kamyków, a w późniejszym stadium przez wypisywanie działań na tabliczkach woskowych
·   specjalni nauczyciele arytmetyki – kalkulatorzy, uczyli rachunków na wyższym poziomie
·   uczenie metodą pamięciową
·   kary fizyczne
·   nauka rozpoczynała się we wczesnych godzinach rannych i trwała do nocy z krótką przerwą w południe na obiad
·   nie zadawano lekcji do domu
·   uroczystości publiczne i święta religijne, jarmarki oraz inne okazje przynosiły dni wolne
·   dłuższe przerwy przypadały w okresie najgorętszych tygodni lata, w czasie żniw i winobrania
2) Wychowanie pod koniec ustroju republiki
a) narodziny szkoły średniej
·   organizowane na wzór hellenistycznych
·   chodziły do nich dzieci w 12.roku życia
·   pobierano opłaty za naukę
·   tylko dla najbogatszych
·   zwracano uwagę na reguły gramatyczne i sztuki poprawnego wyrażania się po grecku
·   lektura autorów – np. Homer
·   czytanie wybranego fragmentu tak długo aż uczniowie będą umieli wymówić każdy wyraz poprawnie
·   wyjaśnienie fragmentu pod względem gramatycznym, etymologicznym, historycznym, mitologicznym i filozoficznym
·   podkreślenie cech utworu, jego zalety i braki, porównanie go z innymi
·   opowiadanie fragmentu własnymi słowami
·   dążenie do programu siedmiu sztuk wyzwolonych (gramatyka, retoryka, dialektyka, arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka)
·   w praktyce ograniczano się do:
v gramatyki,
v w przedmiotach matematycznych ceniono te umiejętności które przydawały się w praktyce,
v astronomie ograniczano do sztuki obliczania kalendarza,
v usunięto całkowicie wychowanie muzyczne,
v surowo potępiano uroczyste tańce,
v z pogardą odnoszono sie do wychowania fizycznego w szkole oraz do organizowania popisów sportowych,
v oryginalny stosunek do filozofii – stronienie od wszelkich systemów filozoficznych, jedynie filozofia stoicka
·   największy zapał wywoływała retoryka – rozbudzała wyobraźnie, najbardziej dostosowana do warunków życia politycznego jak i potrzeb ucznia
·   dobry mówca najwyższym ideałem człowieka
3. Wychowanie i szkolnictwo w okresie cesarstwa
a) szkoła elementarna
·   zanik szkół w centralnych dzielnicach Rzymu
·   szkoła dla biednych rodziców
·   ich liczba znacznie wzrosła
·   rozszerzył się trochę ich program – wprowadzenie geografii i astronomii
·   metody nauczania – dyktowanie przez nauczyciela, uczenie się na pamięć przez uczniów
b) szkoła średnia
·   dla młodzieży warstw uprzywilejowanych
·   nauczyciel – gramatysta, otoczony powszechnym szacunkiem, lepiej wynagradzany niż literator
·   część programu to lektura i objaśnienie utworów poetyckich
·   gramatyka grecka przed łacińską
·   znajomość poezji podstawą traktowaną jako przygotowanie do nauki retoryki
·   wyraźny akcent na naukę wymowy
c) szkoły retoryczne
·   przygotowywały do aktywnego udziału w życiu
·   opracowanie zadań na tematy moralne i prawne
·   bardzo szczegółowa lektura utworów
·   opracowanie trzech rodzajów mów: doradczych, sądowych, panegirycznych
·   dyskutowano nad tym jak powinien wyglądać wstęp do mowy, jak należy przedstawić jej główny cel, jak dobierać argumenty, jak pochwalić i potępić jakąś sprawe
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Â
Marek Fabiusz Kwintylian
1.  zmierzał do wykształcenia mówcy odznaczającego się zaletami moralnymi i wszechstronną wiedzą
2.  radził odpowiednio dobierać niańki dla małego dziecka, jak i pedagogów dla chłopca
3.  domagał się połączenia nauki nazw liter z ich pisaniem
4.  sprzeciwiał się domowemu wychowaniu, też w zakresie szkoły średniej, gdyż zajmowało to więcej czasu i wysiłku niż w szkole
5.  w szkole dzieci uczy się korzystając z wiedzy nauczyciela, jego wskazówek, ale i odpowiedzi kolegów, ich błędów i niepowodzeń
6.  przygotowanie do kariery mówcy
7.  zamykanie dziecka w domu zabijało w nim odwagę, wywoływało strach przed ludźmi
8.  przerwy między lekcjami
9.  zabawy w szkole
10. całkowite potępienie kar fizycznych
11. szkoła średnia to fundament
12. nie negował całkowicie gimnastyki, dowodząc że zgrabne ru...