Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
ISTOTA FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA
1. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA
Podejmowanie decyzji - podstawowy warunek umożliwiający rozwiązywanie problemów na poziomie mikroekonomicznym (przedsiębiorstwo) oraz makroekonomicznym (gospodarka);
Ekonomia menedżerska – zajmuje się analizą decyzji podejmowanych przez menedżerów. Jest to nauka o ekonomicznych podstawowych decyzjach podejmowanych przez menedżerów;
Ekonomia – nazwą tą posługiwał się Arystoteles – to nauka badająca społeczny proces gospodarowania, czyli w jaki sposób ludzie organizują działania w sferze produkcji i konsumpcji. Ekonomia oznaczała wówczas wiedzę o prawach rządzących gospodarstwem domowym;
Ekonomia- nauka zajmująca się zachowaniem podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, wymiany i konsumpcji (Samuelson);
Ekonomia- jest nauką o prawidłowościach rządzących procesem gospodarowania, czyli gospodarczą działalnością ludzi. Te prawidłowości określamy mianem praw ekonomicznych.
Ekonomia – nauka o gospodarowaniu dobrami rzadkimi (badająca jak ludzie radzą sobie z rzadkością; rzadkość jest barierą wyboru);
Mikroekonomia – to ta część badań ekonomicznych, która skupia się na badaniu poszczególnych podmiotów gospodarczych lub poszczególnych rynków; narzędzia: cena, popyt, podaż, zysk;
Makroekonomia – badanie i interpretacja zjawisk zachodzących między podmiotami. Badanie zależności całej gospodarki;
Ekonomia pełni szereg funkcji z których najważniejsze to: poznawcza i aplikacyjna.
- poznawcza- dostarcza wiedzy o mechanizmach i prawidłowościach rządzących procesem gospodarowania oraz ich przyczynach i skutkach;
- aplikacyjna – ukazuje drogi postępowania jednostkom gospodarczym;
W rozważaniach ekonomicznych napotkać można 2 rodzaje sądów (opinii) – pozytywne i normatywne.
Pod pojęciem ekonomii pozytywnej rozumie się stwierdzenie będące naukowym i obiektywnym wyjaśnieniem funkcjonowania gospodarki. Ekonomia pozytywna nie rekomenduje. Formułuje dwa rodzaje pytań: jak jest? Dlaczego tak jest ?
Sądy ekonomiczne oparte o subiektywnym systemie wartościowania określane są mianem ekonomii pozytywnej. Polityka gospodarcza zajmuje się sądami wartościującymi, oceniającymi przebieg zjawisk. Daje zalecenia. Formułuje tylko jedno pytanie: Jak powinno być?
2. FUNKCJE PRZEDSIĘBIORSTWA
- teorie przedsiębiorczości
- analiza marginalna
- podejmowanie decyzji w przedsiębiorstwie
Przedsiębiorczość – posiada nie tylko wymiar ekonomiczny (nowe, racjonalne rozwiązania) ale też wymiar osobowy (podmiot, przedsiębiorca realizuje czyn działalności), który jest zawsze skierowany na kogoś i wymiar kulturowy ( czyli zawsze dokonuje się w kontekście danej kultury)
- proces kreowania czegoś odmiennego ze względu na wartość; wymagający poświęcenia w tym celu czasu i wysiłku, któremu towarzyszy finansowe, psychiczne i społeczne ryzyko.
Przedsiębiorca – przenosi zasoby ekonomiczne z obszaru niższej na obszar wyższej wydajności i zysku.
Funkcje przedsiębiorcy:
- ponoszenie ryzyka związanego z niepewnością;
- dostarczenie kapitału finansowego;
- wprowadzenie innowacji;
- podejmowanie decyzji;
- przywództwo (lider przemysłowy);
- kierowanie (ze szczególnym znaczeniem kontroli wszystkich zasobów);
- organizowanie i koordynowanie;
- własność przedsiębiorstwa (posiadanie zasobów);
- zatrudnienie czynników produkcji;
- zawieranie kontraktów;
- alokacja zasobów w alternatywny sposób (realokacja zasobów).
