sciaga na egz z fib, ZIP SGGW, Finanse i rachunkowość

Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ

Instrumenty finansowe – strumienie pieniężne (kryterium podmiotowe i przedmiotowe):

Potocznie są to zasoby pieniężne. W literaturze ekonomicznej są to różnego rodzaju strumienie pieniężne i sposoby gospodarowania nimi. To zjawisko ekonomiczne związane z gromadzeniem
i wydatkowaniem zasobów pieniężnych. Finanse mają charakter teoretyczny i praktyczny. W ujęciu teoretycznym jest to nauka o zjawiskach i procesach pieniężnych.

Ruch pieniądza – od jego tworzenia (kreacji) w systemie bankowym do krążenia (cyrkulacji) między różnymi jednostkami gospodarczymi i publicznymi. Analiza ruchu pieniądza prowadzi się w odniesieniu do zjawisk rzeczowych w sferze gospodarowania, a więc rozpatruje się ją na tle:

- produkcji,

- podziału dochodu narodowego,

- oszczędności,

- inwestycji,

- bezrobocia,

- inflacji,

- wymiany z zagranicą itp.

Gospodarka finansowa – zawiera działania związane z: przygotowaniem operacji pieniężnych; faktyczną realizacją tych operacji (w odniesieniu do sektora publicznego i sektora prywatnego); ewidencją i analizą przebiegu operacji pieniężnych w przeszłości.

Polityka finansowa – cele i środki ich realizacji związane ze środkami pieniężnymi na poziomie państwa, przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowego; rolnego itp. Treść polityki finansowej zależy od podmiotu, który realizuje gospodarkę finansową.

Finanse à kryterium przedmiotowe (kryterium funkcji) – pozwala wyodrębnić rodzaje zjawisk pieniężnych ze względu na ich rolę w gospodarce. Wyróżniamy 3 rodzaje strumieni pieniężnych:

1. Przychody i wydatki pieniężne ekwiwalentne (rynkowe):

- powstają głównie w mikropodmiotach gospodarczych prowadzących działalność wytwórczą, handlową i usługową,

- ich istotą jest wzajemne ekwiwalentne powiązanie wydatku pieniężnego jednego podmiotu ze świadczeniem towarów, usług i pracy innego podmiotu bądź innych podmiotów,

- regulowane przez mechanizm rynkowy,

- związane z zakupem i sprzedażą towarów, usług oraz z wynagrodzeniem za pracę.

2. Przychody i wydatki pieniężne redystrybucyjne (transfery):

- brakiem wzajemnego ekwiwalentnego powiązania pomiędzy świadczeniem pieniężnym jednego podmiotu a świadczeniami usług ze strony podmiotów innych,

- nie regulowane przez mechanizm rynkowy zaś kształtowane na podstawie norm prawnych,

- zaliczane są do nich: podatki, opłaty, emerytury, renty, zasiłki, dotacje, subwencje, składki na ubezpieczenie społeczne itp.

3. Przychody i wydatki pieniężne kredytowe:

- przychody pieniężne kredytowe to przychody pieniężne, jakie osiągają podmioty gospodarujące, wykorzystujące kredyty bankowe,

- wydatki pieniężne kredytowe to wydatki tych jednostek związane ze spłatą zaciągniętych kredytów bankowych,

- związane z operacjami bankowymi wypłaty odsetek od kredytów oraz oprocentowania od depozytów mają charakter transferów, ponieważ wysokości odsetek i oprocentowania ustalane są na podstawie decyzji banku centralnego.

Finanse à kryterium podmiotowe – opiera się na rodzajowym zróżnicowaniu podmiotów gospodarczych. Wyróżniamy tu takie zjawiska finansowe jak:

1. Finanse przedsiębiorstw:

- są najważniejsze; tu powstaje PNB,

- gromadzone są tu przychody pieniężne z tytułu sprzedaży towarów, usług lub składników majątkowych (ekwiwalentne); także przychody kredytowe oraz transfery z rynku kapitałowego bądź z budżetu państwa,

- wydatki związane są z zakupem czynników produkcji (ekwiwalentne),

- występują tu strumienie pieniężne o charakterze redystrybucyjnym takie jak: podatki, opłaty, składki na ubezpieczenie majątku i pracowników.

2. Finanse ludności (gospodarstw domowych):

- przychody powstają z racji wynagrodzenia za pracę; w ramach sektora prywatnego (ekwiwalentne) lub sektora publicznego (transfery),

- osiągają przychody z tytułu oprocentowania depozytów, emerytur, rent i zasiłków (ekwiwalentne) bądź przychody kredytowe w związku z zaciąganiem kredytów na cele inwestycyjne lub bieżące,

- wydatki związane są głównie z zakupem towarów i usług (charakter ekwiwalentny) albo są to: podatki, opłaty, składki z tytułu ubezpieczenia, oprocentowania kredytów bankowych (transfery).

