Twoim problemem jest to, że powszechną NICOŚĆ mylisz z osobistą PUSTKĄ
Metody i techniki badań socjologicznych
1.                   Źródła problemów badawczych
Problem badawczy można sklasyfikować jako pytanie na które nie ma jeszcze w nauce odpowiedzi. Problemy dzieli się często na teoretyczne i praktyczne. Najkorzystniejsze jest jednak dzielenie na dwa podstawowe źródła problemów, jakimi są :
1) rozwój nauki i pojawiające się w nauce luki i niejasności ( są to tzw. problemy teoretyczne )
2) obserwacja rzeczywistości i praktyka (przekształcanie).
Charakterem i zakresem problematyki badawczej sÄ…
a) obiektywna rzeczywistość;
b) dotychczasowa wiedza o tej rzeczywistości oraz
c) metody badań rzeczywistości inaczej metody naukowe.
Â
2. Algorytm postępowania w socjologicznych badaniach empirycznych.Algorytm postępowania badawczego to inaczej schemat badań empirycznych. Nie jest on oczywiście jednoznaczny. Na każdym etapie badań występują modyfikacje i zróżnicowania. Modyfikacje te nie dotyczą jednak samych etapów badań. Oznacza to, że każde badania empiryczne musza być prowadzone przy uwzględnieniu wszystkich głównych etapów. W skład algorytmu postępowania badawczego wchodzą następujące etapy badawcze
- wstępne sformułowanie problemu
- eksplikacja problematyki badawczej (uszczegółowienie tematu)a) wybór i uzasadnienie hipotez badawczych- operacjonalizacja problematyki badawczej
-             wybór zbiorowości, w której będą realizowane badania
-             wybór technik i metod badawczych
-             wybór bazy źródłowej-             wybór zasad, kryteriów i technik analizy wyników badań
- przygotowanie narzędzi badawczycha) pilotaż badań- dobór próby (jednostek, które zostaną poddane badaniom)
- realizacja badań empirycznych
- weryfikacja zebranego materiału empirycznego
- wstępne grupowanie materiału surowego
- analiza materiału empirycznego
- testowanie hipotez i wyników badań
- pisanie końcowego raportu z badań
Â
3. Etapy postępowania badawczegoMożna wyróżnić następujące etapy postępowania badawczego :
-             wstępne sformułowanie problemu
-             eksplikacja problematyki badawczej (uszczegółowienie tematu)o             wybór i uzasadnienie hipotez badawczych
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â operacjonalizacja problematyki badawczej
o             wybór zbiorowości, w której będą realizowane badania
o             wybór technik i metod badawczych
o             wybór bazy źródłowejo             wybór zasad, kryteriów i technik analizy wyników badań
-             przygotowanie narzędzi badawczych
o             pilotaż badań
-             dobór próby (jednostek, które zostaną poddane badaniom)
-             realizacja badań empirycznych
-             weryfikacja zebranego materiału empirycznego
-             wstępne grupowanie materiału surowego
-             analiza materiału empirycznego
-             testowanie hipotez i wyników badań
-             pisanie końcowego raportu z badań
Â
4. Hipotezy badawcze
Â
Hipoteza jest najczęściej wyjaśniana jako propozycja twierdzenia naukowego. Jest propozycją odpowiedzi na pytania zawarte w problematyce badawczej.
Najczęściej źródłami hipotez są :
1) wyniki teoretycznych rozważań;
2) dotychczasowe badania z tego zakresu;
3) inwencja twórcza i pomysłowość badacza.
Â
Hipotezy badawcze powinny spełniać następujące wymogi :
-             odnosić się jednoznacznie do problematyki, tzn. dostarczać propozycji odpowiedzi na pytania wynikające z problemów
-             posiadać uzasadnienie, które jest najczęściej odwołaniem się do wiedzy teoretycznej lub empirycznej z zakresu danej problematyki. Często wystarczającym uzasadnieniem hipotezy jest podanie jej źródła.