Istota procesu przedsiębiorczości
Przedsiębiorczość jako proces
Charakterystyka
Tworzenie bogactwa
Wiąże się z podejmowaniem ryzyka i osiąganiem zysku
Tworzenie przedsiębiorstwa
Jej efektem są nowopowstałe przedsięwzięcia, firmy, które wcześniej nie istniały
Wprowadzenie motywacji
Uzewnętrznia się poprzez unikalne kombinacje zasobów, które czynią istniejące metody i produkty przestarzałymi
Wprowadzenie zmian
Zmiany są oceniane, dostosowane, modyfikowane do zachowań ludzi, sposobów ich działania i umiejętności
Tworzenie nowych miejsc pracy
Zatrudnienie, zarządzanie, rozwój czynników produkcji obejmujących zwłaszcza siłę roboczą
Tworzenie wartości
Proces tworzenia wartości dla klientów poprzez „eksploatowanie” dotychczas niewykorzystanych decyzji
Tworzenie wzrostu
Istota przedsiębiorczości jest silną i pozytywną orientacją na wzrost sprzedaży, dochodów, aktywów i zatrudnienia
Wykorzystanie okazji
Proces wykorzystania- poprzez jednostki działające indywidualne lub wewnątrz organizacji – szans dostrzeganych w otoczeniu
Typy przedsiębiorczości w doktrynie ekonomicznej
- R. Cantillion – wyróżnił kapitalistę (posiadacza kapitału) oraz przedsiębiorcę (osobę wykorzystująca kapitał i dostrzegającą okazję na rynku oraz podejmującą ryzyko);
- dostrzegał występujące rozbieżności pomiędzy popytem i podażą, co daje możliwości by uczestnicy rynku mogą taniej kupować i drożej sprzedać
- J. Schumpeter - nie wiązał przedsiębiorczości bezpośrednio z kapitałem,lecz traktował przedsiębiorczość jako szczególnie ważny element pracy ludzkiej, mającej wysoką użyteczność społeczną. Wg niego główną siłą sprawczą rozwoju gospodarczego są przedsiębiorcy, a nie administratorzy;
- przedsiębiorcy są obdarzeni duchem przedsiębiorczości i podejmującą pionierskie zadania. Z taką sylwetką przedsiębiorcy wyrażnie kontrastuje menedżer administrator, zarządca, który wykonuje rutynowe działania i obowiązki związane z zarządzaniem operacyjnym
Typy przedsiębiorczości w obrębie ekonomii
Typy teorii
Główny problem (punkt ciężkości)
Teorie czystej niepewności
Radzenie sobie z niepewnością, ponoszenie ryzyka
Teorie czystej innowacji
Wprowadzenie innowacji (prowadzących do nierównowagi na rynku)
Teorie niepewności i „zdolności do innowacji”
Kombinacja funkcji radzenia sobie z niepewnością i wprowadzenia innowacji
Teoria percepcji i przystosowania
Postrzeganie otoczenia przystosowane do warunków równowagi (doprowadzenie do równowagi na rynku)
Elementy działalności przedsiębiorczej
Najczęściej wskazywane elementy charakterystyczne do działalności przedsiębiorczej
- znajdowanie nowych pomysłów;
- rozpoczęcie, założenie, stworzenie
- nowa firma, nowe przedsięwzięcie;
- innowacja, nowy produkt;
- nowy rynek;
- poszukiwanie okazji;
- dążenie do rozwoju;
- podejmowanie ryzyka, zarządzanie ryzykiem, skłonność do ryzyka;
- wprowadzenie zmian;
- tworzenie nowych kombinacji zasobów, nowych środków produkcji
3. PROCES GOSPODAROWANIA
Gospodarowanie - jest działalnością ciągłą, stale powtarzającą się. Dlatego mówimy o procesie gospodarowania, który polega na zaspokajaniu potrzeb ludzkich.