3. Finanse banków:

- istotne znaczenie mają operacje kredytowe związane z kreacją pieniądza, np. emisja pieniądza depozytowego (na skutek tworzenia depozytów wtórnych, które są cyklicznie wykorzystywane do udzielania kredytów bankowych); emisja biletów bankowych i bilonu (Bank Centralny); prowadzenie operacji rozliczeniowych,

- przychody to odsetki pobierane z tytułu udzielonych kredytów oraz prowizje za wykonanie zleconych czynności rozliczeniowych,

- wydatki związane są z oprocentowaniem depozytów, z wynagrodzeniem zatrudnionych pracowników oraz zakupem towarów i usług; są to także: podatki, opłaty, podział zysku (transfery).

4. Finanse komercyjnych instytucji ubezpieczeniowych:

- przychody pieniężne w postaci składek z racji ubezpieczenia składników majątkowych należących do podmiotów gospodarczych oraz osób (charakter transferowy/ekwiwalentny),

- wydatki osobowe i rzeczowe; podatki i opłaty (transfery).

5. Finanse publiczne (finanse państwa, samorządów terytorialnych i instytucji ubezpieczenia społecznego):

- gromadzą środki pieniężne o charakterze transferowym, w postaci: podatków, opłat, kar, dochodów z przedsiębiorstw państwowych, zysku z banku centralnego,

- dochody to także: pożyczki państwowe bądź samorządowe zaciągane w bankach i na rynku kapitałowym w postaci obligacji państwowych lub samorządowych,

- do przychodów nie zalicza się przychodów rynkowych realizowanych przez przedsiębiorstwa państwowe lub samorządowe,

- wydatki związane z zakupem towarów i usług niezbędnych do funkcjonowania sektora publicznego (ekwiwalentne) lub wypłacane wynagrodzenia wraz z pochodnymi za pracę zatrudnionych w sektorze publicznym pracowników (redystrybucyjne).

Teorie finansów publicznych:

1. Teoria kameralistów,

2. Teoria fizjokratów,

3. eoria merkantylistów,

4. Teoria liberalna,

5. Teoria ortodoksyjna,

6. Teoria interwencyjna,

7. Monetaryzm (teoria współczesna).

Teoria fizjokratów:

- przedstawiciel F. Quesnay,

- problematyka rolnictwa i jego opodatkowania; jedynym źródłem bogactwa jest rolnictwo,
a dokładnie ziemia i tylko praca w rolnictwie ma charakter produkcyjny,

- strategia podatku jedynego à właściciele ziemscy (brak uzasadnienia),

- gospodarka jest jak żywy organizm i nie należy w niego ingerować; gospodarka powinna rozwijać się dzięki wolnej konkurencji (naiwność poglądów),

- podstawa rozwoju ekonomii klasycznej.

Teoria liberalna:

- wywodzi się z ekonomii klasycznej,

- twórca Adam Smith,

- podstawą gospodarki jest własność prywatna i wolna konkurencja; rola państwa
i instrumenty finansowe powinny być ograniczone do minimum,

- rola władz publicznych ograniczona do: organizacji robót publicznych, obrony własności, wymiaru sprawiedliwości,

- założenia teorii to: neutralna polityka podatkowa; system podatkowy zawierający podatki pośrednie; ciężary podatkowe nie hamujące aktywności gospodarczej; podatki nie ograniczające zdolności do oszczędzania; budżet państwa jak najmniejszy i trwale zrównoważony.

Teoria ortodoksyjna:

- odmiana nurtu liberalnego, dominowała w XIX i XX w.,

- twórca Adam C. Pigou,

- możliwość interwencji państwa w procesy gospodarcze (w sprawach zatrudnienia),

- ponoszenie wydatków publicznych na cele gospodarcze warunkowane ich produktywnością,

- większa efektywność gospodarowania w sektorze prywatnym niż w publicznym,

- koncepcja małego budżetu, koniecznie zrównoważonego,

- dopuszczenie w pewnych wyjątkach istnienia deficytu budżetowego (zaciągnięte pożyczki radzili przeznaczać na rozwój gospodarki),

- małe podatki realizujące jedynie cele fiskalne,

- system podatkowy zawierający podatki pośrednie.

Teoria interwencyjna:

- twórcy: Adolf Wagner, J.M. Keynes,

- propozycja ingerencji państwa w procesy gospodarcze,

- koncepcja teorii interwencyjnej finansów (Keynes) – gospodarka nie może funkcjonować, opierając się tylko na prawach rynku i wolnej konkurencji, musi być wspierana instrumentami finansowymi, takimi jak: wydatki publiczne, podatki, pożyczki, opłaty itp.,

- nie należy ograniczać wydatków publicznych w warunkach deficytu budżetowego; powinno decydować się na zaciąganie długu publicznego (Keynes),

- kryzys w gospodarce powodowany jest przez spadek popytu; ukształtowanie się równowagi po spadku popytu następuje przez przesunięcie się wykorzystania potencjału gospodarki z punktu Y1 do Y2; nie dochodzi tu do obniżenia cen [Rys. 1].