-             Posiadać warunki sprawdzalności.
Â
Dlatego należy stwierdzić, czy hipoteza jest propozycją twierdzenia
a) jednostkowego bądź ogólnego;
b) bezwyjÄ…tkowego lub probabilistycznego;
c) szczegółowego lub uniwersalnego.                         Â
Â
5. Wskaźniki socjologiczne            Â
Rozróżniamy następujące wskaźniki socjologiczne:
-             inferencyjne  wynikają z przekazów
-             definicyjne  wynikają z definicji
-             empiryczne  wynikajÄ… z badaÅ„Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â
Â
6. Zwiad badawczy i badania pilotażowe            Â
Â
Badania pilotażowe umożliwiają udzielenie odpowiedzi na następujące pytania :
a) czy problem może być rozwiązany przy użyciu przyjętych metod i technik badawczych ;
b) czy został on całkowicie i prawidłowo zoperacjonalizowany
c) jaka jest wartość przyjętych wskaźników;
d) czy wszystkie pojÄ™cia majÄ… jednoznaczny sens empirycznyÂ
Â
             Badania pilotażowe spełniają trzy funkcje :
1) stwierdzenie problemu badawczego, a zwłaszcza poprawności eksplikacji i operacjonalizacji tego problemu;
2) sprawdzenie technik i narzędzi badawczych  dokonuje się w ten sposób sprawdzenia poprawności wyboru technik i sprawdza, czy nie istnieją przeszkody w ich stosowaniu;
3) sprawdzenie techniczno  organizacyjne badaÅ„, co ma zwÅ‚aszcza istotne znaczenie w terenowych badaniach zespoÅ‚owych.             Pilotaż powinien być przeprowadzany w tej samej zbiorowoÅ›ci, w której bÄ™dÄ… realizowane badania zasadnicze.                         Â
Â
7. Budowa narzÄ™dzi badawczych            Â
Narzędzia badawcze stosowane w badaniach socjologicznych nie są uniwersalne.
Do narzędzi badawczych w socjologii zaliczane są przede wszystkim wszelkiego rodzaju kwestionariusze (wywiadu, ankiety, obserwacji), następnie schematy i klucze kategoryzacyjne ( w analizie treści różnego rodzaju dokumentów ) oraz instrukcje i schematy umożliwiające gromadzenie informacji. Budowa narzędzi badawczych może być rozpoczęta dopiero po skonstruowaniu, eksplikacji i operacjonalizacji problematyki badawczej, a także po wyborze populacji, w której będą realizowane badania.
Każde narzędzie badawcze pełni w badaniach podwójną rolę :
1) umożliwia zebranie potrzebnych informacji;
2) jest najbardziej szczegółowym przełożeniem problematyki badawczej na język pytań i problemów jednostkowych.
Ostateczny kształt (zawartość, budowę ) narzędzia wyznaczają następujące czynniki w następującej kolejności :
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â zakres problematyki badawczej
-             swoiste wymogi techniki badawczej, jaka będzie zastosowana
-             cechy specyficzne zbiorowości, w której badania będą realizowane
-             warunki techniczno  organizacyjne badań (zespół badaczy, czas, miejsce badań itp.)
Â
8. Zmienne socjologiczne i ich rola w badaniach socjologicznychII. Zagadnienia ogólne dotyczące przeprowadzania badań socjologicznych
Â
1.       Zastosowanie wywiadu.
Rodzaje wywiadu stosowane w badaniach socjologicznych
Wywiad jest coraz bardziej popularną forma zbierania informacji od osób, które są przedmiotem badania. Wypowiedź badanego może być dla badacza źródłem informacji o tym, jak badany postrzega i ocenia pewne zjawiska otaczającego go świata i jak zamierza się wobec nich zachować. Socjologa interesuje tylko problem szczerości wypowiedzi. Forma zbierania informacji może być różnorodna :
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â swobodna rozmowa
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â wywiad bardziej sformalizowany
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â kwestionariusz ankietowy
Â
Różny może być też schemat metodologiczny badania :
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â monografia terenowa
-             sondaż ankietowy na próbie reprezentatywnej
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â studium panelowe
-Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â Â studium eksperymentalne
Â
2.       Badania sondażowe. Sondaże ankietowe
Sondaż polega na bezpośrednim kontakcie z osobami bądź też z próba osób, których cechy bądź postawy są istotne z punktu widzenia problemu badawczego.