Proces gospodarowania – polega na podejmowaniu przez podmioty gospodarcze różnych decyzji. Określamy je mianem decyzji gospodarczych, czy też społeczno – gospodarczych. Mogą być one różnie klasyfikowane np. na decyzje mikro- i makroekonomiczne.
ISTOTA PODEJMOWANIA DECYZJI GOSPODARCZYCH
1. Decyzja – wybór jednego działania z pewnej ilości możliwych (alternatywnych) działań lub powstrzymanie się od wyboru.
Proces podejmowania decyzji –logiczne powiązane i uporządkowane operacje myślowe, umożliwiające ocenę sytuacji, określenie warunków działania oraz wybór jednego, z co najmniej dwóch wariantów rozwiązań.
2. Etapy podejmowania decyzji
- zdefiniowanie problemu
- określenie celu
- zbadanie warunków decyzji
- przewidzenie i analiza konsekwencji
- wybór optymalnego wariantu
- analiza wrażliwości
3. Zdefiniowanie problemu:
- identyfikacja sytuacji decyzyjnej, na którą składa się rozpoznanie i opisanie problemu decyzyjnego oraz ustalenie przyczyn powstania sytuacji decyzyjnej
- na tym etapie muszą być określone zmienne decyzyjne oraz główne kryterium wyboru
4. określenie celu:
- max. Zysku
- min. Kosztów
- przyszłe korzyści i ryzyko
- koniunktura
5. zbadanie warunków decyzji
- możliwe warianty działania
- modele decyzyjne
- zbieranie niezbędnych inf
6. przewidzenie i analiza konsekwencji
- wiedza o konsekwencjach decyzji
- prognozowania przy użyciu modeli
- model deterministyczny
- model probabilistyczny
7. wybór optymalnego wariantu:
- kryterium oceny i wyboru najkorzystniejszego wariantu
- problemy mało złożone (możliwość wyliczenia i zbadania każdego wariantu)
- problemy bardziej złozone (wykorzystanie analizy marginalnej drzew decyzyjnych, teorii gier, analizy kosztów i korzyści, programowania liniowego oraz wartości zaktualizowanej)
8. analiza wrażliwości:
- pozwala uwypuklić podstawowe cechy problemu mające wpływ na decyzję
- umożliwia ocenę wpływu na osiągniecie celu czynników, których wielkości i parametry są pewne
- pozwala osiągnąć optymalne rozwiązania w przypadku decyzji powtarzających się w warunkach nieznacznie zmienionych
9. Decyzje przeds:
- model przeds (max zysku, max wartości przeds)
- model postępowania zadowalającego (zysk może być jednym z celów)
- model max całkowitej wielkości sprzedaży (udział w rynku)
- model społecznej odpowiedzialności biznesu (wzrostu dobrobytu społecznego)
10. Diagram podejmowania decyzji:
1. PROBLEM (różne możliwości rozwiązań z różnymi wynikami)
2. INF (dane statystyczne, dokumenty, obserwacje, pomiary)
2A) SYSTEM PRZEWIDYWAŃ (możliwość uzyskania każdego z wyników)
2B) SYSTEM PRZEWIDYWAŃ
3. KRYTERIUM DECYZJI
4. POWZIĘCIE ODPOWIEDNIEJ DECYZJI
11. Decyzje w przeds
Optymalizacja decyzji podejmowanych przez podmioty rynkowe – kluczowy obszar zainteresowania EM
Wybór optymalny oznacza że w danych warunkach nie ma lepszego rozwiązania
12. Zasada racjonalnego gospodarowania
a) zasada największego efektu – przy danym nakładzie środków – optymalne rozwiązanie problemu osiąga się jeżeli przy danym nakładzie środków osiągniemy max stopień realizacji celu
b) zasada najmniejszego nakładu środków na osiągnięcie danego efektu – optymalne rozwiązanie osiągniemy jeżeli przy danym stopniu realizacji celu poniesiony zostanie minimalny nakład
c) spośród różnych wariantów danej decyzji najbardziej efektywny ekonomicznie jest ten w którym stosunek efektów E do nakładów (N) jest najwyższy lub stosunek N do E jest najniższy
13. Analiza marginalna
Przy rozwiązywaniu problemów pojawiających się w trakcie dział gosp i określeniu decyzji optymalnych powszechnie stosowanym narzędziem badawczym w mikroekonomii jest analiza marginalna
Podstawą analizy marginalnej jest zasada zrównania wielkości krańcowych
Jeżeli określony zasób rozdziela się między alternatywne zastosowania, to z warunku efektywności alokacji wynika, że należy tak rozdysponować każdą jednostkę zasobu, aby korzyść z jej przeniesienia do innego zastosowania była dokładnie równa stracie związanej z wycofaniem z zastosowania alternatywnego
W takiej sytuacji dany podmiot jest w równowadze czyli nie ma tendencji do zmiany swojej sytuacji.