Teorie współczesne:

§ konserwatyzm fiskalny – przerzucenie ciężaru oddziaływania państwa na gospodarkę
z instrumentów finansowych na instrumenty monetarne, do których zalicza się: podaż pieniądza, kursy walutowe, stopy procentowe, rezerwy obowiązkowe itp.,

§ odzwierciedleniem antyfiskalnych koncepcji rozwoju gospodarczego są postanowienia
z Maastricht, według których zaleca się, aby:

- deficyt budżetowy nie wynosił więcej niż 3% PKB,

- dług publiczny nie przekraczał 60% PKB,

- inflacja nie przekraczała o więcej niż 1,5 punktu procentowego poziomu trzech krajów
o najniższym jej poziomie.

Sektor finansów publicznych:

Zgodnie z nowelizacją ustawy z 25 listopada 2004 r. (Dz. U. Nr 273, poz. 2703) sektor finansów publicznych obejmuje:

1. organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrona prawa, sądy i trybunały, a także jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz związki;

2. jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych;

3. fundusze celowe;

4. państwowe szkoły wyższe;

5. jednostki badawczo-rozwojowe;

6. samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

7. państwowe lub samorządowe instytucje kultury;

8. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze;

9. Narodowy Fundusz Zdrowia;

10. Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

11. państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

Definicja budżetu państwa (BP):

Budżet jest planem finansowym państwa, zestawiającym dochody i wydatki w roku kalendarzowym, uchwalanym w formie ustawy określającej źródła dochodów i rodzaje wydatków.

Inicjatywa ustawodawcza à Rada Ministrów à Minister Finansów à Projekt Budżetu, który powinien zawierać:

- przychody i wydatki Państwowych Zakładów Budżetowych,

- plany finansowe państwowych funduszy celowych,

- plany finansowe innych jednostek podsektora rządowego,

- wykaz programów wieloletnich,

- wydatki na inwestycje wieloletnie,

- wydatki związane na współfinansowanie projektów z budżetu UE,

- wykaz jednostek, które otrzymują dotacje i kwotę tych dotacji.

Podatki bezpośrednie – obciążają bezpośrednio osiągane przez podatników dochody lub majątek. Tu przedmiot opodatkowania zawsze jest bezpośrednio związany ze źródłem podatku. Są to podatki, które nie mogą być przerzucane. Naliczane są one w momencie osiągania dochodów bądź majątku przez podatnika. Zaliczamy do nich: podatki dochodowe (PIT, CIT), podatki majątkowe (podatek rolny, od nieruchomości itp.).

Podatki pośrednie – w sposób wtórny (pośredni) wskazują na domniemanie istnienia dochodu. Dotyczą dokonywanych wydatków i są pobierane w momencie zakupu towarów i usług. Wkalkulowane są w cenę. Są przerzucalne. Podatnicy pośredniczą w tym przypadku przekazaniu części lub całości należnych podatków od osób trzecich do władzy publicznej. Zaliczamy do nich: podatki od wydatków (podatki konsumpcyjne, np. od towarów i usług; akcyzowy), podatki majątkowe, cła, składkę ubezpieczeniową społeczną, składkę na fundusz pracy oraz składki i wpłaty na inne fundusze celowe.

Podział podatków wg kryterium władztwa podatkowego oraz miejsca przeznaczenia wpływów
z podatków:

1. Podatki lokalne – gdy wpływy z podatków zasilają budżety gmin:

- Podatek rolny od gruntów,

- Podatek od nieruchomości,

- Podatek od środków transportowych,

- Podatek od czynności cywilno-prawnych,

- Podatek leśny,

- Podatek rozliczany w formie karty podatkowej,

- Podatek od spadków i darowizn,

- Podatek od posiadania psów.

2. Podatki centralne – gdy wpływy z podatków zasilają budżet państwa:

- Podatek od dochodów od osób fizycznych,

- Podatek od dochodów od osób prawnych,

- Podatek VAT,

- Akcyza,

- Podatek od gier.

Ubezpieczenia społeczne – należą do publicznego systemu finansowego. Są ściśle związane
z pracownikiem i wykonywaniem przez niego pracy, a mówiąc szerzej – z jego zatrudnieniem. Ubezpieczenie społeczne jest to system ustawowo zagwarantowanych i związanych z pracą świadczeń
o charakterze roszczeniowym pokrywającym skutki szczególnego rodzaju zdarzeń losowych lub na równi z nimi innych zdarzeń.

Podział ubezpieczeń społecznych:

1. ...

sciaga na egz z fib, ZIP SGGW, Finanse i rachunkowość

Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ

Formularz