Stosujemy go w wypadku, kiedy nie możemy zdobyć potrzebnych informacji w sposób łatwiejszy. Sondaż umożliwia systematyczne zbieranie danych od członków pewnych zbiorowości. Często wykonuje się to za pomocą wywiady osobistego, bądź też innych narzędzi badawczych.
Kiedy badamy tylko część danej zbiorowości, stanowiącej jej reprezentację, nazywamy sondażami reprezentatywnymi.
Typ badań sondażowych :
-             sondaże jednorazowe na próbie nieważonej
-             sondaże jednorazowe na próbie ważonej
-             sondaże na próbach kontrastowych
-             sondaże powtarzane
3. Rodzaje ankiety jako techniki zbierania materiału empirycznego. Ankieta to tyle co kwestionariusz  jest to technika badawcza polegająca na komunikowaniu się pomiędzy ankieterem a respondentem z zastosowaniem kwestionariusza.
Â
Kwestionariusz ankiety jako narzędzie badawcze
Kwestionariusz – to narzędzi badawcze, które może być wykorzystywane jedynie do realizacji konkretnych celów badawczych.
Każdy kwestionariusz powinien spełniać funkcje:
·        powinien przełożyć teoretyczną problematykę badań na konkretne pytania zadawane respondentom
·        uzyskane przez respondentów odpowiedzi powinny dostarczać tych informacji, na których zależy badaczowi
·        powinien nakłaniać respondenta do udzielania odpowiedzi, przy jednoczesnym ułatwieniu mu sposobu ich sformułowania
·        powinien być tak skonstruowany, by umożliwić ilościową i jakościową analizę dostarczonego materiału
Kwestionariusz ankiety powinien składać się z następujących części:
1.       Części wstępnej
2.       Pytań skierowanych do respondentów
3.       Części końcowej – podziękowanie za udział w badaniach
Część wstępna:
W tej części badacz umieszcza informacje na temat placówki prowadzącej badania (na ogół nazwę tę wraz z adresem umieszcza się w lewym górnym rogu pierwszej strony kwestionariusza) w prawym górnym rogu umieszczamy przedmiot lub podmiot badań. Kolejnym elementem tej części jest jej tytuł. Wskazane jest, choć niekonieczne umieszczenie tytułu również na pierwszej stronie kwestionariusza (powinien być krótki, raczej w trybie oznajmującym, nie powinien zawierać słów niejasnych lub wzbudzających wątpliwości.
Najistotniejszym elementem pierwszej części kwestionariusza jest wprowadzenie (odezwa do respondenta). Powinno ono zawierać:
·        cel badań
·        zapewnienie o poufności zebranego materiału lub anonimowego charakteru badań
·        uzasadnienie wyboru respondenta do badań
·        instrukcje dotyczącą sposobu wypełniania kwestionariusza
·        apel o poważne potraktowanie badań, w związku z tym udzielenia szczerych odpowiedzi
·        podziękowanie za wzięcie udziału w badaniach
Â
Â
Metoda sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia  o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych,  i  wybranych , nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk. Chodzi tu o wszystkie zjawiska, które nie posiadają instytucjonalnej lokalizacji a wręcz odwrotnie są jakby rozproszone w całym .
Metodę sondażu diagnostycznego stosuje się często w badaniach ,  i socjalnych dla określenia zjawisk społeczno-wychowawczych.
W badaniach sondażowych najczęściej występujące techniki to:
§        ,
§        ,
§        .
Â