14. Prosty model przeds
Założenia do modelu:
a) badane przeds wytwarza jedno dobro (mikroprocesory) które sprzedaje na 1 rynku, dążąc do osiągnięcia max zysku
b) przeds może przewidzieć wpływ swoich decyzji produkcyjnych i cenowych na wielkość utargów i kosztów
c) należy określić, jaką ilość dobra należy wytworzyć i sprzedać oraz jaka ma być cena dobra
d) podstawowy cel – zysk
ZYSK = UTARG – KOSZT Z = R – C R = P * Q
e) popyt – przeds wykorzystuje krzywą popytu jako podstawę do przewidywania wpływu różnych wariantów decyzji produkcyjnych i cenowych na wielkości utargu
f) analiza marginalna umożliwia badanie zmian zysku wywołanych niewielkimi zmianami zmiennej decyzyjnej
g) zysk krańcowy (marginalny) – przyrost zysku całkowitego wynikający ze zmiany produkcji o jednostkę (lub o niewielką część jednostki)
ZYSK KRAŃCOWY = PRZYROST ZYSKU / PRZYROST PRODUKCJI = Δ Z / Δ Q
ANALIZA POPYTU I OPTYMALNA POLITYKA CENOWA
1. Czynniki określające popyt:
a) wielkość zapotrzebowania jako ilość dobra, którą chcą i mogą kupić nabywcy
b) prawo popytu – wielkość zapotrzebowania na pewne dobro zmniejsza się wtedy, kiedy przy pozostałych czynnikach stałych cena tego dobra rośnie
c) plan popytu jest to zestawienie w którym ukazuje się związek między ceną dobra a wielkością zapotrzebowania na te dobro
d) krzywa popytu jest to wykres związku między ceną dóbr a wielkością zapotrzebowania na to dobro
e) niższa cena powoduje zwiększenie sprzedaży ilości towaru
2. Najważniejsze czynniki wpływające na popyt:
a) cenowe - cena
b) pozacenowe – dochody konsumentów, liczby kupujących, pora roku, efekt naśladownictwa, efekt demonstracji, naśladownictwo
3. Funkcja popytu
Określa w formie równania zależności między ilością sprzedawanych dóbr / usług oraz jedną lub wieloma zmiennymi ją określającymi.
Jest użytecznym przybliżeniem, ale sama w sobie nie wyraża dokładnej zależności ilościowej zachodzącej między Q oraz P i Y. Aby uzyskać tą zależność musimy zapisać konkretną postać funkcji popytu np. Q = 25 + 3 Y + Pk – 2P
(TU OPISANY JEST PRZYKŁAD LICZBOWY WIĘC NIE MA SENSU GO PRZEPISYWAĆ)
4. elastyczność popytu
Mierzy siłe reakcji popytu na własne determinanty
Ep = =
...